Watoto wengi wanaozaliwa na ualbino, wazazi wao wana rangi
ya ngozi, nywele na macho inayafanana na watu wa kabila /asili
yao. Mwili wa kila mwanadamu una seti mbili za vinasaba (moja
hutoka kwa mama na moja hutoka kwa baba). Mtu anaweza
kuwa na rangi ya asili ya kawaida, lakini akawa na kinasaba cha
ualbino. Kama mtu ana kinasaba kimoja cha rangi ya asili na
kimoja cha ualbino atakuwa na taarifa za vinasaba vya kutosha
kutengeneza rangi ya asili. Kinasaba cha ualbino ni seli dhoofu
haiwezi peke yake kuonyesha ualbino mpaka mtu awe nazo
mbili kwa pamoja.
Kama wazazi wote wawili wana vinasaba vya ualbino na wote
hawaonyeshi ualbino, kuna uwezekano wa kupata mtoto Albino
kati ya mmoja katika wanne kwa kila mimba.

Matumizi mabaya ya pombe ndiyo yanayosababisha kuenea kwa
VVU au magonjwa mengine yatokanayo na kujamiiana. Tabia
ya ulevi ya kupindukia huwaweka watu katika hatari kubwa ya
kupata na kueneza magonjwa haya.
Pombe husababisha watu kusahau hatari ya kuwa na wapenzi
wengi na pia kufanya mapenzi na watu ambao hawafahamu hali
za afya zao. Husahau kujilinda wao wenyewe na wapenzi wao, kwa
kutumia kondomu na kusahau majukumu yao ya familia.

Watu wanaokunywa pombe kupita kiasi hudhoofisha mfumo wa
kinga mwilini, hivyo basi, virusi huingia miilini mwao kirahisi.
Kumbuka, bado hakuna tiba ya UKIMWI. Njia pekee ya kinga
ni kubadili tabia.

Dawa za kulevya huharibu ufanyaji kaza wa kawaida wa mfumo wa mwili hasa tumbo na utumbo wa watumiaji
hushindwa kufyonza virutubisho vidogo kama vile
vitamini, madini kutoka kwenye chakula na kwenda kwenye mfumo wa damu. Hiki ndicho kinachowafanya wakonde. Isitoshe, hupunguza uwezo wa mwili kujikinga na maradhi na hivyo huuweka mwili katika hatari ya kuambukizwa na magonjwa likiwemo gonjwa hatari la UKIMWI.

Ndiyo, unaweza. Kifo kinaweza kuwa cha ghafla au
kutokana na madhara ya muda mrefu katika viungo vya
ndani ya mwili kutokana na matumizi ya dawa za kulevya. Watu wengi hufa katika ajali pale wanapokuwa wana kiasi kikubwa cha kilevi katika damu, kwani wanashindwa kutambua mazingira ya hatari.
Mtumiaji wa dawa za kulevya anaweza akafa ghafla kwa kile kinachoitwa kuzidisha dawa, pale mtu atakapotumia dawa za kulevya zaidi ya uwezo wa mwili. Kifo cha ghafla kinaweza kutokea au kutokana na matumizi ya kokaini na vifukishi kama petroli bila hata ya kuzidisha kiwango. Watumiaji wa vifukishi kama petroli mara nyingi hutumia mifuko ya plastiki i i ili kuongeza kiwango cha mvuke wanaovuta. Katika mazingira haya ni rahisi kupoteza fahamu kutokana na kukoseshwa hewa na mifuko hiyo. Kuchanganya baadhi ya dawa za kulevya kama vile heroini na dawa zingine hasa dawa za kutuliza maumivu (mfano valium) au pombe pia huweza kusababisha kifo.

