Serikali i i inatambua kukua kwa tatizo la dawa za kulevya nchini, kwani dawa za kulevya nyingi zinazotumika zinapitishwa na kuingizwa kwa magendo nchini. Kutokana na hali hii serikali imepitisha sheria kuhusu tuhuma za dawa za kulevya yaani Sheria ya Kuzuia Matumizi ya Dawa za Kulevya ya mwaka 1995.

Sheria hii i ii inatoa maelekezo ya kumshughulikia mtuhumiwa wa dawa za kulevya na hutoa adhabu kali kwa waliopatikana na hatia. Katika kusaidia vita dhidi ya dawa za kulevya, Serikali ya Tanzania iliunda tume ya wataalamu mwaka 1996 iitwayo Tume ya Taifa ya Kuzuia na Kuratibu Dawa za Kulevya ili kuendeleza vita hivyo.
Tume hii inawasaidia polisi, polisi wa mipakani na forodha ambao wanazuia uinizaji na usambazaji wa dawa za kulevya kupitia mipakani na kuharibu mashamba ya bangi na mirungi. Wakala hawa kwa sasa wanafanya kazi bega kwa bega na nchi jirani i i ili kuzuia uingizaji wa dawa za kulevya kupitia mipakani. Vilevile inaandaa wataalamu kwa kutumia ASIZE mbalimbali ambazo kazi zao ni kuelimisha jamii kuhusu athari na hatari ya dawa za kulevya na kuwasaidia waathirika.
Tume hii ya wataalamu vilevile inafikiria kuhusu kampeni za kitaifa zinazolenga kuelimisha kuhusu athari za dawa za kulevya. Lakini kazi ya tume hii ni ngumu kutekelezwa kwani vita dhidi ya dawa za kulevya ni jukumu la kila mtu na sio serikali peke yake. Inahitaji msaada kutoka kwa kila mtu na jamii kwa ujumla.

Inawezekana kwa msichana mdogo kuwa na uhusiano wa kimapenzi na mwanaume mwenye umri mkubwa. Hata hivyo uzoefu umeonyesha kwamba uhusiano kama huo mara nyingi unakuwa mgumu. Kwanza kabisa ni suala la upevu wa akili na uwiano wa jinsi ya kufurahia maisha.

Kwa mfano, vijana ambao hawajapishana sana umri (miaka ishirini na zaidi) wanaweza kuongea, kujadiliana na kuelimishana kuhusu mambo yao. Lakini inapotokea umri umepishana sana, mvuto wao wa maisha unakuwa tofauti vilevile. Kwa kuongezea, mzunguko wao wa watu wa rika utakuwa wa umri tofauti na watakuwa na mambo machache sana ambayo yatawafurahisha wote wawili kwa pamoja. Mara nyingi, hili linaweza kuleta mtafaruku kati ya msichana na mume wake na kusababisha kuwa na uhusiano wa juujuu.

Pili, kuna shaka kidogo kuhusu kulea watoto. Kumlea mtoto mpaka afikie umri mkubwa wa kuweza kujitegemea na kufanya maamuzi yake mwenyewe, kunahitaji nguvu nyingi. Sasa iwapo mume naye amezeeka na anahitaji kutunzwa itamuwia vigumu sana mwanamke kutekeleza majukumu yote mawili kwa ufanisi, ili kuhakikisha kuwepo kwa maendeleo mazuri ya familia.

Kwa kuongezea mwanaume mzee anaweza kupungua nguvu na hamu ya kutaka kujamiiana wakati msichana hamu yake iko juu. Hili linaweza kuleta ugomvi mkubwa kati yao.

Pia ni muhimu kukumbuka kuwa wanaume wenye umri mkubwa tayari watakuwa wamekuwa na wapenzi wengi kabla yako. Kwa hiyo ni muhimu kwako kumtaka aende kupima virusi vya UKIMWI kabla ya kuanza uhusiano wa kimwili.

Unapofikiria uhusiano na mwanaume mwenye umri unaozidi umri wako sana, fikiria hoja zilizoandikwa hapo juu na angalia hali yako. Mara nyingi ni rahisi kudumisha uhusiano, ukiolewa na mtu ambaye mnalingana umri.

