Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.

Je, ni lazima kufanya ngono kwa sababu ya marafiki au shinikizo za kisiasa? 🤔

Ndugu vijana, leo tunapenda kuwazungumzia jambo muhimu sana kuhusu ngono na shinikizo tunazoweza kukutana nazo katika maisha yetu. Kuna wakati tunaweza kuona kwamba marafiki zetu wanafanya ngono au tunasikia shinikizo kutoka kwa watu wenye mamlaka, lakini ni muhimu kuelewa kwamba maamuzi kuhusu ngono yanapaswa kuwa binafsi na kulingana na maadili yetu ya Kiafrika ya kukubalika. 💪

1. Kwanza kabisa, tunataka kukuhimiza kujiuliza, "Je, ninafanya hivi kwa sababu ninataka au kwa sababu ya shinikizo la wengine?" Ni muhimu kujua kwamba uamuzi wa kufanya ngono ni uamuzi wako mwenyewe na haupaswi kufanywa kwa sababu tu ya kushawishiwa na wengine.

2. Pia, ni muhimu kuwa na uelewa kamili wa athari za kufanya ngono mapema katika maisha yetu. Kumbuka kwamba ngono ina madhara makubwa ikiwa inafanywa bila kinga au bila kujua mwenzi wako vizuri. Hii ni pamoja na hatari ya kupata magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. 😷🤰

3. Tafadhali kumbuka kwamba kufanya ngono ni uamuzi mkubwa na ni jambo la watu wazima. Unapotambua kwamba hauko tayari, hakikisha unasimama imara na kujitetea. Usiogope kusema "hapana" ikiwa unajisikia kushinikizwa kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya. Ujasiri wako utakupa nguvu ya kusimama imara. 💪😎

4. Fikiria juu ya maadili na imani zako. Ni muhimu kuwa na maadili imara na kujua nini kinakubalika kwako na kile ambacho haikubaliki. Je, unakubaliana na maadili ya Kiafrika ambayo yanatukumbusha umuhimu wa kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono? Jibu hili linategemea imani yako na maadili yako ya kibinafsi.🌍👪

5. Chochote maamuzi yako kuhusu ngono yatakavyokuwa, hakikisha inakuwa uamuzi ambao utakufanya uhisi furaha na uheshimike. Usifanye kitu ambacho utajuta baadaye. Kumbuka, maisha ni ya muda mfupi na ni muhimu kuishi kulingana na maadili yako binafsi. 💖😊

6. Kwa mfano, fikiria juu ya rafiki yako ambaye anaweza kukushinikiza kufanya ngono kwa sababu yeye anafanya hivyo na anasema ni kitu cha kawaida. Je, ni sahihi kufanya kitu tu kwa sababu rafiki yako anafanya hivyo? Fikiria juu ya maadili yako na kujiuliza kama unakubaliana na uamuzi huo.

7. Vile vile, unaweza kushinikizwa na watu wenye mamlaka, kama vile viongozi wa kisiasa au wazazi wako. Wao wanaweza kukuambia kwamba ni muhimu kufanya ngono ili kuwa na hadhi au kuonyesha ukomavu. Lakini ni muhimu kukumbuka kwamba uamuzi huu ni wako na unapaswa kufanya kulingana na maadili yako binafsi.

8. Kwa mfano, fikiria juu ya kiongozi wa kisiasa ambaye anasisitiza kwamba vijana wanapaswa kufanya ngono ili kuwa na "uzoefu wa kisiasa." Je, ni sahihi kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kinakwenda kinyume na maadili yako? Fikiria juu ya jinsi uamuzi huu utakavyoathiri maisha yako ya baadaye.

9. Kumbuka kwamba kuchagua kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni uamuzi wa busara na una faida nyingi. Utakapofanya uamuzi huu, unaweza kujikinga na hatari za ngono zisizo salama na kujenga uhusiano wa kudumu na mwenzi wako.

10. Kwa mfano, kufanya uamuzi wa kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunaweza kusaidia kujenga msingi imara wa uaminifu na upendo katika ndoa yako. Ni uwekezaji kwa maisha yako ya baadaye na inaweza kuunda uhusiano wenye furaha na thabiti.

