Ukweli ni kwamba hakuna madhara yoyote ya kiafya ukikaa muda mrefu bila kujamii ana. Hakuna madhara yatakayokutokea kwenye sehemu zako za siri au katika sehemu nyingine ya mwili wako. Mwanaume au mwanamke akianza kujamii ana baada ya kukaa muda mrefu, atapata raha na starehe.

Watu wengine wanasema kwamba kutofanya mapenzi kunasababisha kuwa na chunusi usoni au sehemu za siri, au hata kuchanganyikiwa kiakili. Siyo kweli kwamba hali hizi zinasababishwa kwa kutojamii ana, vyanzo vya hali hizi ni tofauti.
Uwe na uhakika kwamba kutojamii ana ni salama kabisa kwako na huwezi kupata madhara yoyote. Lakini kama tulivyosema awali, kujamii ana kunaweza kukaleta matatizo mengi kama mimba i isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizo ya VVU na UKIMWI.

Afya ya uzazi inahusiana na mfumo wa uzazi wa mtu, na via
vya uzazi kwa watu. Kwa hali hiyo basi inahusiana na mambo
yote yanayojumuisha uzazi na ujinsia. Ina maana kuwa watu
wana uwezo wa kukidhi mapenzi na usalama katika maisha
yao, kwamba watu wana uwezo wa kuwa na watoto na pia wana
uhuru wa kuamua, kama lini na kwa muda gani wapate watoto.
Yaliyomo humu yanampa haki mwanamume na mwanamke kupewa
habari au kuelekezwa na kufikiwa na njia za uzazi wa mpango
ambazo ni salama, zinazofanya kazi, anazomudu kulipia na njia
zinazokubalika za uzazi wa mpango alizochagua na haki ya kuwa
na huduma za afya zinazofaa ambazo zitawawezesha wanawake
kuwa salama wakati wa ujazito na kujifungua.

Nifanyeje Kuzungumza na Mwenzi Wangu kuhusu Matumizi ya Vipira (IUD)?

Karibu sana! Leo tutazungumzia suala nyeti kuhusu matumizi ya vipira (IUD) na jinsi ya kuwasiliana na mwenzi wako juu ya hilo. 🌸

1. Anza na mazungumzo ya kirafiki juu ya afya ya uzazi. Pata muda mzuri wa kuwa faragha na mpenzi wako na mfungue nafasi ya mazungumzo haya muhimu. 😊

2. Elezea faida za matumizi ya vipira kama njia salama na yenye ufanisi ya kuzuia mimba. Hebu mwenzi wako ajue jinsi inavyofanya kazi na jinsi inavyoweza kuwasaidia kuwa na udhibiti bora wa uzazi. 🌟

3. Toa maelezo ya kina kuhusu aina tofauti za vipira zinazopatikana. Eleza jinsi vipira vya kizazi na vya mzunguko wa hedhi vinavyofanya kazi na tofauti zao. Kwa mfano, IUD inaweza kuzuia mimba kwa miaka kadhaa, wakati kifaa cha mzunguko wa hedhi kinaweza kusaidia katika kudhibiti hedhi zenye maumivu makali. 💪

4. Uliza mwenzi wako maoni yake juu ya matumizi ya vipira. Jua kile anachofikiria na hisia zake kuhusu njia hii ya uzazi. Iweke wazi kwamba mawazo na maoni yake ni muhimu kwako. 🤔

5. Onesha utayari wako wa kusaidia. Mwambie mwenzi wako kuwa utakuwa karibu naye wakati wa kuingiza kipira na utamsaidia kukabiliana na athari zozote zinazoweza kujitokeza. Msisitizie umuhimu wa ushirikiano na msaada katika uhusiano wenu. 💑

6. Tumia lugha ya upendo na heshima. Hakikisha kuwa mazungumzo yako yanaelezea upendo wako na kuthamini kwako kwa mwenzi wako. Elezea jinsi hii ni njia ya kukuza uhusiano wenu na kudumisha afya ya uzazi. ❤️

7. Tambua hofu na wasiwasi wa mwenzi wako. Elewa kwamba kuna uwezekano wa kuwa na wasiwasi juu ya mabadiliko yanayoweza kutokea mwilini baada ya kuingiza kipira. Jihadharini na wasiwasi wake na hakikisha kuwa unajaribu kumfariji na kumtuliza. 🤗

