Magonjwa mengi ya zinaa yana dawa za kutibu, kwa mfano: kisonono, kaswende, klamdia, kankroidi au utando mweupe. Lakini hata hivyo ni lazima upate matibabu mapema. Ukisubiri muda mrefu bila ya kutibiwa, inawezekana kwamba via vya uzazi vikapata madhara ya kudumu, kwa mfano, kuziba kwa mirija ya kupitisha mayai.

Ni muhimu sana kwenda kupimwa mapema, wewe pamoja na mpenzi wako. Kwa sababu ukitibiwa peke yako, wakati mpenzi wako bado anaumwa, atakuambukiza tena mara tu ukijamiiana naye.
Magonjwa mengi ya zinaa yanatibika na kupona kabisa

Jinsi ya Kukabiliana na Hisia za Kufadhaika na Utendaji wa Ngono 💆🌡️

Karibu kijana! Leo, tutajadili jinsi ya kukabiliana na hisia za kufadhaika na utendaji wa ngono. Ni muhimu sana kuelewa kwamba tunapozungumzia juu ya suala hili, tunazingatia maadili ya Kiafrika ambayo yanasisitiza umuhimu wa kusubiri hadi ndoa kabla ya kuanza mahusiano ya kingono. Hebu tuanze!

1️⃣ Kujijua: Ni muhimu sana kujifahamu wewe mwenyewe na kuelewa hisia na maadili yako. Jitafakari na jiulize maswali kama vile "Ninataka nini katika maisha yangu?" na "Je! Mimi napendelea kusubiri hadi ndoa kabla ya kuanza mahusiano ya kingono?" Kwa kufanya hivi, utakuwa na msingi thabiti wa kujiamini na kufanya maamuzi sahihi.

2️⃣ Kuweka mipaka: Weka mipaka na uwaeleze wengine kwa wazi na kwa ukarimu. Jua ni nini unataka na kile usichotaka katika mahusiano yako ya kingono. Kwa mfano, unaweza kufanya maamuzi ya kusubiri hadi ndoa ili kuhakikisha kuwa unajiheshimu na unafuata maadili yako.

3️⃣ Kujihusisha katika shughuli nyingine: Wakati unapokuwa na hisia za kufadhaika, ni muhimu kuwa na shughuli zingine za kufanya ili kupunguza mawazo yako. Unaweza kujihusisha katika michezo, kusoma vitabu, au hata kujifunza ujuzi mpya. Hii itakusaidia kubaki busy na kuimarisha akili yako.

4️⃣ Kuelewa thamani yako: Tambua kuwa thamani yako haijafungamana na tendo la ngono. Kujiheshimu na kuweka thamani yako juu sana ni muhimu. Jua kwamba hata bila ngono, wewe ni mtu mzuri na unayo mengi ya kutoa duniani.

5️⃣ Kuwasiliana na mtu wako wa kuaminika: Unapokuwa na hisia za kufadhaika, ni muhimu kuwa na mtu wa kuaminika wa kuzungumza naye. Anaweza kuwa rafiki au mtu mzima ambaye unamwamini. Kuzungumza na mtu kuhusu hisia zako kunaweza kukusaidia kupata mwongozo na msaada.

6️⃣ Kufanya mazoezi: Mazoezi ni njia nzuri ya kupunguza mawazo na kuondoa hisia za kufadhaika. Unaweza kufanya yoga, kukimbia, au hata kucheza muziki. Mazoezi husaidia kutoa kemikali za furaha katika ubongo wako na kukusaidia kuhisi vizuri zaidi.

7️⃣ Kuwa na malengo: Kujitengea malengo katika maisha yako kunaweza kukusaidia kuwa na lengo na kuepuka kufikiria sana juu ya ngono. Zingatia malengo yako ya kielimu, kazi, au hata kujitolea katika jamii. Hii itakusaidia kuwa na mwelekeo na kujisikia kuridhika.

8️⃣ Kusoma kuhusu maadili ya Kiafrika: Kujifunza kuhusu maadili ya Kiafrika na mafundisho yake inaweza kukusaidia kuelewa umuhimu wa kusubiri hadi ndoa kabla ya kuanza mahusiano ya kingono. Kujua kwamba kuna jamii nyingine ambazo zinathamini maadili hayo kunaweza kukupa nguvu na kujiamini.