11. Jiulize, je, unataka kutoa zawadi ya thamani ya mwili wako kwa mtu ambaye hajastahili? Kuwa na amani ya akili na furaha ni muhimu sana katika uhusiano, na kungojea hadi ndoa kunaweza kuwa njia ya kuhakikisha kuwa unajitunza na unathaminiwa.

12. Mwili wetu ni hekalu takatifu na unapaswa kuthaminiwa na kuheshimiwa. Kwa kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono, tunathibitisha kwamba tunathamini na kuheshimu hekalu letu na hekalu la mwenzi wetu.

13. Kumbuka kwamba uamuzi wako wa kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono unaweza kuwa mtazamo wa kipekee na wa kuvutia. Unaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuwahimiza kufikiria maamuzi yao wenyewe.

14. Wewe ni wa kipekee na una thamani kubwa. Usikubali shinikizo la kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kinaweza kukuletea madhara. Tumia nguvu yako ya uamuzi na tambua kwamba unaweza kusimama imara katika maadili yako na kufanya uchaguzi sahihi.

15. Kwa hitimisho, tunakuhimiza kuchagua kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono. Kumbuka, kufanya ngono ni uamuzi mkubwa na unapaswa kuwa tayari kimwili, kihisia na kihisia. Usichukue shinikizo la wengine kama sheria ya maisha yako, bali jiwekee viwango vyako mwenyewe na ujiamini. Kwa kufanya hivyo, utakuwa na furaha, amani na uhusiano wa kudumu. 🙏💕

Je, wewe una maoni gani juu ya suala hili? Je, umewahi kukabiliana na shinikizo la kufanya ngono kwa sababu ya marafiki au shinikizo za kisiasa? Tungependa kusikia kutoka kwako na kujua jinsi unavyoshughulikia shinikizo hili na maamuzi yako ya kibinafsi. Tuandikie maoni yako hapa chini. Asante! 😊👍

Je, ni sahihi kufanya ngono na mpenzi wangu wa mbali? Swali hili limekuwa likiwasumbua vijana wengi leo hii. Ndio maana nimeamua kuandika makala hii ili kuwaelimisha na kuwapa ushauri muhimu. Kama mzazi au kijana mwenye akili timamu, ni muhimu kujua athari za kufanya ngono na mpenzi wako wa mbali na jinsi ya kushughulikia hali hiyo. Hapa chini nitaelezea mambo muhimu kumi na tano (15) ambayo unapaswa kuzingatia.

1️⃣ Kwanza kabisa, ni muhimu kuelewa kuwa kufanya ngono ni kitendo kitakatifu na cha karibu sana kati ya wapenzi wawili. Ni muhimu kumheshimu mwenzako na kujenga uhusiano wa dhati kabla ya kufikiria kufanya ngono.

2️⃣ Pia, kumbuka kuwa kufanya ngono ni hatari na inaweza kusababisha magonjwa ya zinaa. Hakikisha unajikinga kwa kutumia kondomu ili kuepuka madhara ya kiafya.

3️⃣ Katika uhusiano wa mbali, ni vyema kuweka mawasiliano ya karibu na mpenzi wako. Jifunze kuzungumza kwa uwazi kuhusu hisia zako, matamanio yako na hata maswali yoyote unayoweza kuwa nayo kuhusu ngono.

4️⃣ Pia ni muhimu kujua mipaka yako na kuheshimu maamuzi ya mwenzako. Kama mmoja wenu hayuko tayari kufanya ngono, basi usilazimishe. Kuwa na uvumilivu na heshimu uamuzi wake.

5️⃣ Kwa wale ambao wanaamua kufanya ngono na mpenzi wao wa mbali, ni muhimu kuhakikisha mnatumia njia salama za mawasiliano na kufuata maadili ya Kiafrika. Kwa mfano, unaweza kuwasiliana kupitia simu, ujumbe mfupi, au hata video call.

6️⃣ Mara nyingi, vijana katika uhusiano wa mbali wanaweza kujikuta wakihisi upweke na kukosa hisia za kimapenzi. Katika hali kama hii, ni vyema kuweka mipango ya kukutana mara kwa mara na mpenzi wako ili kuimarisha uhusiano wenu.

7️⃣ Ni muhimu pia kujenga imani na uaminifu katika uhusiano wa mbali. Kuwa mwaminifu kwa mwenzako na kujitahidi kutokufanya chochote ambacho kinaweza kuharibu uhusiano wenu.

