Kutoka damu (hedhi) kwa mara ya kwanza kunaitwa kuvunja ungo na hii ni dalili ya mtoto wa kike kuingia utu uzima,0 yaani kuwa mwanamke. Wasichana wanavunja ungo kati ya umri wa miaka 8 na umri wa miaka 18. Lakini, kuvunja ungo haina maana kwamba unahitaji kuanza kujamii ana. Kwa sababu ukijamii ana kuna hatari ya kupata mimba!

Mwanzoni siku za hedhi zinaweza kuwa na mabadiliko sana. Ni baada ya muda ndipo msichana anaanza kwenda mwezini mara moja kila mwezi. Kwa wanawake wengi ni kila baada ya siku 28, hata hivyo, wengine huweza kupata hedhi chini au zaidi ya siku hizo. Idadi ya siku katika mzunguko wa hedhi ni siku 21 hadi 35.Ukitaka kuelewa kabisa maana ya kutoka damu za mwezi, lazima nieleze kuhusu mzunguko wa hedhi. Siku ya kwanza ya damu huhesabiwa kama siku ya kwanza ya mzunguko. Baada ya damu kutoka, yai moja linaanza kukua ndani ya kokwa.

Na vilevile utando ndani ya mfuko wa uzazi huanza kujengeka ili ukaribishe mimba. Kati ya siku 11 au 14 yai hupevuka ndani ya kokwa na halafu husafiri kwenye mirija ya kupitishia mayai hadi kwenye mfuko wa uzazi. Mwanamke anapata mimba kama yai likirutubishwa na mbegu ya kiume ndani ya mirija ya kupitisha mayai, i ina maana, kwamba atakuwa amejamii ana kipindi cha siku chache kabla ya yai kupevuka au siku yai linapopevuka. Kama yai halikurutubishwa, basi hufa na hutangulia kutoka kama ute, pia utando kwenye mfuko wa uzazi na kuta za uzazi hubomoka na kutoka kama damu. Hii ndiyo hedhi yenyewe.

Endapo msichana amejamiiana na mvulana na yai likarutubushwa, hataona hedhi na aelewe kwamba kuna uwezekano kwamba mimba imetungwa.

Mzunguko wa hedhi kwa baadhi ya wasichana hauna mpangilio mwanzoni, hivyo endapo hupati hedhi inayolingana kila mwezi usijali.

Katika hali ya kawaida usipopata hedhi na hukujamiiana na mvulana, basi inawezekana ni mabadiliko tu ya mwili. Hali hii ikiendelea au ukiwa na wasiwasi unashauriwa kumuona mtaalamu wa afya

Ndoa ya kulazimishwa ni ile ambayo mwanamume au mwanamke
anaozwa bila yeye mwenyewe kukubali kufunga ndoa kwa
hiari yake. Katika mazingira hayo wasichana au wavulana
wanalazimishwa kufunga ndoa. Wakati mwingine wazazi wanafikiri
wanajua nini kizuri kwa watoto waona hivyo kuwachagulia mume
au mke.

Mara nyingi wazazi wanafikiria mambo ya uchumi na
kijamii katika kumchagulia
msichana au mvulana nani
amwoe.
Wanaweza kujaribu kumwoza
mtoto wao katika familia
ya kitajiri. Sababu nyingine
inayolazimisha mtu kuoa
ni mimba. Iwapo binti,
amepata mimba yeye na
mvulana aliyempa mimba
wanalazimishwa kufunga
ndoa kwa sababu baadhi ya
jamii hazikubali watoto wa
nje ya ndoa. Mara nyingine vijana wanalazimishwa kuoa kwa sababu
wamefikia umri ambao jamii inawategemea kuoa. Mara nyingi kuna
utii wa amri ya kuoa kwa vile mvulana au msichana anaogopa
kutengwa na kufukuzwa na mara nyingine anatishiwa, mateso
na unyanyasaji wa kimwili.

Kwa vile Albino hana tofauti na watu wengine inopokuja
kwenye suala la idadi ya watoto wa kuzaa jambo la msingi ni
yeye mwanamke au mwanaume Albino kuzaa idadi aliyojipangia
mwenyewe. Akitia maanani uwezo alio nao wa kuwatunza na
kuwapa mahitaji muhimu.

Hapana, mbegu za kiume haziwezi kupita kwenye kondomu. Kondomu zimetengenezwa ili kuzuia mbegu za kiume kufikia ukeni wakati wa kujamiiana. Kwa sababu shahawa haziwezi kupita kwenye kondomu, kondomu ni njia nzuri ya kuzuia mimba pamoja na maambukizi ya magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya virusi vya UKIMWI.