9️⃣ Kusudi la maisha: Jiulize, "Je! Kuna kitu ambacho nataka kuachia dunia hii?" Jua kwamba maisha yako yana kusudi na unayo jukumu la kufanya dunia kuwa mahali pazuri. Kwa kufanya kazi kuelekea kusudi hilo, utaona kuna mambo mengine muhimu kuliko utendaji wa ngono.

🔟 Kuepuka mazingira yanayohamasisha: Epuka kujiweka katika mazingira ambayo yanahamasisha hisia za kufadhaika na utendaji wa ngono. Kwa mfano, kuepuka kutazama picha au video zinazohamasisha hisia hizo au kuepuka kusikiliza mazungumzo yanayohusiana na ngono. Badala yake, jiongezee na watu ambao wana maadili sawa na yako.

1️⃣1️⃣ Kuwa na muda wa pekee: Jenga muda wa kuwa pekee na kujiweka mbali na msukumo wa ngono. Unaweza kufanya hivyo kwa kufanya shughuli zingine ambazo zinakufanya uhisi furaha na kuridhika. Kwa mfano, unaweza kuwa na muda wa kujipam pam, kusoma vitabu, au kufanya mazoezi ya kupumzika.

1️⃣2️⃣ Kuwa na malengo ya baadaye: Jua kwamba kuna maisha baada ya ndoa na ngono. Kuwa na malengo ya baadaye kama kujenga kazi yako, kuanzisha familia, au hata kusaidia jamii itakusaidia kuwa na mtazamo mpana na kujua kuwa kuna mambo mengi ya kufurahia katika maisha yako.

1️⃣3️⃣ Kutafakari na meditate: Kutafakari na kufanya mazoezi ya kumakinika kunaweza kukusaidia kujenga amani ndani ya nafsi yako na kupunguza hisia za kufadhaika. Fanya mazoezi ya kuzingatia pumzi yako na kuwa na wakati wa amani na utulivu. Hii itakusaidia kujenga nguvu ya ndani na kutuliza hisia zako.

1️⃣4️⃣ Kujiwekea mipango ya muda mrefu: Kujiwekea mipango ya muda mrefu katika maisha yako inaweza kuwa msukumo mkubwa wa kuepuka kufikiria sana juu ya ngono. Kwa mfano, unaweza kuwa na ndoto ya kusoma nje ya nchi au hata kuanzisha biashara yako mwenyewe. Kuwa na mipango ya muda mrefu kunaweza kukusaidia kusonga mbele na kuepuka kupoteza muda na mawazo yasiyo na maana.

1️⃣5️⃣ Kuwa na marafiki wanaofuata maadili sawa: Kuwa na marafiki ambao wanaheshimu maadili ya Kiafrika na kusimama pamoja nawe ni muhimu. Hawatasukuma hisia zako za kufadhaika na utendaji wa ngono, bali watakusaidia kuwa na nguvu na kujiamini katika maamuzi yako. Kuwa na marafiki wanaofuata maadili sawa kutakuchochea kuwa mwaminifu kwa maadili yako.

Kwa kufuata vidokezo hivi, utaweza kukabiliana na hisia za kufadhaika na utendaji wa ngono. Kumbuka, kusubiri hadi ndoa kabla ya kuanza mahusiano ya kingono ni muhimu katika kudumisha maadili yetu ya Kiafrika na kuheshimu thamani yetu kama vijana. Je! Una mawazo gani kuhusu kujaribu vidokezo hivi? Je! Unajihusisha vipi na afya ya akili katika kipindi hiki? Tungependa kusikia

Tunasema ngono kutumia njia ya haja kubwa pale ambapo uume uliodinda unaingizwa kwenye njia ya haja kubwa (mkunduni).