Ni vigumu kuelewa nini kinamfanya mtu aweze kubaka mwingine.
Ubakaji ni aina nyingine ya ukatili na unyanyasaji wa kijinsia
ambao utaleta madhara mengi kwa muhusika kwa hiyo hakuna
msamaha kwa ubakaji.
Ubakaji mara zote ni kosa la mbakaji. Hakuna maelezo
mazuri ya kuwaelezea watu ambao ni, au wanajihusisha na
ubakaji. Ubakaji unatendeka kwa sababu mbalimbali. Baadhi
ya wabakaji ni wagonjwa wa akili, wanaume wengine wanabaka
kwa sababu wanafikiri wanawake wako pale ili kuwaridhisha
wao katika masuala ya kujamiiana, na kumwadhibu msichana au
wameshawishiwa na wengine.
Hii ni kosa maana hauheshimu haki ya binadamu na thamani ya
muhusika. Dawa za kulevya na pombe yanaweza vinashawishi
tabia ya ubakaji maana vinawafanya watu kushindwa kujizuia
kuhusu tabia zao.

Nifanyeje Kukabiliana na Hisia za Kubaguliwa Kuhusiana na Ngono? 🌟

Habari rafiki! Leo tutajadili jambo muhimu sana kuhusu hisia za kubaguliwa kuhusiana na ngono. Najua huu ni mada nyeti, lakini ni muhimu kuzungumzia ili tuweze kukusaidia kukabiliana na hisia hizi na kuishi maisha yenye furaha na amani. Hivyo, hebu tuanze! 😊

1. Tambua thamani yako ya kipekee. Jua kwamba wewe ni wa thamani na una talanta zako na sifa nzuri. Usikubali hisia za kubaguliwa kukupunguzie thamani yako.

2. Jifunze kuwa na uhakika wa kujiamini. Jiamini na kuthamini nafsi yako. Ukijiamini, itakuwa ngumu sana kwa watu kubagua au kukuumiza kwa maneno yao.

3. Tafuta msaada wa watu wanaokuthamini. Jenga uhusiano na marafiki ambao wanakujali na kukuheshimu. Hawa ndio watu watakaoendelea kukusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

4. Elewa kwamba hisia za kubaguliwa si wewe pekee unazokabiliana nazo. Kila mtu anaweza kukumbana na hisia hizi kwa njia tofauti. Kwa mfano, rafiki yako anaweza kukubaliwa na wengine kwa sura yake tu, lakini wewe unathaminiwa sana kwa uwezo wako wa kusoma na kuandika.

5. Tafakari kuhusu nguvu zako na mafanikio yako. Fikiria mara kwa mara juu ya mafanikio yako na mambo uliyoweza kufanya. Hii itakusaidia kujenga hisia za kujiamini na kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

6. Jiwekee malengo na fanya kazi kwa bidii kuyafikia. Kuwa na malengo na kufanya kazi kuelekea kuyafikia kutakusaidia kuweka nguvu zako kwenye vitu vinavyokufanya ujisikie vizuri.

7. Ongea na watu wazima unaowaamini kuhusu hisia zako. Wazazi, walezi au wakubwa wa familia wanaweza kuwa msaada mkubwa. Wao wanaweza kukuelekeza na kukupa ushauri wa thamani.

8. Jiunge na shughuli au klabu ambayo inakufurahisha. Kwa kufanya hivyo, utaweza kukutana na watu wengine ambao wanashiriki maslahi na vipaji kama vyako. Hii itakusaidia kujenga jamii ya watu wanaokuthamini.

9. Jifunze kujieleza kwa njia nzuri. Kuelezea hisia zako kwa njia ya heshima na upendo inaweza kusaidia kuondoa hisia za kubaguliwa. Kumbuka, sisi sote tunastahili kuheshimiwa na kupendwa.

10. Zingatia afya yako. Kula vizuri, lala vya kutosha na fanya mazoezi. Kuwa na afya njema kutakupa nguvu na uwezo wa kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

11. Jitambulishe na dini yako, imani na maadili ya Kiafrika. Dini na maadili ya Kiafrika yanaweza kukupa mwongozo na nguvu ya kujiamini na kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

12. Tenga muda wa kujifunza na kufanya vitu unavyopenda. Kujenga ujuzi na kufanya vitu unavyopenda kutakupa furaha na kujiamini. Kwa mfano, unaweza kujifunza kupika, kucheza muziki, au kujiunga na klabu ya vitabu.

