Nani na lini unaoa ni maamuzi yako binafsi wewe mwenyewe,
hata kama rafiki na wazazi wanakushauri juu ya jambo hilo.
Kumlazimisha mtoto kuoa au kuolewa ni kumchukulia mtu uhuru
wa anavyopenda kuishi. Haki ya kuchagua kuoa, ama kuolewa
au kuanzisha familia yako huwa imegeukwa. Haki hii ni sehemu
ya makubaliano ya kimataifa na sehemu ya programu na hatua
ya Umoja wa Mataifa tangu mkutano wa Cairo 1994. Sheria
ya ndoa, Tanzania13 inasisitiza kwamba hakuna ndoa halali,
isipokuwa ipate ridhaa na iwe ya uhuru na hiari kutoka pande
zote za wanaokusudia kuoana. Ndoa yoyote ambapo pande
zimehusika hazikubaliani ndoa hiyo si halali.

Wakati mtoto amelazimishwa kuingia katika maisha ya ndoa bado
hayupo tayari na ndoa hiyo itakuwa inavunja haki za msichana
kama haki ya elimu.14 Msichana ana haki kupata elimu, msichana
ana haki kupata elimu. Haki ya kuoa inakamilika kwa msichana
kuwa na umri sahihi, naye kuwafanya maamuzi/uchaguzi wake
mwenyewe, kuanzisha familia. Kwa hiyo inaingilia kuvunja haki
ya msingi ya mtoto ya kumtoa shule kabla ya kumaliza elimu ya
msingi, ambayo ni shuruti kwa watoto wote, hapa Tanzania.

Je, ni lazima kufanya ngono kama ishara ya mapenzi?🤔

Haya, wapendwa vijana, hebu tuanze kwa kusema kwamba mapenzi ni zaidi ya tu ngono. Ni hisia za moyoni, kuheshimiana, kuaminiana na kujali. Katika jamii yetu ya Kiafrika, tunathamini sana maadili yetu na tunazingatia maadili ya kiafrika. Katika makala hii, nitajadili kwa nini siyo lazima kufanya ngono kama ishara ya mapenzi, na badala yake, tutazingatia maadili yetu na kuhimiza vijana kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono.😊

1. Usalama wa Kiroho: Ni muhimu kuelewa kwamba ngono ina uhusiano wa karibu sana na hisia za kiroho. Kufanya ngono kabla ya ndoa kunaweza kuumiza hisia za mtu na kusababisha msongo wa mawazo. Kwa hiyo, ni vyema kuepuka kuharibu uhusiano wako wa kiroho na Mungu kwa kujihusisha na ngono kabla ya wakati wake.🙏

2. Afya ya akili: Wakati mwingine, vijana wanafikiri kwamba kufanya ngono ni njia ya kuonyesha mapenzi na kuwa karibu na mpenzi wao. Hata hivyo, ni muhimu kuelewa kwamba kuna njia nyingine nyingi za kuonyesha mapenzi, kama vile kushirikiana, kusaidiana na kuwasiliana. Kwa kuweka msisitizo mkubwa kwenye ngono, tunaweza kuzidisha shinikizo na kuathiri afya yetu ya akili.😊💑

3. Thamani ya kujiheshimu: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni njia ya kujiheshimu na kuonyesha heshima kwa mwenzi wako. Unaweka mipaka na kuthamini thamani yako kama mtu. Kumbuka, wewe ni wa thamani na una haki ya kuheshimiwa na kuheshimu wengine pia.💪

4. Kuepuka magonjwa: Kufanya ngono kabla ya ndoa kunaweza kuongeza hatari ya kupata magonjwa ya zinaa. Ili kuepuka shida za kiafya na kudumisha afya yako, ni vyema kusubiri hadi ndoa ambapo utakuwa na uaminifu na mwenzi wako.👩‍⚕️