8. Zungumza juu ya chaguo mbadala zilizopo. Ikiwa mwenzi wako hajisikii vizuri juu ya matumizi ya vipira, jaribuni kuzungumza juu ya njia zingine za uzazi wa mpango ambazo zinaweza kuwa bora kwenu wote. Kumbuka, uamuzi huu ni wa pamoja. 💬

9. Elezea hitaji la kuwa na maisha ya ngono salama. Zungumza na mwenzi wako kuhusu umuhimu wa kuzuia mimba zisizotarajiwa na kuwalinda wote kutokana na magonjwa ya zinaa. Onesha kwamba kujali afya na ustawi wao ni kipaumbele chako. 🌈

10. Uliza swali hili: "Je, unaona umuhimu wa kuzungumza juu ya matumizi ya vipira katika uhusiano wetu?" Jibu lake litakupa mwanga zaidi juu ya jinsi anavyofikiria na hisia zake kuhusu suala hili. 🤔

11. Elezea jinsi kuchagua njia sahihi ya uzazi wa mpango kunaweza kuwawezesha kuwa na udhibiti kamili juu ya maisha yenu na mipango ya baadaye. Taja faida za kufikia malengo yenu ya kielimu na kazi kabla ya kuanza familia. 📚

12. Sambaza maarifa. Waeleze mwenzi wako kuhusu vyanzo vya habari na mashirika yanayotoa ushauri wa kitaalam juu ya uzazi wa mpango. Wape muda wa kujifunza na kujua zaidi kuhusu matumizi ya vipira. 📖

13. Kumbuka, kushiriki uzoefu wako binafsi kunaweza kuwa na athari kubwa. Elezea jinsi umekutana na watu waliofanikiwa na njia hii ya uzazi na jinsi imewasaidia katika kuwa na familia yenye furaha na yenye afya. 🙌

14. Uliza maswali kama: "Je, unaogopa athari za vipira kwenye mwili wako?" au "Je, unafikiri matumizi ya vipira yataathiri uhusiano wetu?" Hii itawapa nafasi ya kuzungumza na kushiriki hisia zao. 💭

15. Kwa kumalizia, ni muhimu sana kukumbusha umuhimu wa kusubiri mpaka ndoa kabla ya kuanza uhusiano wa kingono. Kaa na mwenzi wako na ongeleeni jinsi kujitolea kwa ndoa na kusubiri kunaweza kuimarisha uhusiano wenu na kuheshimiana kikamilifu. Kuwa na uhusiano safi na mzuri kabla ya ndoa ni njia bora ya kudumisha maisha bora ya baadaye. 💍

Natumai ushauri huu utakusaidia kuzungumza na mwenzi wako kuhusu matumizi ya vipira. Kumbuka, umuhimu wa kujali afya yako na ya mwenzi wako ni muhimu katika kudumisha uhusiano mzuri na wenye furaha. Tuko pamoja nawe! 🌟

Vituo vyenye utaalamu na katika hospitali i au Taasisis kama vile Shirika la Amref au CCBRT wana uwezo wa kutoa ushauri nasaha na vipimo vya kuaminika. Ushauri nasaha unakusaidia wewe kuelewa kipimo hicho ni cha nini, ni majibu gani yanayoweza kupatikana au kutopatikana. Upimaji huu hufanywa kwa siri, ni wewe tu pekee yako unaweza kupewa majibu. Katika miji mingi, vituo vya ANGAZA vipo na pia vituo hivi hutoa huduma rafiki kwa vijana.
Huduma za upimaji hazipatikani kwa urahisi sehemu za vijijini kwa sababu vyombo vinavyotumika katika upimaji ni vya gharama kubwa na vinahitaji umeme na uangalizi mkubwa. Mpaka sasa huduma hizi zinapatikana katika hospitali na kwa baadhi ya mashirika yanayojishughulisha na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI.
Jambo nzuri ni wewe kuuliza habari zaidi katika kituo cha afya kilicho karibu nawe.

Ndiyo, Kama nikotini, pombe huweza kukufanya mwenye busara
iwapo utakunywa, na ujiwekee kiwango maalumu cha kuinywa.
Mtu aliyetawaliwa na pombe anapotaka kuacha kunywa atakuwa
na dalili za upweke kama kutetemeka na wasiwasi.

