Utumiaji wa nguvu
katika mahusiano ya
ujinsia unavunja haki
za uzazi na haki za
binadamu. Uhusiano
wa ujinsia ni muhimu
uwe katika misingi ya
maelewano, kuheshimiana,
na Huwezi kunikataa
mapenzi kwa
kila mmoja wenu.

Katika baadhi ya
tamaduni , mwanamume
ndiye mwenye mamlaka
na anakubalika kwamba anaweza kutumia nguvu. Ingawaje utamaduni
unatakiwa kujenga na kutia moyo uhusiano mzuri katika jamii.
Utamaduni wetu hauna budi kuimarisha thamani ambayo
itaheshimu hadhi ya utu na usiruhusu utumiaji wa nguvu. Kila
jambo ambalo linavunja haki ya mtu na kumdhalilisha hadhi ya
utu haliwezi kukubalika na kupokelewa.

Je, ni lazima kufanya ngono kwa sababu ya marafiki au shinikizo za kisiasa? 🤔

Ndugu vijana, leo tunapenda kuwazungumzia jambo muhimu sana kuhusu ngono na shinikizo tunazoweza kukutana nazo katika maisha yetu. Kuna wakati tunaweza kuona kwamba marafiki zetu wanafanya ngono au tunasikia shinikizo kutoka kwa watu wenye mamlaka, lakini ni muhimu kuelewa kwamba maamuzi kuhusu ngono yanapaswa kuwa binafsi na kulingana na maadili yetu ya Kiafrika ya kukubalika. 💪

1. Kwanza kabisa, tunataka kukuhimiza kujiuliza, "Je, ninafanya hivi kwa sababu ninataka au kwa sababu ya shinikizo la wengine?" Ni muhimu kujua kwamba uamuzi wa kufanya ngono ni uamuzi wako mwenyewe na haupaswi kufanywa kwa sababu tu ya kushawishiwa na wengine.

2. Pia, ni muhimu kuwa na uelewa kamili wa athari za kufanya ngono mapema katika maisha yetu. Kumbuka kwamba ngono ina madhara makubwa ikiwa inafanywa bila kinga au bila kujua mwenzi wako vizuri. Hii ni pamoja na hatari ya kupata magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. 😷🤰

3. Tafadhali kumbuka kwamba kufanya ngono ni uamuzi mkubwa na ni jambo la watu wazima. Unapotambua kwamba hauko tayari, hakikisha unasimama imara na kujitetea. Usiogope kusema "hapana" ikiwa unajisikia kushinikizwa kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya. Ujasiri wako utakupa nguvu ya kusimama imara. 💪😎

4. Fikiria juu ya maadili na imani zako. Ni muhimu kuwa na maadili imara na kujua nini kinakubalika kwako na kile ambacho haikubaliki. Je, unakubaliana na maadili ya Kiafrika ambayo yanatukumbusha umuhimu wa kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono? Jibu hili linategemea imani yako na maadili yako ya kibinafsi.🌍👪

5. Chochote maamuzi yako kuhusu ngono yatakavyokuwa, hakikisha inakuwa uamuzi ambao utakufanya uhisi furaha na uheshimike. Usifanye kitu ambacho utajuta baadaye. Kumbuka, maisha ni ya muda mfupi na ni muhimu kuishi kulingana na maadili yako binafsi. 💖😊

6. Kwa mfano, fikiria juu ya rafiki yako ambaye anaweza kukushinikiza kufanya ngono kwa sababu yeye anafanya hivyo na anasema ni kitu cha kawaida. Je, ni sahihi kufanya kitu tu kwa sababu rafiki yako anafanya hivyo? Fikiria juu ya maadili yako na kujiuliza kama unakubaliana na uamuzi huo.

7. Vile vile, unaweza kushinikizwa na watu wenye mamlaka, kama vile viongozi wa kisiasa au wazazi wako. Wao wanaweza kukuambia kwamba ni muhimu kufanya ngono ili kuwa na hadhi au kuonyesha ukomavu. Lakini ni muhimu kukumbuka kwamba uamuzi huu ni wako na unapaswa kufanya kulingana na maadili yako binafsi.

8. Kwa mfano, fikiria juu ya kiongozi wa kisiasa ambaye anasisitiza kwamba vijana wanapaswa kufanya ngono ili kuwa na "uzoefu wa kisiasa." Je, ni sahihi kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kinakwenda kinyume na maadili yako? Fikiria juu ya jinsi uamuzi huu utakavyoathiri maisha yako ya baadaye.

