Sheria ya msingi ya ndoa nchini Tanzania ni Sheria ya ndoa ya
Bunge, iliyopitishwa mwaka 1971. Sheria hii inakataza ndoa za
kulazimisha. Inatambua ndoa kama ni muungano kati ya mume
na mke ambao kwa hiari yao wameamua kuishi kama mume na
mke. Sheria hiyo inasema kwamba iwapo ndoa haikuwa ya hiari,
basi hiyo siyo ndoa. Sheria pia imefafanua utoaji wa adhabu
kwa watu wote wanaoshawishi au wanaolazimisha pande hizo
mbili kuingia katika ndoa bila hiari yao. Kwa hiyo mwathiriwa wa
ndoa ya kulazimishwa anatakiwa kutoa taarifa juu ya wale wote
waliomlazimisha katika ndoa kwa polisi ambaye atawashitaki
kwa kuwa hili ni kosa la jinai.

Je, Ni Vipi Kuepuka Shinikizo la Kufanya Ngono Katika Mahusiano? 😊

Kuwa na nguvu ya kuepuka shinikizo la kufanya ngono katika mahusiano ni jambo muhimu sana kwa vijana wa leo. Tunafahamu kuwa katika jamii yetu, kuna shinikizo kubwa la kuanzisha uhusiano wa kimapenzi na kushiriki ngono kabla ya ndoa. Lakini ni muhimu sana kutambua kwamba kujiheshimu ni sehemu muhimu ya kukua na kujijenga kama mtu mwenye tabia njema na thabiti. Katika makala hii, tutajadili njia kadhaa ambazo unaweza kutumia kuepuka shinikizo hili. 🙌

1. Elewa thamani ya uhusiano. Hakikisha unatambua umuhimu wa uhusiano wako na jinsi inavyoweza kuathiri maisha yako. Je, unataka kutumia nguvu zako kwa ajili ya uhusiano ambao huenda usidumu? Jiulize maswali haya na jaribu kufikiria athari za muda mrefu.

2. Jifunze kusema hapana. Ni muhimu kuwa na ujasiri na uwezo wa kusema hapana wakati unapohisi shinikizo la kufanya ngono. Kumbuka, mwisho wa siku, maamuzi haya ni yako na wewe ndiye unayeweza kuamua kile unachotaka kufanya na mwili wako. 💪

3. Kuwa na malengo na mipango. Kujitambua na kuweka malengo yako ya kibinafsi itakusaidia kuepuka shinikizo hili. Unapotambua malengo yako na unafanya kazi kuelekea kufikia malengo hayo, utakuwa na lengo na dira katika maisha yako.

4. Jiunge na kikundi cha marafiki wanaofikiria kama wewe. Ni rahisi kuepuka shinikizo la kufanya ngono ikiwa una marafiki ambao wana maadili na malengo sawa na wewe. Tafuta watu ambao wanasaidia kukuza tabia njema na wanaunga mkono maamuzi yako.

5. Elewa thamani ya afya yako. Kujihusisha katika ngono isiyo salama kunaweza kuwa na madhara kwa afya yako ya kimwili na kihisia. Kumbuka, afya yako ni mali yako muhimu zaidi na inapaswa kulindwa.

6. Tambua thamani ya uhusiano wa kimapenzi wa kudumu. Kufanya ngono katika uhusiano wa muda mfupi kunaweza kuwa na athari mbaya kwenye uhusiano huo. Kujenga uhusiano wa kudumu na uwezo wa kujua mtu vizuri kabla ya kujihusisha kimapenzi kunaweza kusaidia kuepuka makosa.

7. Jifunze kuheshimu. Heshimu mwenzako na ujue kuwa ngono ni kitu cha kipekee na maalum. Kuwa na heshima ni muhimu katika kuhakikisha kuwa unaheshimu maisha yako na mwenzako.

8. Tafakari juu ya maadili yako na imani. Kuelewa maadili yako na imani yako itakusaidia kufanya maamuzi sahihi kuhusu ngono. Ikiwa imani yako inakataza ngono kabla ya ndoa, ni muhimu kuzingatia na kuheshimu imani hiyo.

9. Kumbuka furaha ya kusubiri. Kusubiri hadi ndoa ni chaguo ambalo linaweza kukuletea furaha ya kipekee. Kumbuka kuwa ndoa ni ahadi ya maisha na kiapo cha upendo wa dhati.

