Nifanyeje Kukabiliana na Hisia za Kukosa Ujasiri kuhusu Ngono? 😊

Karibu kwenye makala hii ambayo inalenga kukupa ushauri wa kitaalamu kuhusu jinsi ya kukabiliana na hisia za kukosa ujasiri kuhusu ngono. Leo, tutajadili njia kadhaa za kukusaidia kushinda hali hii na kujenga ujasiri wako. Tuko hapa kukuunga mkono na kukusaidia kufanya maamuzi sahihi katika maisha yako ya mapenzi. Tuendelee! 💪🏽

1. Tambua thamani yako: Jua kuwa wewe ni mtu wa thamani na una haki ya kuchagua ni lini na na nani utafanya ngono. Usikubali shinikizo la jamii au wenzako kukuzuia kufanya maamuzi sahihi na kubaki mwaminifu kwa dhamira yako. 🌟

2. Elewa madhara ya ngono mapema: Jielimishe kuhusu madhara yanayoweza kutokea kutokana na ngono zembe kama vile mimba zisizotarajiwa, magonjwa ya zinaa na hata athari za kihisia. Kujifunza kuhusu madhara haya kutakusaidia kuwa na mtazamo wa busara na kuimarisha azma yako ya kubaki safi hadi ndoa. 📚

3. Jiunge na vikundi vya kijamii: Kuungana na vijana wengine ambao wana maadili yanayofanana na wewe kunaweza kuwa chachu ya kuimarisha imani yako na kuongeza ujasiri wako. Vikundi kama vile vijana wa kanisa, vikundi vya michezo, na vikundi vya huduma ya kijamii vinaweza kukupa msaada na mawazo chanya. 👥

4. Chagua marafiki wanaokuheshimu: Epuka marafiki ambao wanakushinikiza kufanya mambo ambayo hayafai maadili yako. Chagua marafiki ambao wanakuheshimu na kukusaidia kufanya maamuzi sahihi. Marafiki wazuri watakusaidia kukabiliana na hisia za kukosa ujasiri. 🤝

5. Jiwekee malengo na mipango: Weka malengo na mipango ya kufikia ndoto zako na maono yako ya baadaye. Kukaza akili katika kufikia malengo yako itakusaidia kuwa na lengo maishani na kufanya maamuzi sahihi. Kukosa ujasiri kuhusu ngono kunaweza kupungua unapokuwa na malengo madhubuti. 🎯

6. Mjue vizuri mpenzi wako: Kabla ya kufikiria kufanya ngono na mwenzi wako, ni muhimu kuwa na mazungumzo ya wazi na kujifunza kuhusu maadili na matarajio yake. Kuelewa hitaji la kila mmoja na kuwa wazi kuhusu mipaka yako ni hatua muhimu katika kujenga ujasiri kuhusu ngono. 💑

7. Pata msaada wa kitaalamu: Ikiwa hisia za kukosa ujasiri zinakuzidi, usisite kuomba msaada wa kitaalamu. Wataalamu wa afya ya akili na walimu wanaweza kukusaidia kupata suluhisho na kukupa mwongozo unaofaa. Kumbuka, kuomba msaada siyo udhaifu, bali ni ishara ya nguvu na ujasiri. 👩‍⚕️

8. Jiwekee mipaka thabiti: Kuwa na mipaka thabiti na kuwa na uamuzi wa kubaki safi hadi ndoa ni njia nzuri ya kukabiliana na hisia za kukosa ujasiri. Jiwekee kanuni na taratibu zako na uzingatie ahadi ulizojitoa. Hii itakusaidia kuheshimu thamani yako na kuwa na ujasiri katika maamuzi yako. 🚦

9. Tumia wakati wako kwa faida: Panga shughuli zako za kila siku na ujaze muda wako na vitu ambavyo vinakufanya ujisikie vizuri. Kujenga talanta, kusoma vitabu, kushiriki katika huduma za kijamii, na kufanya mazoezi ni njia nzuri ya kujifunza kujithamini na kujenga ujasiri. 🌞