9. Kumbuka kwamba kuchagua kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni uamuzi wa busara na una faida nyingi. Utakapofanya uamuzi huu, unaweza kujikinga na hatari za ngono zisizo salama na kujenga uhusiano wa kudumu na mwenzi wako.

10. Kwa mfano, kufanya uamuzi wa kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunaweza kusaidia kujenga msingi imara wa uaminifu na upendo katika ndoa yako. Ni uwekezaji kwa maisha yako ya baadaye na inaweza kuunda uhusiano wenye furaha na thabiti.

11. Jiulize, je, unataka kutoa zawadi ya thamani ya mwili wako kwa mtu ambaye hajastahili? Kuwa na amani ya akili na furaha ni muhimu sana katika uhusiano, na kungojea hadi ndoa kunaweza kuwa njia ya kuhakikisha kuwa unajitunza na unathaminiwa.

12. Mwili wetu ni hekalu takatifu na unapaswa kuthaminiwa na kuheshimiwa. Kwa kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono, tunathibitisha kwamba tunathamini na kuheshimu hekalu letu na hekalu la mwenzi wetu.

13. Kumbuka kwamba uamuzi wako wa kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono unaweza kuwa mtazamo wa kipekee na wa kuvutia. Unaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuwahimiza kufikiria maamuzi yao wenyewe.

14. Wewe ni wa kipekee na una thamani kubwa. Usikubali shinikizo la kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kinaweza kukuletea madhara. Tumia nguvu yako ya uamuzi na tambua kwamba unaweza kusimama imara katika maadili yako na kufanya uchaguzi sahihi.

15. Kwa hitimisho, tunakuhimiza kuchagua kungojea hadi ndoa kabla ya kufanya ngono. Kumbuka, kufanya ngono ni uamuzi mkubwa na unapaswa kuwa tayari kimwili, kihisia na kihisia. Usichukue shinikizo la wengine kama sheria ya maisha yako, bali jiwekee viwango vyako mwenyewe na ujiamini. Kwa kufanya hivyo, utakuwa na furaha, amani na uhusiano wa kudumu. 🙏💕

Je, wewe una maoni gani juu ya suala hili? Je, umewahi kukabiliana na shinikizo la kufanya ngono kwa sababu ya marafiki au shinikizo za kisiasa? Tungependa kusikia kutoka kwako na kujua jinsi unavyoshughulikia shinikizo hili na maamuzi yako ya kibinafsi. Tuandikie maoni yako hapa chini. Asante! 😊👍

Hata kama utafanya kila kitu usibakwe bado inaweza ikatokea.
Ubakaji na unyanyasaji wa ujinsia unaweza kutokea kwa kila mtu.
Hata hivyo kuna baadhi ya vitu ambavyo vinaweza kupunguza
hatari ya kubakwa.
Jizuie usiwe peke yako kwenye giza, kutembea peke yako
katika misitu au sehemu ambazo zina watu wachache, kuchota
maji sehemu ya mbali. Hakikisha kuwa kuna watu karibuni wa
kukusaidia iwapo kuna hatari. Pia jihadhari na watu walevi na
sehemu ya kunywea pombe maana watu walevi wanaweza wakawa
hatari. Iwapo umelazimika kufanya kazi katika mazingira
ya hatari, jaribu kujadili tatizo hili na wazazi wako au mtu
unayemwamini na muulize huyu mwanamume au mwanamke
azungumze na wazazi wako.
Usikubali zawadi au upendeleo, kama unafikiri unapewa wewe
kwa kubadilishana na ngono. Kama unajisikia unatishwa jaribu
kukimbia na piga kelele kwa kutafuta msaada mara moja.
Utafiti umeonyesha kuwa wasichana au wanawake ambao kwa
ushupavu wanasema hapana na ambao wanathubutu kupiga
kelele na kuvutia hisia za wengine wakati wanaposhambuliwa
wana hatari kidogo ya kubakwa. Unapokuwa unajitetea kwa
uhakika unapoanza unachopenda na usichopenda, ni sehemu
muhimu ya kujilinda.