Tatizo kubwa la kujamii ana sehemu ya haja kubwa, ni kwamba kuna uwezekano wa kueneza magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya VVU na UKIMWI zaidi kuliko kutumia njia ya kawaida ya uke. Kujamii ana sehemu ya haja kubwa ni hatari kwa sababu hakuna yale majimaji kama ukeni na ngozi ni laini sana. Kwa hiyo michubuko i inaweza kutokea kwa urahisi. Michubuko hii i ii inasababisha maumivu na pia i inarahisisha kuambukizana magonjwa ya zinaa.
Kama bado umeamua kujamii ana kwa kutumia njia ya haja kubwa pamoja na usumbufu wote tulioutaja hapo juu, unashauriwa kutumia kondomu i li kuzuia uambukizaji wa magonjwa.

Watoto wengi wanaozaliwa na ualbino, wazazi wao wana rangi
ya ngozi, nywele na macho inayafanana na watu wa kabila /asili
yao. Mwili wa kila mwanadamu una seti mbili za vinasaba (moja
hutoka kwa mama na moja hutoka kwa baba). Mtu anaweza
kuwa na rangi ya asili ya kawaida, lakini akawa na kinasaba cha
ualbino. Kama mtu ana kinasaba kimoja cha rangi ya asili na
kimoja cha ualbino atakuwa na taarifa za vinasaba vya kutosha
kutengeneza rangi ya asili. Kinasaba cha ualbino ni seli dhoofu
haiwezi peke yake kuonyesha ualbino mpaka mtu awe nazo
mbili kwa pamoja.
Kama wazazi wote wawili wana vinasaba vya ualbino na wote
hawaonyeshi ualbino, kuna uwezekano wa kupata mtoto Albino
kati ya mmoja katika wanne kwa kila mimba.

Kugusana kwa kutumia viungo vya uzazi ni njia mojawapo ya kuamsha hisia ya kujamii ana. Kama mwanamke anatoa majimaji baada ya kugusana na uume kwenye uke, i ina maana kwamba ameshikwa na ashiki kubwa. Majimaji hayo yanarahisisha uume kupenya ukeni. Chanzo cha majimaji hayo ni vifuko maalumu vilivyomo ndani ya uke.

Je, mimba hupatikanaje?

Ukitaka kuelewa jinsi mimba i inavyopatikana, lazima uelewe mzunguko wa hedhi wa mwanamke. Baada ya kuvunja ungo (yaani kupata hedhi kwa mara ya kwanza) msichana hupata hedhi mara moja kila mwezi. Kwa wanawake wengi ni kila baada ya siku 28, hata hivyo wengine huweza kupata hedhi chini au zaidi ya siku hizo.
Siku ya kwanza ya hedhi huhesabiwa kama siku ya kwanza ya mzunguko. Baada ya damu kutoka, yai moja linaanza kukua ndani ya kokwa. Na vilevile utando ndani ya mfuko wa uzazi huanza kujengeka i ili ukaribishe mimba. Kati ya siku 11 au 14 yai hupevuka ndani ya kokwa na halafu husafiri kwenye mrija wa kupitisha mayai hadi mfuko wa uzazi. Mwanamke anapata mimba kama yai litaungana na mbegu ya kiume ndani ya mrija wa kupitisha mayai. Ina maana kwamba endapo atajamii ana kipindi cha siku chache kabla ya yai kupevuka au siku yai linapopevuka na kutoka kwenye kokwa, linarutubishwa wakati linaelekea kwenye mji wa mimba, na linapofika hapo kwenye mji wa mimba linatulia kwenye utando wa mji wa mimba. Mtoto anahifadhiwa na kukua ndani ya mji wa uzazi mpaka siku ya kuzaliwa. Kama yai halikurutubishwa, basi yai hufa na hutoka pamoja na utando wa mfuko wa uzazi na hutoka nje ya mwili wa mwanamke kama damu ya hedhi. Yaani, mwanamke atapata hedhi kama kawaida na atafahamu kwamba hajashika mimba.

Ni siku gani katika mzunguko wa hedhi yai linapoweza kurutubishwa?

