Mboni katika macho ya Albino haina pigimenti ya rangi. Kwa
hiyo, ni rahisi macho yao kuathiriwa na mwanga. Kwani mboni
ndiyo inayolinda jicho la ndani lisipatwe na mwanga mkali.
Vilevile kama mboni inavyolinda jicho dhidi ya mionzi ya jua,
inakuwa vigumu kuona kwa usahihi utofauti katika picha. Kwa
hiyo uwezo wa kuona unatiwa mawingu mawingu. Hivyo basi, ni
muhimu sana kukwepa inavyowezekana mionzi ya jua na kulinda
macho kwa kuvaa miwani ya jua.

Albino mara
nyingi hawaoni
vizuri, na hii
i n a t o f a u t i a n a
k w a m m o j a
hadi mwingine.
Inawezekana ni
kutoona mbali,
kutoona karibu au kuona mawingumawingu (ukungu).
Matatizo haya hutofautiana katika Albino. Ukweli ni kuwa
Albino anaweza kushiriki katika michezo mbalimbali, baadhi
wanaweza kuendesha magari na wengi wanaweza kusoma
maandishi ya kawaida.

Kama umebakwa au kulazimishwa kujamiiana unaweza kupata
huduma katika hospitali, kituo cha afya , zahanati au kutoka
kwa mhudumu wa afya ambaye atakupatia vidonge vya dharura
vya kuzuia mimba. Hivi ni vidonge ambavyo vinatumika ili
kupunguza uwezekano wa kupata mimba kama ulijamiiana bila
kinga, au umesahau kutumia njia yako ya uzazi wa mpango au
ulilazimishwa kujamiiana.

Ili ufanye kazi, njia hii ya dharura ya kuzuia mimba inatakiwa
itumiwe ndani ya saa 120 (ndani ya siku tano) baada ya tukio.
Inakuwa vizuri zaidi kama njia hii ya dharura itatumika punde
bila kusubiri kwani kwa kufanya hivyo, ufanisi wake unakuwa
wa kuaminika zaidi.

Hii njia ya dharura inazuia tu mimba kutungwa, haiwezi kusababisha
kutoka kwa mimba pindi mimba ikishatunga. Utakapotafuta
msaada wa kupata huduma ya vidonge vya dharura
vya kuzuia mimba hasa kwa wale waliobakwa au kulazimishwa ,
mwombe mhudumu akusaidie kupata huduma ya kuzuia maambukizo
ya UKIMWI. (Post exposure prophylasis). Unaweza
kupata taarifa zaidi kwa mtoa huduma wa uzazi wa mpango
kwenye kliniki za serikali, kliniki za UMATI, kliniki za Marie
Stopes au sehemu yoyote wanapotoa njia za kisasa za uzazi
wa mpango.

Inakuwaje mtoto anakuwa wa kike au wa kiume?

Mwili wa mwanaume unatengeneza aina mbili za mbegu. Kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kiume na kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kike. Ile mbegu inayofika kwenye yai kwanza, inarutubisha yai na ni wakati uleule, jinsia ya mtoto i inatokea. Uwezekano wa kumpata mtoto wa kike au wa kiume unafanana, na hii ni kweli katika nchi zote duniani.

Je, unaweza kupanga kuzaa aina ya watoto, yaani wa kiume au wa kike tu?

Mimba i inatungwa wakati yai la kike linaporutubishwa na mbegu za kiume. Kama tulivyoona hapo juu, jinsia ya mtoto i inategemea aina ya mbegu za kiume. Nusu ya mbegu za mwanaume zinatengeneza mtoto wa kiume na nusu ya mbegu zinatengeneza mtoto wa kike. Lakini wanaume hawana uwezo wa kuamua aina ya mbegu i itakayorutubisha yai. Kwa hiyo, haiwezekani kupanga. Jinsia ya mtoto i nategemeana na bahati tu.

Je, kama mwanamke na mwanaume wanapata watoto wa jinsia moja tu, ni kosa la nani?

Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.

Ndiyo, lakini ni mwanzo tu na kwa muda mfupi; hii ni kwa
sababu mwanzoni nikotini iliyomo katika sigara inasababisha
damu kumiminika kwa wingi kupita kwenye ubongo wako. Hivyo,
husababisha msisimko na kukufanya ujisikie raha. Nikotini
pia inasababisha misuli mwilini kujichua na hivyo kukufanya
ujisikie mchangamfu.

Baada ya muda utajisikia kinyume na ulivyojisikia mwanzoni.
Kama utavuta zaidi na zaidi damu na oksijeni kidogo vitatiririka
mwilini na kwenye ubongo. Hii itakufanya ujisikie mchovu na
mwenye huzuni.