5. Kujenga misingi imara ya uhusiano: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunaweza kusaidia kujenga misingi imara ya uhusiano wako. Utajenga uaminifu, kujitolea, na kuweka msisitizo mkubwa juu ya kujua na kuelewana. Kwa kuweka msisitizo kwenye uhusiano wako badala ya ngono, unashiriki katika ujenzi wa msingi imara wa kudumu.🌟💕

6. Kuepuka mimba zisizotarajiwa: Kufanya ngono kabla ya ndoa kunaweza kuongeza hatari ya kupata mimba zisizotarajiwa. Kuwa na mtoto ni wajibu mkubwa na hatua kubwa katika maisha. Ni vyema kuwa tayari kabla ya kuchukua jukumu hili kubwa na kuwa na mazingira bora kwa ajili ya kulea mtoto. Kuweka mipaka na kusubiri hadi ndoa kunaweza kuepusha shida hizi zisizotarajiwa.👶

7. Kujenga ujasiri na kujiamini: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunaweza kusaidia kujenga ujasiri na kujiamini katika uhusiano wako. Unajifunza kusubiri na kuelewa kwamba mapenzi ya kweli siyo tu kuhusu ngono, bali ni kuhusu kuwa pamoja katika kila hali na kusaidiana. Kwa kuwa na ujasiri na kujiamini, unaimarisha uhusiano wako na mwenzi wako.💪💑

8. Kupata fursa za kujitambua: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunakupa fursa ya kujitambua na kujifunza kuhusu thamani yako. Unajifunza jinsi ya kuwa na ujasiri, kujieleza na kujiheshimu. Kwa kufanya hivyo, unajenga uhusiano mzuri na wewe mwenyewe na kujiandaa kwa maisha ya ndoa.🌟💖

9. Kuepuka usumbufu wa kihisia: Kufanya ngono kabla ya wakati wake kunaweza kusababisha hisia za hatia, aibu au hata kuumiza sana ikiwa uhusiano unavunjika. Ni vyema kuepuka usumbufu wa kihisia kwa kusubiri hadi wakati unaofaa ambapo unaweza kujua kuwa uhusiano wako ni imara na thabiti.💔

10. Kumaliza tamaa: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni njia ya kuondoa tamaa na kujihusisha katika uhusiano wa kweli na mwenzi wako. Badala ya kuwa na tamaa ya mwili, unajenga uhusiano wa kihisia na kujali kwa mpenzi wako. Kwa kufanya hivyo, unaweza kufurahia uhusiano wako bila shinikizo na wasiwasi wa ngono.😌

11. Kuwa mfano kwa wengine: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni njia ya kuwa mfano kwa vijana wengine. Unawashawishi na kuwafundisha thamani ya kusubiri na kujiheshimu. Unajenga jamii yenye maadili na kuonyesha kuwa kuna njia nyingine za kuonyesha mapenzi na kuwa karibu na mwenzi wako.🌟💪

12. Kudumisha uhusiano mzuri na wazazi: Kufanya ngono kabla ya wakati wake kunaweza kusababisha migogoro na wazazi wako. Ni vyema kuelimisha wazazi wako kuhusu maadili yako na kuanzisha mazungumzo ya wazi nao. Kwa kufanya hivyo, unaweza kudumisha uhusiano mzuri na wazazi wako na kuwa na uungwaji mkono wao.👪❤️

13. Kuweka malengo ya muda mrefu: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono kunaweza kukupa fursa ya kuweka malengo ya muda mrefu na kuelekeza nguvu zako katika kufikia malengo hayo. Unaweza kuweka malengo ya kielimu, kazi au kibinafsi na kufanya kazi kwa bidii kwa ajili yao. Kwa kufanya hivyo, unajenga maisha yenye umuhimu na tija.🎯💪

14. Kujiwekea mipaka: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni njia ya kuweka mipaka na kuheshimu thamani yako. Unajifunza jinsi ya kusema "hapana" wakati unahisi kuna shinikizo kutoka kwa wengine. Unakuwa na uwezo wa kusimama kwa ajili ya maadili yako na kujiheshimu.🙅‍♀️💖

15. Kufurahia uhusiano wa kimapenzi wa kweli: Kusubiri hadi ndoa kabla ya kufanya ngono ni njia ya kujenga uhusiano wa kimapenzi wa kweli na mwenzi wako. Unajenga msingi

Uwezekano wa kupata majibu ya uwongo ni mdogo sana, isipokuwa tu kama vipimo vitafanyika kipindi i chini ya miezi mitatu baada ya maambukizi ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI kukupata.