8️⃣ Kumbuka kuwa kuna njia nyingi za kudumisha uhusiano wenu wa mbali bila kufanya ngono. Kwa mfano, mnaweza kusoma vitabu pamoja, kushiriki michezo ya mtandaoni, au hata kusikiliza nyimbo zenye maana kwenu.

9️⃣ Aidha, ni muhimu kuzingatia kuwa kufanya ngono kabla ya ndoa ni kinyume na maadili yetu ya Kiafrika. Kwa hiyo, ni vyema kujizuia na kusubiri hadi ndoa ili kufanya ngono. Kujitolea kuwa safi na kutunza hadhi yako kunaweza kuleta furaha na amani katika uhusiano wenu.

🔟 Wakati mwingine, maamuzi magumu yanahitaji kufanywa katika uhusiano wa mbali. Kama kuna hatari ya kukosa udhibiti na kufanya ngono bila kinga, ni vyema kupanga safari ya kukutana na mpenzi wako ili kuepuka matokeo mabaya.

1️⃣1️⃣ Kumbuka, ngono ni zawadi maalum ambayo Mungu ametupa kwa ajili ya ndoa. Kwa hiyo, ni muhimu kuheshimu zawadi hiyo na kusubiri hadi wakati muafaka ili kuitumia.

1️⃣2️⃣ Tafuta msaada kutoka kwa watu wazima wenye busara na wanaowajali. Wanaweza kukushauri na kukupa mwongozo kuhusu jinsi ya kushughulikia hisia na tamaa zako.

1️⃣3️⃣ Kumbuka, zawadi bora zaidi unayoweza kumpa mpenzi wako wa mbali ni moyo safi na uaminifu wako. Kuwa mwaminifu katika uhusiano wenu na mujitahidi kuwa na uhusiano mzuri bila kufanya ngono.

1️⃣4️⃣ Hatimaye, ni vyema kuzingatia kujenga uhusiano wa kudumu na mpenzi wako wa mbali. Kuwa na malengo na mipango ya maisha pamoja na kuimarisha uhusiano wenu kwa njia zote zinazowezekana.

1️⃣5️⃣ Kwa kuhitimisha, ni muhimu kuelewa kuwa uhusiano wa mbali unahitaji uvumilivu, imani na kujituma katika kujenga uhusiano imara. Kufanya ngono ni muhimu sana katika uhusiano, hata hivyo, ni muhimu kuzingatia maadili yetu ya Kiafrika na kusubiri hadi wakati muafaka. Tumie muda huu wa uhusiano wa mbali kujifunza kuheshimiana, kujenga uaminifu na kuwa na uhusiano wa kudumu.

Ni vigumu sana kujibu swali hili kwa sababu muda wa madhara hutegemea sababu mbalimbali kama vile aina za dawa za kulevya, njia za utumiaji, hali ya mtu na mazingira anapozitumia dawa hizo za kulevya. Mtu anaweza kuanza kutumia dawa za kulevya mara kwa mara i ili kukidhi kile anachokihitaji. Kwa baadhi ya dawa za kulevya, na baadhi ya watu, matumizi ya mara kwa mara kwa kipindi cha zaidi ya wiki mbili ni kipimo tosha cha kumfanya aishi kwa kutegemea dawa za kulevya.

Hakuna kiwango cha umri kwa kutumia huduma za afya ya uzazi
na njia za uzazi wa mpango. Unatakiwa kuanza kutumia huduma
za afya ya uzazi pale unapoona unazihitaji. Na hasa iwapo
umeamua kujamiiana, unatakiwa uende kwanza kwenye huduma
za afya ya uzazi, na kupata ushauri juu ya ujinsia na masuala
ya afya ya uzazi pamoja na njia mbalimbali za uzazi wa mpango.
Vijana kisheria wamepewa haki ya kutumia njia za uzazi wa
mpango.
Nchini Tanzania kuna sera ya idadi ya watu ya mwaka 1992.2
ambapo kati ya mambo mengine inalenga katika kuandaa
vijana, kabla ya kuingia katika maisha ya ndoa wawe wazazi
wanaowajibika kwa kuinua kiwango cha elimu ya familia.
Sera hii inazungumzia uanzishwaji wa huduma za afya ya uzazi
ambayo itakidhi mahitaji ya vijana na inawahakikishia vijana
kupata huduma za afya ya uzazi kwa urahisi bila pingamizi
katika umri wowote.
Baadhi ya watu wanafikiri kuwa huduma za uzazi wa mpango ni
kwa watu walio kwenye ndoa. Hii si kweli, mtu yoyote anaruhusiwa
kutumia huduma za uzazi wa mpango na kupata njia mbalimbali
za uzazi wa mpango. Vijana3 wanafaidika na kuwa na haki sawa
kama watu wazima walio kwenye ndoa. Huduma za kinga kama
vile ushauri juu ya mafunzo ya afya ya uzazi na vilevile kondomu
ni njia za kuzuia mimba zinapatikana bure katika vituo vya afya
vya serikali hapa Tanzania.