10. Heshimu ndoa: Ndoa ni taasisi takatifu na inaleta baraka nyingi. Kuwa na mtazamo chanya kuhusu ndoa na kuona thamani yake itakusaidia kuzingatia malengo yako na kujenga ujasiri wako wa kubaki safi hadi siku hiyo muhimu. Ndoa ina nguvu ya kuleta furaha na kuridhika. 💒

11. Jiulize maswali: Jiulize kwa nini unahisi kukosa ujasiri kuhusu ngono. Je, ni shinikizo la kijamii au uzoefu mbaya uliopitia? Kuelewa chanzo cha hisia hizo kutakusaidia kushughulikia tatizo kwa ufanisi. Usisite kuwasiliana na wazee, walimu, au viongozi wa kidini ili kupata mwongozo zaidi. 🤔

12. Kumbuka maadili yako: Kuwa na maadili ni jambo la thamani sana. Kumbuka thamani ya utu wako na kujisikia fahari kwa kufanya maamuzi sahihi. Kushikamana na maadili yako kutakusaidia kuwa na ujasiri wa kubaki safi hadi siku ya ndoa yako. 🌺

13. Chunguza kujiamini kwako: Jifunze kujiona kama mtu mwenye thamani na ujiamini. Angalia maendeleo yako na mafanikio yako katika maisha. Kujenga kujiamini kunaweza kukusaidia kukabiliana na hisia za kukosa ujasiri na kuwa na maisha ya furaha na yenye mafanikio. 🌟

14. Fanya mazoezi ya akili: Kutafakari, kusoma vitabu vya maendeleo binafsi, na kufanya mazoezi ya akili kama yoga na meditation kunaweza kukusaidia kupata utulivu wa akili. Kupumzika na kuweka akili yako katika hali ya utulivu kunaweza kukusaidia kushinda hisia za kukosa ujasiri kuhusu ngono. 🧘‍♀️

15. Tia moyo wenzako: Kuwa chanzo cha ufahamu na msaada kwa wenzako. Tia moyo vijana wengine kubaki safi hadi ndoa na kuwapa mawazo chanya. Kwa kufanya hivyo, utahimiza maadili mema na kusaidia kujenga jamii yenye afya na furaha. 🌍

Kwa kuhitimisha, tunakuhimiza kufanya maamuzi sahihi na kubaki safi hadi ndoa. Kumbuka, ngono ni zawadi adimu ambayo inapaswa kulindwa na kuheshimiwa. Kuwa na ujasiri wa kusimama kwa maadili yako kutakuongoza kwenye barabara ya furaha na kuridhika. Je, una mtazamo gani kuhusu suala hili? Ningependa kusikia maoni yako! 😊

Ubakaji ni tendo la kutumia nguvu katika ngono ambapo mbakaji anatumia nguvu kuonyesha ubabe wake. Ubakaji ni kosa la jinai i na huadhibiwa kisheria.
Kama mtu hayuko tayari kufanya ngono na analazimishwa kukubali kufanya hivyo hii , i inahesabiwa kama ubakaji, hata kama anayekulazimisha ni rafiki, ndugu, jirani, mume au mtu usiyefahamiana naye.

Ndiyo. Kuna mashirika yasiyo ya kiserikali (AZISE)
yanayotoa ushauri nasaha kwa watumiaji wa dawa za
kulevya. Katika AZISE hizi kuna wataalamu wenye
kusikiliza na kujaribu kutafuta ufumbuzi wa matatizo yako. Kama mtu anategemea dawa za kulevya au anahitaji msaada wa kitaalamu, basi kuna vituo vya kuwasaidia kwenye hospitali za serikali,

Mara nyingi utunguaji mimba nje ya mfuko wa uzazi hutokea kwa sababu ya maradhi kwenye via vya uzazi. Maradhi hayo huharibu mirija ya kupitisha mayai. Uharibifu huo hufanya yai lisiweze kufika kwenye mfuko wa mimba na mara nyingi unasababishwa na magonjwa ya zinaa. Kama mwanamke alikuwa na magonjwa ya zinaa uwezekano wa kutunga mimba kwenye mrija wa kupitia mayai unaongezeka.
Ikiwa unafikiri una mimba au iwapo una maumivu chini ya tumbo, unashauriwa uende kliniki kwa ajili ya uchunguzi.
Yai lililorutubishwa linapokaa kwenye mrija wa kupitisha mayai tunasema mimba i imetungwa nje ya mji wa mimba”ectopic pregnancy”. Kwa maana hiyo basi,, ukuta mwembamba wa mrija utashindwa kutanuka kikamilifu i ili kubeba mimba i inayokua. Mrija hupasuka na damu kutoka. Ikitokea hali hii , lazima mwanamke aende hospitali kwa ajili ya kupasuliwa na pengine kuongezwa damu.