Watu wengine wanasema kwamba kuna mashimo madogo kwenye kondomu yanayorahisisha mbegu pamoja na vijidudu vya magonjwa ya zinaa kupita. Huu ni uongo. Ukitaka kuwa na uhakika kwamba kondomu mpya haina mashimo, chukua kondomu moja na ijaze maji ya kawaida. Utaona kwamba maji hayapiti kwenye kondomu kabisa. Baada ya kujaribisha itupe kondomu ndani ya choo cha shimo au ichome moto, lakini usiitumie wakati wa kujamiiana

Jinsi ya Kuepuka Kujihusisha na Ngono Kwa Shinikizo la Wenzako

Habari kijana! Leo tunajadili jambo muhimu sana kuhusu kuepuka kujihusisha na ngono kwa shinikizo la wenzako. Ni ukweli usiopingika kwamba vijana wengi wanakabiliwa na changamoto hii, na ni muhimu sana kuwa na ufahamu wa jinsi ya kukabiliana nayo. Leo nitakushirikisha hatua muhimu ambazo zitakusaidia kusimama kidete na kuishi maisha yenye maadili yaliyoafikiwa kijamii.

1. Jiamini mwenyewe ✨: Uwe na imani kubwa katika uwezo wako wa kusimama kidete na kuepuka shinikizo la wenzako. Ukiwa na imani kubwa, utakuwa na uwezo wa kujieleza na kusimama imara katika maamuzi yako.

2. Jenga mahusiano yenye kuheshimiana 💑: Chagua marafiki ambao wana maadili sawa na wewe na wanaokuunga mkono katika kusimama kidete. Marafiki wa kweli watakusaidia kuimarisha imani yako na kukupa nguvu vitakapokuwa na shinikizo la kujihusisha na ngono.

3. Zungumza na wazazi wako 👪: Wazazi wako ni rasilimali muhimu sana katika safari yako ya kuwa kijana mkakamavu. Waeleze wasiwasi wako na wawaeleze jinsi unavyotaka kuepuka kujihusisha na ngono. Wasikilize na watakupa ushauri unaofaa na thabiti.

4. Kushiriki katika shughuli zinazojenga 🎨: Jiunge na klabu au shughuli zinazokuvutia na kukusaidia kujenga ujuzi wako na kujiamini. Kuwa na shughuli nyingi kutaongeza fursa ya kukutana na watu wazuri wanaoweza kukushawishi kufanya maamuzi sahihi.

5. Tambua thamani yako binafsi 💪: Jitambue kuwa wewe ni mtu wa thamani na unahitaji kuheshimiwa. Hii itakulinda dhidi ya kushawishiwa na wenzako ambao wanaweza kutaka kukuvunja moyo na kukushawishi kufanya jambo ambalo halikupaswi kufanya.

6. Elewa matokeo ya ngono kabla ya ndoa 💔: Kuwa na ufahamu wa madhara ya kujihusisha na ngono kabla ya ndoa. Kwa mfano, hatari ya kupata magonjwa ya zinaa, mimba zisizotarajiwa, na kuvunja uaminifu katika uhusiano wako. Kujua madhara haya kutakusaidia kufanya maamuzi sahihi na kuepuka ngono kabla ya ndoa.

7. Jikubali na jithamini 🌟: Jifunze kukubali na kuthamini mwili wako. Kuwa na heshima kwa mwili wako ni muhimu sana katika kuepuka shinikizo la wenzako. Unapojithamini, utajua kuwa ngono ni jambo la maana na linapaswa kufanywa katika muktadha wa ndoa.

8. Weka malengo ya muda mrefu na mafupi 📝: Kuwa na malengo katika maisha yako ni moja ya njia bora ya kuepuka kujihusisha na ngono. Jiwekee malengo ya muda mrefu na mafupi ambayo yatakusaidia kuzingatia maendeleo yako ya kibinafsi na kukupa lengo la kuishi maisha yenye maadili.

9. Tafuta ushauri kutoka kwa wazee wenye busara 👴: Wazee wenye busara wana uzoefu mkubwa na wanaweza kukuongoza katika kufanya maamuzi sahihi. Waulize maswali, wapelekee wasiwasi wako, na wasikilize ushauri wao. Uzoefu wao utakusaidia kukabiliana na shinikizo la wenzako.

10. Jifunze kujisimamia 🕒: Kuwa na nidhamu ya kibinafsi ni jambo muhimu sana katika kuepuka shinikizo la wenzako. Jifunze kujisimamia katika maamuzi yako na kujiamini katika uamuzi wako wa kusubiri hadi ndoa.