Yai mmoja hupevuka siku 14 kabla ya hedhi i i inayofuata. Baada ya yai kukomaa ndani ya kokwa la upande wa kulia au wa kushoto, yai husafirishwa kwenye mrija wa kupitisha mayai mpaka kwenye mfuko wa uzazi.
Yai likijiunga na mbegu ya kiume ndani ya mrija wa kupitisha mayai siku zilezile, linaweza kurutubishwa. Yaani, endapo mwanamke anajamii ana kipindi cha siku chache kabla ya yai kupevuka au siku yai linapopevuka anaweza akapata mimba.
Kwa sababu wasichana wengi hawapati hedhi ya kawaida, yaani mzunguko wa siku 28 katika kila mwezi, ni vigumu sana kwao kufahamu tarehe ya hedhi i i inayofuata. Hivyo ni vigumu kujua lini litakuwepo yai linalongojea kurutubishwa.
Mzunguko wa hedhi kwa msichana unaweza kuathiriwa na mfadhaiko, huzuni, safari au mabadiliko mengine katika maisha ya msichana. Hata kama msichana ana mzunguko wa kawaida wa hedhi hali hiyo inaweza kubadilika ghafla na ukawa sio wa kawaida. Wanawake wengi na hasa wasichana hawawezi kutegemea kuhesabu siku kama njia ya kuzuia mimba, kwa sababu hawawezi kuwa na uhakika i iwapo lipo yai linalongojea kurutubishwa au la. Hakuna siku salama za kuepukana na mimba!

Ninaweza kupata mimba wakati nipo kwenye hedhi?

Ili mwanamke aweze kushika mimba, i inabidi yai lililopevuka likutane na mbegu za kiume. Yai pevu linapokosa mbegu hufa na kwa vile utando kwenye tumbo la uzazi ulishajiandaa kupokea yai lililorutubishwa hubomoka. Kwa pamoja, yai na utando hutoka kama damu kupitia ukeni na i le damu huitwa hedhi.
Hedhi ni dalili, kwamba yai halikurutubishwa na hivyo limeshakufa na kutoka. Kwa kawaida, wakati huo halitakuwepo yai jingine lililopevuka kuweza kurutubishwa na kwa hiyo uwezekano wa kupata mimba hautakuwepo. Lakini, mara chache kuna hitilafu katika mzunguko wa hedhi na yai jingine linakuwepo tayari kwa kurutubishwa, hata ukiwa kwenye hedhi. Kwa hiyo uwezekano wa kupata mimba wakati wa hedhi upo, hata kama ni mdogo.

Je, inawezekana msichana akapata mimba kabla ya kuvunja ungo?

Ndiyo, msichana anaweza kupata mimba kabla ya kuvunja ungo, yaani kabla ya kuona hedhi kwa mara ya kwanza. Kwa uhakika utajiuliza kwa nini.
Kabla ya kuona hedhi, yai ndani ya kokwa linapevuka na kusafiri kutoka kwenye kokwa mpaka tumbo la uzazi. Hedhi yenyewe ni dalili kwamba lile yai pevu halikurutubishwa na kwa hiyo linatoka pamoja na utando wa tumbo la uzazi kupitia ukeni.
Kuna maana kwamba hata kama msichana hajavunja ungo, i inawezekana kwamba ndani ya tumbo lake yai limeshaanza kupevuka. Lile yai linaweza kurutubishwa na msichana anaweza kupata mimba, hata kama hajaona hedhi yake kwa mara ya kwanza.

Je, msichana akijamiiana mara moja tu anaweza akapata mimba?

Ndiyo, msichana anaweza kupata mimba akijamii ana mara moja tu. Inategemea na mzunguko wa hedhi. Kama ndani ya tumbo la msichana lipo yai pevu ambalo ni tayari kwa kurutubishwa, na siku i ileile msichana anajamii ana na mvulana anaweza kupata mimba. Isitoshe, anaweza kupata mimba hata kama ni mara ya kwanza ya kujamii ana

Ndiyo, watashtakiwa! Wakati mwingine wazazi huwatuma
watoto wao kuchukua au kununua pombe au sigara na
hata dawa za kulevya. Utumiaji na usambazaji wa dawa za kulevya ni kinyume cha sheria nchini Tanzania na sio uamuzi binafsi wa kifamilia.

Je, ni vipi kuepuka shinikizo la kufanya ngono? Hii ni swali ambalo vijana wengi hujikuta wakijiuliza wanapokabiliana na changamoto za kimapenzi. Kama mtu mzima mwenye maadili ya Kiafrika, ningependa kushiriki nawe baadhi ya vidokezo muhimu ambavyo vinaweza kukusaidia kukabiliana na shinikizo hili. Endelea kusoma ili kugundua jinsi unavyoweza kuepuka shinikizo na kubaki mtakatifu katika safari yako ya mapenzi. 🌟

1. Kuwa na malengo: Kuwa na malengo na ndoto zako kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono kabla ya wakati unaofaa. Jiulize ni nini unataka kufikia katika maisha yako na jinsi ngono isiyofaa inaweza kukuzuia kufikia malengo hayo.