Je, Ni Vipi Kuepuka Kufanya Ngono Kwa Sababu ya Kubembelezwa? 😊✨

Karibu rafiki yangu! Leo, nataka kuongea na wewe kuhusu jambo muhimu sana katika maisha yetu ya ujana – kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Tunakutana na changamoto nyingi katika maisha yetu ya kila siku, na ni muhimu sana kujilinda na kuheshimu thamani zetu. Hivyo, hebu tuanze safari hii ya kujifunza na kuchunguza jinsi tunavyoweza kuepuka shinikizo hili kubwa. 🌟

1. Fanya Maamuzi ya Awali: Jambo la kwanza kabisa ni kufanya maamuzi thabiti ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kuwa na uhakika na maamuzi yako na kuwa tayari kusimama imara dhidi ya shinikizo lolote litakalokuja njia yako. Maamuzi yako yanapaswa kuwa ya uhuru wako na kuongozwa na thamani zako binafsi. 💪

2. Jielewe: Jua thamani yako na ujiamini. Kujielewa vyema ni muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiulize maswali kama "Ni kwa nini ninataka kufanya ngono?" na "Je, ninataka kuwa na uhusiano wa kudumu au ni shinikizo tu la wenzangu?" Kwa kujielewa vyema, utaweza kuwa na msimamo imara na kuepuka kubembelezwa. 🤔

3. Elewa Thamani ya Ndoa: Kuelewa thamani ya ndoa ni muhimu sana. Ndoa ni ahadi ya maisha yako yote na inapaswa kuheshimiwa na kuwa takatifu. Kuweka akiba hadi ndoa inaleta baraka na furaha ya kipekee ambayo haipatikani katika uhusiano usio na msingi. Ndoa inatoa uhuru wa kujifunza, kukua pamoja, na kujenga familia imara. 💖

4. Penda Nafsi Yako: Kujipenda ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jitunze, jidumishe katika afya njema, na tengeneza mipaka sahihi kwa ajili yako. Kumbuka, wewe ni wa thamani na unastahili heshima na upendo wa kweli. 😊💕

5. Chagua Marafiki na Jamii Sahihi: Kuwa na marafiki na jamii inayokuheshimu na kukusaidia kufikia malengo yako ni muhimu sana. Chagua marafiki ambao wana thamani sawa na wewe na wanaunga mkono maamuzi yako ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kwa kuwa na marafiki wanaokuheshimu, utapata ushauri na nguvu ya kusimama imara dhidi ya shinikizo la kubembelezwa. 👫👭👬

6. Jifunze Kutoka Kwa Wengine: Mfano mzuri unaweza kuwa chanzo cha hamasa na nguvu. Sikiliza hadithi za wengine ambao wamefanikiwa kuepuka ngono kabla ya ndoa na jinsi imewaathiri maisha yao kwa njia nzuri. Kwa kujifunza kutoka kwa wengine, unaweza kuongeza imani yako na kujua kwamba wewe pia unaweza kufanya hivyo. 🌟🗣️

7. Kuweka Malengo: Kuweka malengo katika maisha yako ni muhimu ili kusaidia katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Fikiria malengo ya kielimu, kazi, na kujitolea ambayo yanakufanya uwe na kusudi na dira maishani mwako. Malengo yatakusaidia kuweka msisimko na kuwa na lengo kubwa la kufikia badala ya kushiriki katika ngono isiyokuwa na maana. 🎯💼