Kwa bahati mbaya baadhi ya matangazo ya biashara au
marafiki watakushawishi kwamba, uvutaji wa sigara ni safi, poa
na hukufanya kujisikia mkubwa. Lakini hawaongelei madhara
mabaya kiafya yatokanayo na uvutaji wa sigara na ugumu wa
kuacha uvutaji huo pale utakapoizoea.

Nikotini mara nyingi
huitwa kianzisho. Hii inamaanisha kwamba wakati mwingine
vijana wanaanza kuvuta sigara na kisha kuhamia kwenye
utumiaji wa dawa za kulevya. Hata hivyo uvutaji ni gharama.

Haki za binadamu ni haki zinazohusiana na mambo ya msingi na
asili ya uhuru na heshima ya ubinadamu ambapo watu wote wamepewa
haki ya kupata heshima kama
binadamu. Mara mtu azaliwapo
mume au mke hupata
haki hizi. Haki hizi
zinatambuliwa kimataifa
na zina usawa kwa watu
wote. Nchi mbalimbali
zimetia saini na kuidhinisha
haki hizi za kimataifa
na kufanya ni sehemu
ya sheria zao
pamoja na kuweka sera
zinazolinda haki hizi.

Haki za uzazi zina misingi yake katika haki za binadamu na pia
zinahusiana na haki za mtu mmojammoja.

Kupata habari juu ya ujinsia na mada zinazohusu afya
ya uzazi.

Mwanamke au mwanaume kuamua kwa uhuru na
kuwajibika, kama unataka kujamiaana lini na nani.
Uhuru wa maamuzi.

Kuamua kwa hiari na kuwajibika juu ya idadi na muda wa
kupishana katika kupata watoto.

Kupata huduma za afya ya uzazi kwa urahisi.

Haki za kufanya maamuzi kuhusu afya ya uzazi, kwa
uhuru, bila kunyanyaswa, kulazimishwa, bila kutumia
nguvu pamoja na maamuzi nani wa kufunga naye ndoa.

Kujilinda kutokana na mila zenye madhara kama vile
ukeketaji wa wanawake.

Haki hizi zimerekebishwa tangu mkutano uliofanyika Cairo mwaka
19941.

Ni kweli kwamba wakati wa kujamii ana na kutunga mimba ni mbegu moja tu ya kiume i inayopenya kwenye yai. Mbegu zilizosalia hufa na kutoka kwa kupitia ukeni kwa sababu hazina kazi tena. Inashauriwa kwamba watu wanapomaliza kujamii ana, wasafishe vizuri sehemu zao za uzazi.

Hapana, huwezi kuwatoa wadudu wa magonjwa ya zinaa kwa njia ya kuoga baada ya kujamiiana. Wadudu hao hawakai sehemu ambazo unaweza ukawaondoa, wanaingia mwilini moja kwa moja na wanakaa kwenye damu.

Mara wakishaingia kwenye damu, inabidi mtaalamu wa kiafya afanye uchunguzi na akutibu kikamilifu.

Hapa Tanzania matumizi, umilikaji, usafirishaji na kuhusika katika dawa za kulevya kama vile bangi, hiroini, kokaini na mirungi yamepigwa marufuku. Hii ni pamoja na dawa ambazo zimethibitishwa na daktari kuwa zisitumike kwa matibabu. Kwa Tanzania “gongo”pia ni haramu.
Polisi akimkamata mtu anayekwenda kinyume na sheria, humpeleka mtu huyo mbele ya vyombo vya sheria na atahukumiwa ikithibitika kuwa ana hatia. Sheria i inatoa adhabu kali kwa makosa yanayohusiana na dawa za kulevya. Faini ya shilingi milioni 10 za Kitanzania au kifungo cha maisha au vyote kwa pamoja.

Jinsi ya Kuzungumza na Mwenzi Wako kuhusu Kujikinga na Mimba

Karibu sana marafiki zangu! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jinsi ya kujikinga na mimba na umuhimu wa kuwa na mazungumzo ya wazi na mwenzi wako kuhusu suala hili muhimu. Kama vijana, tunapitia wakati wa kuchangamka na hisia zinazotukabili kuhusu mapenzi na mahusiano. Ni muhimu sana kuwa na mazungumzo haya na mwenzi wako ili kuweka mipaka thabiti na kujikinga na mimba isiyotarajiwa. Hebu tuanze! 💬💑

1. Anza Mazungumzo: Mazungumzo ni ufunguo wa kila uhusiano mzuri. Anza kwa kumwambia mwenzi wako jinsi unavyojali usalama wako na mustakabali wenu pamoja. Tumia maneno ambayo yatamfanya ajisikie huru na kuwa na imani kwako wakati wa mazungumzo. 💬💕