Hatari inategemea na mazingira ambapo mimba inatolewa. Kama ni hospitalini na i inatolewa na mtaalamu aliyesomea na kama mazingira na vifaa ni safi, uwezekano wa kutoa mimba salama ni mkubwa. Lakini, hata katika mazingira hayo, shida zinaweza kutokea.

Msingi wa kukumbuka ni kwamba kutoa mimba mwenyewe au hata kwa mtu asiyesomea ni hatari sana. Kwa wanawake wanaojaribu kutoa mimba kuna uwezekano mkubwa wa kupata maambukizi katika via vya uzazi na baadhi yao hutoboa mfuko wa uzazi. Matatizo haya ni hatari sana. Matatizo yanayohusiana na kutoa mimba ni mazito, kama mfuko wa uzazi kuharibika, maambukizi yasiyotibiwa katika via vya uzazi, kutoa damu nyingi, ugumba au hata kifo kwa mwanamke aliyehusika.

Kwa hiyo ni vizuri zaidi na tena salama kuacha kutoa mimba. Unaweza kuzuia kupata mimba i isiyotarajiwa, ama kwa kuacha kujamii ana au kwa kutumia njia za uzazi wa mpango kujikinga. Pia kumbuka kuwa utoaji mimba hauruhusiwi hapa Tanzania.

Ndiyo, mtu yoyote anayelazimishwa
kujamiina atakuwa
amebakwa, haijalishi kama
mtu huyu ni mwanamke/
msichana, mwanaume au
mvulana.

Wavulana na wanaume
wanaweza kubakwa na
wanaume wenzao au wanaweza
kulazimishwa na mwanamke
kujihusisha na tendo la
kujamiiana. Wanaume wanaweza
kulazimisha wavulana
kujamiiana kwa njia ya mdomo
au njia ya haja kubwa. Kisheria hapa Tanzania tukio kama
hili linajulikana kama kulawiti.
Matatizo/matokeo ya kulawiti kwa wavulana ni sawa na yale
yanayopatikana kwa wasichana. Wavulana wanaweza kuumizwa
vibaya zaidi wakati wa kujamiiana na pia kuchanganyikiwa,
kiwewe, na kwa wavulana wanapata madhara zaidi.
Sheria hapa Tanzania12 haziko wazi juu ya ubakaji kwa wavulana
hata hivyo wanatambua mahusiano ya ushoga/ubasha kuwa ni
kosa la jinai.

Siyo watu wote katika jamii wanawachukia au kuwatenga Albino.
Wazazi, ndugu zenu, rafiki zenu wanawapenda na kuwajali. Ni
jambo la kawaida kwa watu wa aina fulani kuwakataa au kuwakwepa
wale ambao wanaonekana tofauti na wao. Kwa mfano, katika jamii
ya watu weupe ni kawaida kuwakwepa au kuwakataa wale wenye
rangi nyeusi na hivyo ndivyo ilivyo pia kwa jamii ya watu weusi
kuwakataa au kuwakwepa watu weupe.
Jamii ya watu weusi huwaogopa, na hivyo huwakwepa Albino
kwa kuwa hawajui kilichotokea mpaka wakawa hivyo. Hali hiyo
inaimarishwa na uvumi potofu unaosambazwa kuwa ukimgusa
Albino unaweza ukageuka rangi ukawa mweupe au ukiwa na mimba
na ukamcheka au ukakutana na Albino, utazaa Albino. Ukweli ni
kwamba uvumi huu ni potofu na ni upuuzi mtupu. Ualbino ni hali
inayorithiwa na si ya kuambukizwa. Hakuna sababu ya kumuogopa
Albino. Mtazamo hasi wa jamii unaweza kubadilishwa endapo watu
watakuwa na ufahamu zaidi kuhusu ualbino na wanapowafahamu
watu wa aina hii vizuri zaidi kwamba ni watu wakarimu na wenye
urafiki. Na wewe unaweza ukachangia katika kuendeleza uelewa
huu kama utashiriki na watu kwa urafiki na kwa uwazi.

