Uvutaji wa aina zote una madhara. Kama utavuta sigara na
kuvuta moshi kwa kutumia mdomo hadi kwenye mapafu yako
utapata madhara moja kwa moja kwenye viungo vyako.
Kama nitasimama karibu na mvutaji na kuvuta moshi, kuna
madhara ambayo siyo ya moja kwa moja. Kwa upande mwingine
kama jirani wa mvutaji unaweza kuvuta sumu nyingi itokanayo
na tumbaku kwa sababu hakuna kitu cha kuichuja. Sigara za
viwandani zina kishungi ambacho huchuja tindikali mbalimbali
zenye sumu, kama vile kaboni na asidi ya magamba ya miti,
ambazo zina madhara kwa mapafu.

Magonjwa ya zinaa husababishwa na vijidudu vya magonjwa na huambukizwa kwa kukutana kimwili na mtu mwenye vijidudu hivyo.
Katika Tanzania magonjwa haya yameenea sana haswa kwa vijana.. Hivyo kama una wasiwasi wewe au mpenzi uliyekutana naye kimwili kuwa na ugonjwa kama huo, muhimu mwende kupimwa. Magonjwa hayo yasipotibiwa kikamilifu yanaweza kuleta madhara makubwa. Magonjwa ya zinaa mara nyingi yanasababisha ugumba.

Jinsi ya Kujikinga na Maambukizi ya VVU na UKIMWI

Karibu vijana wapendwa! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jambo muhimu sana – jinsi ya kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Hii ni suala ambalo linahitaji tahadhari yetu sote, na ni wajibu wetu kuhakikisha tunakuwa salama na afya.

1. Kwanza kabisa, elimu ni ufunguo. Jifunze kuhusu VVU na UKIMWI na jinsi ya kujikinga. Unaweza kupata habari kutoka kwa wataalamu wa afya, vitabu vya afya au hata kupitia mtandao. Kujua ni sehemu muhimu ya kupambana na matatizo haya.

2. Tumia kondomu. Kondomu ni kinga bora dhidi ya maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unapojihusisha na ngono.

3. Kuepuka ngono zembe. Kujihusisha na ngono zembe kunaweza kuwa hatari sana. Ni muhimu kuwa na uhusiano wa kujiamini na mpenzi wako na kuhakikisha kuwa unaelewa historia yake ya kiafya kabla ya kufanya ngono.

4. Epuka kugawana vitu vyenye ncha kali na vingine vyenye hatari. VVU inaweza kuambukizwa pia kupitia damu. Kuhakikisha kuwa hatugawani vitu kama sindano au misumari itasaidia kuepuka maambukizi haya.

5. Hakikisha una huduma ya afya bora. Kufanya uchunguzi wa kawaida na kupima afya yako ni njia moja ya kuwa na uhakika kwamba unaishi bila VVU. Ni vizuri kushauriana na mtoa huduma ya afya kuhusu hatua za ziada za kujikinga.

6. Fanya maamuzi sahihi. Kumbuka, kuwa na ngono bado ni chaguo, na kuchagua kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujikinga kabisa na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kujenga uhusiano thabiti na kujali afya yetu ni muhimu sana.

7. Je, unaamini kwamba ni muhimu kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Amini/Naa)

8. Kwa wale ambao tayari wamefanya ngono, bado kuna njia za kujikinga. Kupima mara kwa mara ni muhimu ili kuhakikisha kuwa haujaambukizwa. Kama tayari una VVU, kuchukua dawa za kupunguza makali ni muhimu sana ili kudhibiti ugonjwa.

9. Kumbuka, uamuzi wetu juu ya ngono ni msingi wa maadili yetu na thamani. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa hatuko tayari au hatujaridhika. Hakuna mtu anayepaswa kutulazimisha kufanya kitu ambacho hatutaki kufanya.

10. Je, unafikiri ni muhimu kuchagua kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Fikiria/Usifikirie)

11. Kuwa na mawazo chanya na fikiria juu ya mustakabali wako. Kujilinda na VVU na UKIMWI ni kuwekeza katika afya yako na maisha yako ya baadaye. Ni njia ya kuhakikisha kuwa una furaha na uhuru kutokana na magonjwa haya hatari.