Tunatofautisha dawa za kulevya katika makundi mawili. Zile zinazokubalika na zile zisizokubalika kisheria. Tanzania, dawa za kulevya zinazokubalika kisheria ni pamoja na tumbaku na pombe, pia dawa zilizothibitishwa kwa maandishi na daktari. Dawa zinazotolewa kwa udhibitisho wa madaktari ni zile dawa za kutibu. Pale zinapotolewa kwa sababu nyingine mbali na matibabu au maelezo ya daktari zinakuwa dawa za kulevya. Miongoni mwa dawa zinazotumika vibaya hapa Tanzania ni valium, asprin na panado. Vimiminika kama petroli pia hutumiwa kama dawa za kulevya. Vitu hivi hutumiwa kwa njia ya kuvuta hewa yake kwa pua au mdomo.
Pia kuna vileo visivyoruhusiwa ambavyo hutengenezwa kienyeji kama vile gongo. Dawa za kulevya ambazo hutumika sana Tanzania ni pamoja na bangi, mirungi, mandrax, heroini na kokaini. Kokaini ambayo hupatikana katika hali ya ungaunga ulio mweupe, hutumiwa kwa njia ya kuvuta kwa pua au kuchanganywa na maji na baadaye kujidunga mwilini kwa kutumia sindano. Heroini pia hupatikana kama unga mweupe. Unaweza kuvuta heroini kama sigara au kuvuta hewa yake kwa ndani na pia kwa kujidunga sindano. Katika hali i i isiyo ya kawaida heroini vilevile inaweza kupatikana katika vipande vidogovidogo vya kahawia vijulikanavyo kama “sukari ya kahawia”.
Njia nyingine ya kuzungumzia dawa za kulevya ni kutokana na madhara yake. Yapo madawa ambayo hupagawisha au yanayozubaisha au kupoozesha kama vile kileo, nikotini, dawa za usingizi, kwa mfano valium na heroini. Dawa hizo zinamfanya mtumiaji kujisikia shwari, lakini pia huhuzunisha. Dawa zinazochamngamsha ni i kama mirungi, kokaini na zile za kuvuta, kwa mfano petroli, zina madhara ya kukufanya uhamasike na kujisikia kuwa na nguvu. Dawa zinazopagawisha zinaleta hisia, sauti, taswira, harufu kwa mtu japokuwa vyote hivyo havipo kweli. Bangi ni mojawapo ya dawa hizi.

Albino wana ngozi nyeupe, nywele nyeupe au nyekundu na macho
ya kijivu au ya bluu. Ngozi yao ni nyeupe zaidi kuliko ndugu zao
wa familia moja au watu wa jamii yake
ambao hawana hali ya ualbino. Ngozi hii inaonekana zaidi kuwa
nyeupe katika familia za watu weusi, ingawaje, ualbino
hutokea kwa watu wa kila taifa, rangi, kabila na dini. Albino
wako katika mabara yote ulimwenguni.

Kuna aina kondomu za ukubwa mbalimbali. Kwa wastani ukubwa wa kondomu unafaa kwa wanaume watu wazima karibu wote na vijana balehe waliokomaa. Mara chache sana, kondomu ni ndogo kwa wanaume fulani, lakini wakati mwingine wanaume wanaringa tu kuwa na uume mkubwa au wanatumia kisingizio tu kwa sababu hawataki kutumia kondomu.
Kwa upande wa vijana, balehe kondomu zinaweza kuwa ndogo ukilinganisha na ukubwa wa uume wao. Kwa vijana, ambao uume bado mdogo, ni vizuri zaidi wangeacha kujamiiana badala yake watumie njia nyingine za kumaliza hamu ya kutaka kujamiiana kama vile kukumbatiana na kubusu.

Kupasuka kwa kondomu mara nyingi kunasababishwa na kondomu kutowekwa vizuri uumeni. Ni muhimu sana kutoa hewa ndani ya kondomu wakati wa kuvalisha uume. Kwa sababu ile hewa ndani ya kondomu inaweza ikasababisha kondomu kupasuka wakati wa kujamiiana.
Vilevile siyo vizuri kupaka mafuta kama vaselini juu ya kondomu ili kurahisisha kitendo cha kuingiliana. Mafuta kama vaseline yanadhoofisha uimara wa kondomu na yanarahisisha kondomu kupasuka. Mafuta haya yanayowekwa kwenye pakiti ya kondomu yanahifadhi uimara wa kondomu, na ni aina maalumu ya mafuta.
Ni muhimu kukumbuka kwamba mwanaume akivaa kondomu vizuri jinsi tulivyoeleza awali, uwezekano wa kondomu kupasuka ni mdogo sana.

Kujamiiana ni uamuzi wa mtu binafsi. Ni uamuzi wako na hakuna
mtu yeyote mwenye haki ya kukuamulia. Lakini unapoamua
kujamiiana hakikisha kwamba ni maamuzi uliojulishwa na kwamba
unaelewa matokeo ya kujamiiana. Usisahau kuchukua hadhari
muhimu. kumbuka kutumia kondomu kujikinga wewe na mwenzi
wako kutokana na mimba usizotarajia na magonjwa kama vile
Virusi vya UKIMWI. Madhari mwili wako unaendelea kukua,
kujamiiana bila ya kondomu ni hatari zaidi kuliko mtu mzima,
kwa sababu maambukizo mengine haswa kwa vijana yanaweza
kukuletea matatizo kama vile ugumba baadaye katika maisha.
Pia jiulize mwenyewe kwa uangalifu kama kweli unataka
kujamiiana. Ni muhimu pia kujadiliana na mwenzi wako na kuwa
na hakika kama wote wawili mnataka kujamiiana. Usijamiiane
kwa sababu tu unafikiria kwamba watu wengine wanajamiiana
au unajitosa kwa kuwa unashawishiwa na marafiki au watu
wazima.