10. Jifunze kuwa na muda na nafasi. Kufanya ngono ni uamuzi mkubwa na muhimu. Jifunze kujenga uhusiano unaotegemea mambo mengine kama mazungumzo, elimu, na kugundua mambo ya kipekee kuhusu mwenzako kabla ya kujihusisha kimapenzi.

11. Elewa umri wako. Kila mtu ana umri wake na wakati wa kufanya mambo fulani. Kujua umri wako na kuheshimu wakati utakapofanya ngono itakusaidia kuwa na ujasiri wa kudumisha heshima yako na kujitambua.

12. Jifunze kujenga utu wako. Utu wako ni wa thamani kubwa na unapaswa kulinda. Kuepuka shinikizo la kufanya ngono kutakusaidia kuweka utu wako katika kiwango cha juu na kukuhakikishia kuwa unajiheshimu.

13. Elewa faida za kusubiri. Kusubiri hadi ndoa kunaweza kuwa na faida nyingi. Ni fursa ya kujikita katika ukuaji wa kibinafsi, kuzingatia malengo yako, na kujenga uhusiano imara na mwenzako.

14. Kuwa na mawazo ya mbali. Kuwa na mtazamo wa mbali kunaweza kusaidia kuepuka shinikizo la kufanya ngono. Fikiria juu ya siku za usoni, ndoa, familia, na malengo yako ya kimaisha. Je, ngono kabla ya ndoa itaathirije haya yote?

15. Jiwekee mipaka. Weka mipaka yako na uwe na ujasiri wa kuilinda. Kumbuka kuwa ni wewe ndiye unayeamua ni lini na na nani utafanya ngono naye. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa unaona hauko tayari.

Katika dunia ya leo, kuepuka shinikizo la kufanya ngono katika mahusiano ni jambo gumu. Lakini kwa kufuata njia hizi, unaweza kudumisha heshima yako, kuwa na maadili na kufanya maamuzi yanayofaa kwa maisha yako ya baadaye. Kumbuka, umri wako si kikwazo, bali ni fursa ya kujitambua zaidi na kukua kama mtu imara. Jiulize, "Je, ni thamani gani ninayotaka kuijenga katika maisha yangu?" na "Je, ninataka kufika wapi katika siku zijazo?"

Tumia wakati wako kuelewa thamani ya kusubiri hadi ndoa na kuenzi heshima yako na ile ya mwenzako. Mtu mzima ni yule anayejua thamani ya kusubiri na kujiheshimu. Hakuna raha inayofanana na kuwa na ndoa yenye amani na furaha, na kujua kwamba ulisubiri hadi wakati unaofaa. Kumbuka, uwezo wa kuepuka shinikizo la kufanya ngono ni sehemu ya kujijenga na kuwa mtu imara katika maamuzi yako.

Je, wewe una mawazo gani juu ya kuepuka shinikizo la kufanya ngono katika mahusiano? Je, umewahi kukabiliana na shinikizo hili? Tungependa kusikia maoni yako na uzoefu wako juu ya mada hii. Tuache maoni yako hapo chini na tujadiliane! 🤗👇

Jinsi ya Kujikinga na Maambukizi ya VVU na UKIMWI

Karibu vijana wapendwa! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jambo muhimu sana – jinsi ya kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Hii ni suala ambalo linahitaji tahadhari yetu sote, na ni wajibu wetu kuhakikisha tunakuwa salama na afya.

1. Kwanza kabisa, elimu ni ufunguo. Jifunze kuhusu VVU na UKIMWI na jinsi ya kujikinga. Unaweza kupata habari kutoka kwa wataalamu wa afya, vitabu vya afya au hata kupitia mtandao. Kujua ni sehemu muhimu ya kupambana na matatizo haya.

2. Tumia kondomu. Kondomu ni kinga bora dhidi ya maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unapojihusisha na ngono.

3. Kuepuka ngono zembe. Kujihusisha na ngono zembe kunaweza kuwa hatari sana. Ni muhimu kuwa na uhusiano wa kujiamini na mpenzi wako na kuhakikisha kuwa unaelewa historia yake ya kiafya kabla ya kufanya ngono.

4. Epuka kugawana vitu vyenye ncha kali na vingine vyenye hatari. VVU inaweza kuambukizwa pia kupitia damu. Kuhakikisha kuwa hatugawani vitu kama sindano au misumari itasaidia kuepuka maambukizi haya.