12. Je, unafikiri kujilinda na VVU na UKIMWI ni njia bora ya kujenga mustakabali mzuri? (Ndiyo/Hapana)

13. Kumbuka, uamuzi wetu una nguvu ya kuathiri maisha yetu na watu wengine karibu nasi. Kwa kuwa na maadili na kuchukua hatua sahihi, tunaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuleta mabadiliko chanya katika jamii yetu.

14. Je, unahisi kwamba uamuzi wako juu ya ngono una nguvu ya kuathiri maisha yako na watu wengine? (Ndiyo/Sio)

15. Kwa kuhitimisha, ninahimiza kila mmoja wetu kuchukua jukumu la kibinafsi katika kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kwa kuelewa njia za kujikinga, kufanya uchaguzi sahihi na kudumisha maadili yetu, tunaweza kuwa salama na kufurahia maisha bila hofu. Kumbuka, kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujilinda kabisa. Je, unaamini hivyo? (Ndiyo/Hapana)

Jinsi ya Kuzungumza na Mwenzi Wako kuhusu Matumizi ya Kinga (Condom) 😊🌺

Karibu kwenye makala hii ambapo tutajadili jinsi ya kuzungumza kwa urafiki na mwenzi wako kuhusu matumizi ya kinga, kama vile kondomu. Hii ni mada muhimu sana, haswa kwa vijana, na tunapaswa kuwa na ujasiri wa kuizungumzia ili kuhakikisha tunakuwa salama katika uhusiano wetu. 🌟💑

1. Anza kwa kuwa na mazingira ya wazi na salama. Hakikisha mnaweza kuzungumza kwa uhuru bila hofu ya kuhukumiwa au kukataliwa.

2. Eleza kwa upole umuhimu wa kutumia kinga kama njia ya kujilinda wewe na mwenzi wako dhidi ya magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Hakikisha unasisitiza kuwa kinga siyo tu jukumu la mwanamume au mwanamke, bali ni jukumu la wote.

3. Pendekeza kuzungumza kwa uwazi kuhusu historia ya kiafya ya mwenzi wako. Hii itasaidia kuelewa hatari zaidi na hitaji la kutumia kinga.

4. Toa mifano halisi na ya kimaisha kuhusu jinsi kondomu inaweza kusaidia kuzuia magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Kwa mfano, sema jinsi rafiki yako aliyekuwa amekataa kutumia kinga alipata maambukizi ya zinaa na jinsi hilo lilivyobadilisha maisha yake.

5. Uliza mwenzi wako kuhusu maoni yake juu ya matumizi ya kinga. Sikiliza kwa makini na usihukumu. Itakuwa vizuri kujua wasiwasi wake na kuweza kutoa ufumbuzi unaofaa.

6. Onyesha mwenzi wako kuwa unajali kuhusu afya yake na kuwa kinga ni njia rahisi na salama ya kuepuka matatizo ya kiafya.

7. Tumia lugha ya heshima na upendo wakati wa mazungumzo. Epuka maneno yanayoweza kumkosea au kumfanya mwenzi wako ahisi vibaya.

8. Elezea kwa nini ni muhimu kutumia kinga kuanzia mwanzo wa uhusiano. Hii itasaidia kujenga tabia ya kutumia kinga kila wakati na kuondoa aibu na utata.

9. Toa mwongozo kuhusu jinsi ya kuchagua na kutumia kondomu kwa usahihi. Onyesha jinsi ya kuzitunza na kuziweka mahali salama ili ziweze kutumika wakati wowote.

10. Kumbuka kuwa mazungumzo hayo yanapaswa kuwa ya mara kwa mara. Kila wakati kuna fursa ya kuboresha uelewa na ufahamu juu ya matumizi ya kinga.

11. Elezea umuhimu wa kujitenga na ngono kabla ya ndoa. Weka wazi kuwa kujitolea kwa kusubiri hadi wakati sahihi wa ndoa ni njia bora ya kujilinda kikamilifu na kuweka thamani kwenye uhusiano wenu. 💍🙏

12. Uliza mwenzi wako ni kwa nini anahisi ni vigumu kuzungumza juu ya matumizi ya kinga. Je, ana wasiwasi kuhusu aibu au maadili? Sikiliza kwa makini na uheshimu hisia zake. Jitahidi kumshawishi kuwa mazungumzo haya ni muhimu kwa ustawi wenu wote.