Hata kama vipimo vilivyofanyika ni vya kuaminika, i itabidi uende kupima mara ya pili, kama una wasiwasi na matokeo ya hicho kipimo.

Muda unaofaa kutumia njia ya kupanga uzazi ni wakati unapojamiiana kwa mara ya kwanza. Huu ni wakati mzuri wa kutumia kondomu, kwa sababu kondomu inazuia kupata mimba isiyotarajiwa pamoja na magonjwa ya zinaa.
Huu pia ni muda mzuri wa kwenda kliniki ili kupata ufafanuzi kuhusu njia mbalimbali za kuzuia mimba. Daktari au muuguzi anaweza kuwasaidia mwanaume na mwanamke kuamua njia inayofaa kwa hali yao.
Mara nyingi, watu wanafikiri kwamba huduma ya uzazi wa mpango ni kwa wanawake ambao wameshaolewa, kwa mama wajawazito au wanawake waliozaa tu. Lakini si kweli. Hapa Tanzania, kisheria kila mtu aliyebalehe, iwe mvulana au msichana ana haki ya kupata huduma ya uzazi wa mpango.

Kuna sababu kuu mbili i kwa wana ndoa kupata maambukizi i ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI.
Kwanza, i inawezekana kuwa mmoja kati yao alikuwa tayari na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI kabla ya siku ya kuoana. Kwani hata mtu aliyeambukizwa na Virusi vya UKIMWI anaweza kuonekana mwenye afya nzuri i na kuwa navyo mwilini siku ya harusi. Hii ni pale ambapo awali alifanya ngono na mtu aliyeambukizwa Virusi i ama alivipata kwa kupitia njia nyingine kwa mfano, njia ya damu i siyo salama..
Kama mtu aliwahi kufanya ngono kabla, njia pekee ya kuhakikisha kuwa hana virusi kabla ya kufunga ndoa ni kwenda kupima damu.
Pili, wanandoa hao wanaweza kuambukizwa baada ya kufunga ndoa, pale ambapo mwenzi mmoja atafanya mapenzi na mtu mwingine. Kama mmoja wao au wote wawili watafanya ngono na mpenzi mwingine (mahusiano nje ya ndoa) wanaweza kupata maambukizi ya Virusi vya UKIMWI.

Ingawaje, akili zao hazina hitilafu watoto Albino mara nyingi
hawafanyi vizuri shuleni, na huchukuliwa kuwa ni wajinga kwa
sababu hawawezi kusoma vizuri ubaoni. Mara nyingi watoto
Albino hujikuta wameaachwa katika shughuli za nje, ya
madarasa zinazojumuisha wenzao shuleni.
Walimu lazima watambue watoto Albino darasani mwao na
wawe na mikakati maalumu wa kuwawezesha kufuatilia masomo.
Wanafamilia pamoja na walimu shuleni wahakikishe kuwa
Albino hawatengwi katika shughuli za vikundi. Kuwakutanisha
na Albino wenzao au na watu wenye Albino kwenye familia zao
na jamii kwa ujumla itawasaidia zaidi.
Watoto Albino wanajifunza kufidia upungufu walionao wa
kujithamini kwa kuweka jitihada katika masomo na shughuli
nyingine. Wana mwelekeo wa kushinda zaidi katika mambo
wanayojaribu. Watu weusi wengi wanaoishi na ualbino
wamefanikiwa kuwa mafundi wazuri, wanasheria, wakunge
wajasiriamali wataalamu wa kompyuta na hata maprofessa wa
vyuo vikuu.

