Serikali inatakiwa iamue kuwepo kwa matangazo ya biashara
ya pombe na sigara au la? Serikali ina wakati mgumu katika
kuamua kati ya kulinda afya za watu na shinikizo litokalo
kwa wakulima pamoja na makampuni yanayotengeneza pombe
na sigara. Wenye viwanda na wauzaji wanataka bidhaa hizi
zitangazwe kibiashara kwa sababu wanapata pato kutokana na
kuzalishwa na kuuzwa kwa bidhaa hizi. Serikali yenyewe pia
inapata faida kutokana na kutangazwa kwa tumbaku na pombe
kwa sababu uuzaji wake unaipatia serikali ushuru kupitia kodi.
Nchini Tanzania serikali imeamua kuwa matangazo ya biashara
ya sigara yawe na onyo lisemalo,“Uvutaji wa sigara ni hatari kwa
afya yako”. Hii inawajulisha wavutaji wa sigara kuhusu hatari
za uvutaji wa sigara na kuacha kila mtu ajiamulie mwenyewe.

Magonjwa ya zinaa husababishwa na vijidudu vya magonjwa na huambukizwa kwa kukutana kimwili na mtu mwenye vijidudu hivyo.
Katika Tanzania magonjwa haya yameenea sana haswa kwa vijana.. Hivyo kama una wasiwasi wewe au mpenzi uliyekutana naye kimwili kuwa na ugonjwa kama huo, muhimu mwende kupimwa. Magonjwa hayo yasipotibiwa kikamilifu yanaweza kuleta madhara makubwa. Magonjwa ya zinaa mara nyingi yanasababisha ugumba.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.

Kwanza kabisa, watu ni kweli wawe wamedhamiria kuacha.
Hii inataka uamuzi wa wazi na nia imara kwa sababu si rahisi
kuacha.
Pili, mtu anatakiwa kufikiria ni katika mazingira gani huwa
anajisikia kuvuta sigara au kunywa pombe. Hii kwa kawaida ni
pamoja na kundi maalumu la marafiki, katika sherehe, baada ya
kazi ngumu, baada au wakati wa kula. Kwa hiyo, kama wanataka
kuacha kuvuta sigara au kunywa pombe, wanatakiwa kubadili
mtindo wa maisha na kuepuka vishawishi.
Hatua ya kwanza katika kuacha kuvuta sigara au kunywa
pombe, inaweza ikawa ni kujiwekea malengo; kwa mfano, kuacha
kuvuta sigara kwa wiki nzima. Jipongeze kuwa umetimiza lengo
lako. Kama umeshindwa anza tena. Ni watu wachache ambao
wameweza kuacha kabisa katika jaribio la kwanza. Watu
wengine wanapata ugumu kuacha kabisa pombe na sigara.

Dawa za kulevya huathiri ubongo jinsi unavyofanya kazi. Hubadili hisia na husaidia kuondoa aibu na vizuizi vingine. Mtu hujisikia jasiri na mwenye nguvu na hivyo ni rahisi zaidi kwake kushawishika kufanya ngono kuliko asipozitumia dawa hizo.

Haki za msingi; hasa zile zinazohusiana na kuthaminiwa na
kuheshimiwa kama binadamu zinawahusu binadamu wote
kuanzia siku unayozaliwa. Mataifa yote Ulimwenguni yameridhia
mikataba ya Kimataifa inayokubaliana na matamko haya ya
haki. Haki hizi ziko dhahiri katika sheria za nchi husika. Haki
muhimu za ujinsia na afya ya uzazi ni hizi:
• Kupata habari juu ya ujinsia na mada zinazohusu afya ya
uzazi.
• Mwanamke au mwanaume kuamua kwa uhuru na kuwajibika,
kama anataka kujamiiana lini na mtu gani.

• Kuamua idadi ya watoto anaotaka kuzaa na hao watoto
wapishane miaka mingapi.
• Kupata huduma za afya ya uzazi.
• Kuamua bila kulazimishwa nani wa kufunga naye ndoa.
• Kulindwa dhidi ya mila zenye madhara kama vile ukeketaji
wa wanawake.
Watu wote wakiwemo wale wanaoishi na ualbino au ulemavu
wa aina yoyote wanalindwa na haki za binadamu. Changamoto
iliyopo ni kwa wale watu wanaoishi na ualbino kutoa sauti katika
kutetea na kuhamasisha jamii juu ya haki zao.

Jeshi la polisi limeanza mikakati maalumu kuchunguza masuala
yote yanayohusu vitendo hivyo, kuwakama tawahusika wote
na kuwafikisha mbele ya vyombo vya sheria. Pia jeshi la Polisi
limeunda kikosi maalumu kwa ajili ya kushughulikia kwa haraka
kesi za Albino.