13. Jitayarishe kujibu maswali na wasiwasi wa mwenzi wako. Hakikisha unajua habari sahihi kuhusu matumizi ya kinga ili uweze kutoa majibu ya uhakika na yenye mantiki.

14. Tambua mafanikio ya mwenzi wako katika kuzungumzia mada hii nyeti. Onyesha kujali na shukrani kwa ujasiri wake na kumpa moyo kuendelea kufungua zaidi.

15. Hatimaye, nawakumbusha kuwa ni muhimu kuheshimu maadili yetu ya Kiafrika. Kujilinda kwa kutumia kinga ni hatua nzuri, lakini njia bora zaidi ni kusubiri hadi wakati muafaka wa ndoa. Kwa kufanya hivyo, tunajitunza, tunaheshimu thamani yetu na tunakuwa mfano mzuri kwa wengine. 🌞🌈

Je, una mawazo au maoni gani juu ya matumizi ya kinga katika uhusiano? Je, umeshauriana na mwenzi wako juu ya suala hili muhimu? Tungependa kusikia kutoka kwako! 😊💬

Tukumbuke kuwa kuzungumza juu ya matumizi ya kinga ni hatua ya busara na yenye upendo. Tunapotunza afya zetu na kuheshimu maadili yetu, tunajenga uhusiano wenye nguvu na wa kudumu. Baki salama, baki mwenye furaha, na kumbuka, kusubiri hadi ndoa ni njia bora zaidi ya kujilinda na kudumisha thamani yako. Asanteni sana! 🙏❤️

Zipo sababu nyingi zinazowafanya watu kutumia dawa za kulevya, nazo ni kama zifuatazo:
Watu wengi hutumia dawa wakitumaini kusahau matatizo yanayowakabili, wengine hutumia kama viburudisho na wanataka kujionyesha kwamba ni watu wazima na wenye nguvu. Wengine pia huanza kutumia dawa kiutani na hatimaye hushindwa kujizuia kuzitumia. Wengine hutumia kutokana na msukumo wa rika au kutokana na kushawishiwa na watu wengine kwamba dawa za kulevya huwapa raha. Wengine hutumia kutokana na ukali wa maisha, uchovu pamoja na upweke. Kimsingi, dawa za kulevya hazimpatii mtu ufumbuzi wa matatizo, bali humwongezea matatizo mtumiaji.

Ndoa ya kulazimishwa ni ile ambayo mwanamume au mwanamke
anaozwa bila yeye mwenyewe kukubali kufunga ndoa kwa
hiari yake. Katika mazingira hayo wasichana au wavulana
wanalazimishwa kufunga ndoa. Wakati mwingine wazazi wanafikiri
wanajua nini kizuri kwa watoto waona hivyo kuwachagulia mume
au mke.

Mara nyingi wazazi wanafikiria mambo ya uchumi na
kijamii katika kumchagulia
msichana au mvulana nani
amwoe.
Wanaweza kujaribu kumwoza
mtoto wao katika familia
ya kitajiri. Sababu nyingine
inayolazimisha mtu kuoa
ni mimba. Iwapo binti,
amepata mimba yeye na
mvulana aliyempa mimba
wanalazimishwa kufunga
ndoa kwa sababu baadhi ya
jamii hazikubali watoto wa
nje ya ndoa. Mara nyingine vijana wanalazimishwa kuoa kwa sababu
wamefikia umri ambao jamii inawategemea kuoa. Mara nyingi kuna
utii wa amri ya kuoa kwa vile mvulana au msichana anaogopa
kutengwa na kufukuzwa na mara nyingine anatishiwa, mateso
na unyanyasaji wa kimwili.

Muda unaofaa kutumia njia ya kupanga uzazi ni wakati unapojamiiana kwa mara ya kwanza. Huu ni wakati mzuri wa kutumia kondomu, kwa sababu kondomu inazuia kupata mimba isiyotarajiwa pamoja na magonjwa ya zinaa.
Huu pia ni muda mzuri wa kwenda kliniki ili kupata ufafanuzi kuhusu njia mbalimbali za kuzuia mimba. Daktari au muuguzi anaweza kuwasaidia mwanaume na mwanamke kuamua njia inayofaa kwa hali yao.
Mara nyingi, watu wanafikiri kwamba huduma ya uzazi wa mpango ni kwa wanawake ambao wameshaolewa, kwa mama wajawazito au wanawake waliozaa tu. Lakini si kweli. Hapa Tanzania, kisheria kila mtu aliyebalehe, iwe mvulana au msichana ana haki ya kupata huduma ya uzazi wa mpango.