13. Jifunze kuwa na mtazamo chanya na kutafuta furaha katika mambo ya kila siku. Kukumbuka kufurahia vitu vidogo katika maisha kunaweza kukusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

14. Jiunge na vikundi au mashirika yanayoshughulikia masuala ya kijamii. Kujitolea kwenye jamii yako kutakupa fursa ya kujenga uhusiano na watu wengine na kujisikia kuwa na mchango.

15. Muhimu zaidi, kumbuka kwamba ngono ni jambo takatifu ambalo linafaa tu katika ndoa. Kujiweka safi na kuwa na uhusiano wa kimapenzi baada ya ndoa ni njia bora ya kuishi maisha yenye furaha na amani.

Natumai vidokezo hivi vitakusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa kuhusiana na ngono. Je, una maoni au maswali yoyote? Tungependa kusikia kutoka kwako! Tuandikie katika sehemu ya maoni hapa chini. Kumbuka, unastahili upendo na kuthaminiwa! 🌸🌈

Muda unaofaa kutumia njia ya kupanga uzazi ni wakati unapojamiiana kwa mara ya kwanza. Huu ni wakati mzuri wa kutumia kondomu, kwa sababu kondomu inazuia kupata mimba isiyotarajiwa pamoja na magonjwa ya zinaa.
Huu pia ni muda mzuri wa kwenda kliniki ili kupata ufafanuzi kuhusu njia mbalimbali za kuzuia mimba. Daktari au muuguzi anaweza kuwasaidia mwanaume na mwanamke kuamua njia inayofaa kwa hali yao.
Mara nyingi, watu wanafikiri kwamba huduma ya uzazi wa mpango ni kwa wanawake ambao wameshaolewa, kwa mama wajawazito au wanawake waliozaa tu. Lakini si kweli. Hapa Tanzania, kisheria kila mtu aliyebalehe, iwe mvulana au msichana ana haki ya kupata huduma ya uzazi wa mpango.

Neno “bikira” ni mtu yeyote ambaye hajawahi kujamii ana maishani mwake, awe mwanamke au mwanaume.
Zamani, watu walimtambua msichana bikira kwa njia ya kuhakikisha kwamba kile kiwambo chembamba ndani ya uke kipo. Lakini kwa sababu ngozi hii huweza kuchanika kwa njia nyingine zaidi ya kujamii ana, siyo kipimo kizuri cha kumtambua msichana ambaye hajajamii ana kabisa (yaani bikira).
Katika jamii nyingi ni kawaida kuwaita `bikira` wanawake ambao hawajawahi kujamii ana. Pia, jamii nyingi wanasisitiza umuhimu wa mwanamke kuwa bikira mpaka siku ya kuolewa. Hata hivyo, neno “bikira” hutumiwa kwa wanawake na wanaume.

Hakuna madhara yoyote ya msingi anayopata mtu asipooga baada ya kujamiiana. Isipokuwa kwa ajili ya kutunza usafi, mnashauriwa kunawa via vya uzazi mara baada ya tendo la kujamii ana.

Ni kweli kwamba kuna sehemu za mwili ambazo zikiguswa huleta msisimko mwilini.

Kisimi (au kinembe) ni moja ya sehemu hizo kwa mwanamke, kwa sababu pale kuna mkusanyiko mkubwa wa mishipa ya fahamu. Kusugua kisimi ni njia salama ya kumaliza ashiki ya kutaka kujamii ana. Hakuna madhara yoyote ya kiafya wala kiakili kama kisimi kinasuguliwa.

Kutumia dawa za kulevya kwa kiasi kidogo kunaweza kusilete madhara i ila mpaka tu pale utakapoyazoea. Mara nyingi watu huanza kuhitaji dawa zaidi pale wanapozizoea na kupata madhara. Hii i ii inaweza kusababishia mtu kutawaliwa na dawa za kulevya. Mtumiaji wa dawa za kulevya anaweza kuwa mtegemezi wa dawa hizo bila ya kujijua. Kujaribu dawa za kulevya kunaweza kukawa na madhara kama “utaishia pabaya”. “Kuishia pabaya” ni jambo la kutisha na si la kufurahisha hata kidogo! Hali hiyo inaweza kutokea mara ya kwanza unapoanza kutumia bangi.