Jinsi ya Kuzungumza na Mwenzi Wako kuhusu Matumizi ya Kinga (Condom) 😊🌺

Karibu kwenye makala hii ambapo tutajadili jinsi ya kuzungumza kwa urafiki na mwenzi wako kuhusu matumizi ya kinga, kama vile kondomu. Hii ni mada muhimu sana, haswa kwa vijana, na tunapaswa kuwa na ujasiri wa kuizungumzia ili kuhakikisha tunakuwa salama katika uhusiano wetu. 🌟💑

1. Anza kwa kuwa na mazingira ya wazi na salama. Hakikisha mnaweza kuzungumza kwa uhuru bila hofu ya kuhukumiwa au kukataliwa.

2. Eleza kwa upole umuhimu wa kutumia kinga kama njia ya kujilinda wewe na mwenzi wako dhidi ya magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Hakikisha unasisitiza kuwa kinga siyo tu jukumu la mwanamume au mwanamke, bali ni jukumu la wote.

3. Pendekeza kuzungumza kwa uwazi kuhusu historia ya kiafya ya mwenzi wako. Hii itasaidia kuelewa hatari zaidi na hitaji la kutumia kinga.

4. Toa mifano halisi na ya kimaisha kuhusu jinsi kondomu inaweza kusaidia kuzuia magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Kwa mfano, sema jinsi rafiki yako aliyekuwa amekataa kutumia kinga alipata maambukizi ya zinaa na jinsi hilo lilivyobadilisha maisha yake.

5. Uliza mwenzi wako kuhusu maoni yake juu ya matumizi ya kinga. Sikiliza kwa makini na usihukumu. Itakuwa vizuri kujua wasiwasi wake na kuweza kutoa ufumbuzi unaofaa.

6. Onyesha mwenzi wako kuwa unajali kuhusu afya yake na kuwa kinga ni njia rahisi na salama ya kuepuka matatizo ya kiafya.

7. Tumia lugha ya heshima na upendo wakati wa mazungumzo. Epuka maneno yanayoweza kumkosea au kumfanya mwenzi wako ahisi vibaya.

8. Elezea kwa nini ni muhimu kutumia kinga kuanzia mwanzo wa uhusiano. Hii itasaidia kujenga tabia ya kutumia kinga kila wakati na kuondoa aibu na utata.

9. Toa mwongozo kuhusu jinsi ya kuchagua na kutumia kondomu kwa usahihi. Onyesha jinsi ya kuzitunza na kuziweka mahali salama ili ziweze kutumika wakati wowote.

10. Kumbuka kuwa mazungumzo hayo yanapaswa kuwa ya mara kwa mara. Kila wakati kuna fursa ya kuboresha uelewa na ufahamu juu ya matumizi ya kinga.

11. Elezea umuhimu wa kujitenga na ngono kabla ya ndoa. Weka wazi kuwa kujitolea kwa kusubiri hadi wakati sahihi wa ndoa ni njia bora ya kujilinda kikamilifu na kuweka thamani kwenye uhusiano wenu. 💍🙏

12. Uliza mwenzi wako ni kwa nini anahisi ni vigumu kuzungumza juu ya matumizi ya kinga. Je, ana wasiwasi kuhusu aibu au maadili? Sikiliza kwa makini na uheshimu hisia zake. Jitahidi kumshawishi kuwa mazungumzo haya ni muhimu kwa ustawi wenu wote.

13. Jitayarishe kujibu maswali na wasiwasi wa mwenzi wako. Hakikisha unajua habari sahihi kuhusu matumizi ya kinga ili uweze kutoa majibu ya uhakika na yenye mantiki.

14. Tambua mafanikio ya mwenzi wako katika kuzungumzia mada hii nyeti. Onyesha kujali na shukrani kwa ujasiri wake na kumpa moyo kuendelea kufungua zaidi.

15. Hatimaye, nawakumbusha kuwa ni muhimu kuheshimu maadili yetu ya Kiafrika. Kujilinda kwa kutumia kinga ni hatua nzuri, lakini njia bora zaidi ni kusubiri hadi wakati muafaka wa ndoa. Kwa kufanya hivyo, tunajitunza, tunaheshimu thamani yetu na tunakuwa mfano mzuri kwa wengine. 🌞🌈

Je, una mawazo au maoni gani juu ya matumizi ya kinga katika uhusiano? Je, umeshauriana na mwenzi wako juu ya suala hili muhimu? Tungependa kusikia kutoka kwako! 😊💬

Tukumbuke kuwa kuzungumza juu ya matumizi ya kinga ni hatua ya busara na yenye upendo. Tunapotunza afya zetu na kuheshimu maadili yetu, tunajenga uhusiano wenye nguvu na wa kudumu. Baki salama, baki mwenye furaha, na kumbuka, kusubiri hadi ndoa ni njia bora zaidi ya kujilinda na kudumisha thamani yako. Asanteni sana! 🙏❤️

Inakuwaje mtoto anakuwa wa kike au wa kiume?