Kwa nini sio Sahihi Kufanya Ngono na Mtu Mmoja wa Marafiki? 🌸💔

Jambo zuri siku zote huja na mipaka na heshima. Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu inaweza kuonekana kama wazo zuri kwa mara ya kwanza, lakini kumbuka, uhusiano huu unaweza kuharibu urafiki wenu na kuleta madhara ambayo huenda hamtakuwa tayari kukabiliana nayo. Kama mkufunzi wa maadili na mwana jamii, ningependa kushiriki nanyi sababu zinazofanya kufanya ngono na rafiki mmoja siyo sahihi na isiyo na ufanisi.

1. Upotevu wa Uaminifu 🤝💔
   Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha upotevu wa uaminifu. Rafiki zetu huwa tunawategemea na kuziamini siri zetu. Lakini, kwa kufanya ngono, siri hizo zinaweza kuvuja na kuharibu uaminifu wenu. Kujua kwamba siri zako za ndani zinajulikana na mtu ambaye ulikuwa unamwamini kutakuwa na athari mbaya kwenye uhusiano wenu.

2. Kutofautiana Kwenye Matarajio ⚖️💔
   Kila mmoja wetu ana matarajio tofauti katika maisha yetu. Inaweza kuwa na matarajio tofauti ya kimahusiano, ndoa, au hata kwenye mipango ya familia. Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha hamna usawa kwenye matarajio yenu na kuishia kuharibu urafiki wenu. Kwa mfano, unaweza kutaka uhusiano wa kudumu, lakini rafiki yako anaweza kutaka uhusiano wa kubahatisha. Hii inaweza kuwa na matokeo mabaya na kutengeneza tafauti kubwa kwenye urafiki wenu.

3. Uzito wa Mawazo ya Kupoteza Urafiki 🌫️💔
   Uhusiano wa kimapenzi mara nyingi huja na uzito wa hisia na mawazo. Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kufanya urafiki wenu uwe mzito na kusababisha hisia kama upendo na uhusiano wa kimapenzi. Wakati mwingine, hisia hizi zinaweza kuleta mzigo mkubwa kwenye urafiki wenu na kuharibu mawazo yenu, na hatimaye kupoteza urafiki wenu.

4. Huzuni ya Kuvunjwa Kwa Urafiki 🌧️💔
   Kama mwaka unavyoweza kubadilika kwa mzunguko wa msimu, vivyo hivyo urafiki wa karibu unaweza kubadilika na kukabiliwa na changamoto. Kufanya ngono na rafiki yako kunaweza kusababisha huzuni na uchungu mkubwa ikiwa mnapaswa kuvunja urafiki wenu baadaye. Kuvunjika kwa urafiki kunaweza kuathiri hisia zako, afya yako ya kiakili, na hata uhusiano wako na watu wengine.

5. Kukosekana kwa Uthabiti na Maendeleo 🏃💔
   Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kuzuia ukuaji wako kama mtu binafsi. Hii ni kwa sababu huenda ukawa unatumia muda mwingi kufikiria juu ya uhusiano wenu na kusahau kuzingatia malengo yako ya kibinafsi na maendeleo. Kumbuka, maisha ni safari ndefu yenye fursa nyingi, na kuweka nguvu zako zote kwenye uhusiano wa kimapenzi unaweza kukuzuia kufikia malengo yako.

6. Majuto Baadaye 🤦💔
   Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kukuongoza kwenye njia ya majuto ambayo huenda ukashindwa kujinasua. Inaweza kuwa ni huzuni ya kuvunjika kwa urafiki wenu au hata kujisikia kutumika. Ni rahisi kuangukia kwenye mitego ya kihisia na kimwili na kisha kujuta baadaye. Kumbuka, uamuzi mzuri ni ule unaokulinda na kukuwezesha kuhisi amani na furaha baadaye.

7. Kushindwa Kujitambua na Kujikubali 💪💔
   Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha changamoto katika kujitambua na kujikubali. Unaweza kujikuta ukijiuliza maswali kama "Je, nilifanya jambo hili kwa sababu nampenda, au kwa sababu nilitaka tu kuhisi kukubalika na rafiki yangu?" Uhusiano ambao unaanza kwa msingi wa muda mfupi na kihisia kunaweza kuharibu uwezo wako wa kujielewa na kukubali nani wewe ni kama mtu.

8. Kuharibu Uhusiano Mwingine 🌪️💔
   Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha madhara mengine kwenye uhusiano wako na watu wengine. Kwa mfano, unaweza kuhisi wivu au wasiwasi ikiwa rafiki yako anapata mtu mwingine wa kimapenzi. Hii inaweza kusababisha machafuko na kuharibu uhusiano wako na rafiki yako ambayo ingeweza kudumu milele.