Watu wanaohitaji kupewa uangalizi maalumu wanaweza
kuonekana ni mzigo kwa kuwa wanaweza wakawa wanaomba
kupewa mahitaji au msaada maalumu tofauti na watu wengine
wa kawaida. Wazazi na wanafamilia wengine wanaweza
kuchukizwa na matamshi wanaotoa watu wengine pamoja na
kulazimika kuvumilia utani na matusi. Ndugu wanapaswa kujua
kwa nini ndugu yao Albino ni tofauti na kwa nini anahitaji
uangalizi maalumu.
Familia ndiyo msingi wa kumwezesha mtoto Albino kujitambua
na kukubali hali aliyo nayo. Familia inayoweza kumkubali mtoto
wao Albino inaneemeka na kuwa yenye furaha kwa sababu
mtoto Albino anakuwa kiungo maalumu katika familia, yaani
inaipa familia hali ya kuwa na nguvu yao iliyoungana.

Je, Ni Vipi Kuepuka Kufanya Ngono Kwa Shinikizo la Kutaka Kupendwa? 🤔

Kuna wakati maishani tunaweza kuhisi shinikizo la kutaka kufanya ngono ili tuweze kupendwa na wengine. Inaweza kuwa ni rafiki zetu au hata washirika wetu wa uhusiano. Lakini ni muhimu kukumbuka kwamba upendo wa kweli hauhusiani na ngono. Kuna njia kadhaa za kuepuka shinikizo hili na kuishi maisha yenye utulivu na furaha. Hebu tuangalie zaidi juu ya hili! 😊

1. Elewa thamani yako: Kukubali na kuthamini thamani yako mwenyewe ni muhimu. Jifunze kujielewa na kuwa na utambuzi wa thamani yako ya kipekee. Ukiwa na thamani ya juu juu yako mwenyewe, hautategemea kupendwa na wengine kwa njia ya kimwili tu.

2. Jenga uhusiano wa kweli: Badala ya kuwa na lengo la kupendwa na kila mtu, jenga uhusiano wa kweli na watu ambao wanakujali na kukuthamini kwa sababu ya wewe mwenyewe. Uhusiano wa kweli hautakufanya uhisi kushinikizwa kufanya chochote ambacho hauko tayari kukifanya.

3. Fuata maadili yako: Kuwa na maadili ni muhimu sana. Jiwekee kanuni na maadili ambayo yanaendana na utu wako na thamani yako. Hii itakusaidia kuepuka kufanya maamuzi yasiyo sahihi chini ya shinikizo la kutaka kupendwa.

4. Jifunze kusema hapana: Kuwa na uwezo wa kusema hapana ni muhimu katika kuepuka shinikizo la kutaka kupendwa. Usikubali kufanya chochote ambacho hauko tayari kukifanya au ambacho kinakwenda kinyume na maadili yako. Kumbuka, hapana ni jibu sahihi!

5. Chagua marafiki na washirika wenye maadili sawa: Kuhusiana na watu ambao wana maadili sawa na wewe ni muhimu. Marafiki na washirika ambao wanaheshimu thamani yako na kushirikiana nawe katika maadili yako watakusaidia kuepuka shinikizo la kutaka kupendwa kwa njia isiyo sahihi.

6. Weka malengo na mipango: Kuweka malengo na mipango katika maisha yako itakusaidia kuelekeza nguvu zako na mawazo yako katika mambo ya msingi. Unapokuwa na malengo ya muda mrefu na mipango, hautakuwa na wakati wa kufikiria kufanya ngono kwa shinikizo la kutaka kupendwa.

7. Jiunge na vikundi vya kijamii: Kujiunga na vikundi vya kijamii ambavyo vina malengo na maadili sawa na wewe ni njia nzuri ya kukutana na watu wengine ambao wana maadili sawa na wewe. Hii inaweza kukusaidia kuweka msisitizo wako katika mambo ambayo ni muhimu zaidi kuliko kufanya ngono.

8. Jielewe mwenyewe: Jifunze kujielewa na kuelewa mahitaji yako ya ndani. Kujua ni nini kinakufanya ujisikie furaha na kutekeleza ndoto zako kunaweza kukusaidia kuepuka kutafuta upendo kupitia ngono.