Kizinda ni kiwambo laini kinachokuwepo ndani ya uke. Kiwambo hiki kina tundu katikati i i ili kuwezesha damu ya hedhi kupita kiurahisi. Ukubwa na unene wa kiwambo hiki hutofautiana kati ya msichana na msichana. Wakati wa tendo la kwanza la ngono, huchanika na kwa wengi i i inasababisha kutokwa damu. Lakini pia inawezekana kutokuwepo na tendo la kutokwa damu. Hii ni kwa sababu kiwambo hiki kina asili ya kunyumbuka sana na wakati mwingine tundu lake ni kubwa. Inawezekana pia kuwa kiwambo hiki tayari kilikuwa kimeharibiwa na sababu nyingine.

Je, ni vipi kuepuka shinikizo la kufanya ngono? Hii ni swali ambalo vijana wengi hujikuta wakijiuliza wanapokabiliana na changamoto za kimapenzi. Kama mtu mzima mwenye maadili ya Kiafrika, ningependa kushiriki nawe baadhi ya vidokezo muhimu ambavyo vinaweza kukusaidia kukabiliana na shinikizo hili. Endelea kusoma ili kugundua jinsi unavyoweza kuepuka shinikizo na kubaki mtakatifu katika safari yako ya mapenzi. 🌟

1. Kuwa na malengo: Kuwa na malengo na ndoto zako kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono kabla ya wakati unaofaa. Jiulize ni nini unataka kufikia katika maisha yako na jinsi ngono isiyofaa inaweza kukuzuia kufikia malengo hayo.

2. Jijue mwenyewe: Kuelewa thamani yako na kujiamini ni muhimu katika kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Jua ni nani wewe kama mtu na kwa nini unastahili kupata heshima na upendo wa kweli.

3. Kujifunza kusema hapana: Kushinikizwa kufanya ngono kunaweza kutokea, lakini ni muhimu kujifunza kusema hapana wakati unaohisi kuwa sivyo wakati mwafaka. Usiogope kuweka mipaka yako na kusimama imara kwa maamuzi yako.

4. Jenga uhusiano wenye afya: Kuwa na uhusiano mzuri na watu wanaokuzunguka kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na marafiki wanaokuheshimu na kukusaidia kufuata maadili yako itakuwa nguzo katika kusimama imara.

5. Tafuta msaada: Kama unahisi shinikizo la kufanya ngono linakuzidi, tafuta msaada kutoka kwa mtu unayemwamini. Unaweza kuzungumza na mzazi, mlezi, mshauri, au mshirika wa dini ambaye anaweza kukusaidia kupata mwongozo na msaada unaohitaji. 🙏

6. Jiwekee malengo ya muda mrefu: Fikiria juu ya mustakabali wako na jinsi ngono isiyofaa inaweza kuathiri maisha yako ya baadaye. Jiwekee malengo ya muda mrefu kama vile kumaliza masomo, kuwa na familia yenye furaha, au kuwa mtaalamu katika fani yako. Kumbuka, kusubiri hadi ndoa ni zawadi kubwa unayoweza kujitoa.

7. Elewa madhara ya ngono isiyofaa: Ngono isiyofaa inaweza kuleta madhara mengi kama vile mimba zisizotarajiwa, maambukizo ya magonjwa ya zinaa, na hata madhara ya kisaikolojia. Elewa hatari hizi na uzizingatie wakati wa kufanya maamuzi.

8. Tafuta shughuli za kujihusisha nazo: Kujishughulisha na shughuli za ziada kama michezo, sanaa, au kazi ya kujitolea kunaweza kukusaidia kukaa mbali na shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na shughuli za kujishughulisha kunakupa fursa ya kufanya kitu chanya na kujenga uwezo wako bila kuhitaji kutegemea ngono kama burudani.