2. Jijue mwenyewe: Kuelewa thamani yako na kujiamini ni muhimu katika kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Jua ni nani wewe kama mtu na kwa nini unastahili kupata heshima na upendo wa kweli.

3. Kujifunza kusema hapana: Kushinikizwa kufanya ngono kunaweza kutokea, lakini ni muhimu kujifunza kusema hapana wakati unaohisi kuwa sivyo wakati mwafaka. Usiogope kuweka mipaka yako na kusimama imara kwa maamuzi yako.

4. Jenga uhusiano wenye afya: Kuwa na uhusiano mzuri na watu wanaokuzunguka kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na marafiki wanaokuheshimu na kukusaidia kufuata maadili yako itakuwa nguzo katika kusimama imara.

5. Tafuta msaada: Kama unahisi shinikizo la kufanya ngono linakuzidi, tafuta msaada kutoka kwa mtu unayemwamini. Unaweza kuzungumza na mzazi, mlezi, mshauri, au mshirika wa dini ambaye anaweza kukusaidia kupata mwongozo na msaada unaohitaji. 🙏

6. Jiwekee malengo ya muda mrefu: Fikiria juu ya mustakabali wako na jinsi ngono isiyofaa inaweza kuathiri maisha yako ya baadaye. Jiwekee malengo ya muda mrefu kama vile kumaliza masomo, kuwa na familia yenye furaha, au kuwa mtaalamu katika fani yako. Kumbuka, kusubiri hadi ndoa ni zawadi kubwa unayoweza kujitoa.

7. Elewa madhara ya ngono isiyofaa: Ngono isiyofaa inaweza kuleta madhara mengi kama vile mimba zisizotarajiwa, maambukizo ya magonjwa ya zinaa, na hata madhara ya kisaikolojia. Elewa hatari hizi na uzizingatie wakati wa kufanya maamuzi.

8. Tafuta shughuli za kujihusisha nazo: Kujishughulisha na shughuli za ziada kama michezo, sanaa, au kazi ya kujitolea kunaweza kukusaidia kukaa mbali na shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na shughuli za kujishughulisha kunakupa fursa ya kufanya kitu chanya na kujenga uwezo wako bila kuhitaji kutegemea ngono kama burudani.

9. Jifunze kutoka kwa wengine: Ni vema kuwa na watu wazima ambao unaweza kujifunza kutoka kwao kuhusu maisha ya mapenzi na jinsi ya kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Majirani, ndugu, au wazazi wanaweza kuwa vyanzo vya hekima na mwongozo katika safari yako ya kukua na kujifunza.

10. Jifunze kujiheshimu: Heshimu mwili wako na thamani yako. Jifunze kujipenda na kujali afya yako ya kimwili na kihisia. Kumbuka, kuwa mtakatifu na kusubiri hadi ndoa ni zawadi kubwa unayoweza kujitoa.

11. Tumia muda na marafiki safi: Kuwa na marafiki wanaoshirikiana na maadili yako kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Tumia muda na watu ambao wanakuimarisha na kukusaidia kufuata njia sahihi katika maisha yako.

12. Jenga uhusiano wa karibu na familia: Kuwa na uhusiano wa karibu na familia yako kunaweza kukusaidia kukabiliana na shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na mazungumzo ya wazi na wazazi au walezi wako kuhusu changamoto unazokabiliana nazo na jinsi wanavyoweza kukusaidia.

13. Fikiria juu ya matokeo: Kabla ya kufanya maamuzi yoyote ya kufanya ngono, fikiria juu ya matokeo na jinsi yanaweza kuathiri maisha yako ya baadaye. Je, ni thamani ya kukosa amani ya akili au kusababisha madhara ambayo yanaweza kudumu maisha yote?

