Kama umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa, huo ni uamuzi mzuri na ni haki yako. Kutojamiiana kabla ya ndoa ni uamuzi wako binafsi kama ambavyo watu wengine walivyo na haki ya kuamua kuhusu maisha yao.

Hakuna haja ya kujisikia vibaya unaposikia vijana wenzako wanapoelezea jinsi wanavyojamiiana na raha wanayoipata. Unayo haki ya kujisifu kwamba mpaka sasa hivi umeweza kuvumilia kutojamiiana.

Kumbuka kwamba vijana wengi wanaozungumzia kujamiiana wanatia chumvi tu. Iwapo marafiki zako watazidi kukunyanyasa, jaribu kuwaeleza kwa nini umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa. Wape ufafanuzi kuhusu madhara ya kujamiiana katika umri mdogo. Kama wataendelea basi hatua sahihi za kuchukua ni kutafuta marafiki wengine mtakaoelewana nao vizuri.

Upasuaji unafanyika kwa wanawake wote ambao wamegundulika
kuwa na tatizo la kujifungua kwa njia ya kawaida. Hii inafanyika
bila kujali hali yao kwa maana kwa watu wenye ulemavu na
wasio na ulemavu. Kila mwanamke atapata huduma hiyo kama
itakuwepo sehemu anapoishi.
Tatizo lililopo hapa Tanzania kwa sasa hivi hasa sehemu
zilizojitenga ni umbali wa kufikia huduma hii. Umbali huu
unamfanya mama aliyeanza uchungu wa kujifungua kushindwa
kuweza kufika kwa muda unaotakiwa.

Watoto wengi wanaozaliwa na ualbino, wazazi wao wana rangi
ya ngozi, nywele na macho inayafanana na watu wa kabila /asili
yao. Mwili wa kila mwanadamu una seti mbili za vinasaba (moja
hutoka kwa mama na moja hutoka kwa baba). Mtu anaweza
kuwa na rangi ya asili ya kawaida, lakini akawa na kinasaba cha
ualbino. Kama mtu ana kinasaba kimoja cha rangi ya asili na
kimoja cha ualbino atakuwa na taarifa za vinasaba vya kutosha
kutengeneza rangi ya asili. Kinasaba cha ualbino ni seli dhoofu
haiwezi peke yake kuonyesha ualbino mpaka mtu awe nazo
mbili kwa pamoja.
Kama wazazi wote wawili wana vinasaba vya ualbino na wote
hawaonyeshi ualbino, kuna uwezekano wa kupata mtoto Albino
kati ya mmoja katika wanne kwa kila mimba.

Jinsi ya Kukabiliana na Hisia za Kufadhaika na Utendaji wa Ngono/Kufanya Mapenzi 😊🔥

Karibu sana kijana! Leo tutazungumzia jambo muhimu sana kuhusu jinsi ya kukabiliana na hisia za kufadhaika na utendaji wa ngono/kufanya mapenzi. Kama kijana, tunaelewa kwamba hisia na hamu hizi zinaweza kuwa ngumu sana kudhibiti. Lakini usijali, tuko hapa kukusaidia! Hebu tuangalie njia 15 za kukabiliana na hisia hizi:

1️⃣ Kuelewa na kukubali mabadiliko ya mwili: Kukua na kukomaa kunakuja na mabadiliko ya kawaida ya mwili. Jifunze kukubali mabadiliko haya na uone kwamba ni sehemu ya ukuaji wako wa kawaida. Usiwaze kwamba kuna kitu kibaya na wewe.

2️⃣ Kuwa na mawazo chanya: Mawazo yana nguvu kubwa sana juu ya hisia zetu. Jifunze kubadilisha mawazo hasi kuwa chanya. Fikiria juu ya mambo mazuri maishani mwako na uzingatie ndoto na malengo yako.