5. Hakikisha una huduma ya afya bora. Kufanya uchunguzi wa kawaida na kupima afya yako ni njia moja ya kuwa na uhakika kwamba unaishi bila VVU. Ni vizuri kushauriana na mtoa huduma ya afya kuhusu hatua za ziada za kujikinga.

6. Fanya maamuzi sahihi. Kumbuka, kuwa na ngono bado ni chaguo, na kuchagua kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujikinga kabisa na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kujenga uhusiano thabiti na kujali afya yetu ni muhimu sana.

7. Je, unaamini kwamba ni muhimu kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Amini/Naa)

8. Kwa wale ambao tayari wamefanya ngono, bado kuna njia za kujikinga. Kupima mara kwa mara ni muhimu ili kuhakikisha kuwa haujaambukizwa. Kama tayari una VVU, kuchukua dawa za kupunguza makali ni muhimu sana ili kudhibiti ugonjwa.

9. Kumbuka, uamuzi wetu juu ya ngono ni msingi wa maadili yetu na thamani. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa hatuko tayari au hatujaridhika. Hakuna mtu anayepaswa kutulazimisha kufanya kitu ambacho hatutaki kufanya.

10. Je, unafikiri ni muhimu kuchagua kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Fikiria/Usifikirie)

11. Kuwa na mawazo chanya na fikiria juu ya mustakabali wako. Kujilinda na VVU na UKIMWI ni kuwekeza katika afya yako na maisha yako ya baadaye. Ni njia ya kuhakikisha kuwa una furaha na uhuru kutokana na magonjwa haya hatari.

12. Je, unafikiri kujilinda na VVU na UKIMWI ni njia bora ya kujenga mustakabali mzuri? (Ndiyo/Hapana)

13. Kumbuka, uamuzi wetu una nguvu ya kuathiri maisha yetu na watu wengine karibu nasi. Kwa kuwa na maadili na kuchukua hatua sahihi, tunaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuleta mabadiliko chanya katika jamii yetu.

14. Je, unahisi kwamba uamuzi wako juu ya ngono una nguvu ya kuathiri maisha yako na watu wengine? (Ndiyo/Sio)

15. Kwa kuhitimisha, ninahimiza kila mmoja wetu kuchukua jukumu la kibinafsi katika kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kwa kuelewa njia za kujikinga, kufanya uchaguzi sahihi na kudumisha maadili yetu, tunaweza kuwa salama na kufurahia maisha bila hofu. Kumbuka, kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujilinda kabisa. Je, unaamini hivyo? (Ndiyo/Hapana)

Zipo sababu nyingi zinazowafanya watu kutumia dawa za kulevya, nazo ni kama zifuatazo:
Watu wengi hutumia dawa wakitumaini kusahau matatizo yanayowakabili, wengine hutumia kama viburudisho na wanataka kujionyesha kwamba ni watu wazima na wenye nguvu. Wengine pia huanza kutumia dawa kiutani na hatimaye hushindwa kujizuia kuzitumia. Wengine hutumia kutokana na msukumo wa rika au kutokana na kushawishiwa na watu wengine kwamba dawa za kulevya huwapa raha. Wengine hutumia kutokana na ukali wa maisha, uchovu pamoja na upweke. Kimsingi, dawa za kulevya hazimpatii mtu ufumbuzi wa matatizo, bali humwongezea matatizo mtumiaji.

Inakuwaje mtoto anakuwa wa kike au wa kiume?

Mwili wa mwanaume unatengeneza aina mbili za mbegu. Kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kiume na kuna mbegu zinazokua kuwa mtoto wa kike. Ile mbegu inayofika kwenye yai kwanza, inarutubisha yai na ni wakati uleule, jinsia ya mtoto i inatokea. Uwezekano wa kumpata mtoto wa kike au wa kiume unafanana, na hii ni kweli katika nchi zote duniani.

Je, unaweza kupanga kuzaa aina ya watoto, yaani wa kiume au wa kike tu?

Mimba i inatungwa wakati yai la kike linaporutubishwa na mbegu za kiume. Kama tulivyoona hapo juu, jinsia ya mtoto i inategemea aina ya mbegu za kiume. Nusu ya mbegu za mwanaume zinatengeneza mtoto wa kiume na nusu ya mbegu zinatengeneza mtoto wa kike. Lakini wanaume hawana uwezo wa kuamua aina ya mbegu i itakayorutubisha yai. Kwa hiyo, haiwezekani kupanga. Jinsia ya mtoto i nategemeana na bahati tu.