Nifanyeje Kuzungumza na Mwenzi Wangu kuhusu Matumizi ya Vidonge vya Kuzuia Mimba? 🌸🌍

Karibu kwenye makala hii ambapo tutajadili jinsi ya kuzungumza na mwenzi wako kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Tunaelewa kuwa suala hili linaweza kuwa ngumu na kusababisha wasiwasi, lakini ni muhimu kwa afya ya wote kuhakikisha mnakuwa na mawasiliano mazuri na uelewa kuhusu njia hii ya uzazi wa mpango. Hivyo basi, hebu tuanze!

1️⃣ Kujenga mazingira ya mazungumzo: Ni muhimu kuwa na mazingira ya kirafiki na ya wazi wakati wa kuzungumzia suala hili. Chagua wakati ambao nyote mko huru na hakuna msongo wa mawazo mwingine. Kwa mfano, unaweza kuchagua wakati mnapofurahia chakula cha jioni pamoja au wakati wa mapumziko mazuri.

2️⃣ Kuwa mwaminifu: Mwanzo mzuri wa mazungumzo haya ni kuwa mwaminifu kuhusu hisia na wasiwasi wako kuhusu njia hii ya uzazi wa mpango. Elezea kwa upendo na kwa uwazi umuhimu wake kwako na jinsi unavyotaka kuhakikisha mnakuwa salama kwa pamoja.

3️⃣ Kuwa tayari kusikiliza: Kusikiliza ni sehemu muhimu sana ya mazungumzo haya. Hakikisha unasikiliza kwa makini na kwa upendo mawazo na hisia za mwenzi wako. Jaribu kuelewa wasiwasi wake na wasiwasi wake kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba.

4️⃣ Elezea faida na madhara: Ongea kuhusu faida na madhara ya matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Elezea jinsi vidonge hivi vinavyoweza kuwa na umuhimu katika kudhibiti uzazi kwa njia salama. Pia elezea madhara iwezekanavyo ili kujenga uelewa kamili.

5️⃣ Jadili chaguzi zingine: Wakati unazungumza na mwenzi wako, taja chaguzi zingine za uzazi wa mpango. Kuna njia nyingine za uzazi wa mpango ambazo mnaweza kuzingatia kama vile kondomu au njia ya asili kama vile kufuatilia mzunguko wa hedhi.

6️⃣ Panga ratiba: Ni muhimu kupanga ratiba ya kuchukua vidonge hivi kwa wakati unaofaa. Ongea na mwenzi wako juu ya jinsi mnavyoweza kuweka kumbukumbu ili kuwa na uhakika wa kuchukua dozi zako kwa wakati unaofaa.

7️⃣ Tafuta msaada wa kitaalam: Kabla ya kuamua kutumia vidonge vya kuzuia mimba, ni muhimu kushauriana na daktari wako. Pata ushauri wa kitaalam juu ya aina sahihi ya vidonge kulingana na hali yako ya kiafya.

8️⃣ Jua athari zinazowezekana: Hakikisha unaelewa athari zinazowezekana za matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Kuna athari zinazowezekana kama vile mabadiliko ya mzunguko wa hedhi, maumivu ya kichwa au kuongezeka kwa hisia za kichefuchefu. Jifunze juu ya athari hizi ili uwe tayari kwa hali yoyote inayoweza kutokea.

9️⃣ Kuwa wazi kuhusu mipango ya baadaye: Ni muhimu pia kuzungumza juu ya mipango yenu ya baadaye. Je, mna azma ya kuwa na familia? Kama ndivyo, jinsi matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba yanaweza kushirikiana na mipango yenu ya uzazi.

🔟 Kuwa na msimamo: Ni muhimu kuelewa kwamba kila mmoja wenu ana haki ya kutoa maoni yake, lakini pia kuwa na msimamo wako. Ikiwa unaamini kuwa matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba ndiyo njia sahihi kwako, jisikie huru kuwasilisha hilo kwa mwenzi wako.