Mwili wa mwanaume unatengeneza aina mbili za mbegu. Kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kiume na kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kike. Ile mbegu inayofika kwenye yai kwanza, inarutubisha yai na ni wakati uleule, jinsia ya mtoto i inatokea. Uwezekano wa kumpata mtoto wa kike au wa kiume unafanana, na hii ni kweli katika nchi zote duniani.

Je, unaweza kupanga kuzaa aina ya watoto, yaani wa kiume au wa kike tu?

Mimba i inatungwa wakati yai la kike linaporutubishwa na mbegu za kiume. Kama tulivyoona hapo juu, jinsia ya mtoto i inategemea aina ya mbegu za kiume. Nusu ya mbegu za mwanaume zinatengeneza mtoto wa kiume na nusu ya mbegu zinatengeneza mtoto wa kike. Lakini wanaume hawana uwezo wa kuamua aina ya mbegu i itakayorutubisha yai. Kwa hiyo, haiwezekani kupanga. Jinsia ya mtoto i nategemeana na bahati tu.

Je, kama mwanamke na mwanaume wanapata watoto wa jinsia moja tu, ni kosa la nani?

Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.

Hatari inategemea na mazingira ambapo mimba inatolewa. Kama ni hospitalini na i inatolewa na mtaalamu aliyesomea na kama mazingira na vifaa ni safi, uwezekano wa kutoa mimba salama ni mkubwa. Lakini, hata katika mazingira hayo, shida zinaweza kutokea.

Msingi wa kukumbuka ni kwamba kutoa mimba mwenyewe au hata kwa mtu asiyesomea ni hatari sana. Kwa wanawake wanaojaribu kutoa mimba kuna uwezekano mkubwa wa kupata maambukizi katika via vya uzazi na baadhi yao hutoboa mfuko wa uzazi. Matatizo haya ni hatari sana. Matatizo yanayohusiana na kutoa mimba ni mazito, kama mfuko wa uzazi kuharibika, maambukizi yasiyotibiwa katika via vya uzazi, kutoa damu nyingi, ugumba au hata kifo kwa mwanamke aliyehusika.

Kwa hiyo ni vizuri zaidi na tena salama kuacha kutoa mimba. Unaweza kuzuia kupata mimba i isiyotarajiwa, ama kwa kuacha kujamii ana au kwa kutumia njia za uzazi wa mpango kujikinga. Pia kumbuka kuwa utoaji mimba hauruhusiwi hapa Tanzania.

Kama mpenzi wako hatakuwa na maambukizi ya magonjwa ya zinaa hakuna madhara ya kiafya. kama shahawa i itagusana na mdomo wa msichana. Lakini, wasichana wengi hawapendi kupokea shahawa mdomoni na wanasikia kukerwa kufanya hivyo.

Wapenzi wajadiliane kati yao na kuamua kama tendo la kumwaga mbegu mdomoni wanalipenda au hawalipendi. Huu ni msingi mmojawapo wa kuonyesha kujaliana.

Hata hivyo, kama mwanaume ameambukizwa na magonjwa ya zinaa ni rahisi sana kwa mwanamke kuambukizwa magonjwa hayo wakati anapokea majimaji na shahawa mdomoni. Kwa hiyo, kutumia kondomu katika mtindo huu ni salama zaidi.

Kuna baadhi ya vidokezo ambavyo vinaweza kukusaidia:
1. Usikae faragha na mwenzi wako kabla hujawa tayari na kumwamini. Ongozana na marafiki wengine hasa mwanzoni mwa urafiki wenu. Msitoke tu nyie wawili hadi hapo utakapojisikia kuwa umemjua kiasi cha kumwelewa na kumwamini. Pia jiepushe kukaa sehemu za faragha naye.