14. Usiathiriwa na ushawishi wa vyombo vya habari: Vyombo vya habari vinaweza kuwa na ushawishi mkubwa katika maisha yetu ya kila siku. Usiathiriwe na matangazo yanayohamasisha ngono isiyofaa au picha za ngono zinazoweza kukuchochea. Badala yake, tafuta vyanzo vya habari na burudani ambavyo vitakujenga na kukuimarisha kama mtu.

15. Jifunze kusubiri na uwe imara: Siku zote ni vyema kusubiri hadi ndoa kabla ya kuingia katika ngono. Kumbuka kuwa utakapofikia wakati sahihi, utaweza kufurahia ngono katika mazingira ya amani na upendo wa kweli.

Kwa kuhitimisha, napenda kukuhimiza wewe kama kijana kuepuka shinikizo la kufanya ngono kabla ya wakati unaofaa. Kumbuka kuwa kuwa mtakatifu na kusubiri hadi ndoa ni uamuzi wa busara na wenye thamani kubwa. Je, wewe una mtazamo gani kuhusu kuepuka shinikizo la kufanya ngono? Ni vidokezo gani unavyoweza kushiriki kusaidia vijana wengine? Tuambie maoni yako! 💭

Ndiyo. Unaweza kufa kutokana na kuvuta sigara au kunywa
pombe. Lakini pale tu utakapozidisha. Kama utavuta idadi kubwa
ya sigara unaweza kupata kwa wingi sumu, iitwayo nikotini iliyo
katika tumbaku. Hii inaweza kusababisha kifo cha ghafla. Hii
huwatokea hasa watu ambao wana magonjwa ya moyo. Uvutaji
sigara kwa wingi na kwa kipindi kirefu unaweza kusababisha
kifo kutokana na saratani.
Pombe inaweza kukuua ghafla. Kama utakunywa kiasi kikubwa
cha pombe. Matokeo yake yanaweza yakawa ni kusimama kabisa
kwa shughuli za ubongo. Hii inamaanisha kuwa sehemu maalumu
katika ubongo ambazo zinaratibu uvutaji hewa na mapigo ya moyo
hazitaweza tena kufanya kazi na matokeo yake ni kifo.
Lakini pombe pia ni chanzo cha ajali nyingi za barabarani na
kazini. Kumbuka kwamba pombe ni chanzo cha vifo vingi kuliko
dawa zingine za kulevya.

Virusi hivi vinakaa katika chembechembe nyeupe zilizopo kwenye majimaji ya mwili i wa binadamu hasa kwenye damu, shahawa na maji maji ya ukeni na maziwa ya mama anayenyonyesha. Ndani ya chembechembe nyeupe ndiyo mahali virusi vinakaa na kuendelea kuzaliana. Vikiwa ndani ya chembechembe nyeupe hizi, virusi huendelea kuzaliana hadi kusababisha chembechembe nyeupe hizi kupasuka.

Virusi hivi hupata nafasi ya kuendelea kushambulia chembechembe nyingine nyeupe za damu. Kwa kadri chembechembe nyeupe zilizoshambuliwa zinavyoendelea kupasuka ni kwa kiwango hicho hicho chembechembe nyeupe zinaendelea kuharibiwa na kupungua. Matokeo yake ni kupungua kwa kinga mwilini na mtu kuendelea kudhoofika.

Kama kijana akinusa au kuvuta petroli kupitia puani au mdomoni, petroli hiyo huingia kwenye mapafu na sehemu zote mwilini.
Madhara ya unusaji au uvutaji petroli ni sawa kabisa na pombe. Baada ya kunusa/kuvuta petroli mtuamiaji hujisikia kizunguzungu na kulewa. Wengine huhisi kama kwamba wanaota na kujisikia furaha. Lakini wengine hujisikia kuumwa na kusinzia.
Unusaji/uvutaji wa petroli ni hatari sana na hata huweza kusababisha vifo kwani petroli humfanya mtu apoteze fahamu, huharibu mapafu na wengine hufa kwenye ajali. Hii hutokana na kushindwa kutoa uamuzi ufaao wanapokabiliwa na hali zinazoweza kusababisha ajali, hasa barabarani.
Matumizi ya muda mrefu ya petroli huweza kumsababishia madhara mtumiaji kama kutokwa na damu puani, kupoteza hamu ya kula, kuwa dhaifu, kupata matatizo ya mtindio wa ubongo, kupatwa na magonjwa ya figo, moyo, mapafu na kuharibika maini.