Je, kama mwanamke na mwanaume wanapata watoto wa jinsia moja tu, ni kosa la nani?

Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.

Kama umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa, huo ni uamuzi mzuri na ni haki yako. Kutojamiiana kabla ya ndoa ni uamuzi wako binafsi kama ambavyo watu wengine walivyo na haki ya kuamua kuhusu maisha yao.

Hakuna haja ya kujisikia vibaya unaposikia vijana wenzako wanapoelezea jinsi wanavyojamiiana na raha wanayoipata. Unayo haki ya kujisifu kwamba mpaka sasa hivi umeweza kuvumilia kutojamiiana.

Kumbuka kwamba vijana wengi wanaozungumzia kujamiiana wanatia chumvi tu. Iwapo marafiki zako watazidi kukunyanyasa, jaribu kuwaeleza kwa nini umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa. Wape ufafanuzi kuhusu madhara ya kujamiiana katika umri mdogo. Kama wataendelea basi hatua sahihi za kuchukua ni kutafuta marafiki wengine mtakaoelewana nao vizuri.

Kwa nini inapendekezwa Kufanya Ngono na Mtu Mmoja Tu? 🌟

Karibu vijana wenzangu! Leo tutazungumzia jambo muhimu sana katika maisha yetu – kufanya ngono na mtu mmoja tu. Kuna sababu nyingi nzuri na za kimaadili kwanini inapendekezwa kufanya ngono na mwenza wako mmoja. Hebu tuangalie sababu hizo kwa karibu. 🌍

1. Uaminifu 💑: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunajenga uaminifu mkubwa kati ya wapenzi. Unapojitolea kwa mtu mmoja tu, unajenga msingi imara wa uaminifu na kuheshimiana.

2. Afya 🌿: Kupunguza idadi ya washirika wa ngono kunapunguza hatari ya kupata magonjwa ya zinaa. Kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu, unaepuka kuathiri afya yako na kujilinda dhidi ya magonjwa hatari.

3. Upendo thabiti ❤️: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunajenga upendo thabiti na wa kipekee. Unapojitolea kuwa mwaminifu kwa mwenza wako, unajenga mahusiano ya kudumu na furaha.

4. Kujielewa 🌟: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunakupa nafasi ya kujielewa na kuelewa mahitaji ya mwenzako kwa undani zaidi. Unajifunza jinsi ya kumfurahisha mwenza wako na kupata furaha ya kweli katika mahusiano yenu.

5. Thamani ya familia 👪: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunasaidia kuimarisha thamani ya familia na kuleta utulivu katika maisha yako. Unaweza kujenga familia yenye upendo na furaha bila wasiwasi wa uaminifu.

6. Mkono wa pekee 🤝: Kuwa na mtu mmoja tu katika maisha yako kunakupa uhakika wa kuwa na mkono wa kipekee wa kushikamana naye katika safari yako ya maisha. Unapata faraja, msaada, na upendo kamili kila siku.

7. Kujenga ndoto pamoja ✨: Unapofanya ngono na mtu mmoja tu, unaweza kujenga ndoto pamoja na kutimiza malengo yenu kwa urahisi. Mnaweza kuweka mipango ya baadaye na kufanya kazi kwa pamoja kufikia mafanikio yenu.

8. Heshima 🙏: Kufanya ngono na mtu mmoja tu ni ishara ya heshima na upendo kwa mpenzi wako. Unawaonyesha kwamba wanathaminiwa na wanakuwa kitu cha thamani katika maisha yako.

9. Kuepuka majuto 😔: Kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu, unapunguza hatari ya kujuta baadaye. Unaweza kujivunia uamuzi wako wa kuwa mwaminifu na kujiepusha na madhara ya kihisia na kimwili.

10. Kupunguza stress 😌: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunajenga mazingira ya amani na furaha. Unapata nafasi ya kuepuka stress za kutafuta washirika wapya na kutulia katika upendo na faraja ya mtu ambaye unamjali.

11. Kuweka mfano mzuri 👍: Kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu, unakuwa mfano mzuri kwa watu wengine. Unawafundisha wengine umuhimu wa uaminifu na kujitolea katika mahusiano yao.

12. Kufanya uamuzi sahihi 🎯: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunahitaji uamuzi thabiti na kuwa na nia njema. Unajifunza kufanya uamuzi sahihi na kuwa na uwezo wa kudhibiti hisia zako kwa manufaa ya maisha yako.