Hapa Tanzania utoaji wa mimba hauruhusiwi kisheria. Hata hivyo watu wengine wanaamua kutoa mimba kwa sababu mimba zao hazikutarajiwa. Kwa mfano, msichana mdogo ambaye bado anaenda shule, au mama ambaye tayari ana watoto wengi au umri mkubwa sana. Wanawake wengine wanaamua kutoa mimba kwa sababu wamepata mimba kutokana na kulazimishwa kufanya mapenzi au kubakwa, au kwa sababu baba wa mtoto anakataa kuchukua jukumu la kumlea mtoto. Hizi ni baadhi tu ya sababu za kutoa mimba, na kila mwanamke anayeamua kutoa mimba ana sababu zake.
Kwa sababu utoaji mimba hauruhusiwi, huduma za kutoa mimba hazipatikani kwa urahisi na wanawake wengi wanajiamulia kuitoa mimba wenyewe au kwa msaada wa mtu asiyesomea kufanya hivyo. Kama tulivyosema hapo juu, hii ni hatari sana kwa afya ya mwanamke

Imani iliyojengeka kwenye jamii kuwa Albino wana uwezo
mdogo si ya kweli. Ipo mifano mingi ya watu walioweza kupata
mafanikio katika maisha ambao pia ni Albino. Wapo ambao ni
walimu, wanasayansi, wanasheria, na wengine wapo kwenye
siasa na uongozi.
Mbunge wa Lindi mjini kupitia chama cha CUF mheshimiwa
Salum Khalifan Barwani.
Mbunge wa viti maalumu wanawake Mheshimiwa. Al-Shymaa
Kway-Geer, muimbaji maarufu wa muziki wa kizazi kipya (bongo
flava) Keisha,
mwanasheria Abdallah Possi na Sizya Migila ambaye ni afisa
utawala wa Taasisi ya Uhasibu ya Taifa ni mifano mizuri
inayoonyesha Albino waliopata mafanikio katika maisha yao.
Mwanamuziki wa kimataifa wa Afro-pop kutoka nchi ya Mali
anayeitwa Salif Keita amefikia mafanikio makubwa sana duniani
kote kuanzia bara la Afrika na Ulaya kiasi cha kuitwa, “Sauti
ya Dhahabu.” Yeye alizaliwa katika familia ya muasisi wa Taifa
la Mali Ndugu Sundiata Keita. Hii pia inadhihirisha kuwa Albino
anaweza kuzaliwa katika familia yoyote kuanzia zile za kifalme
na hata familia maskini za wakulima vijijini.

Jambo la muhimu ni kuwasiliana kwa karibu i ili kuelewa mawazo na matatizo ya rafiki yako. Hakikisha unakuwa muwazi na mkweli. Mkielewana vizuri mnaweza kufurahia mazungumzo yenu vizuri. Vilevile mnaweza kusaidiana katika kutatua matatizo yanayoweza kumkabili mmoja wenu. Kwa kufanya hivyo mtajenga moyo wa kuaminiana.

Ili kudumisha urafiki wenu unashauriwa kuonyesha upendo wa hali ya juu. Jitahidi usiwe na marafiki wengine na mthibitishie kwamba yeye pekee ndiye unayempenda na uko mwaminifu kwake.

Utamfahamu vizuri rafiki yako iwapo mtazungumza mara kwa mara juu ya maisha yenu. Kwa mfano mnaweza kuzungumzia mipango ya uhusiano wenu, vitu anavyopendelea kufanya baada ya saa za kazi au masomo, watu anaowasiliana na kuandikiana nao. Iwapo mawasiliano yenu yatakuwa mazuri na iwapo utachunguza uhusiano wake na watu wengine utahisi kama kweli mnaaminiana.

Hata hivyo, iwapo hutaweza kumwamini rafiki yako na kama unahisi kwamba hata yeye hakuamini, jiulize kwamba kwa nini iwe hivyo. Je, inawezekana huyu mtu hanifai? Au, inaweza kuwa mapenzi yako ni kidogo kiasi ambacho siwezi kuzuia vishawishi vingine?