8. Tumia Muda Wako Vizuri: Kutumia muda wako vizuri ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiunge na klabu za michezo, chama cha wanafunzi, na shughuli zingine ambazo zinakusaidia kukua kiroho, kimwili, na kiakili. Kukaa busy na mambo mazuri kutakusaidia kuepuka mawazo ya kufanya ngono zisizo za lazima. ⚽📚🎨

9. Kuwa na Mwalimu au Mshauri: Kuwa na mwalimu au mshauri ambaye unaweza kuzungumza naye na kumwamini ni baraka kubwa. Wanaweza kukusaidia kwa kutoa ushauri mzuri na kukusaidia kujielewa vyema. Wanaweza pia kukusaidia katika kujenga msimamo imara na kukupa njia bora za kukabiliana na shinikizo la kubembelezwa. 🤝💡

10. Kujenga Uhusiano wa Karibu na Mungu: Kujenga uhusiano wa karibu na Mungu ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Kupitia sala, ibada, na kusoma Neno la Mungu, utapata nguvu na amani ambayo itakusaidia kuwa thabiti katika kuepuka kubembelezwa. Uhusiano wa karibu na Mungu utakupa mwongozo na hekima katika kufanya maamuzi sahihi. 🙏✨

11. Jiwekee Mipaka: Kuweka mipaka sahihi katika uhusiano wako ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Eleza waziwazi thamani zako na kusimama imara katika kuzisimamia. Mipaka itakulinda na itakuwezesha kudumisha usafi wako hadi ndoa. 🚫❌

12. Jitahidi Kufanya Kazi ya Kujitambua: Jitahidi kufanya kazi ya kujitambua ili kuwa na uelewa kamili wa nani wewe ni, thamani yako, na malengo yako maishani. Maisha ya ujana ni fursa nzuri ya kujifunza na kukua katika kujibadilisha na kuwa mtu unayotaka kuwa. Kujua wewe ni nani na kile unachotaka kutoka maisha itakusaidia kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 🌱💪

13. Jitayarishe Kwa Mahusiano ya Kudumu: Kujiandaa kwa mahusiano ya kudumu ni muhimu ili kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Jiwekee viwango vya juu na uhakikishe kuwa unatafuta mahusiano ya kweli na ya kudumu. Kwa kujiandaa kwa ndoa, utaweza kuheshimu na kuenzi thamani yako na kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 💑💍

14. Fikiria Madhara ya Ngono Kabla ya Ndoa: Kufikiria madhara ya ngono kabla ya ndoa ni muhimu sana katika kuepuka kubembelezwa. Fikiria hatari za mimba zisizotarajiwa, maambukizi ya magonjwa ya zinaa, na athari za kihisia ambazo zinaweza kutokea. Kwa kufikiria madhara haya, utapata msukumo wa kudumisha usafi

Upasuaji unafanyika kwa wanawake wote ambao wamegundulika
kuwa na tatizo la kujifungua kwa njia ya kawaida. Hii inafanyika
bila kujali hali yao kwa maana kwa watu wenye ulemavu na
wasio na ulemavu. Kila mwanamke atapata huduma hiyo kama
itakuwepo sehemu anapoishi.
Tatizo lililopo hapa Tanzania kwa sasa hivi hasa sehemu
zilizojitenga ni umbali wa kufikia huduma hii. Umbali huu
unamfanya mama aliyeanza uchungu wa kujifungua kushindwa
kuweza kufika kwa muda unaotakiwa.

Tunasema ngono kutumia njia ya haja kubwa pale ambapo uume uliodinda unaingizwa kwenye njia ya haja kubwa (mkunduni).

Tatizo kubwa la kujamii ana sehemu ya haja kubwa, ni kwamba kuna uwezekano wa kueneza magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya VVU na UKIMWI zaidi kuliko kutumia njia ya kawaida ya uke. Kujamii ana sehemu ya haja kubwa ni hatari kwa sababu hakuna yale majimaji kama ukeni na ngozi ni laini sana. Kwa hiyo michubuko i inaweza kutokea kwa urahisi. Michubuko hii i ii inasababisha maumivu na pia i inarahisisha kuambukizana magonjwa ya zinaa.
Kama bado umeamua kujamii ana kwa kutumia njia ya haja kubwa pamoja na usumbufu wote tulioutaja hapo juu, unashauriwa kutumia kondomu i li kuzuia uambukizaji wa magonjwa.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.