3️⃣ Kuelewa kwamba mapenzi siyo kila kitu: Mapenzi ni sehemu muhimu ya maisha yetu, lakini sio kila kitu. Jifunze kuweka umuhimu sawa katika maisha yako na kuelewa kwamba mapenzi hayapaswi kuwa kipaumbele pekee.

4️⃣ Kupata msaada wa kisaikolojia: Ikiwa hisia za kufadhaika zinakuzuia kufanya shughuli za kila siku, ni vyema kupata msaada wa mtaalamu wa afya ya akili. Wataalamu hawa watakusaidia kuelewa chanzo cha hisia zako na kukuongoza katika njia bora ya kukabiliana nazo.

5️⃣ Kuwa na mazungumzo ya wazi na mpenzi wako: Mazungumzo ya wazi na mpenzi wako ni muhimu sana. Elezea jinsi unajisikia na mshirikishe mawazo yako. Pia, muulize mpenzi wako jinsi wanavyohisi na jinsi wanavyoona uhusiano wenu.

6️⃣ Kuelewa umuhimu wa maadili ya Kiafrika: Katika utamaduni wetu wa Kiafrika, maadili na mila zina jukumu muhimu katika mahusiano ya kimapenzi. Elewa maadili haya na uheshimu utamaduni wako.

7️⃣ Kujifunza kudhibiti hisia zako: Kujifunza kudhibiti hisia zako ni ujuzi muhimu ambao unaweza kukuwezesha kufanya maamuzi bora. Fikiria juu ya matokeo ya muda mrefu badala ya kuridhisha tamaa za muda mfupi.

8️⃣ Kuwa na marafiki wanaokuheshimu: Kuwa na marafiki wanaokuheshimu na kukusaidia kukua kwa njia nzuri ni muhimu sana. Chagua marafiki ambao wana maadili sawa na wewe na ambao watakuunga mkono katika safari yako ya kujitambua.

9️⃣ Kujiheshimu mwenyewe: Kujiheshimu ni muhimu katika kukabiliana na hisia za kufadhaika. Jifunze kujielewa na kuweka mipaka sahihi. Kumbuka, wewe ni mtu muhimu na unastahili kujisikia vizuri.

🔟 Kufurahia muda wako pekee: Kufurahia muda wako pekee ni njia nzuri ya kujifunza kujitosheleza. Jifunze kupenda na kufurahia siku yako bila kuhitaji sana kutegemea hisia za kufanya mapenzi.

1️⃣1️⃣ Kuwa na shughuli nyingine za kufanya: Kuwa na shughuli zingine za kufanya katika maisha yako kunaweza kukusaidia kupunguza hisia za kufadhaika na kufikiria sana juu ya ngono/kufanya mapenzi. Jishughulishe na michezo, sanaa, kusoma, au chochote unachopenda kufanya.

1️⃣2️⃣ Kuongoza maisha yenye lengo: Kuweka malengo na kufanya kazi kwa bidii ili kuyafikia ni njia nzuri ya kukabiliana na hisia za kufadhaika. Jitahidi kuwa bora katika masomo yako, kazi yako, au malengo mengine muhimu maishani mwako.

1️⃣3️⃣ Kufanya mazoezi mara kwa mara: Mazoezi husaidia kutoa hisia za mafadhaiko na kuongeza uzalishaji wa endorphins, ambazo husaidia kujisikia vizuri. Jitahidi kufanya mazoezi angalau mara tatu kwa wiki.

1️⃣4️⃣ Kukumbuka thamani ya usafi: Kama mtu mzima wa Kiafrika mwenye maadili mema, ni muhimu kukumbuka thamani ya usafi. Abstain kutoka kwa ngono kabla ya ndoa na kuweka thamani kubwa kwa kujilinda na kuwa safi.

1️⃣5️⃣ Kuwa na matumaini kwa siku zijazo: Kuwa na matumaini katika maisha yako ni muhimu sana. Kumbuka, siku zote kuna mwanga mwisho wa shimo. Amini kwamba utaweza kukabiliana na hisia hizi na kufurahia maisha yako.