Watu wanaohitaji kupewa uangalizi maalumu wanaweza
kuonekana ni mzigo kwa kuwa wanaweza wakawa wanaomba
kupewa mahitaji au msaada maalumu tofauti na watu wengine
wa kawaida. Wazazi na wanafamilia wengine wanaweza
kuchukizwa na matamshi wanaotoa watu wengine pamoja na
kulazimika kuvumilia utani na matusi. Ndugu wanapaswa kujua
kwa nini ndugu yao Albino ni tofauti na kwa nini anahitaji
uangalizi maalumu.
Familia ndiyo msingi wa kumwezesha mtoto Albino kujitambua
na kukubali hali aliyo nayo. Familia inayoweza kumkubali mtoto
wao Albino inaneemeka na kuwa yenye furaha kwa sababu
mtoto Albino anakuwa kiungo maalumu katika familia, yaani
inaipa familia hali ya kuwa na nguvu yao iliyoungana.

Punyeto ni kupapasa au kusugua kiungo cha uzazi ili uweze kupata
starehe. Hakuna kosa kwa tendo hilo, kwa sababu hakuna tatizo
lolote kwa mvulana au msichana. Kwa kawaida watu hufanya hivyo
kwa siri, baadhi ya mila na desturi wanapinga kufanyika kwa
tendo hili hata hivyo hakuna sheria yoyote kuhusu punyeto.

Ipo njia moja ya kuhakikisha kama umeambukizwa Virusi vya UKIMWI na UKIMWI au hapana. Njia hii ni ya kupima damu yako katika vituo vyenye utaalamu wa upimaji.
Ni muhimu kukumbuka kuwa Virusi vya UKIMWI, vinaonekana kwenye damu ya binadamu miezi mitatu baada ya kuambukizwa. Kipindi hiki kati ya kuambukizwa hadi kufikia miezi mitatu kipimo hiki i hakiwezi kuonyesha kama maambukizi ya virusi yapo au hayapo. Kipindi hiki ni cha hatari sana , kwani aliyeambukizwa anaweza kuwaambukiza wengine bila kujua.

Jambo la kwanza jaribu kumwondoa hofu mwathiriwa na
muliwaze maana amepata jambo la kutisha. Na iwapo mtu
amejeruhiwa sana mpeleke katika kituo cha huduma za afya
kilicho karibu mara moja. Vinginevyo ongozana na rafiki
yako kwenda kituo cha Polisi na kutoa taarifa kuhusu jambo
lililotokea. Polisi watampa fomu ambayo ataipeleka kwa mtoa
huduma. Ni muhimu usijioshe kwa maji kabla hujachunguzwa na
mtaalamu wa afya kwani kufanya hivyo kutaondoa ushahidi wa
kubakwa.
Kwa kuwa kupitia utaratibu huu
inakuwa vigumu mwathiriwa
anahitaji msaada wa karibu
na uangalizi. Mzazi au rafiki
anahitajiwa aongozane naye
na kumsaidia, kwa mfano
kuhakikisha kuwa katika kituo
cha polisi msichana ahojiwe na
polisi wa kike.
Mtu aliyebakwa anahitaji
kusaidiwa kihisia ili aweze
kusahau mawazo na jambo
liliomtokea. Kwa mwathirika, ni
muhimu apewe ushauri nasaha
ili aendelee kujihisi kwamba yeye bado yupo kama mtu wa
kawaida. Ni muhimu pia kuzishughulikia habari za mwathiriwa
kwa siri. Usimweleze kila mtu kilichotokea. Waeleze wale tu
ambao unafikiri wanaweza kusaidia kama daktari, mwalimu au
mzazi. Usiulize maswali ya kwa nini maana inaweza ikaonekana
ni kosa la mwathiriwa. Badala yake zungumza na huyo mtu kwa
utaratibu, polepole, peke yake na mpe uangalifu wa kutosha.
Hakikisha kwamba hutoi lawama yoyote kwa mwathiriwa.
Kubakwa kamwe siyo kosa la mwathiriwa.