Kwanza kabisa, watu ni kweli wawe wamedhamiria kuacha.
Hii inataka uamuzi wa wazi na nia imara kwa sababu si rahisi
kuacha.
Pili, mtu anatakiwa kufikiria ni katika mazingira gani huwa
anajisikia kuvuta sigara au kunywa pombe. Hii kwa kawaida ni
pamoja na kundi maalumu la marafiki, katika sherehe, baada ya
kazi ngumu, baada au wakati wa kula. Kwa hiyo, kama wanataka
kuacha kuvuta sigara au kunywa pombe, wanatakiwa kubadili
mtindo wa maisha na kuepuka vishawishi.
Hatua ya kwanza katika kuacha kuvuta sigara au kunywa
pombe, inaweza ikawa ni kujiwekea malengo; kwa mfano, kuacha
kuvuta sigara kwa wiki nzima. Jipongeze kuwa umetimiza lengo
lako. Kama umeshindwa anza tena. Ni watu wachache ambao
wameweza kuacha kabisa katika jaribio la kwanza. Watu
wengine wanapata ugumu kuacha kabisa pombe na sigara.

Jinsi ya Kukabiliana na Hisia za Uoga Kabla ya Kufanya Ngono 🌟

Karibu kwenye makala hii ambayo itakusaidia kukabiliana na hisia za uoga kabla ya kuanza kujihusisha na ngono. Ni jambo la kawaida kwa vijana kuhisi woga na wasiwasi kabla ya kujaribu kitu kipya, na hapa tunakusaidia kupata mbinu za kukabiliana na hisia hizo. Kumbuka, uamuzi wako wa kushiriki ngono unapaswa kuwa wa maana na thabiti, na kuwa na ujasiri ndani yako kunaweza kukusaidia kufanya uamuzi sahihi.

1️⃣ Tambua na elewa hisia zako: Kwanza kabisa, ni muhimu kuelewa ni kwa nini unahisi uoga. Je, ni kwa sababu ya kutokujiamini au hofu ya kuwa na uzoefu mbaya? Kuelewa chanzo cha hisia hizo kunaweza kukusaidia kukabiliana nazo kwa ufanisi zaidi.

2️⃣ Ongea na mtu unaemwamini: Kuzungumza na mtu unaemwamini kuhusu hisia zako kunaweza kukupa faraja na ushauri muhimu. Unaweza kuwa na mshauri wa kiroho, rafiki wa karibu, au hata mzazi. Waulize maswali na uwafahamishe matarajio yako.

3️⃣ Jifunze kuhusu ngono: Elimu ni ufunguo wa kukabiliana na hofu. Jifunze kuhusu afya ya uzazi, njia za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa, na haki yako ya kusema hapana. Kuelewa mambo haya itakusaidia kujiamini zaidi na kupunguza uoga wako.

4️⃣ Soma hadithi na ushuhuda: Kuwasoma watu wengine ambao wamekwisha kupitia hali kama yako kunaweza kukusaidia kujisikia kuwa sio pekee yako. Kuna vitabu, hadithi za mafanikio, na makala mtandaoni ambazo zinaweza kukupa nguvu na ujasiri.

5️⃣ Jifunze kuhusu thamani yako: Kujiamini kabla ya kujihusisha na ngono ni muhimu. Jifunze kuhusu thamani yako na jinsi unavyostahili kuheshimiwa. Kamwe usikubali mtu yeyote akushinikize kufanya kitu ambacho hukupangiwa kufanya au hukujisikia vizuri nacho.

6️⃣ Weka mipaka na uzingatie: Kuweka mipaka sahihi kabla ya kufanya ngono ni muhimu. Jua ni vitu gani unataka na hauruhusu wengine wakuzidishe. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana wakati unahisi amani na uhakika kunaweza kukusaidia kujisikia vizuri.

7️⃣ Tumia njia za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa: Kujikinga kutokana na hatari za ngono ni jambo muhimu sana. Jifunze kuhusu njia zinazopatikana za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa na uhakikishe kuwa unatumia njia inayokufaa na salama.

8️⃣ Jiwekee malengo na ndoto: Kuwa na malengo na ndoto katika maisha yako kunaweza kukusaidia kuacha uoga wa kufanya ngono. Fikiria juu ya ndoto zako na jinsi kufikia malengo hayo kunavyoweza kuathiri maisha yako ya baadaye.

9️⃣ Usikimbizwe na shinikizo la kijamii: Katika jamii yetu, kuna shinikizo kubwa la kufanya ngono mapema. Usikubali shinikizo hilo, bali kumbuka thamani yako na uamuzi wako wa kusubiri hadi wakati unaofaa.