9. Tafakari juu ya madhara ya ngono kabla ya ndoa: Kumbuka kwamba kufanya ngono kabla ya ndoa kuna madhara yake, ikiwa ni pamoja na hatari za maambukizi ya magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa. Jiulize kama thamani ya muda mfupi inafaa hatari hizi.

10. Jenga uaminifu: Uaminifu ni muhimu katika uhusiano. Kuwa mwaminifu kwa washirika wako na kuwaambia kuhusu thamani yako na maadili yako. Ikiwa wanakupenda kweli, watathamini na kuheshimu maamuzi yako.

11. Jua kuwa upendo wa kweli hauhusiani na ngono: Upendo wa kweli unazingatia zaidi hisia na kuwa na uhusiano wa kihemko na mtu mwingine. Kumbuka kwamba upendo wa kweli hautegemei ngono pekee.

12. Jiwekee mipaka: Jiwekee mipaka na kuheshimu mipaka hiyo. Kumbuka kwamba wewe ndiye mmiliki wa mwili wako na unaweza kuamua nani anaweza kuingia katika mipaka yako.

13. Kujiweka busy: Kujiweka busy na shughuli na majukumu mengine ya maisha kunaweza kukusaidia kuepuka kutafuta upendo kupitia ngono. Jishughulishe na kujenga ndoto zako na kufikia malengo yako.

14. Kuwa na msaada wa karibu: Kuwa na watu ambao wanakusaidia na kukusaidia kuepuka kufanya maamuzi yasiyo sahihi ni muhimu sana. Waambie juu ya malengo yako na wawaruhusu wakusaidie wakati unapopitia shinikizo.

15. Jitunze: Kumbuka kuwa mwili wako ni hekalu. Jitunze na uheshimu mwili wako kwa kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Kuwa na ujasiri wa kusubiri na kujijali mwenyewe.

Kukabiliana na shinikizo la kutaka kupendwa na kufanya ngono ni changamoto, lakini ni muhimu kujiweka kwanza na kuheshimu maadili yako. Kumbuka kwamba upendo wa kweli hautegemei ngono na unaweza kufurahia maisha ya furaha na ukamilifu bila kuhisi shinikizo hili. Je, wewe una maoni gani kuhusu suala hili? Je, umejipata katika hali kama hii hapo awali? Tungependa kusikia mawazo yako! 💬🌟

Kwa hiyo, tujitahidi kuishi kulingana na maadili yetu na kusubiri hadi ndoa ili kufurahia ngono. Tuwe na matumaini na tuendelee kusonga mbele kuelekea maisha bora na furaha. 💪🌈

Unaweza ukajaribu kuzungumza na wazazi wako kwamba
ukeketaji ni desturi mbaya, na pia unaweza ukamtafuta mtu
wa kukusaidia ambaye ni mwaminifu. Msaidizi anaweza akawa
rafiki, mlezi, mzazi au mtu mzima katika familia ambaye
unaweza kumwamini. Katika jamii yako unaweza kumtafuta
mwalimu anayeaminika, kiongozi wa dini au muuguzi ambaye
anaunga mkono mawazo yako na mwenye msimamo wa kumaliza
tatizo la ukeketaji.

Kama hakuna mashirika yanayopinga ukeketaji katika sehemu
yako, unaweza kufikiria watu wanaofanya katika shirika la
vijana, vituo vya vijana, jumuia za wanawake, makanisa na
mashirika ya uzazi wa mpango. Unaweza kutoa habari hii katika
kituo cha afya kilicho karibu nawe. Kumbuka vijana chini ya
miaka 18 ukeketaji ni kosa la jinai na unaweza kuripoti katika
kituo cha polisi kilicho karibu nawe.

Ni kweli hiyo ni dhuluma na inaitwa unyanyasaji wa kijinsia kwa
mtoto. Watoto wanaweza kushawishiwa kwa kutumia hila kwa
mtu mzima anayejaribu kuwavuta ili waweze kujamiiana naye. Na
zaidi wanaweza wasielewe matatizo au madhara watakayopata
kutokana na kujamiiana kwa afya zao pia wanaweza wasiweze
kufanya maamuzi sahihi kwa vile hawana habari.
Mtoto hana uwezo wa kuchunguza mambo katika akili yake
kabla ya kujamiiana.
Uhusiano unaweza pia usiwe sawa kwa vile yule mtu mzima ana
uwezo na nguvu juu ya yule mtoto. Kwa hiyo itakuwa vigumu
kwa mtoto kujadiliana juu ya matumizi ya kondomu .Hizi ndiyo
sababu kwa nini watoto wanahitaji ulinzi maalum. Ni kosa
kujamiiana na msichana wa umri chini ya miaka 18.
Iwapo mtu anajamiiana na msichana chini ya miaka 18 mtu
huyo anawajibika kisheria, katenda kosa hata kama msichana
amempa ridhaa yake.