11. Elewa kuwa kuna muda wa kila kitu ⏳: Kumbuka kuwa kuna wakati wa kila jambo katika maisha. Kusubiri hadi ndoa kuwa na uhusiano wa kimwili ni muhimu sana na itakuletea baraka nyingi kuliko unavyoweza kuwazia. Kuenenda na wakati wako na kutambua kuwa kuna muda wa kila kitu kutakupa amani na utulivu wa akili.

12. Kuwa na marafiki wa jinsia zote 👥: Kuwa na marafiki wa jinsia zote ni muhimu katika kuepuka shinikizo la kujihusisha na ngono. Marafiki wa kike au wa kiume wanaweza kukuonyesha jinsi ya kujiheshimu na kukusaidia kusimama kidete katika maamuzi yako.

13. Jifunze kusema hapana ❌: Kuwa na uwezo wa kukataa shinikizo la wenzako ni jambo muhimu sana katika kuepuka kujihusisha na ngono. Jifunze kusema hapana kwa njia ya busara na yenye heshima. Kumbuka, wewe ndiye mwenye udhibiti wa maamuzi yako na hakuna mtu anayepaswa kukushinikiza kufanya kitu ambacho hukiwazi.

14. Fanya uamuzi na ukae imara ⚖️: Kuamua kuwa mwenye imara katika kuepuka kujihusisha na ngono ni muhimu sana. Weka uamuzi wako na usibadilike kwa sababu ya shinikizo. Kuwa na msimamo ni ishara ya nguvu yako na utayari wako kusimama kidete kwa maadili yako.

15. Kuwa na msaada wa kihisia 💞: Kama unapata shinikizo kubwa la kujihusisha na ngono, jisaidie na msaada wa kihisia. Unaweza kuzungumza na mtu unayemwamini kama kaka au dada, mshauri wa shule, au hata mlezi wako. Usijisikie peke yako katika safari hii, kuna watu wengi wapo tayari kukusaidia.

Kijana, kuepuka kujihusisha na ngono kwa shinikizo la wenzako ni uamuzi mzuri na wenye tija. Kuwa na maadili ya kiafrika na kusubiri hadi ndoa kunaweza kuwa changamoto, lakini ina faida nyingi. Kumbuka, lengo lako ni kuishi maisha yenye maadili na kuwa na uhusiano wa kudumu na baraka. Je, wewe una maoni gani kuhusu kuepuka kujihusisha na ngono kwa shinikizo la wenzako? Je, umewahi kukabiliana na shinikizo hili na vipi ulifanikiwa kukabiliana nalo? Ningependa kujua maoni yako na uzoefu wako katika sehemu ya maoni hapa chini.

Dawa za kulevya zenyewe hazisababishi UKIMWI na magonjwa ya zinaa. Lakini utumiaji wa dawa za kulevya hurahisisha kupata na kuenea kwa magonjwa haya. Dawa hizi hudhoofisha mwili na kinga ya mwili. Hivyo basi hurahisisha virusi vya magonjwa kuingia mwilini mwa mtumiaji kiurahisi.

Matumizi ya dawa za kulevya huwafanya watumiaji kusahau hatari za kuwa na wapenzi wengi pamoja na kufanya ngono na watu usiofahamu hali za afya zao. Hujisahau kufanya ngono salama kwa kutumia kondomu. Vilevile husahau majukumu yao kama vile mke, watoto na familia nzima kwa ujumla.
Dawa za kulevya zinazoingia mwilini kwa njia ya sindano husababisha uwezekano mkubwa wa kuenea kwa virusi vya UKIMWI (VVU) kwa watumiaji pindi wanapochangia sindano kujidungia dawa hizo mwilini. Pia dawa za kulevya huchangia kuenea kwa virusi vya UKIMWI kwa kuwa watumiaji hujii ngiza katika biashara ya ngono i ili kuweza kujipatia fedha za kununulia dawa hizo.

Watoto hawatakiwi kunywa pombe wala kuvuta sigara!

Watoto hasa ndio wapo katika hatari zaidi ya kupata madhara
yatokanayo na uvutaji sigara na unywaji pombe, kwa sababu
bado wanaendelea kukua. Wanaweza wakaathiri miili yao na ubongo
kwa maisha yao yote. Wana hatari zaidi ya kuathirika katika
maendeleo yao ya kijamii na kisaikolojia. Matumizi mabaya ya pombe
na sigara yanaweza yakaleta madhara katika makuzi ya mtoto.