Kuna baadhi ya vidokezo ambavyo vinaweza kukusaidia:
1. Usikae faragha na mwenzi wako kabla hujawa tayari na kumwamini. Ongozana na marafiki wengine hasa mwanzoni mwa urafiki wenu. Msitoke tu nyie wawili hadi hapo utakapojisikia kuwa umemjua kiasi cha kumwelewa na kumwamini. Pia jiepushe kukaa sehemu za faragha naye.

2. Kama utatoka naye, hakikisha kuwa kuna mtu anayejua mnakokwenda na ni muda gani unakusudia kurudi nyumbani. Ikiwezekana kuwa na namba ya simu ya mmoja kati ya rafiki zako. Hii itakusaidia kama ikijitokeza hali ya kutaka msaada.
3. Usikubali yeye alipe gharama zote. Ni vizuri kugawa gharama hizo kati yenu. Kama mtakwenda kwenye tamasha au kupata kinywaji hakikisha kulipia nusu ya hizo gharama. Ukifanya hivyo utamzuia mwenzio mawazo ya kukufikiria “kuwa anakudai ngono“ kama malipo ya pesa yake aliyotumia.
4. Ni vizuri kutafakari na kuweka kichwani kabla ya kwenda naye popote juu ya nini unachotaka na kile usichotaka kitokee.
5. Onyesha wazi kuwa unaposema “hapana“ unamaanisha “hapana“ usimpe nafasi ya kuchukulia hiyo “hapana“ kuwa ndiyo.
6. Amini hisia zako. Kama unaona unalazimishwa usisite kueleza maoni yako / unavyojisikia. Ikibidi ondoka sehemu hiyo.

Hapana. Ukeketaji na kutahiriwa kwa mwanaume havifanani.
Kama kutahiriwa kwa mwanamume ni sawa na ukeketaji basi
ingebidi uume wote ukatwe kabisa. Katika kumtahiri mwanamume
ni ile ngozi ya govi ya uume ndiyo inaondolewa. Wakati kutahiriwa
kwa wanaume siyo lazima na pia kuna watu wengine wanapinga,
hauna madhara ya kiafya kwa mvulana kama umefanyika
kwa kutumia vyombo na katika mazingira safi. Kwa mvulana
hakuna matatizo kama ametahiriwa au hakutahiriwa! Baadhi
ya wavulana wametahiriwa wakiwa wadogo sana na wengine
wametahiriwa wakati walipokuwa vijana. Hivyo kutahiriwa kila
mara kunaambatana na kumfundisha mvulana kuhusu mila na
jinsi ya kujiheshimu kama mwanamume. Mafunzo haya ndiyo
kitu ambacho hakitofautiani kwa mwanamume na mwanamke
wanaotahiriwa. Vinginevyo kutahiriwa kwa wasichana ni hatari
na huwezi kufananisha na ile ya wavulana.

Ili mwanamke aweze kushika mimba, i inabidi yai lililopevuka likutane na mbegu za kiume. Yai pevu linapokosa mbegu hufa na kwa vile utando kwenye tumbo la uzazi ulishajiandaa kupokea yai lililorutubishwa hubomoka. Kwa pamoja, yai na utando hutoka kama damu kupitia ukeni na i le damu huitwa hedhi.
Hedhi ni dalili, kwamba yai halikurutubishwa na hivyo limeshakufa na kutoka. Kwa kawaida, wakati huo halitakuwepo yai jingine lililopevuka kuweza kurutubishwa na kwa hiyo uwezekano wa kupata mimba hautakuwepo. Lakini, mara chache kuna hitilafu katika mzunguko wa hedhi na yai jingine linakuwepo tayari kwa kurutubishwa, hata ukiwa kwenye hedhi. Kwa hiyo uwezekano wa kupata mimba wakati wa hedhi upo, hata kama ni mdogo.