Viungo vya uzazi vya ndani vinaonekana katika michoro inayofuata:

Ukiangalia mchoro huu hapo juu, ambao unaonyesha via vya uzazi vya ndani, utaona uke, mfuko wa uzazi, kokwa za mayai na mirija ya kupitisha mayai. Uke ni mfereji ulio kati ya mfuko wa uzazi na sehemu ya nje ya via vya uzazi. Uke unatumiwa wakati wa kujamii ana, damu ya hedhi na mtoto hupita hapa. Urefu wa uke kwa wastani ni sentimita 7 hadi 8. Mfuko wa uzazi kwa kawaida huwa na ukubwa unaofikia embe ndogo. Yai moja lililorutubishwa hujishikilia kwenye kuta zake nazo huitunza mimba mpaka siku ya kuzaliwa mtoto. Wakati wa ujauzito mfuko wa uzazi hukua taratibu ukistahimili ukuaji wa mtoto. Kila upande wa mfuko wa uzazi i i ipo kokwa ya mayai, ambayo i ina ukubwa kama mbegu ya harage. Kila mwezi yai moja hukomaa kwa upande wa kulia au kwa upande wa kushoto na husafiri kwa kupitia katika mrija wa falopia. Kazi ya mirija ni kupitisha yai lililopevuka kila mwezi kutoka kwenye kokwa za mayai mpaka mfuko wa uzazi. Yai hutungishwa ndani ya mirija hii.

Ukiangalia mchoro huu unaoonyesha via vya uzazi vya nje, utaona midomo ya nje na midomo ya ndani, halafu kisimi, tundu la mkojo, sehemu ya haja kubwa na mlango wa uke. Midomo ya nje na ya ndani ni mii nuko ya ngozi na i iko hapo kuhifadhi sehemu za ndani za uke. Kisimi (au kinembe) ni sehemu ya juu kabisa ndani ya uke na ni sehemu ya uke ambayo humsaidia mwanamke awe na msisimko au asikie utamu wakati wa kujamii ana. Kama tulivyoona hapo juu, mlango wa uke ni tundu ambalo damu hutokea wakati wa hedhi. Pia ni sehemu unapoingia uume wakati wa kujamii ana na mtoto hutokea sehemu hii anapozaliwa. Tundu la mkojo ni juu ya mlango wa uke na ni tundu ambalo mkojo hutokea. Sehemu ya haja kubwa ni sehemu i inapopita haja kubwa (kinyesi).
Kama wewe ni msichana, unaweza kuamua kutumia kioo kujiangalia sehemu zako za via vya uzazi vya nje. Kwa njia hii unaweza kuyaelewa vizuri maumbile yako.

Jinsi ya Kuepuka Kuingiliwa na Maswala ya Ngono katika Uhusiano

Karibu kwenye makala hii ambapo tutajadili jinsi ya kuepuka kuingiliwa na maswala ya ngono katika uhusiano wako. Katika dunia yetu ya kisasa, tunazidi kukutana na changamoto nyingi katika maisha yetu ya kimapenzi. Ni muhimu kuelewa kuwa tunaweza kudhibiti hisia zetu na kuweka mipaka sahihi ili kuhakikisha tunabaki na afya ya kihisia na kimwili. Hapa chini ni vidokezo kumi na tano vitakavyokusaidia kuepuka maswala haya ya ngono na kudumisha uhusiano wenye furaha na mafanikio.

1. Tambua thamani yako: Jitambue na ujiamini kuhusu thamani yako kama mtu na mpenzi. Kumbuka kuwa wewe ni wa pekee na unastahili upendo na heshima ya kweli. Jisikie huru kuweka mipaka yako na kudai kutendewa kwa heshima.

2. Elewa malengo yako: Jiulize ni nini unataka kufikia katika uhusiano wako. Je, unataka uhusiano wa muda mfupi au uhusiano wa kudumu? Ni muhimu kuwa na malengo na kuhakikisha kuwa unakubaliana na mpenzi wako kuhusu hatma ya uhusiano wenu.