9. Jifunze kutoka kwa wengine: Ni vema kuwa na watu wazima ambao unaweza kujifunza kutoka kwao kuhusu maisha ya mapenzi na jinsi ya kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Majirani, ndugu, au wazazi wanaweza kuwa vyanzo vya hekima na mwongozo katika safari yako ya kukua na kujifunza.

10. Jifunze kujiheshimu: Heshimu mwili wako na thamani yako. Jifunze kujipenda na kujali afya yako ya kimwili na kihisia. Kumbuka, kuwa mtakatifu na kusubiri hadi ndoa ni zawadi kubwa unayoweza kujitoa.

11. Tumia muda na marafiki safi: Kuwa na marafiki wanaoshirikiana na maadili yako kunaweza kukusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Tumia muda na watu ambao wanakuimarisha na kukusaidia kufuata njia sahihi katika maisha yako.

12. Jenga uhusiano wa karibu na familia: Kuwa na uhusiano wa karibu na familia yako kunaweza kukusaidia kukabiliana na shinikizo la kufanya ngono. Kuwa na mazungumzo ya wazi na wazazi au walezi wako kuhusu changamoto unazokabiliana nazo na jinsi wanavyoweza kukusaidia.

13. Fikiria juu ya matokeo: Kabla ya kufanya maamuzi yoyote ya kufanya ngono, fikiria juu ya matokeo na jinsi yanaweza kuathiri maisha yako ya baadaye. Je, ni thamani ya kukosa amani ya akili au kusababisha madhara ambayo yanaweza kudumu maisha yote?

14. Usiathiriwa na ushawishi wa vyombo vya habari: Vyombo vya habari vinaweza kuwa na ushawishi mkubwa katika maisha yetu ya kila siku. Usiathiriwe na matangazo yanayohamasisha ngono isiyofaa au picha za ngono zinazoweza kukuchochea. Badala yake, tafuta vyanzo vya habari na burudani ambavyo vitakujenga na kukuimarisha kama mtu.

15. Jifunze kusubiri na uwe imara: Siku zote ni vyema kusubiri hadi ndoa kabla ya kuingia katika ngono. Kumbuka kuwa utakapofikia wakati sahihi, utaweza kufurahia ngono katika mazingira ya amani na upendo wa kweli.

Kwa kuhitimisha, napenda kukuhimiza wewe kama kijana kuepuka shinikizo la kufanya ngono kabla ya wakati unaofaa. Kumbuka kuwa kuwa mtakatifu na kusubiri hadi ndoa ni uamuzi wa busara na wenye thamani kubwa. Je, wewe una mtazamo gani kuhusu kuepuka shinikizo la kufanya ngono? Ni vidokezo gani unavyoweza kushiriki kusaidia vijana wengine? Tuambie maoni yako! 💭

Kitu muhimu ni kwamba, kweli uwe umedhamiria kuacha. Hatua ya kwanza ni kujiuliza kwa nini unatumia dawa za kulevya. Pale utakapojua ni nini ulikuwa unahitaji katika dawa za kulevya ni rahisi kutimiza malengo hayo kwa njia za kiafya zaidi. Jaribu kupunguza taratibu kiasi na muda wa kutumia dawa za kulevya. Pia tumia vitamini na madini kuimarisha afya yako. Jitenge na watumiaji wengine wa dawa za kulevya na sehemu ulizokuwa ukienda kupata dawa za kulevya. Kama hutofanikiwa katika hatua ya kwanza usikate tamaa! Watu hushindwa kuacha katika jaribio la kwanza! Jaribu tena!

Kuacha dawa za kulevya ni sawasawa na kupata nafuu ya ugonjwa, ni rahisi zaidi kufanikiwa kama utapata ushirikiano zaidi kutoka kwa marafiki au wanafamilia. Unaweza vilevile kuomba ushauri kutoka kwa watoa nasaha au madaktari. Msaada wa kitabibu ni muhimu kwa wale waliozoea kutumia hiroini na pombe, kwani mara nyingi hupata madhara yatishiayo maisha pale wanapojaribu kuacha dawa za kulevya.
Ni vigumu kusema utachukua muda gani kuacha kutumia dawa za kulevya, kwa sababu i natofautiana kati ya mtu na mtu.