9. Kuepuka Hali ngumu 💔🚫
   Katika maisha, kuna nyakati ambazo hatuwezi kuepuka hali ngumu na matatizo. Hata hivyo, kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha hali ngumu ambazo hazikuwa lazima. Kumbuka, sisi sote tunapenda kuwa na maisha rahisi na ya furaha, na kuweka mipaka sahihi na rafiki zetu kunaweza kuzuia hali ngumu na kuhakikisha urafiki wenu unadumu kwa amani.

10. Kulinda Afya yako ya Kimwili na Kihisia 🩺❤️
    Afya yako ni muhimu, kama vile afya yako ya kimwili na kihisia. Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kuwa na athari mbaya kwa afya yako, ikiwa ni pamoja na hatari ya kupata magonjwa ya zinaa na kutokuvunjika moyo. Kuweka mipaka sahihi na kuheshimu nafasi yako ya kibinafsi kunaweza kusaidia kukuweka salama na kuhakikisha kwamba unaendelea kuwa na afya bora.

11. Kuepuka Kuhisi Kutumika 🎢💔
    Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kusababisha hisia za kutumika. Unaweza kuhisi kama vile unatumika kwa rafiki yako kwa sababu ya tamaa ya kimwili. Kumbuka, wewe ni mtu mwenye thamani na unastahili heshima na upendo wa kweli. Kuepuka kujihisi kutumika kunaweza kuhakikisha kwamba unaheshimiwa na kuthaminiwa kwa njia sahihi.

12. Kudumisha Uhusiano wa Kifamilia 💛👨‍👩‍👧‍👦
    Familia ni zawadi muhimu katika maisha yetu. Kufanya ngono na rafiki yako wa karibu kunaweza kuathiri uhusiano wako na familia yako,

Hakuna jibu la ujumla kwa swali hili, kwa sababu tiba ya ugumba inategemea chanzo maalum cha ugumba huo kwa mhusika. Kuna matatizo ya ugumba ambayo yanaweza kutibiwa, lakini mara nyingi ni vigumu au hata haiwezekani kumtibu mwanaume au mwanamke mgumba.
Kwanza kabisa, lazima daktari atafute sababu za ugumba kwa kufanya uchunguzi wa kitaalamu kwa mwanamke na mwanaume. Baada ya uchunguzi daktari anaweza akawashauri kuhusu uwezekano wa kuwatibu. Mara nyingine tiba ni rahisi, lakini matatizo mengine ni mazito na ni vigumu au haiwezekani kuyatibu.

Ni kweli kuwa daktari anaweza kufanya vipimo vya kugundua
kama mtoto aliye tumboni ni mwenye ulemavu au la. Baadhi ya
vipimo hivi ni “ultra sound” ambacho kinawezesha kuona picha ya
umbo la mtoto akiwa bado tumboni. Vipimo vingine vinaangalia
damu. Lakini ualbino hauwezi kugundulika kwa vipimo hivi.
Pia baada ya kuzaliwa daktari ana uwezo wa kutambua kama
mtoto ana ulemavu / hitilafu kama vile moyo, kwenye damu
kama vile “sickle cell”. Ualbino unaweza kugundulika mara tu
mtoto anapozaliwa au baada ya wiki chache.

Endapo rafiki au jamaa anaomba msaada wa kuacha kutumia dawa za kulevya unaweza kumsaidia kwa kumpatia nasaha. Jitahidi kumpatia taarifa zote muhimu kuhusu dawa za kulevya. Muhimu zaidi mweleze athari za matumizi ya dawa hizo. Hata wazazi unaweza kuwapatia ushauri endapo watatambua umuhimu wako wa kujali.
Wakati mwingine waathirika wa dawa za kulevya hawako tayari kusikiliza ushauri na msaada wako. Inaweza kutokea muathirika akawa na hasira na hata kuvunja urafiki wenu na hata kufa. Usijilaumu!!! Kwa sababu ulijitahidi kumsaidia kadri ya uwezo wako. Wakati mwingine ni vyema kuvunja urafiki kwa usalama wako na kwa faida ya rafiki yako. Rafiki huyo anaweza kugundua kuwa utumiaji wa dawa za kulevya unamletea mwisho mbaya na hatimaye kuchukua uamuzi wa kueleza matatizo yake.
Kama itatokea rafiki au ndugu yako ambaye ni teja ameathirika sana kiafya usijaribu kumsaidia peke yako. Inaweza kuwa muhimu kumtafutia msaada wa kitaalamu kutoka kwa mtaalamu.