Haki za msingi; hasa zile zinazohusiana na kuthaminiwa na
kuheshimiwa kama binadamu zinawahusu binadamu wote
kuanzia siku unayozaliwa. Mataifa yote Ulimwenguni yameridhia
mikataba ya Kimataifa inayokubaliana na matamko haya ya
haki. Haki hizi ziko dhahiri katika sheria za nchi husika. Haki
muhimu za ujinsia na afya ya uzazi ni hizi:
• Kupata habari juu ya ujinsia na mada zinazohusu afya ya
uzazi.
• Mwanamke au mwanaume kuamua kwa uhuru na kuwajibika,
kama anataka kujamiiana lini na mtu gani.

• Kuamua idadi ya watoto anaotaka kuzaa na hao watoto
wapishane miaka mingapi.
• Kupata huduma za afya ya uzazi.
• Kuamua bila kulazimishwa nani wa kufunga naye ndoa.
• Kulindwa dhidi ya mila zenye madhara kama vile ukeketaji
wa wanawake.
Watu wote wakiwemo wale wanaoishi na ualbino au ulemavu
wa aina yoyote wanalindwa na haki za binadamu. Changamoto
iliyopo ni kwa wale watu wanaoishi na ualbino kutoa sauti katika
kutetea na kuhamasisha jamii juu ya haki zao.

Jinsi ya Kujikinga na Maambukizi ya VVU na UKIMWI

Karibu vijana wapendwa! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jambo muhimu sana – jinsi ya kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Hii ni suala ambalo linahitaji tahadhari yetu sote, na ni wajibu wetu kuhakikisha tunakuwa salama na afya.

1. Kwanza kabisa, elimu ni ufunguo. Jifunze kuhusu VVU na UKIMWI na jinsi ya kujikinga. Unaweza kupata habari kutoka kwa wataalamu wa afya, vitabu vya afya au hata kupitia mtandao. Kujua ni sehemu muhimu ya kupambana na matatizo haya.

2. Tumia kondomu. Kondomu ni kinga bora dhidi ya maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unapojihusisha na ngono.

3. Kuepuka ngono zembe. Kujihusisha na ngono zembe kunaweza kuwa hatari sana. Ni muhimu kuwa na uhusiano wa kujiamini na mpenzi wako na kuhakikisha kuwa unaelewa historia yake ya kiafya kabla ya kufanya ngono.

4. Epuka kugawana vitu vyenye ncha kali na vingine vyenye hatari. VVU inaweza kuambukizwa pia kupitia damu. Kuhakikisha kuwa hatugawani vitu kama sindano au misumari itasaidia kuepuka maambukizi haya.

5. Hakikisha una huduma ya afya bora. Kufanya uchunguzi wa kawaida na kupima afya yako ni njia moja ya kuwa na uhakika kwamba unaishi bila VVU. Ni vizuri kushauriana na mtoa huduma ya afya kuhusu hatua za ziada za kujikinga.

6. Fanya maamuzi sahihi. Kumbuka, kuwa na ngono bado ni chaguo, na kuchagua kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujikinga kabisa na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kujenga uhusiano thabiti na kujali afya yetu ni muhimu sana.

7. Je, unaamini kwamba ni muhimu kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Amini/Naa)

8. Kwa wale ambao tayari wamefanya ngono, bado kuna njia za kujikinga. Kupima mara kwa mara ni muhimu ili kuhakikisha kuwa haujaambukizwa. Kama tayari una VVU, kuchukua dawa za kupunguza makali ni muhimu sana ili kudhibiti ugonjwa.

9. Kumbuka, uamuzi wetu juu ya ngono ni msingi wa maadili yetu na thamani. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa hatuko tayari au hatujaridhika. Hakuna mtu anayepaswa kutulazimisha kufanya kitu ambacho hatutaki kufanya.

10. Je, unafikiri ni muhimu kuchagua kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Fikiria/Usifikirie)

11. Kuwa na mawazo chanya na fikiria juu ya mustakabali wako. Kujilinda na VVU na UKIMWI ni kuwekeza katika afya yako na maisha yako ya baadaye. Ni njia ya kuhakikisha kuwa una furaha na uhuru kutokana na magonjwa haya hatari.