Sasa kijana, tunatumai kwamba ushauri huu umekufaidi. Je, una mawazo yoyote au maswali ambayo ungependa kujadili? Je, kuna njia nyingine ambazo umefanya kazi kwako? Tungependa kusikia kutoka kwako. Kumbuka, kujizuia hadi ndoa na kuwa safi ni njia bora ya kujilinda na kufurahia mahusiano yako kwa ukamilifu. Uchaguzi ni wako, kijana. Endelea kuwa na maadili mema na uwe na mtazamo mzuri kuelekea maisha yako. Asante kwa kusoma! 😊🌟

Serikali zote na mashirika ya kimataifa wameweka mdhamana
na kukubali kulinda haki za binadamu. Tanzania imetia saini ya
mapatano na mikataba ya kimataifa inayohakikisha kuwa kila
mtu ana haki kwa afya na haki ya kuwa huru kutokunyanyaswa
kwa mfano katika Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu Haki za
Binadamu.
Maazimio mengine yaliyoboreshwa ili kulinda haki za wanawake na
watoto,15 ni kama lile Azimio la Kuondoa Ubaguzi kwa Wanawake
na Azimio la Haki za Mtoto. Maazimio haya yanaeleza wazi kuwa
ukeketaji ni desturi mbaya na ni kinyume na haki za binadamu,
kinyume cha haki za mtoto na kinyume cha haki za afya kwa
wanawake. Na zaidi nchi nyingi za kiafrika wamepitisha sheria
kupiga marufuku ukeketaji.16 Hapa Tanzania, Bunge limepitisha
sheria maalumu ya Makosa ya Kujamiiana ya mwaka 1998 ambayo
inakataza ukeketaji kwa wasichana na wanawake vijana chini ya
miaka 18. Pia kuna sera17 ambayo inaelezea jamii kuondoa mila na
desturi kama vile ukeketaji kwa kuwa zina madhara kwa vijana.
Hivyo kama wewe ni msichana chini ya miaka 18 ni kosa la jinai
kufanyiwa tohara na pia ni kosa kwa mangariba kujishughulisha
na ukeketaji wa wanawake.

Jinsi ya Kujikinga na Mimba Pasipo Kuharibu Afya ya Mwili

Leo tutajadili jinsi ya kujikinga na mimba pasipo kuharibu afya ya mwili wako. Ni muhimu sana kuzingatia afya ya mwili wakati tunatafuta njia za kujikinga na mimba. Kwa kuwa mimi ni mzazi mzuri na rafiki yako, niko hapa kukupatia ushauri wa kitaalamu ili uweze kufanya maamuzi sahihi kuhusu afya yako na kuepuka mimba ambazo huenda usiwe tayari nazo.

1. Kuweka akili yako wazi 🧠: Kujua na kuelewa jinsi mwili wako unavyofanya kazi ni muhimu sana. Jifunze kuhusu mzunguko wako wa hedhi na siku ambazo unaweza kuwa na uwezekano wa kuwa na mimba.

2. Kutumia njia za uzazi wa mpango 🌸: Kuna njia nyingi za uzazi wa mpango ambazo zinaweza kukusaidia kujikinga na mimba. Kuzungumza na mtoa huduma ya afya atakusaidia kuchagua njia sahihi kwako.

3. Kondomu ni rafiki yako 👫: Matumizi sahihi ya kondomu wakati wa kujamiiana yanaweza kusaidia kuzuia mimba na pia kusambaza magonjwa ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kwa usahihi na ukizingatie tarehe ya kumalizika muda wake.

4. Kuzingatia upangaji bora wa uzazi 🗓️: Njia kama vile kalenda ya mzunguko wa hedhi na mbinu ya mzunguko wa basal inaweza kukusaidia kujua siku zako salama za kushiriki ngono bila hatari ya mimba.