2. Eleza umuhimu wa Kujikinga: Sema kwa uwazi kuwa kujikinga na mimba ni muhimu kwenu wawili. Omba mwenzi wako kushiriki mawazo yake na kujua anajisikiaje juu ya suala hili. 💬🔄

3. Eleza njia za Kujikinga: Ni muhimu kueleza njia tofauti za kujikinga na mimba, kama vile kondomu, kidonge cha uzazi, na uzazi wa mpango. Zungumzia faida na madhara ya kila njia ili mwenzi wako aweze kufanya maamuzi sahihi. 💬🔒

4. Tafuta Maarifa Pamoja: Kwenda kwa mtaalamu wa afya na kupata habari sahihi ni jambo jema. Mwambie mwenzi wako kuwa unaweza kwenda pamoja kwenye kliniki au kwa daktari ili kupata maarifa zaidi kuhusu njia za kujikinga na mimba. 💬👩‍⚕️

5. Onyesha Upendo na Kuthamini: Hakikisha mwenzi wako anajua kuwa unampenda na unathamini uhusiano wenu. Mwambie kuwa kujikinga na mimba ni njia moja ya kuonyesha upendo na kuheshimiana. 💬❤️

6. Jadiliana na Ufanye Maamuzi Pamoja: Sote tunahitaji kuwa sehemu ya maamuzi yanayotuhusu. Jadiliana na mwenzi wako kuhusu njia ya kujikinga na mimba ambayo inafaa kwenu wawili na muafikiane kabla ya kufanya uamuzi. 💬✅

7. Eleza Hatari za Mimba Isiyotarajiwa: Hakikisha mwenzi wako anaelewa hatari za mimba isiyotarajiwa, kama vile kuacha shule, kuharibika kwa ndoto na mipango ya baadaye, na kuwa mzazi kabla ya wakati. Fanya mfano wa kujieleza na kuuliza mwenzi wako maoni yake. 💬🚫🤰

8. Zungumza kuhusu Nia ya Baadaye: Ni muhimu kuwa na mawazo thabiti kuhusu nia ya baadaye. Eleza malengo yako binafsi na jinsi unavyopanga kuyafikia. Swali mwenzi wako kuhusu malengo yake na jinsi anavyofikiri kuhusu maisha ya baadaye. 💬📆

9. Pima Matumizi ya Uzazi wa Mpango: Kama wawili, jaribuni vipi mwenzi wako anatumia njia za kujikinga na mimba na jinsi anavyoheshimu mipaka mlizoweka pamoja. Tafuta njia sahihi ya kujua kama mnafuata maadili yenu na mkae pamoja kujadiliana. 💬📝

10. Kujali Afya ya Mwenzi: Hakikisha mwenzi wako anaelewa kuwa kujikinga na mimba ni muhimu pia kwa afya yake mwenyewe. Mwambie athari za kimwili na kihisia zinazoweza kutokea kwa kuwa na mimba wakati ambapo hawajajiandaa vyema. 💬🏥

11. Zungumza juu ya maadili: Ni muhimu kuwa na mazungumzo kuhusu maadili na maoni yenu kuhusu ngono kabla ya ndoa. Eleza msimamo wako na sikiliza mawazo ya mwenzi wako. 💬⚖️

12. Tambua Vichocheo: Zungumza juu ya vitu ambavyo vinaweza kuchochea hisia za ngono na kusababisha hatari ya mimba isiyotarajiwa. Jenga ufahamu pamoja na mwenzi wako juu ya mambo ambayo yanaweza kuhatarisha uhusiano wenu. 💬🚫🔥

13. Fanya Maamuzi Sahihi: Baada ya mazungumzo na ufahamu wa pamoja, ni wakati wa kufanya maamuzi sahihi. Kwa mfano, ikiwa mwamuzi wako ni kutumia kondomu, hakikisha unapata kondomu zenye ubora na kuzijua jinsi ya kuzitumia ipasavyo. 💬🏆

14. Jifunze Kusema "Hapana": Ni muhimu kujifunza kusema "hapana" wakati ambapo hisia zinaenda nje ya mipaka iliyowekwa. Sema "hapana" wakati unajisikia kushinikizwa kufanya kitu ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kingeweza kusababisha hatari ya mimba isiyotarajiwa. 💬🚫

15. Kuwa na Ujasiri kuwa Mzuri: Mwishowe, kumbuka kuwa kuwa mzuri, kujilinda na kujilinda kwa njia sahihi ni ujasiri. Kuwa na ujasiri kushiriki maadili yako na kufuata njia za kujikinga na mimba itakupa uhuru na amani. 💬💪