Ubakaji kamwe siyo kosa linalomhusu yeye aliyebakwa; ni kosa
linalomuhusu yeye aliyebaka. Unachovaa hakimpi mtu yoyote
haki ya kukubaka wewe. Wengi wanaobakwa huwa mara nyingi
hawakuvaa nguo fupi wakati wanabakwa. Ni maamuzi yako nini
uvae, ingawaje kama nguo unazovaa zinasababisha wengine
kupata mheko kutokana na mavazi yako, ni muhimu ufahamu
kuwa unaweza ukasababisha matatizo juu yako mwenyewe.
Uvaaji wa nguo ambazo jamii
inayokuzunguka hawaziruhusu
inaweza ikasababisha watu
wakakufedhehesha au kukutishia
ubakaji kila mara. Ubakaji ni
mbaya kwa sababu unasababisha
kuvunja haki za bindamu na
kumwacha mwathiriwa na
maumivu kimwili na kisaikolojia.
Katika hali yoyote mtu hana haki
ya kumbaka mwingine.

Watu wengi katika jamii hawana uelewa unaotosheleza kuhusu
ulemavu wa ngozi na ulemavu wa macho wa Albino.
Hii ndiyo sababu mara nyingi jamii inawatenga ikiamini kuwa
inawalinda ili wasipatwe na madhara ya ziada. Wanaweza
vilevile kuwatenga hata kwa kuwazuia kufanya kazi ambazo
wanazimudu bila sababu za msingi au bila kusikiliza maoni yao.
Watu wanapaswa kuzingatia mapungufu walio nayo Albino na
kuwapa kazi kwa kuzingatia uwezo walionao. Kwa mfano kufanya
kazi katika jua kwa muda mrefu ni jambo lisilofaa au kumtaka
Albino asome kwa muda mrefu inaweza kumshinda. Ni muhimu
pia kwa mtu anayeishi na ualbino kujielewa, kujitambua na

kukubaliana na hali hii kwa kuchagua kazi ambazo zitaendana
na mapungufu hayo au kukabiliana na hali yenyewe.

Imani iliyojengeka kwenye jamii kuwa Albino wana uwezo
mdogo si ya kweli. Ipo mifano mingi ya watu walioweza kupata
mafanikio katika maisha ambao pia ni Albino. Wapo ambao ni
walimu, wanasayansi, wanasheria, na wengine wapo kwenye
siasa na uongozi.
Mbunge wa Lindi mjini kupitia chama cha CUF mheshimiwa
Salum Khalifan Barwani.
Mbunge wa viti maalumu wanawake Mheshimiwa. Al-Shymaa
Kway-Geer, muimbaji maarufu wa muziki wa kizazi kipya (bongo
flava) Keisha,
mwanasheria Abdallah Possi na Sizya Migila ambaye ni afisa
utawala wa Taasisi ya Uhasibu ya Taifa ni mifano mizuri
inayoonyesha Albino waliopata mafanikio katika maisha yao.
Mwanamuziki wa kimataifa wa Afro-pop kutoka nchi ya Mali
anayeitwa Salif Keita amefikia mafanikio makubwa sana duniani
kote kuanzia bara la Afrika na Ulaya kiasi cha kuitwa, “Sauti
ya Dhahabu.” Yeye alizaliwa katika familia ya muasisi wa Taifa
la Mali Ndugu Sundiata Keita. Hii pia inadhihirisha kuwa Albino
anaweza kuzaliwa katika familia yoyote kuanzia zile za kifalme
na hata familia maskini za wakulima vijijini.

Katika miezi sita ya mwanzo baada ya kujifungua, mwanamke anayenyonyesha mtoto anapata kinga ya mimba kwa asilimia kubwa. Lakini i i inabidi mama anyonyeshe mtoto kwa kipindi kirefu (muda wote mtoto awe ananyonya maziwa ya mama tu na anyonye kila anapohitaji) na vilevile mama awe hajaanza kupata hedhi yake. Kama mama ameanza kupata hedhi yake au kama anampa mtoto chakula kingine, anaweza kupata mimba tena. Kwa hivyo, anashauriwa kutumia njia za kupanga uzazi i i ili kuzuia mimba za mfululizo.

Kama umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa, huo ni uamuzi mzuri na ni haki yako. Kutojamiiana kabla ya ndoa ni uamuzi wako binafsi kama ambavyo watu wengine walivyo na haki ya kuamua kuhusu maisha yao.

Hakuna haja ya kujisikia vibaya unaposikia vijana wenzako wanapoelezea jinsi wanavyojamiiana na raha wanayoipata. Unayo haki ya kujisifu kwamba mpaka sasa hivi umeweza kuvumilia kutojamiiana.

Kumbuka kwamba vijana wengi wanaozungumzia kujamiiana wanatia chumvi tu. Iwapo marafiki zako watazidi kukunyanyasa, jaribu kuwaeleza kwa nini umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa. Wape ufafanuzi kuhusu madhara ya kujamiiana katika umri mdogo. Kama wataendelea basi hatua sahihi za kuchukua ni kutafuta marafiki wengine mtakaoelewana nao vizuri.