2. Kama utatoka naye, hakikisha kuwa kuna mtu anayejua mnakokwenda na ni muda gani unakusudia kurudi nyumbani. Ikiwezekana kuwa na namba ya simu ya mmoja kati ya rafiki zako. Hii itakusaidia kama ikijitokeza hali ya kutaka msaada.
3. Usikubali yeye alipe gharama zote. Ni vizuri kugawa gharama hizo kati yenu. Kama mtakwenda kwenye tamasha au kupata kinywaji hakikisha kulipia nusu ya hizo gharama. Ukifanya hivyo utamzuia mwenzio mawazo ya kukufikiria “kuwa anakudai ngono“ kama malipo ya pesa yake aliyotumia.
4. Ni vizuri kutafakari na kuweka kichwani kabla ya kwenda naye popote juu ya nini unachotaka na kile usichotaka kitokee.
5. Onyesha wazi kuwa unaposema “hapana“ unamaanisha “hapana“ usimpe nafasi ya kuchukulia hiyo “hapana“ kuwa ndiyo.
6. Amini hisia zako. Kama unaona unalazimishwa usisite kueleza maoni yako / unavyojisikia. Ikibidi ondoka sehemu hiyo.

Idadi kamili ya Albino Tanzania haijulikani kwani hakuna
aliyewahesabu. Inakisiwa kufuatana na tafiti katika nchi
nyingine kama Nigeria na Afrika Kusini kuwa mtu 1 kati ya
4,000- 5,000 ni Albino hapa Tanzania. Namba hii ni kubwa mara
nne au mara tano ukilinganisha na Ulaya au Marekani ambako
tunapata Albino 1 kati ya watu 15,000-20,000. Hapa Tanzania
inakisiwa kuwa kuna Albino wapatao elfu kumi.

Ualbino ni hali ya
kurithi, hii inamaanisha
kuwa unapata ualbino
kutoka kwa wazazi
wako. Watu wawili
weusi wanaweza kupata
Albino endapo kila
mmoja wao atakuwa
na kinasaba cha ualbino.
Hali hii huwezi kuiona
au kuijua. Unaweza tu
kuitambua baada ya
kujifungua. Takribani
mtu mmoja katika watu
70 ana kinasaba cha
ualbino lakini si rahisi
kujua ni nani anacho.
Endapo Albino ataoa
mwanamke mweusi,
uwezekano wa kuzaa
Albino ni mdogo sana.
Albino wengi waliooa au
kuolewa na watu weusi
wamepata watoto
ambao ni weusi.

Kwa upande mwingine, wanandoa ambao wamekwisha
pata mtoto Albino kuna uwezekano wa kupata mtoto mwingine
Albino katika uzazi wa pili.
Kuzaliwa Albino ni lazima mtoto huyo arithi vinasaba vya
ualbino kutoka kwa wazazi wote wawili, yaani mama na baba.

Kuna sababu nyingi ambazo zinamfanya kijana kuanza kujamiiana
katika umri mdogo. Baadhi ya sababu hizi ni kama vile:
• Ushindani kati ya vijana wa kuwa na vitu vya anasa kama
vile simu ya mkononi, saa na vitu vya kuchezea. Ama kutaka
mahitaji ya pesa kwa ajili ya kulipa ada ya shule.
• Shinikizo kutoka kwa rika wa kumfanya mtu ajiingize kwenye
kujamiiana. Shinikizo rika unakuwa na nguvu zaidi kwa
kijana Albino kwani yeye tayari anajiona ametengwa na
hivyo kushawishika zaidi katika mambo wanayofanya wengine
ili akubalike na wanarika hao.
• Kwa kuamini kwamba njia halisi ya kuonyesha mapenzi ni kujamiiana
na pia kulazimika kujamiiana hata kama ni kinyume
na matakwa yake kwa mtazamo kuwa haya ndio mapenzi ya
kweli.

Unywaji wa pombe ni sehemu ya utamaduni wa Tanzania na nchi
nyinginezo duniani.

Watu hupendelea kunywa pombe katika
sherehe za kidini, kijamii, nyumbani na vilabuni. Wanakunywa
pombe ili kujiburudisha, lakini pia kuongeza ujasiri, kuondoa
aibu au kusahau matatizo yao kwa kipindi fulani au kwa muda
mfupi.

Vijana wengi, hasa wavulana, hudhani kwamba kunywa
pombe ni ishara ya kujionyesha kuwa wamekuwa watu wazima.
Kimsingi, unywaji pombe kidogo hukubalika kijamii na hauna
madhara, lakini ulevi wa kupindukia ni hatari na huweza
kusababisha vifo na haukubaliki katika jamii zetu kwa sababu
hudhoofisha na kufanya watu kusahau majukumu yao, hupunguza
heshima na afya njema.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.