12. Je, unafikiri kujilinda na VVU na UKIMWI ni njia bora ya kujenga mustakabali mzuri? (Ndiyo/Hapana)

13. Kumbuka, uamuzi wetu una nguvu ya kuathiri maisha yetu na watu wengine karibu nasi. Kwa kuwa na maadili na kuchukua hatua sahihi, tunaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuleta mabadiliko chanya katika jamii yetu.

14. Je, unahisi kwamba uamuzi wako juu ya ngono una nguvu ya kuathiri maisha yako na watu wengine? (Ndiyo/Sio)

15. Kwa kuhitimisha, ninahimiza kila mmoja wetu kuchukua jukumu la kibinafsi katika kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kwa kuelewa njia za kujikinga, kufanya uchaguzi sahihi na kudumisha maadili yetu, tunaweza kuwa salama na kufurahia maisha bila hofu. Kumbuka, kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujilinda kabisa. Je, unaamini hivyo? (Ndiyo/Hapana)

Kufanya mapenzi wakati msichana yuko katika hedhi hakuna madhara yoyote kiafya kwa mwanaume wala mwanamke kama kati yao hakuna mwenye ugonjwa wa zinaa.

Ila kama mmoja wapo ana ugonjwa wa zinaa, huo ni wakati wa hatari sana kwa maambukizi, kwa sababu utando ndani ya mfuko wa uzazi unabomoka na mlango wa mfuko wa uzazi unakuwa wazi. Hivyo ni rahisi sana vijidudu vya magonjwa mbalimbali kuingia mwilini mwa msichana. Vilevile kama msichana tayari ameambukizwa na magonjwa ya zinaa, katika damu yake viko vijidudu vingi vinavyoweza kumwambukiza mvulana.

Kwa sababu mara nyingi ni vigumu kufahamu kama kati ya wapenzi hakuna mwenye ugonjwa wa zinaa, haishauriwi kujamii ana wakati wa hedhi na kama ndivyo basi kondomu i tumike.

Katika jamii nyingi kujamii ana wakati mwanamke yuko wenye hedhi haikubaliki kwa sababu ya mila au dini.

Ndoa ya kulazimishwa ni ile ambayo mwanamume au mwanamke
anaozwa bila yeye mwenyewe kukubali kufunga ndoa kwa
hiari yake. Katika mazingira hayo wasichana au wavulana
wanalazimishwa kufunga ndoa. Wakati mwingine wazazi wanafikiri
wanajua nini kizuri kwa watoto waona hivyo kuwachagulia mume
au mke.

Mara nyingi wazazi wanafikiria mambo ya uchumi na
kijamii katika kumchagulia
msichana au mvulana nani
amwoe.
Wanaweza kujaribu kumwoza
mtoto wao katika familia
ya kitajiri. Sababu nyingine
inayolazimisha mtu kuoa
ni mimba. Iwapo binti,
amepata mimba yeye na
mvulana aliyempa mimba
wanalazimishwa kufunga
ndoa kwa sababu baadhi ya
jamii hazikubali watoto wa
nje ya ndoa. Mara nyingine vijana wanalazimishwa kuoa kwa sababu
wamefikia umri ambao jamii inawategemea kuoa. Mara nyingi kuna
utii wa amri ya kuoa kwa vile mvulana au msichana anaogopa
kutengwa na kufukuzwa na mara nyingine anatishiwa, mateso
na unyanyasaji wa kimwili.

Kifungu cha 14 cha Katiba ya Tanzania kinaeleza kwa ufasaha
kuwa: “Kila mtu ana haki ya kuishi na kulindwa utu wake katika
jamii kwa misingi ya sheria.” Hata Rais Kikwete katika hotuba
zake kwa Taifa za kila mwezi amewahi kukemea mauaji haya
mwaka 2008 kwa kusema; “ mauaji haya ni aibu na fedheha
kubwa kwa jamii yetu” pia “ukatili usio na sababu” na akaendelea
kusema, “ni lazima yakomeshwe mara moja.”
Serikali ya Tanzania kwa kushirikiana na taasisi na asasi za
kijamii wanaendelea kutoa mafunzo, taarifa na mazingira
yatakayowawezesha Albino kuishi maisha bora na yenye
mafanikio katika jamii.