Ubakaji kamwe siyo kosa linalomhusu yeye aliyebakwa; ni kosa
linalomuhusu yeye aliyebaka. Unachovaa hakimpi mtu yoyote
haki ya kukubaka wewe. Wengi wanaobakwa huwa mara nyingi
hawakuvaa nguo fupi wakati wanabakwa. Ni maamuzi yako nini
uvae, ingawaje kama nguo unazovaa zinasababisha wengine
kupata mheko kutokana na mavazi yako, ni muhimu ufahamu
kuwa unaweza ukasababisha matatizo juu yako mwenyewe.
Uvaaji wa nguo ambazo jamii
inayokuzunguka hawaziruhusu
inaweza ikasababisha watu
wakakufedhehesha au kukutishia
ubakaji kila mara. Ubakaji ni
mbaya kwa sababu unasababisha
kuvunja haki za bindamu na
kumwacha mwathiriwa na
maumivu kimwili na kisaikolojia.
Katika hali yoyote mtu hana haki
ya kumbaka mwingine.

Watu wengi katika jamii hawana uelewa unaotosheleza kuhusu
ulemavu wa ngozi na ulemavu wa macho wa Albino.
Hii ndiyo sababu mara nyingi jamii inawatenga ikiamini kuwa
inawalinda ili wasipatwe na madhara ya ziada. Wanaweza
vilevile kuwatenga hata kwa kuwazuia kufanya kazi ambazo
wanazimudu bila sababu za msingi au bila kusikiliza maoni yao.
Watu wanapaswa kuzingatia mapungufu walio nayo Albino na
kuwapa kazi kwa kuzingatia uwezo walionao. Kwa mfano kufanya
kazi katika jua kwa muda mrefu ni jambo lisilofaa au kumtaka
Albino asome kwa muda mrefu inaweza kumshinda. Ni muhimu
pia kwa mtu anayeishi na ualbino kujielewa, kujitambua na

kukubaliana na hali hii kwa kuchagua kazi ambazo zitaendana
na mapungufu hayo au kukabiliana na hali yenyewe.

Ukitaka kuelewa jinsi mimba i inavyopatikana, lazima uelewe mzunguko wa hedhi wa mwanamke. Baada ya kuvunja ungo (yaani kupata hedhi kwa mara ya kwanza) msichana hupata hedhi mara moja kila mwezi. Kwa wanawake wengi ni kila baada ya siku 28, hata hivyo wengine huweza kupata hedhi chini au zaidi ya siku hizo.
Siku ya kwanza ya hedhi huhesabiwa kama siku ya kwanza ya mzunguko. Baada ya damu kutoka, yai moja linaanza kukua ndani ya kokwa. Na vilevile utando ndani ya mfuko wa uzazi huanza kujengeka i ili ukaribishe mimba. Kati ya siku 11 au 14 yai hupevuka ndani ya kokwa na halafu husafiri kwenye mrija

wa kupitisha mayai hadi mfuko wa uzazi. Mwanamke anapata mimba kama yai litaungana na mbegu ya kiume ndani ya mrija wa kupitisha mayai. Ina maana kwamba endapo atajamii ana kipindi cha siku chache kabla ya yai kupevuka au siku yai linapopevuka na kutoka kwenye kokwa, linarutubishwa wakati linaelekea kwenye mji wa mimba, na linapofika hapo kwenye mji wa mimba linatulia kwenye utando wa mji wa mimba. Mtoto anahifadhiwa na kukua ndani ya mji wa uzazi mpaka siku ya kuzaliwa. Kama yai halikurutubishwa, basi yai hufa na hutoka pamoja na utando wa mfuko wa uzazi na hutoka nje ya mwili wa mwanamke kama damu ya hedhi. Yaani, mwanamke atapata hedhi kama kawaida na atafahamu kwamba hajashika mimba.

Kuna magonjwa mengi tofauti ya zinaa, lakini yale ambayo yameenea sana ni kisonono, kaswende, klamdia, kankroidi, utando mweupe , Virusi vya UKIMWI na UKIMWI. Shida kubwa ya magonjwa mengi ya zinaa ni kwamba dalili zake hazionekani kwa urahisi na kama yasipotibiwa kikamilifu yanaweza kuleta madhara makubwa. Maelezo kuhusu magonjwa ya zinaa yaliyoenea sana ni kama yafuatayo:

Kisonono:

Huchukua muda wa siku 1 hadi 14 tangu kuambukizwa mpaka kuonyesha dalili za kuumwa. Kwa wanawake dalili za kisonono ni maumivu chini ya tumbo ambayo yanaweza kuambatana na homa na kutokwa uchafu ukeni. Wapo wanawake wengine ambao hawaoni dalili zozote. Kwa wanaume dalili ni kutokwa na usaha uumeni na kupata maumivu wakati wa kukojoa. Athari yake kwa mwanamke ni kuziba mirija ya kupitisha mayai na mimba kutunga nje ya mfuko wa uzazi, na vilevile ugumba. Kwa mtoto aliye tumboni mwa mama mjamzito kisonono cha mama yake kinaweza kusababisha upofu. Kwa mwanaume athari yake ni kuziba mirija ya kupitisha mkojo.