1️⃣1️⃣ Uliza maswali na pata maoni: Hakikisha unasikiliza mawazo na maoni ya mwenzi wako. Uliza maswali kuhusu wasiwasi au mambo ambayo hayajafahamika vizuri. Kwa njia hii, unaweza kuunda mazungumzo ya kina ambapo mnaweza kuelewa vizuri zaidi maoni ya kila mmoja.

1️⃣2️⃣ Kumbusha umuhimu wa kuwa na uhusiano mzuri: Wakati wa mazungumzo haya, kumbuka kwamba umuhimu wa kuwa na uhusiano mzuri na mwenzi wako unazidi matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Ongea juu ya umuhimu wa kujali mahitaji na hisia za mwenzi wako katika kila hatua ya maisha yenu.

1️⃣3️⃣ Zingatia maadili na tamaduni za Kiafrika: Kama mtu aliyejikita katika maadili na tamaduni za Kiafrika, hakikisha unachukua maadili haya katika mazungumzo yako. Elezea umuhimu wa kujilinda na kuheshimu mwili wako kwa ajili ya ndoa na maisha ya familia.

1️⃣4️⃣ Tafuta njia nyingine za kukaa salama: Wakati mwingine, matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba yanaweza kuwa changamoto kwa mwenzi wako. Katika kesi hii, fikiria njia nyingine za kukaa salama kama vile kujizuia kabisa kufanya ngono kabla ya ndoa. Hii ni njia bora ya kujilinda na kuepuka hatari zinazoweza kutokea.

1️⃣5️⃣ Kukumbusha umuhimu wa kubaki safi: Kwa kumalizia, ni muhimu kuelezea umuhimu wa kubaki safi na kujizuia kabisa kufanya ngono kabla ya ndoa. Hii si tu njia salama ya kujilinda na magonjwa ya zinaa, lakini pia inajenga uhusiano imara na mwenzi wako. Kumbuka, kungoja ndoa kunaweza kuwa na baraka kubwa katika maisha yako ya baadaye.

Kwa hiyo, tunakuhimiza uzungumze na mwenzi wako kwa upendo, uelewa na waziwazi kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Kumbuka, mawasiliano ya wazi na maamuzi yanayofanywa kwa pamoja ni muhimu katika kujenga uhusiano imara na kuhakikisha afya na furaha ya wote. Pia, kumbuka umuhimu wa kujilinda na kubaki safi hadi wakati sahihi. Twakutakia mafanikio tele katika mazungumzo yako! 💑💕

Hapa Tanzania utoaji wa mimba hauruhusiwi kisheria. Hata hivyo watu wengine wanaamua kutoa mimba kwa sababu mimba zao hazikutarajiwa. Kwa mfano, msichana mdogo ambaye bado anaenda shule, au mama ambaye tayari ana watoto wengi au umri mkubwa sana. Wanawake wengine wanaamua kutoa mimba kwa sababu wamepata mimba kutokana na kulazimishwa kufanya mapenzi au kubakwa, au kwa sababu baba wa mtoto anakataa kuchukua jukumu la kumlea mtoto. Hizi ni baadhi tu ya sababu za kutoa mimba, na kila mwanamke anayeamua kutoa mimba ana sababu zake.
Kwa sababu utoaji mimba hauruhusiwi, huduma za kutoa mimba hazipatikani kwa urahisi na wanawake wengi wanajiamulia kuitoa mimba wenyewe au kwa msaada wa mtu asiyesomea kufanya hivyo. Kama tulivyosema hapo juu, hii ni hatari sana kwa afya ya mwanamke

Maana halisi ya neno “bikira” ni mwanamke au mwanaume ambaye hajawahi kabisa kujamii ana. Kujamii ana hapa i ina maana kwamba uume wa mwanaume unaingia katika uke wa mwanamke.