Kwa kuhitimisha, ni muhimu kuzungumza na mwenzi wako juu ya kujikinga na mimba na kuheshimu maadili yenu. Kwa kufanya hivyo, mtaweza kujenga uhusiano mzuri na kuwa na mustakabali salama. Kumbuka, kusubiri hadi ndoa na kuwa safi ni njia bora na salama zaidi ya kujikinga na mimba isiyotarajiwa. Je, una maoni gani juu ya suala hili? Je, unashiriki mawazo yako na mwenzi wako? Tungependa kusikia kutoka kwenu! 💬💭

Nakutakia mazungumzo mazuri na mafanikio katika kufikia malengo yako ya kuwa mwaminifu na kujilinda. Endelea kuwa waaminifu kwa maadili yako na kumbuka, upendo na heshima ndio msingi wa uhusiano imara. Asanteni sana kwa kunisikiliza. 💬❤️🔒

Katika miezi sita ya mwanzo baada ya kujifungua, mwanamke anayenyonyesha mtoto anapata kinga ya mimba kwa asilimia kubwa. Lakini i i inabidi mama anyonyeshe mtoto kwa kipindi kirefu (muda wote mtoto awe ananyonya maziwa ya mama tu na anyonye kila anapohitaji) na vilevile mama awe hajaanza kupata hedhi yake. Kama mama ameanza kupata hedhi yake au kama anampa mtoto chakula kingine, anaweza kupata mimba tena. Kwa hivyo, anashauriwa kutumia njia za kupanga uzazi i i ili kuzuia mimba za mfululizo.

Unaweza ukajaribu kuzungumza na wazazi wako kwamba
ukeketaji ni desturi mbaya, na pia unaweza ukamtafuta mtu
wa kukusaidia ambaye ni mwaminifu. Msaidizi anaweza akawa
rafiki, mlezi, mzazi au mtu mzima katika familia ambaye
unaweza kumwamini. Katika jamii yako unaweza kumtafuta
mwalimu anayeaminika, kiongozi wa dini au muuguzi ambaye
anaunga mkono mawazo yako na mwenye msimamo wa kumaliza
tatizo la ukeketaji.

Kama hakuna mashirika yanayopinga ukeketaji katika sehemu
yako, unaweza kufikiria watu wanaofanya katika shirika la
vijana, vituo vya vijana, jumuia za wanawake, makanisa na
mashirika ya uzazi wa mpango. Unaweza kutoa habari hii katika
kituo cha afya kilicho karibu nawe. Kumbuka vijana chini ya
miaka 18 ukeketaji ni kosa la jinai na unaweza kuripoti katika
kituo cha polisi kilicho karibu nawe.

Magonjwa mengi ya zinaa yana dawa za kutibu, kwa mfano: kisonono, kaswende, klamdia, kankroidi au utando mweupe. Lakini hata hivyo ni lazima upate matibabu mapema. Ukisubiri muda mrefu bila ya kutibiwa, inawezekana kwamba via vya uzazi vikapata madhara ya kudumu, kwa mfano, kuziba kwa mirija ya kupitisha mayai.

Ni muhimu sana kwenda kupimwa mapema, wewe pamoja na mpenzi wako. Kwa sababu ukitibiwa peke yako, wakati mpenzi wako bado anaumwa, atakuambukiza tena mara tu ukijamiiana naye.
Magonjwa mengi ya zinaa yanatibika na kupona kabisa

Kama umeamua kutovuta sigara wala kunywa pombe ni uamuzi
mzuri sana na wa kiafya. Ni haki yako binafsi kuchukua uamuzi
huu, kama vile watu wengine pia wanavyoruhusiwa kufanya
maamuzi kuhusu maisha yao wenyewe.

Mara nyingine ni vigumu sana, lakini kama umeamua hutaki
kujiunga na kundi la watu wavutao sigara au kunywa pombe ni
muhimu kusema hivyo. Jaribu kuwa wazi na kusema HAPANA.
Jaribu kueleza kwamba unataka kuishi maisha yenye afya bila
kutumia pombe na sigara na uwaeleze rafiki zako ni kwa nini.
Waambie kuwa unajua unachokifanya na kwamba umeridhika
kuwa uvutaji sigara na unywaji pombe unahatarisha afya yako,
unagharimu fedha nyingi na kukuzuia kufikia malengo yako.
Kama umeridhika na kuwathibitishia watu hao, hawatakusumbua
tena. Na kama unatafuta rafiki usisahau: Rafiki ni mtu anayejali,
kulinda na kuthamini maisha ya mwenzake! Kwa hivyo, ni kwa
vipi mtu ambaye anayekushawishi ufanye kitu cha kudhuru
afya yako kwa kusudi na haheshimu maamuzi yako awe rafiki
wa kweli?