13. Kuimarisha ndoa 💍: Kufanya ngono na mtu mmoja tu katika ndoa kunasaidia kuimarisha uhusiano wenu. Unaweza kupata furaha ya kweli na kujenga msingi imara wa upendo na uaminifu.

14. Kuwekeza wakati na jitihada ⌛: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunahitaji kuwekeza wakati na jitihada katika kuendeleza uhusiano wenu. Unajifunza kujitahidi na kuheshimu mpenzi wako kwa kushiriki kitu maalum na cha kipekee.

15. Ugunduzi wa kina 🌈: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunakuwezesha kugundua upendo, furaha, na uridhisho kamili. Unaweza kujifunza kuhusu hisia za kipekee na kugundua urembo wa maisha ya uhusiano thabiti.

Kumbuka, vijana, kuwa mwaminifu na kufanya ngono na mtu mmoja tu ni chaguo la busara na lenye busara kimaadili. Unaweza kufurahia mahusiano ya kipekee na kujenga upendo thabiti. Je, una maoni gani kuhusu hili? Je, ungependa kujifunza zaidi? Tuambie mawazo yako katika sehemu ya maoni hapa chini. Tukutane tena! ✨🌸

Ualbino ni hali ya
kurithi, hii inamaanisha
kuwa unapata ualbino
kutoka kwa wazazi
wako. Watu wawili
weusi wanaweza kupata
Albino endapo kila
mmoja wao atakuwa
na kinasaba cha ualbino.
Hali hii huwezi kuiona
au kuijua. Unaweza tu
kuitambua baada ya
kujifungua. Takribani
mtu mmoja katika watu
70 ana kinasaba cha
ualbino lakini si rahisi
kujua ni nani anacho.
Endapo Albino ataoa
mwanamke mweusi,
uwezekano wa kuzaa
Albino ni mdogo sana.
Albino wengi waliooa au
kuolewa na watu weusi
wamepata watoto
ambao ni weusi.

Kwa upande mwingine, wanandoa ambao wamekwisha
pata mtoto Albino kuna uwezekano wa kupata mtoto mwingine
Albino katika uzazi wa pili.
Kuzaliwa Albino ni lazima mtoto huyo arithi vinasaba vya
ualbino kutoka kwa wazazi wote wawili, yaani mama na baba.

Tunaposema dawa za kulevya ina maana ni matumizi mabaya ya dawa na hasa pale yatumikapo kinyume cha maelekezo ya tabibu na hivyo kuleta madhara kwa mtumiaji.

Wakati mwingine kuwa na muonekano tofauti na watu wengine
huvuta udadisi. Na hasa tukikumbuka kwamba uvumi uliopo
unasema kuwa Albino wako tofauti katika kujamiiana jambo
ambalo linaimarisha udadisi huu. Kwa maana hiyo basi, chukua
muda wa kutafakari. Kama vile tunavyofanya katika urafiki
mwingine ni lazima uchukue muda, ujaribu kujenga mazingira
ya kusikilizana na kuelewana. Mnaweza kufanya shughuli nyingi
pamoja na baada ya muda utaweza kugundua kama urafiki wenu
ni wa kweli kwa maana anakupenda wewe kama ulivyo na siyo
kwa kitu kingine. Baada ya hapo ndipo unaweza kuingia katika
uhusiano wa karibu bila kuogopa kuachwa.

Si kweli kabisa! Baada ya kuvuta bangi mtu hujiona kama jasiri sana na mwenye nguvu. Lakini madhara ya bangi ni kinyume na matarajio ya mtumiaji kwani mishipa husinyaa na ubongo hushindwa kufanya kazi zake vyema na kutoa uamuzi usio sahihi wa utendaji sahihi wa kazi za mwili.