🔟 Jifunze kufurahia maisha yako bila ngono: Kukabiliana na hisia za uoga kabla ya kuanza kujihusisha na ngono inaweza kuwa rahisi zaidi ikiwa unajifunza kufurahia maisha yako bila kuhitaji ngono. Jenga uhusiano mzuri na marafiki, fanya mazoezi, jishughulishe na shughuli za kujenga ujuzi, na ufurahie kupata mafanikio katika maeneo mengine ya maisha yako.

1️⃣1️⃣ Kuwa na malengo ya baadaye: Kufikiria kuhusu malengo yako ya baadaye itakusaidia kufanya uamuzi mzuri. Je, unataka kuanza familia, kufanikiwa katika kazi yako, au kufikia ndoto zako? Kutafakari juu ya malengo haya itakusaidia kuwa na ujasiri wa kusubiri hadi wakati unaofaa.

1️⃣2️⃣ Kuwa na uhusiano wa karibu na Mungu: Kuwa na uhusiano mzuri na Mungu kunaweza kukupa amani na baraka katika maamuzi yako ya kujihusisha na ngono. Jiunge na vikundi vya kidini au tembelea makanisa na misikiti ili kujenga uhusiano wako na Mungu.

1️⃣3️⃣ Kujiweka busy: Kujishughulisha na shughuli nyingine za kujenga ujuzi na kupenda maisha kunaweza kukusaidia kupunguza uoga wako wa kufanya ngono. Jaribu kujifunza muziki, michezo, kusoma vitabu, au kuwa na hobby ambayo inakuvutia.

1️⃣4️⃣ Usikubali shinikizo la wenzako: Marafiki na watu wanaokuzunguka wanaweza kuwa na maoni tofauti kuhusu ngono. Usikubali shinikizo la wengine, bali fanya uamuzi wako mwenyewe kulingana na maadili yako na lengo lako la kusubiri hadi ndoa.

1️⃣5️⃣ Kuwa na mtazamo wa kusubiri hadi ndoa: Mwishowe, ni muhimu kuwa na mtazamo wa kusubiri hadi ndoa. Kujenga uhusiano wa kimapenzi ambao ni safi na wenye thamani ni jambo la kipekee na lenye umuhimu mkubwa. Uamuzi wako wa kusubiri hadi ndoa utakulinda kiroho, kiakili na kimwili.

Je, una maoni gani juu ya kujihusisha na ngono kabla ya ndoa? Je, una mbinu nyingine za kukabiliana na hisia za uoga? Tungependa kusikia kutoka kwako na kushiriki uzoefu wako. Kumbuka, kuwa na ujasiri na kujiamini kwako ni ufunguo wa kufanya uamuzi sahihi na kukaa salama. Jitunze na uwe na maisha yenye furaha na yenye mafanikio! 💪🌟

Idadi kamili ya Albino Tanzania haijulikani kwani hakuna
aliyewahesabu. Inakisiwa kufuatana na tafiti katika nchi
nyingine kama Nigeria na Afrika Kusini kuwa mtu 1 kati ya
4,000- 5,000 ni Albino hapa Tanzania. Namba hii ni kubwa mara
nne au mara tano ukilinganisha na Ulaya au Marekani ambako
tunapata Albino 1 kati ya watu 15,000-20,000. Hapa Tanzania
inakisiwa kuwa kuna Albino wapatao elfu kumi.

Virusi vya UKIMWI kwa kiasi kikubwa vinaenea kwa njia ya kujamii ana. Kama mtu ana wapenzi wengi wa kufanya ngono, uwezekano wa kupata maambukizi unaongezeka,. Hi ni kwa sababau kila mpenzi anaweza kuwa chanzo cha maambukizi endapo watashiriki ngono za aina yeyote (ukeni au sehemu ya haja kubwa) bila kutumia kondomu.
Pia kuchelewa kutibu magonjwa mengine ya zinaa, i inachangia kuenea kwa virusi vya UKIMWI na UKIMWI. Kwa mfano, kama mtu anaugua ugonjwa wa zinaa, vijidudu vya UKIMWI vinaweza kuingia mwilini kwa urahisi zaidi kwa sababu ya vidonda sehemu zake za siri.
Mwisho, matumizi ya dawa za kulevya pamoja na ulevi wa pombe wa kupindukia yanaweza kuchangia kufanya maamuzi yasiyo sahihi katika matendo ya ngono.