3. Wasiliana waziwazi: Kuwa na mawasiliano wazi na mpenzi wako kuhusu matarajio yenu na mipaka yenu. Hakikisha kuwa mnazungumzia na kuelewa vizuri kila mmoja kabla ya kuingia katika uhusiano wa kimwili.

4. Jifunze kusema hapana: Kuwa na uwezo wa kusema hapana wakati hali inahitaji. Hii inamaanisha kukataa kushiriki katika vitendo vya ngono ambavyo hujui au huvihisi vizuri. Hapana ni jibu linalostahili kuheshimiwa.

5. Epuka mazingira hatari: Jiepushe na mazingira ambayo yanaweza kuchochea hisia za ngono na kupelekea kushawishiwa kufanya vitendo usivyotaka. Kwa mfano, epuka kukaa peke yenu katika chumba cha giza au mahali penye msongamano wa watu wengi.

6. Jenga uhusiano wa kihisia: Wekeza katika ujenzi wa uhusiano mzuri wa kihisia na mpenzi wako. Jenga msingi imara wa urafiki na kuweka mawasiliano ya kina na mpenzi wako. Uhusiano wa kihisia una nguvu na huleta furaha na usalama.

7. Tafuta msaada wa wazazi na wazee wa ukoo: Wazazi na wazee wa ukoo wana uzoefu na hekima ambayo inaweza kuwa muhimu kwako. Waulize ushauri na wasiliana nao juu ya maswala ya ngono na uhusiano. Watasaidia kuongoza na kufanya maamuzi sahihi.

8. Jikinge na elimu: Jifunze kuhusu afya ya kijinsia na njia za uzazi wa mpango. Elimu hii itakusaidia kufanya maamuzi sahihi na kuwa na udhibiti wa mwili wako. Pia, itakusaidia kujikinga na magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa.

9. Epuka shinikizo la marafiki: Usiache marafiki wako wakushawishi kufanya vitendo ambavyo huvihisi ni visivyo sahihi. Kuwa na ujasiri wa kusimama kidete na kuwa na maadili yako ya kibinafsi.

10. Kuwa na mipaka ya kihisia: Jua mipaka yako ya kihisia na uijulishe mpenzi wako. Kuwa wazi kuhusu ni nini unakubali na ni nini hukubali katika uhusiano wenu. Hii itasaidia kuweka mipaka sahihi ya kimwili na kihisia.

11. Jifunze kusubiri hadi ndoa: Kwa kuwa msisitizo wetu ni kuendeleza maadili ya Kiafrika, tunakushauri ujitahidi kusubiri hadi ndoa kabla ya kushiriki ngono. Hii italeta utulivu wa kihisia na kujenga msingi imara wa uhusiano wenu.

12. Kuwa na matamanio ya pamoja: Hakikisha unaelewa na unaheshimu matamanio ya mpenzi wako. Kuwa wazi kuhusu matamanio yenu na kufanya kazi pamoja ili kufikia matakwa yenu ya kihisia na kimwili.

13. Jifunze kuwasiliana kwa lugha ya mapenzi: Elewa na ujifunze jinsi ya kuwasiliana kwa lugha ya mapenzi na mpenzi wako. Kuwa wazi na mkweli kuhusu hisia zako na mahitaji yako. Hii itasaidia kuimarisha uhusiano wenu na kuepuka miscommunication.

14. Zingatia miradi na malengo yako: Kuwa na miradi na malengo maishani inaweza kusaidia kuepuka maswala ya ngono yanayoleta vurugu katika uhusiano wako. Weka akili yako na mawazo yako katika kufikia malengo yako na kutimiza ndoto zako.

15. Kumbuka kuwa ngono sio kila kitu: Mwisho lakini sio mwisho, kumbuka kuwa kuna mengi zaidi katika uhusiano kuliko ngono. Uhusiano wa kweli na wa kudumu unajengwa juu ya misingi ya upendo, heshima, uaminifu, na kujali. Kuzingatia mambo haya muhimu kutakusaidia kuepuka kuingiliwa na maswala ya ngono na kudumisha uhusiano wenye furaha na mafanikio.