Watu wanaweza kuvumisha uongo wowote ili kupotosha
ukweli na kufanya mambo yao maovu wanayoyapenda. Wapo
wanaosema kuwa unaweza kupona UKIMWI kwa kujamiiana na
bikira, mtu mlemavu au Albino, hizi ni imani potofu na hazina
msingi wowote.

Imani hii kuwa kwa kujamiiana na Albino mtu anaweza kupona
VVU / UKIMWI siyo kweli kabisa. Mpaka sasa hakuna tiba
ya UKIMWI ingawa kuna maendeleo makubwa yanayotokana
na dawa za kufubaza VVU (Anti-retrovirals kwa kifupi ARVs).
ARVs zimesaidia watu wengi wanaoishi na VVU kuishi maisha
bora kiafya lakini ARVs haziponyi UKIMWI. Mtu akisha athirika
na VVU ataendelea kuwa na maambukizo kwa maisha yake yote
na hakuna uponyaji wowote unapatikana kwa kujamiiana na
Albino.
Imani hizi potofu pia zinaathiri makundi mengine katika jamii
yetu, kwa mfano; kujamiiana na bikira kunaweza kuponya
UKIMWI, hii imepelekea kuongezeka kwa vitendo vya ubakaji
wa watoto. Ni muhimu kwa vijana Albino kufahamu ukweli
kuhusu VVU/UKIMWI na pia mila hizi potofu ili waweze
kujikinga.

Ndiyo, watashtakiwa! Wakati mwingine wazazi huwatuma
watoto wao kuchukua au kununua pombe au sigara na
hata dawa za kulevya. Utumiaji na usambazaji wa dawa za kulevya ni kinyume cha sheria nchini Tanzania na sio uamuzi binafsi wa kifamilia.

Ni kweli kwamba mara nyingi hali hii huwatokea wavulana na wanaume. Ndani ya uume kuna mishipa mingi ya damu na kama damu nyingi i i ikienda sehemu hii i ii inasababisha uume kuwa mgumu na kusimama. Mtu anapolala huwa ametulia na hivyo damu inaweza kusukumwa kuelekea kwenye uume. Kwa hiyo, msukumo wa damu ndani ya uume ni sababu pekee ya uume kusimama. Pia kujaa kwa kibofu cha mkojo huweza kusababisha uume kusimama wakati wa kuamka usingizini asubuhi.

Nifanyeje Kukabiliana na Hisia za Kukosa Uaminifu kuhusu Ngono? 🌟

Karibu kwa makala hii ambayo itakusaidia kukabiliana na hisia za kukosa uaminifu kuhusu ngono. Ni muhimu sana kwa vijana kuwa na uelewa wa kina kuhusu jinsi ya kushughulikia hisia hizi ili tuweze kujenga uhusiano mzuri na waaminifu na wapenzi wetu. Hata kama ni jambo gumu, ninaamini kwamba tunaweza kushinda na kujifunza njia za kujibu kwa busara na kwa heshima. Hebu tuanze! 🌈

1️⃣ Jielewe mwenyewe: Kuelewa hisia zako na kujua ni kwa nini unapata wasiwasi kuhusu uaminifu katika uhusiano wako ni hatua muhimu sana. Jiulize maswali kama, "Nini kinanifanya nihisi hivi?" au "Je, haya ni mawazo yanayoendana na maadili yangu?" Kwa kujitambua, utaweza kuelewa vizuri zaidi mahitaji yako, na hata kuzungumza na mpenzi wako kuhusu hilo. 💭

2️⃣ Jenga uhusiano imara: Ni muhimu kuwa na msingi imara wa uaminifu katika uhusiano wako. Jifunze kumwamini mpenzi wako na kuwa na imani ya kwamba atalinda na kuheshimu ahadi alizokufanyia. Lakini pia, hakikisha wewe ni mtu mwaminifu na unatenda kwa ukweli. Uaminifu ni muhimu katika kudumisha uhusiano thabiti. ❤️