Watu kadhaa wanasema kwamba kuwepo kwa kizinda, ambacho ni ngozi nyembamba laini i i iliyoko kwenye uke i inayokaa kama kiwambo, ndiyo ubikira. Lakini wanawake wengine huzaliwa bila kiwambo au ngozi hii , i inawezekana kwa wengine kuchanika kwa kiwambo hiki i wakati wakifanya mazoezi mazito kama vile kupanda baisikeli, kukwea miti na kadhalika. Pia, i inaweza kutokea wakati wa uchunguzi wa kiafya au tiba i inayohusisha sehemu za ndani sana ukeni. Kiwambo hiki kinatofautiana baina ya msichana na msichana.
Kwa hiyo, kizinda siyo kipimo kizuri kwa ajili ya kumtambua bikira. Njia pekee ya kumtambua bikira ni kufahamu kama mtu hajawahi kujamii ana (yaani bikira) au kama ameshajamii ana (siyo bikira). Wewe si bikira kama umewahi kushiriki ngono na utakuwa umepoteza ubikira na hamna njia ya ubikira kurudi tena, hata ukisubiri muda mrefu. Lakini hii haimaanishi wewe uendelee kufanya ngono ovyo.

Katika mazingira fulani, baba anapomuona mtoto ana ngozi
nyeupe anakataa ya kwamba mtoto si wake akimlaumu mama wa
mtoto kuwa amekuwa na mahusiano ya ngono na mzungu. Huu
ni upuuzi kwa sababu kila mtu anajua kuwa watoto waliozaliwa
kutoka familia za watu weusi na wazungu siyo Albino kwa mfano
Rais wa Marekani Obama ni mtoto wa mama mzungu na baba
mweusi.

Dhana hii potofu ni matokeo ya uelewa mdogo na kutoaminiana.
Watu watakapokuwa na ufahamu na uelewa kuhusu ualbino
watapunguza kuwa na hisia kama alivyofanya huyu mzazi
aliyetajwa hapa juu.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.

Ujana ni kipindi cha mabadiliko kutoka utotoni kuelekea utu uzima, wakati wa kipindi hiki kijana hupata mabadiliko ya kimwili, kiakili na kimtazamo. Mwili na akili hupevuka. Ni kipindi muhimu cha kuweka msingi wa maisha ya baadaye. Vijana wanakatazwa kujamiiana kwa sababu matatizo mengi yanaweza kutokea kutokana na tendo hilo.

Kwanza kabisa kwa kujihusisha na kitendo cha kujamiiana vijana wanapoteza nguvu na muda ambao wangeweza kutumia kwa shughuli za maendeleo. Kwa mfano, kusoma, kufanya kazi, kushiriki katika shughuli za vikundi katika jamii au kucheza michezo.
Pili, matatizo ya mimba katika umri mdogo ni mengi. Mojawapo ni msichana kufukuzwa shule, au hata jamii kumtenga. Matatizo mengine ni ya kiafya kutokana na mwili wa msichana bado kuwa haujakomaa vyema.
Tatu, vijana wanakuwa bado hawajajiandaa kwa uzazi au kujitegemea. Sababu nyingine ya kuwakataza vijana kujamiiana ni ile ya hatari ya kuambukizana magonjwa ya zinaa ikiwa ni pamoja na Virusi vya UKIMWI. Magonjwa haya ni mabaya sana yanaweza kusababisha maumivu makali, ugumba au hata kifo.
Unapofikiria sababu zote hizo utaona kwamba kujamiiana katika umri mdogo kunaweza kuleta madhara mengi kwa afya yako na malengo yako maishani. Hivyo basi unapokatazwa kujamiiana ni kwa sababu ya matatizo haya. Hata hivyo, kama kwa vyovyote huwezi kuacha kujamiiana, hakikisha kwamba unajikinga wewe na mpenzi wako kwa kutumia kondomu.

Ili mwanaume aweze kujamii ana, ni lazima uume usimame na kuweza kupenya ukeni. Kama mvulana anasisimka kimapenzi, damu nyingi inaenda katika mishipa ya damu ndani ya uume. Halafu uume husimama kutokana na msukumo wa damu. Hivyo kama msukumo wa damu hautoshi, hii husababisha uume kutosimama au kusimama kwa unyonge.