Tunatumai kuwa vidokezo hivi vitakusaidia kuepuka maswala ya ngono katika uhusiano wako. Je, una maoni au maswali yoyote? Tungependa kusikia kutoka kwako! Jisikie huru kuacha maoni yako na tushiriki uzoefu wako. Tukumbuke kuwa ni muhimu kuheshimu maadili yetu ya Kiafrika na kujitahidi kuwa na uhusiano safi hadi ndoa.

Haki za binadamu ni haki zinazohusiana na mambo ya msingi na
asili ya uhuru na heshima ya ubinadamu ambapo watu wote wamepewa
haki ya kupata heshima kama
binadamu. Mara mtu azaliwapo
mume au mke hupata
haki hizi. Haki hizi
zinatambuliwa kimataifa
na zina usawa kwa watu
wote. Nchi mbalimbali
zimetia saini na kuidhinisha
haki hizi za kimataifa
na kufanya ni sehemu
ya sheria zao
pamoja na kuweka sera
zinazolinda haki hizi.

Haki za uzazi zina misingi yake katika haki za binadamu na pia
zinahusiana na haki za mtu mmojammoja.

Kupata habari juu ya ujinsia na mada zinazohusu afya
ya uzazi.

Mwanamke au mwanaume kuamua kwa uhuru na
kuwajibika, kama unataka kujamiaana lini na nani.
Uhuru wa maamuzi.

Kuamua kwa hiari na kuwajibika juu ya idadi na muda wa
kupishana katika kupata watoto.

Kupata huduma za afya ya uzazi kwa urahisi.

Haki za kufanya maamuzi kuhusu afya ya uzazi, kwa
uhuru, bila kunyanyaswa, kulazimishwa, bila kutumia
nguvu pamoja na maamuzi nani wa kufunga naye ndoa.

Kujilinda kutokana na mila zenye madhara kama vile
ukeketaji wa wanawake.

Haki hizi zimerekebishwa tangu mkutano uliofanyika Cairo mwaka
19941.

Mvulana hawezi kuthibitisha ubikira wa msichana kwa njia ya kumwangalia wala kwa njia ya kumwingilia kimwili. Hii ni kwa sababu ubikira ni kutowahi kujamii ana na hautegemei kuwepo kwa kizinda ndani ya uke. Yaani msichana ambaye hajawahi kujamii ana, lakini ambaye kizinda chake kimepasuliwa kwa sababu nyingine, bado ni bikira. Njia pekee ya kufahamu kama msichana ni bikira ni kufahamu kile alichofanya maishani, na hii , kwa kweli haiwezekani.
Msichana anaweza kujifahamu kuwa bikira kama hajawahi kujamii ana, yaani kuingiliwa kimwili na mwanaume au mvulana.
Jamii nyingi hutilia mkazo kuhusu ubikira wa wasichana wakati wa kuolewa. Lakini suala la kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa au kuoa ni muhimu kwa wote, wasichana na wavulana. Kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa kuna maana ya kujiepusha na shida zinazoweza kutokea, kama mimba isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa na hata maambukizi ya VVU na UKIMWI. Iwapo huwezi kustahimili ashiki ya kujamii ana, basi huna budi kuhakikisha kuwa unajikinga wewe na mpenzi wako asipate ujauzito na magonjwa kwa kutumia kondomu.

Ndiyo. Unaweza kufa kutokana na kuvuta sigara au kunywa
pombe. Lakini pale tu utakapozidisha. Kama utavuta idadi kubwa
ya sigara unaweza kupata kwa wingi sumu, iitwayo nikotini iliyo
katika tumbaku. Hii inaweza kusababisha kifo cha ghafla. Hii
huwatokea hasa watu ambao wana magonjwa ya moyo. Uvutaji
sigara kwa wingi na kwa kipindi kirefu unaweza kusababisha
kifo kutokana na saratani.
Pombe inaweza kukuua ghafla. Kama utakunywa kiasi kikubwa
cha pombe. Matokeo yake yanaweza yakawa ni kusimama kabisa
kwa shughuli za ubongo. Hii inamaanisha kuwa sehemu maalumu
katika ubongo ambazo zinaratibu uvutaji hewa na mapigo ya moyo
hazitaweza tena kufanya kazi na matokeo yake ni kifo.
Lakini pombe pia ni chanzo cha ajali nyingi za barabarani na
kazini. Kumbuka kwamba pombe ni chanzo cha vifo vingi kuliko
dawa zingine za kulevya.