3️⃣ Jifunze kuhusu maadili ya Kiafrika: Katika tamaduni zetu za Kiafrika, maadili ya uaminifu na kujizuia kabla ya ndoa ni muhimu sana. Kujifunza kuhusu maadili haya na kuyazingatia ni njia moja ya kukabiliana na hisia za kukosa uaminifu. Kumbuka, maadili yetu yanatupa mwongozo mzuri wa kuishi maisha yenye furaha na yenye mafanikio. 🌍

4️⃣ Eleza hisia zako kwa mpenzi wako: Kuwa wazi kwa mpenzi wako kuhusu jinsi unavyojisikia ni muhimu sana. Hata kama ni jambo gumu, kuzungumza kuhusu wasiwasi wako kunaweza kusaidia kujenga uhusiano wa karibu zaidi na mpenzi wako. Kumbuka, mawasiliano ya wazi na ya kweli ni msingi wa uhusiano thabiti. 🗣️

5️⃣ Jitambulishe na rasilimali zilizopo: Kuna rasilimali nyingi kama vile vitabu, mihadhara, na vikundi vya watu wanaojadili maadili na uhusiano. Jitahidi kutafuta rasilimali hizi ili uweze kujifunza zaidi na kupata mwongozo. Unaweza pia kuuliza wazazi, wazee au marafiki wa karibu ambao wana maadili yanayofanana na wewe. 📚

6️⃣ Jitenge na mazingira ya hatari: Kuwa na marafiki na watu wanaoshirikiana na maadili sawa na wewe ni sehemu muhimu ya kujikumbusha kuwa na uaminifu na kujitenga na mazingira hatari. Kumbuka, watu tunaowazunguka wanaweza kuathiri tabia zetu. Chagua marafiki ambao wana msimamo imara na maadili sahihi. 🤝

7️⃣ Weka mipaka na uheshimu yako na ya mpenzi wako: Kuweka mipaka inamaanisha kuelewa na kuheshimu mahitaji yako na ya mpenzi wako. Kwa mfano, unaweza kukubaliana kuwa hakuna mawasiliano ya kimapenzi na watu wengine nje ya uhusiano wenu. Kwa kufanya hivyo, utajenga msingi mzuri wa uaminifu na kuzidisha imani yenu. 🚫

8️⃣ Jishughulishe na shughuli za kujenga maadili: Kujishughulisha na shughuli ambazo zinaimarisha maadili yako na kuweka akili yako busy ni njia nzuri ya kukabiliana na hisia za kukosa uaminifu. Kujifunza vitu vipya, kushiriki katika huduma za kijamii, au hata kuchangia katika shughuli za kidini ni njia nzuri ya kuweka akili yako katika mambo yanayokuendeleza. 💪

9️⃣ Tafuta ushauri wa kitaalam: Ikiwa unajisikia kwamba hisia za kukosa uaminifu zinakushinda au zinakuletea shida kubwa katika uhusiano wako, usisite kutafuta ushauri wa kitaalam. Wataalamu kama washauri wa uhusiano au madaktari wa akili wanaweza kukusaidia kukabiliana na hisia hizo na kukuongoza kuelekea maisha yenye furaha na mafanikio. 🤝

🌟 Kwa kuhitimisha, ni muhimu kuelewa kwamba kukabiliana na hisia za kukosa uaminifu kuhusu ngono ni mchakato wa kila siku. Lakini pia, ni muhimu kufahamu kuwa uaminifu na kuweka maadili katika uhusiano wetu ni njia bora ya kujenga uhusiano thabiti na wenye furaha. Tafadhali tambua thamani yako na jifunze kujizuia kabla ya ndoa ili uweze kuwa na uhusiano imara na waaminifu. Je, una maoni au tazama gani kuhusu suala hili? Nataka kusikia kutoka kwako! 😊