5. Uzazi wa mpango wa dharura 🚑: Kuna njia za uzazi wa mpango wa dharura ambazo unaweza kutumia baada ya tendo la ngono lisilo salama. Kumbuka, hizi ni njia za dharura tu na hazipaswi kutumiwa mara kwa mara.

6. Kusoma na kujifunza 📚: Jifunze zaidi kuhusu njia za uzazi wa mpango na afya ya uzazi. Kuna vyanzo vingi vya habari vinavyopatikana mtandaoni au katika vitabu vya afya.

7. Kuongea na mpenzi wako 💑: Ni muhimu kujadili na mpenzi wako juu ya uzazi wa mpango na maamuzi ya kujikinga na mimba. Uwazi na mawasiliano ya wazi ndio msingi wa uhusiano mzuri.

8. Kujiheshimu na kuheshimu wengine 🙏: Kumbuka kwamba uamuzi wa kujamiiana ni uamuzi wa kibinafsi. Heshimu maamuzi ya wengine na ujiheshimu mwenyewe kwa kufanya uamuzi unaokufaa.

9. Kuepuka shinikizo za kijamii 🙅‍♀️: Usiache shinikizo za wenzako kukufanya ufanye mambo ambayo hupendi au ambayo huenda yakahatarisha afya yako. Kufanya uamuzi sahihi kunategemea maadili yako na malengo yako.

10. Kuwa na malengo ya maisha 🌟: Kuzingatia malengo yako ya maisha na ndoto zako kunaweza kukusaidia kujizuia kufanya ngono kabla ya wakati muafaka. Fanya mambo ambayo yanakufanya uhisi fahari na kuzidi kuwa bora.

11. Kuwa na mtazamo chanya 💪: Kuwa na mtazamo chanya kuhusu ngono na maamuzi yako ya kujilinda na mimba kunaweza kukusaidia kufanya maamuzi sahihi na kuwa na afya njema.

12. Kuheshimu afya yako 🏋️‍♀️: Hakikisha unakula lishe bora na kufanya mazoezi ili kuweka afya yako vizuri. Afya njema inaweza kukusaidia kujikinga na mimba na kuwa na nguvu ya kufikia malengo yako.

13. Kujenga uhusiano wa karibu na familia yako 👨‍👩‍👧‍👦: Uhusiano mzuri na familia yako unaweza kukusaidia kupata msaada na ushauri katika maswala ya afya ya uzazi na uzazi wa mpango.

14. Kujihusisha katika shughuli za kijamii 🎉: Kuwa na muda wa kufurahia shughuli za kijamii na marafiki wako kunaweza kukusaidia kuondoa shinikizo la kujamiiana kabla ya wakati muafaka.

15. Kukumbuka thamani ya kusubiri hadi ndoa 🎉: Kujifunza na kuelewa thamani ya kusubiri hadi ndoa kunaweza kusaidia kujenga uhusiano mzuri, kuwa na afya njema, na kuheshimu maadili yako.

Kuwa na afya na kufanya maamuzi sahihi kuhusu ngono na uzazi wa mpango ni muhimu sana kwa vijana katika jamii yetu. Ni matumaini yangu kwamba ushauri huu utakusaidia kuelewa umuhimu wa kujilinda na mimba na kuzingatia afya yako. Je, una maoni gani juu ya mada hii? Je, kuna njia nyingine ambazo unazijua za kujikinga na mimba? Napenda kusikia kutoka kwako! 🌺

Pombe huingia kwenye damu na kuzunguka mwili mzima pamoja
na kwenye ubongo wako. Ina madhara kwa viungo vya mwili
wako na ubongo wako na hivyo huathiri tabia na hisia zako.