Kondomu ya kike inafahamika kwa jina la „care“ na “Lady Peteta”. Hapa Tanzania hazipatikani sehemu zote na bei yake ni kubwa kidogo.
Kondomu ya kike huingizwa ukeni kabla ya kujamiiana. Kama unatumia kondomu ya kike, chana kwa uangalifu pembezoni mwa pakiti. Kondomu ina pete mbili za plastiki na uwazi upande wa juu. Pete moja imelegea ni ndogo na iko kwa ndani, upande usio na uwazi. Pete ya pili ni kubwa zaidi, imeshikiliwa na iko upande wa tundu. Shikilia kondomu upande uliozibwa na minya pete ya ndani kwa dole gumba na kidole cha pili na cha kati. Mara nyingine inaweza ikakuponyoka, (kuteleza) lakini endelea kujaribu hadi umeiminya vizuri. Tafuta mkao mzuri na ingiza kondomu ya kike. Huku bado unaminya kwa vidole vyako iongoze kondomu ndani ya uke wako. Ukiiachia pete ya ndani itashikilia kondomu ndani ya uke. Sasa ingiza kidole chako kwenye kondomu, sukuma pete mpaka inapogota kwenye mlango wa uzazi.
Kondomu ya kike inaweza kuvaliwa saa kadhaa kabla ya kufanya ngono na pia inaweza kuvuliwa baada ya muda wa kufanyika ngono kupita. Ili kuhakikisha kuwa uume umeingia sehemu husika, msaidie mwenzi wako kuongoza uume kuingia kwenye uke ili usipenye pembeni.
Baada ya kujamiiana, vua kondomu kwa uangalifu. Tupa kondomu iliyotumika kwenye choo cha shimo au uichome. Usitupe kondomu iliyotumika ovyo.
Kama ilivyo kwa kondomu ya kiume, kondomu ya kike itatumika kwa mafanikio zaidi pale ambapo wahusikia wanakuwa na makubaliano na maelewano juu ya matumizi yake.

Ndiyo, lakini ni mwanzo tu na kwa muda mfupi; hii ni kwa
sababu mwanzoni nikotini iliyomo katika sigara inasababisha
damu kumiminika kwa wingi kupita kwenye ubongo wako. Hivyo,
husababisha msisimko na kukufanya ujisikie raha. Nikotini
pia inasababisha misuli mwilini kujichua na hivyo kukufanya
ujisikie mchangamfu.

Baada ya muda utajisikia kinyume na ulivyojisikia mwanzoni.
Kama utavuta zaidi na zaidi damu na oksijeni kidogo vitatiririka
mwilini na kwenye ubongo. Hii itakufanya ujisikie mchovu na
mwenye huzuni.

Kwa bahati mbaya baadhi ya matangazo ya biashara au
marafiki watakushawishi kwamba, uvutaji wa sigara ni safi, poa
na hukufanya kujisikia mkubwa. Lakini hawaongelei madhara
mabaya kiafya yatokanayo na uvutaji wa sigara na ugumu wa
kuacha uvutaji huo pale utakapoizoea.

Nikotini mara nyingi
huitwa kianzisho. Hii inamaanisha kwamba wakati mwingine
vijana wanaanza kuvuta sigara na kisha kuhamia kwenye
utumiaji wa dawa za kulevya. Hata hivyo uvutaji ni gharama.

Mapenzi salama ni yale yanayofanyika bila wasiwasi wa kupata mimba zisizotarajiwa, magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya virusi vya UKIMWI. Mapenzi salama yanaweza kuwa ni vitendo vya kumaliza hamu bila uume kuingizwa ukeni. Ngono ya kuingiza uume ukeni inaweza kuwa ngono salama kama tahadhari husika zinatumika.
Vitendo vya kumaliza hamu bila kujamiiana ni kupiga busu, kukumbatia, kunyonyana ndimi, kushikana mikono na kupiga punyeto. Matendo haya yote ni salama kabisa kuhusiana na mimba zisizotarajiwa na maambukizi ya virusi vya UKIMWI.
Ili kuhakikisha mnafanya mapenzi salama wakati mnahusisha mwingiliano kati ya uume na uke, lazima mchukue tahadhari. Tahadhari mojawapo ni uaminifu katika mapenzi, kwa maana wewe uwe mwaminifu na yeye awe mwaminifu. Lakini pia inabidi muwe na uhakika kwamba wote wawili hamjaambukizwa magonjwa wakati mnapojamiiana kwa mara ya kwanza. Tahadhari nyingine ni kutumia kondomu. Kondomu inazuia mimba pamoja na magonjwa ya zinaa. Kuwa mwaminifu pekee yake haitoshi kama mmoja wenu au wote wawili mliwahi kujihusisha na uhusiano wa kimapenzi ambao haukuwa salama. Kama kweli mnataka kuwa upande wa uhakika wote ni vyema kwenda kupima Virusi vya Ukimwi kwa hiari.