Kwa wastani i i inachukua kama muda wa mwaka mmoja kwa mwanamke kuanza kupata ujauzito, wakikutana kimwili mwanaume na mwanamke bila kutumia njia ya kupanga uzazi. Wengine wanachukua muda mwingi zaidi, na wengine muda mfupi zaidi.
Kama baada ya muda wa mwaka mmoja au mwaka moja na nusu, mwanamke hajashika mimba, watu wanaanza kushangaa na kujiuliza chanzo cha hali hii ni kipi. Kwa sababu kuna vyanzo mbalimbali, lazima mwanaume na mwanamke waende kumwona daktari i i ili wakafanyiwe uchunguzi wa kitaalamu. Halafu daktari anaweza kutambua kama tatizo liko kwa mwanamke au mwanaume au kwa wote wawili. Yaani, bila kumwona daktari haiwezekani kuwa na uhakika tatizo liko kwa nani.
Mara chanzo cha tatizo kikijulikana, daktari anaweza kuwashauri mwanamke na mwanaume kuhusu uwezekano wa kuwatibu na kuwasaidia kupata mimba.

Hapana, hamna njia ya kufahamu kama amempa msichana mimba siku i ileile wanapojamii ana. Inachukua muda kwa mwili kuonyesha dalili za mimba.
Msichana akitaka kwenda kliniki kupimwa mkojo, kwanza ahesabu tarehe i ipi alikuwa anategemea kupata hedhi yake.
Kama anakosa hedhi katika muda aliotegemea, i itambidi aende kliniki. Mimba i inaonekana kwenye kipimo cha mkojo wakati ambapo mwanamke alitakiwa kwenda mwezini. Msichana akienda kupimwa mkojo kabla, hali halisi kuhusiana na ujauzito haiwezi kutambuliwa.

Ndiyo, mwanamke anaweza kufikia mshindo wakati wa kujamiiana. Dalili ya mwanamke kufikia mshindo katika kujamiiana ni ile hali ya pekee ya kujisikia vizuri kimwili. Tofauti na mwanaume, anapofikia mshindo mwanamke hakojoi kitu chochote.

Kwa kawaida mwanaume anakojoa manii wakati wa kujamii ana anapofikia mshindo. Kwa sababu dalili hii ni rahisi kuona baadhi ya watu wanadhani kwamba ni wanaume tu wanaofikia mshindo wakati wa kujamii ana. Lakini hii siyo kweli. Mwanamke pia hufikia mshindo, ingawa siyo rahisi kuuona.

Kuna aina mbalimbali za ulemavu na kuna sababu mbalimbali za kuzaa mtoto mlemavu. Ulemavu wa mtoto unaweza kuwa wa kurithi au ukatokea katika hatua tofauti wakati mimba inakuwa, kama vile , wakati wa utungaji mimba, wakati wa ujauzito na wakati wa kuzaa.

Baadhi ya ulemavu ni kwa sababau ya hitilafu ya kinasaba (jenetiki) ambayo tayari i i inajulikana kwenye familia, au inayojitokeza ghafla. Hii ni aina ya ulemavu ambao hauwezi kuzuilika.
Ili mimba i iweze kutungwa, kuna mlolongo wa mambo mengi ambayo yanatakiwa yatokee wakati mwafaka. Ule mwenendo wa kujiunga yai lililopevuka likutane na mbegu ya kiume siyo kitu rahisi na i inawezekana yakatokea makosa. Makosa kama hayo siyo rahisi kuyazuia na mara nyingi kutokea kwake ni kwa bahati mbaya.
Sababu mojawapo ni mwanamke kuumwa wakati wa ujauzito. Kama mwanamke mjamzito anaumwa kwa mfano, malaria na anakunywa madawa makali, ugonjwa wenyewe au matumizi ya dawa yanaweza kuleta madhara kwa mimba i inayokua tumboni. Malaria ni ugonjwa mmojawapo unaosababisha mimba kutoka na ulemavu kwa watoto wanaozaliwa. Wanawake wanashauriwa kuwa wangalifu sana wasiugue malaria wakati wa ujauzito. Sababu nyingine ni matumizi ya madawa ya kulevya, pamoja na sigara au pombe wakati wa ujauzito. Vitu hivi sio vizuri kwa mwili wa binadamu, hasa kwa mimba.
Wakati mwingine, ulemavu wa mtoto unatokea wakati wa kuzaliwa. Kwa hiyo ni muhimu sana mwanamke ahakikishe anahudumiwa na mhudumu mwenye ujuzi wa kutosha ambaye anayajua madhara na namna ya kukabiliana nayo.