Unywaji wa pombe kupita kiasi unaweza kuathiri viungo vingi
kwa mfano, ini ambalo ndilo huathirika zaidi. Ini hilo linafanya
kazi ya kufyonza kilevi katika mwili wako. Kama ukinywa zaidi
utaathiri ini kiasi kwamba halitaweza kufanya kazi kikamilifu au
litashindwa kabisa hatimaye utakufa. Kilevi kingi husababisha
kansa ya ini na tumbo.

Hatari kubwa siku hizi ni kupata na kusambaza virusi vya
UKIMWI. Mlevi mara nyingi huwa mzembe na husahau kinga
muhimu kama vile kutumia kondomu wakati wa kufanya mapenzi.
Anaweza pia kufanya mapenzi na watu ambao hafahamu afya
zao, kama ni wagonjwa au la. Zaidi ya hayo mlevi mara nyingi
huwa dhaifu, hivyo ni rahisi kushambuliwa na magonjwa
mbalimbali pamoja na VVU.

Pombe inaathiri pia uwezo wa kufanya tendo la ndoa. Huwa ni
vigumu kwa uume kusimama. Pia huathiri ubongo hasa sehemu
zile zinazomiliki ufahamu na mihemko.

Kwanza unaweza kujisikia mchangamfu na huru, lakini mara
tu unaanza kujisikia taabu na kushindwa kutembea vizuri.
Utakuwa na matatizo ya kutoona vizuri na matatizo ya kutoa
uamuzi sahihi. Watu huanza kuwa na vijitabia vya ajabu na
vipya baada ya kulewa. Kugombana na watu wengine na kufanya
mambo yasiyokubalika kama vile kujikojolea mbele za watu.
Kama utaendelea kunywa kuna uwezekano mkubwa wa kupata
madhara. Kila dhara huharibu mamilioni ya seli za ubongo wa
binadamu.

Kwanza hutakuwa na kumbukumbu ya nini kimetokea, lakini
unaweza pia kupoteza kabisa kumbukumbu zako. Kama ukinywa
pombe kupita kiasi kwa muda mrefu unaweza kupungukiwa
akili na mwisho kuharibu kabisa akili. Pombe pia ni dawa ya
kulevya kwani huweza kukutawala. Watu waliotawaliwa na
pombe, hutumia pesa nyingi na muda mwingi kwenye pombe,
hali ambayo inaweza kuwa ni mzigo mzito kwa familia na jamii,
na pindi mtu anapotawaliwa, ni vigumu kunywa kidogo au kuacha
kabisa. Kama mtu atajaribu kuacha, hupata matatizo kama
kutetemeka, mapigo ya moyo kuongezeka, kutokwa na jasho
jingi, na kukosa usingizi wakati wa usiku. Hali hiyo husababisha
maumivu na ni hatari kwa watu ambao wametawaliwa na pombe.

Mvulana hawezi kuthibitisha ubikira wa msichana kwa njia ya kumwangalia wala kwa njia ya kumwingilia kimwili. Hii ni kwa sababu ubikira ni kutowahi kujamii ana na hautegemei kuwepo kwa kizinda ndani ya uke. Yaani msichana ambaye hajawahi kujamii ana, lakini ambaye kizinda chake kimepasuliwa kwa sababu nyingine, bado ni bikira. Njia pekee ya kufahamu kama msichana ni bikira ni kufahamu kile alichofanya maishani, na hii , kwa kweli haiwezekani.
Msichana anaweza kujifahamu kuwa bikira kama hajawahi kujamii ana, yaani kuingiliwa kimwili na mwanaume au mvulana.
Jamii nyingi hutilia mkazo kuhusu ubikira wa wasichana wakati wa kuolewa. Lakini suala la kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa au kuoa ni muhimu kwa wote, wasichana na wavulana. Kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa kuna maana ya kujiepusha na shida zinazoweza kutokea, kama mimba isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa na hata maambukizi ya VVU na UKIMWI. Iwapo huwezi kustahimili ashiki ya kujamii ana, basi huna budi kuhakikisha kuwa unajikinga wewe na mpenzi wako asipate ujauzito na magonjwa kwa kutumia kondomu.