Kaswende:

Dalili ya kaswende kwa mwanamke ni vidonda sehemu za siri hasa kwenye mashavu ya uke na sehemu ya njia ya haja kubwa, pamoja na sundosundo sehemu ya siri. Kwa mwanaume dalili ni vidonda. Mara nyingi kimoja kwenye kichwa cha uume, kwenye kishina cha uume na kuzunguka njia ya haja kubwa. Pia mwanaume anaweza kupata sundosundo sehemu za siri. Ugonjwa huu husababisha matatizo ya moyo, na kuharibu ubongo na kuzaa watoto walemavu.

Klamdia:

Dalili yake kwa mwanamke mara nyingi siyo rahisi kuonekana. Kwa mwanaume dalili ni kupata maumivu wakati wa kukojoa, na kukojoa mara kwa mara. Athari kwa mwanamke ni kuziba kwa mirija ya kupitisha mayai na mimba kutunga nje ya mfuko wa uzazi. Mimba hizi kuhatarisha maisha ya mama na kuleta ugumba vinaweza kutokea. Kwa mwanaume athari ni kuziba mirija ya kupitisha mbegu na utasa.

Kankroidi:

Dalili yake ni vidonda sehemu za siri vinavyokuwa na maumivu makali, maumivu wakati mkojo unapopita kwenye vidonda na kuvimba tezi sehemu za siri. Tezi huweza kupasuka na kutoa uchafu na maumivu makali.

Utando mweupe:

Dalili kwa mwanamke ni kutokwa na uchafu ukeni (kama maziwa yaliyoganda), kuwashwa na kuwa na michubuko sehemu za siri. Kwa mwanaume ni kuwashwa sehemu za siri na kusikia maumivu wakati wa kukojoa. Athari ni maumivu wakati wa kujamiiana.

Virusi vya UKIMWI:

Katika hatua ya mwanzo baada ya kuambukizwa hakuna dalili maalum. Hatua hii inaweza kuchukua mpaka miaka kumi. Lakini mara mtu anapoanza kuugua UKIMWI dalili zinakuwa nyingi. Pamoja na kupungua kinga ya mwili, kupungua uzito na kuumwa mara kwa mara. Matokeo ya kuugua UKIMWI baada ya muda fulani ni kifo.

Kifungu cha 14 cha Katiba ya Tanzania kinaeleza kwa ufasaha
kuwa: “Kila mtu ana haki ya kuishi na kulindwa utu wake katika
jamii kwa misingi ya sheria.” Hata Rais Kikwete katika hotuba
zake kwa Taifa za kila mwezi amewahi kukemea mauaji haya
mwaka 2008 kwa kusema; “ mauaji haya ni aibu na fedheha
kubwa kwa jamii yetu” pia “ukatili usio na sababu” na akaendelea
kusema, “ni lazima yakomeshwe mara moja.”
Serikali ya Tanzania kwa kushirikiana na taasisi na asasi za
kijamii wanaendelea kutoa mafunzo, taarifa na mazingira
yatakayowawezesha Albino kuishi maisha bora na yenye
mafanikio katika jamii.

Mboni katika macho ya Albino haina pigimenti ya rangi. Kwa
hiyo, ni rahisi macho yao kuathiriwa na mwanga. Kwani mboni
ndiyo inayolinda jicho la ndani lisipatwe na mwanga mkali.
Vilevile kama mboni inavyolinda jicho dhidi ya mionzi ya jua,
inakuwa vigumu kuona kwa usahihi utofauti katika picha. Kwa
hiyo uwezo wa kuona unatiwa mawingu mawingu. Hivyo basi, ni
muhimu sana kukwepa inavyowezekana mionzi ya jua na kulinda
macho kwa kuvaa miwani ya jua.

Albino mara
nyingi hawaoni
vizuri, na hii
i n a t o f a u t i a n a
k w a m m o j a
hadi mwingine.
Inawezekana ni
kutoona mbali,
kutoona karibu au kuona mawingumawingu (ukungu).
Matatizo haya hutofautiana katika Albino. Ukweli ni kuwa
Albino anaweza kushiriki katika michezo mbalimbali, baadhi
wanaweza kuendesha magari na wengi wanaweza kusoma
maandishi ya kawaida.