Kutokuwa na msisimko wa kutosha kwa ajili ya kusimamisha uume kunaweza kusababishwa na mambo mengi, mojawapo ni i i ile hali ya kutokuwa tayari kwa kujamii ana, kuwa na wasiwasi mwingi, kutompenda mpenzi wako, ulevi wa pombe au dawa za kulevya, kuvuta sigara, lishe duni au maradhi mbalimbali.
Kama una shida ya uume kutosimama wakati wa kujamii ana, jaribu kuangalia ni sababu zipi kati ya hizi zilizoorodheshwa juu zingeweza kuwa sababu kuu ya shida yako. Halafu, jaribu kurekebisha matatizo.

Kuna sababu nyingi ambazo zinamfanya kijana kuanza kujamiiana
katika umri mdogo. Baadhi ya sababu hizi ni kama vile:
• Ushindani kati ya vijana wa kuwa na vitu vya anasa kama
vile simu ya mkononi, saa na vitu vya kuchezea. Ama kutaka
mahitaji ya pesa kwa ajili ya kulipa ada ya shule.
• Shinikizo kutoka kwa rika wa kumfanya mtu ajiingize kwenye
kujamiiana. Shinikizo rika unakuwa na nguvu zaidi kwa
kijana Albino kwani yeye tayari anajiona ametengwa na
hivyo kushawishika zaidi katika mambo wanayofanya wengine
ili akubalike na wanarika hao.
• Kwa kuamini kwamba njia halisi ya kuonyesha mapenzi ni kujamiiana
na pia kulazimika kujamiiana hata kama ni kinyume
na matakwa yake kwa mtazamo kuwa haya ndio mapenzi ya
kweli.

Albino ni binadamu kama alivyo binadamu mwingine na ana haki
sawa za kuishi na kufaidi kuwepo kwake hapa duniani kama
ilivyo kwa binadamu wengine. Kuua Albino kwa sababu yoyote
ile ni jambo baya sana ambalo linakemewa na serikali, dini zote,
na kila mwanadamu mwenye akili timamu na maadili ya utu na
watetea haki za binadamu.
Kitendo hiki vilevile kinapingana na haki za binadamu kwa hiyo
wavunjaji wa haki hizi wanashtakiwa kisheria.

Vituo vyenye utaalamu na katika hospitali i au Taasisis kama vile Shirika la Amref au CCBRT wana uwezo wa kutoa ushauri nasaha na vipimo vya kuaminika. Ushauri nasaha unakusaidia wewe kuelewa kipimo hicho ni cha nini, ni majibu gani yanayoweza kupatikana au kutopatikana. Upimaji huu hufanywa kwa siri, ni wewe tu pekee yako unaweza kupewa majibu. Katika miji mingi, vituo vya ANGAZA vipo na pia vituo hivi hutoa huduma rafiki kwa vijana.
Huduma za upimaji hazipatikani kwa urahisi sehemu za vijijini kwa sababu vyombo vinavyotumika katika upimaji ni vya gharama kubwa na vinahitaji umeme na uangalizi mkubwa. Mpaka sasa huduma hizi zinapatikana katika hospitali na kwa baadhi ya mashirika yanayojishughulisha na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI.
Jambo nzuri ni wewe kuuliza habari zaidi katika kituo cha afya kilicho karibu nawe.

Rafiki yako wa kike ana haki ya kukataa kujamiiana na wewe.
Labda hayuko tayari kujamiiana au anapenda kusubiri mpaka
afunge ndoa. Maamuzi yake yatakuwa yametokana na kuogopa
matokeo ya kujamiiana katika umri mdogo au labda anafuata
maadili yaliyo kwenye dini yake. Na hata kuwa na wasiwasi kuwa
uhusiano wenu siyo wa kuaminika. Kama kweli unampenda na
unajali uhusiano weu mpe muda wa kufikiria, taratibu. Endelea
kusikilizana kwa makini na kuchunguza kwa uwazi na muweze
kufanya maamuzi sahihi. Kwa lolote lile mtakaloamua hakikisha
kuzuia matokeo yanayotokana na mimba.