Njia za uzazi wa mpango zinatofautiana sana na zinaweza kugawanywa katika makundi mengi:

Vizuizi

(hizi huzuia mbegu kulifikia yai): Kuna mpira wa kiume (kondomu ya kiume), yaani mfuko wa mpira uliozibwa upande moja. Unavishwa kwenye uume uliosimama kabla ya kuingia ukeni. Pia kuna mpira wa kike (kondomu ya kike), yaani mpira unaoingizwa ukeni kabla ya kujamiiana.

Vidonge vya kuzuia mimba:

Lazima mwanamke anywe vidonge hivi kila siku hata kama hajamiiani.

Njia nyingine za kuzuia mimba kwa muda mrefu

. Njia hizi hazihitaji maandalizi maalum, ili kuzuia mimba, kabla ya kujamiiana na pia mwanamke hahitaji kukumbuka kufanya chochote kila siku. Kati ya njia hizi ni pamoja na sindano anazopewa mwanamke kila baada ya miezi mitatu. Pili, kuna vipandikizi, yaani vijiti vyembamba vya plastiki vinavyowekwa kwenye sehemu ya juu ya mkono wa mama kwa njia ya upasuaji mdogo. Vijiti vina kichocheo kinachozuia kupevuka kwa yai. Pia, kuna kitanzi ambacho ni kitu kidogo kilichotengenezwa kwa aina maalum ya plastiki. Kwa ufupi kinaitwa IUD. Huwekwa kwa utaalamu ndani ya mfuko wa uzazi. Sindano, vipandikizi na vitanzi lazima viwekwe na mtaalamu mwenye ujuzi kwenye kituo cha afya chenye vifaa vya kutosha. Kwa vile dawa za kuzuia mimba kwa muda mrefu zinaingiliana na mzunguko wa kawaida wa hedhi kwa kiasi, athari zake ni kubwa kuliko kutumia vidonge.

Kwa mwanaume na mwanamke kuna njia ya kudumu ya kufunga kizazi kwa njia ya upasuaji

. Kwa mwanaume mirija inayopitisha mbegu hukatwa na kufungwa, ili kuzuia mbegu zisitoke. Akijamiiana, anaweza kumwaga shahawa, lakini ndani ya shahawa hakuna mbegu. Kama mwanaume amefunga kizazi uume utadinda kama kawaida na kufikia mshindo atamwaga maji ya shahawa ambayo hayatakuwa na mbegu. Kwa mwanamke mirija ya kupitisha mayai hukatwa na kufungwa, ili kuzuia mayai kufika kwenye mfuko wa uzazi. Baada ya upasuaji huu, mama ataendelea na hedhi kama mwanzo, lakini yai halitaweza kukutana na mbegu za kiume tena.

Vilevile kuna njia nyingine mbalimbali ambazo hazina uhusiano na matumizi ya dawa au vizuizi vya mimba. Njia hizi hazina uhakika mkubwa wa kutopata mimba. Mara nyingine mama anatumia ishara mbalimbali, au tarehe kujua lini anaweza kupata mimba, ili kuepuka kujamiiana katika kipindi hicho. Kumwaga mbegu za kiume nje ya uke, au kutegemea kwamba mimba hazishiki wakati wa kunyonyesha ni njia nyingine za asili zinazotumiwa. Kumbuka kwamba njia hizi hutumika sana, lakini si njia salama sana za kuzuia mimba wala kuambukizwa na magonjwa ya zinaa.
Ni muhimu kukumbuka kwamba njia ya uzazi wa mpango inaweza kufaa kwa mtu huyu na isifae kwa mtu mwingine. Kwa hiyo, ni vizuri kila mtu aliyeamua kupanga uzazi apate ushauri kwenye kliniki kuhusu njia inayomfaa zaidi