Jinsi ya Kuzungumza na Mwenzi Wako kuhusu Matumizi ya Kinga (Condom) 😊🌺

Karibu kwenye makala hii ambapo tutajadili jinsi ya kuzungumza kwa urafiki na mwenzi wako kuhusu matumizi ya kinga, kama vile kondomu. Hii ni mada muhimu sana, haswa kwa vijana, na tunapaswa kuwa na ujasiri wa kuizungumzia ili kuhakikisha tunakuwa salama katika uhusiano wetu. 🌟💑

1. Anza kwa kuwa na mazingira ya wazi na salama. Hakikisha mnaweza kuzungumza kwa uhuru bila hofu ya kuhukumiwa au kukataliwa.

2. Eleza kwa upole umuhimu wa kutumia kinga kama njia ya kujilinda wewe na mwenzi wako dhidi ya magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Hakikisha unasisitiza kuwa kinga siyo tu jukumu la mwanamume au mwanamke, bali ni jukumu la wote.

3. Pendekeza kuzungumza kwa uwazi kuhusu historia ya kiafya ya mwenzi wako. Hii itasaidia kuelewa hatari zaidi na hitaji la kutumia kinga.

4. Toa mifano halisi na ya kimaisha kuhusu jinsi kondomu inaweza kusaidia kuzuia magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Kwa mfano, sema jinsi rafiki yako aliyekuwa amekataa kutumia kinga alipata maambukizi ya zinaa na jinsi hilo lilivyobadilisha maisha yake.

5. Uliza mwenzi wako kuhusu maoni yake juu ya matumizi ya kinga. Sikiliza kwa makini na usihukumu. Itakuwa vizuri kujua wasiwasi wake na kuweza kutoa ufumbuzi unaofaa.

6. Onyesha mwenzi wako kuwa unajali kuhusu afya yake na kuwa kinga ni njia rahisi na salama ya kuepuka matatizo ya kiafya.

7. Tumia lugha ya heshima na upendo wakati wa mazungumzo. Epuka maneno yanayoweza kumkosea au kumfanya mwenzi wako ahisi vibaya.

8. Elezea kwa nini ni muhimu kutumia kinga kuanzia mwanzo wa uhusiano. Hii itasaidia kujenga tabia ya kutumia kinga kila wakati na kuondoa aibu na utata.

9. Toa mwongozo kuhusu jinsi ya kuchagua na kutumia kondomu kwa usahihi. Onyesha jinsi ya kuzitunza na kuziweka mahali salama ili ziweze kutumika wakati wowote.

10. Kumbuka kuwa mazungumzo hayo yanapaswa kuwa ya mara kwa mara. Kila wakati kuna fursa ya kuboresha uelewa na ufahamu juu ya matumizi ya kinga.

11. Elezea umuhimu wa kujitenga na ngono kabla ya ndoa. Weka wazi kuwa kujitolea kwa kusubiri hadi wakati sahihi wa ndoa ni njia bora ya kujilinda kikamilifu na kuweka thamani kwenye uhusiano wenu. 💍🙏

12. Uliza mwenzi wako ni kwa nini anahisi ni vigumu kuzungumza juu ya matumizi ya kinga. Je, ana wasiwasi kuhusu aibu au maadili? Sikiliza kwa makini na uheshimu hisia zake. Jitahidi kumshawishi kuwa mazungumzo haya ni muhimu kwa ustawi wenu wote.

13. Jitayarishe kujibu maswali na wasiwasi wa mwenzi wako. Hakikisha unajua habari sahihi kuhusu matumizi ya kinga ili uweze kutoa majibu ya uhakika na yenye mantiki.

14. Tambua mafanikio ya mwenzi wako katika kuzungumzia mada hii nyeti. Onyesha kujali na shukrani kwa ujasiri wake na kumpa moyo kuendelea kufungua zaidi.

15. Hatimaye, nawakumbusha kuwa ni muhimu kuheshimu maadili yetu ya Kiafrika. Kujilinda kwa kutumia kinga ni hatua nzuri, lakini njia bora zaidi ni kusubiri hadi wakati muafaka wa ndoa. Kwa kufanya hivyo, tunajitunza, tunaheshimu thamani yetu na tunakuwa mfano mzuri kwa wengine. 🌞🌈

Je, una mawazo au maoni gani juu ya matumizi ya kinga katika uhusiano? Je, umeshauriana na mwenzi wako juu ya suala hili muhimu? Tungependa kusikia kutoka kwako! 😊💬

Tukumbuke kuwa kuzungumza juu ya matumizi ya kinga ni hatua ya busara na yenye upendo. Tunapotunza afya zetu na kuheshimu maadili yetu, tunajenga uhusiano wenye nguvu na wa kudumu. Baki salama, baki mwenye furaha, na kumbuka, kusubiri hadi ndoa ni njia bora zaidi ya kujilinda na kudumisha thamani yako. Asanteni sana! 🙏❤️