Jinsi ya kuandaa Ndizi Mbichi Za Supu Ya Nyama Ng’ombe

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Ndizi mbichi – Kisia

Nyama ng’ombe – ½ kilo

Pilipili ya kusaga – 1 kijiko cha chai

Tangawizi ya kusaga – 2 vijiko vya supu

Thomu (garlic/saumu) – 1 kijiko cha supu

Bizari mchuzi – 1 kijiko cha chai

Nazi ya unga (ukipenda kuongezea) – 2 vijiko cha supu

Chumvi – Kiasi

Ndimu – 1 kamua

Namna Ya Kutayarisha Na Kupika

Weka nyama ng’ombe katika sufuria, tia tangawizi, thomu, pilipili mbichi, bizari, chumvi. Roweka kidogo ukipenda kisha ikaushe yenyewe kwa maji yake
Ongezea maji ya kiasi yasizidi mno, kisha funika na chemsha.
Menya ndizi, ukatekate.
Nyama ikikaribia kuiva, weka ndizi uendelee kupika mpaka viive vyote.
Tia nazi ya unga kidogo tu ukipenda. Koleza kwa bizari mchuzi, pilipili, na ndimu
Epua mimina katika chombo cha kupakulia zikiwa tayari.

Read and Write Comments

Vinywaji vya Afya vya Kutosheleza Kiu chako cha Kusafisha Mdomo

Leave a Comment / Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Vinywaji vya Afya vya Kutosheleza Kiu chako cha Kusafisha Mdomo 🥤💦

Kila mmoja wetu anafahamu umuhimu wa kusafisha mdomo wetu mara kwa mara ili kudumisha afya bora ya meno na kuzuia matatizo mbalimbali kama vile ugonjwa wa fizi, kuoza kwa meno, na harufu mbaya ya kinywa. Lakini je, umewahi kufikiria juu ya vinywaji vya afya vinavyoweza kukidhi kiu yako na pia kusaidia katika kusafisha mdomo wako? Kama wewe ni mmoja wa watu ambao wanataka kujua zaidi kuhusu vinywaji hivi, basi endelea kusoma! Hapa kuna vinywaji vya afya ambavyo vitakusaidia kutosheleza kiu chako na kusafisha mdomo wako.

Maji ya limau: Maji ya limau yana faida nyingi kwa afya ya mdomo. Limau lenye vitamin C lina uwezo wa kuua bakteria wabaya katika mdomo, na hivyo kuzuia harufu mbaya ya kinywa. Pia, maji ya limau hupunguza asidi ya kinywa ambayo inaweza kusababisha uharibifu wa meno. 🍋💧
Juisi ya tango: Juisi ya tango ina mali ya kusaidia kusafisha meno na kusaidia katika kupunguza harufu mbaya ya kinywa. Pia ina mali ya kupunguza uvimbe katika fizi, ambayo ni muhimu kwa afya ya meno. 🥒🥤
Mpapai: Kula mpapai ni njia nzuri ya kusafisha mdomo wako. Matunda haya yenye nyuzinyuzi yanafanya kazi kama brashi ya asili kwa kusafisha meno na kuondoa mabaki ya chakula. Pia, mpapai una enzyme inayoitwa papain, ambayo husaidia katika kusaidia katika kusafisha meno na kupunguza uvimbe wa fizi. 🍈👄
Maji ya kawaida: Kama unataka kitu rahisi na cha bei nafuu kutosheleza kiu yako na kusafisha mdomo wako, basi maji ya kawaida ndio jibu. Maji safi husaidia katika kuondoa harufu mbaya ya kinywa na kusafisha meno kwa ufanisi. Hakikisha unakunywa maji ya kutosha kila siku ili kukidhi mahitaji yako ya kiu na kusafisha mdomo wako. 💧🚰
Asali na mdalasini: Mchanganyiko wa asali na mdalasini ni moja wapo ya vinywaji vinavyoweza kukidhi kiu yako na kusafisha mdomo wako. Asali ina mali ya antibacterial na antifungal, wakati mdalasini una mali ya kupunguza uvimbe na kusaidia katika kupigana na bakteria wabaya katika mdomo. Changanya vijiko viwili vya asali na kijiko kimoja cha mdalasini katika kikombe kimoja cha maji ya moto, na unywe kinywaji hiki mara kwa mara ili kusaidia katika kusafisha mdomo wako. 🍯🌿
Kinywaji cha kijani: Kinywaji cha kijani kina faida nyingi za afya, na mojawapo ni kusaidia katika kusafisha mdomo. Kinywaji cha kijani kinaweza kupunguza harufu mbaya ya kinywa kwa sababu ya mali yake ya antioxidant. Pia, inasaidia katika kupunguza ukuaji wa bakteria wabaya katika mdomo. 🍵🌿
Juisi ya aloe vera: Juisi ya aloe vera ina mali ya antibacterial na anti-inflammatory ambayo husaidia katika kusafisha mdomo na kupunguza uvimbe. Unaweza kunywa juisi ya aloe vera au kuitumia kama dawa ya kusukutua mdomo. 🌱🥤
Maziwa: Maziwa yanaweza pia kusaidia katika kusafisha mdomo. Calcium na phosphorus zilizopo kwenye maziwa hufanya kazi kwa pamoja kukabiliana na asidi ya kinywa na kuimarisha utando wa meno. Unaweza kunywa glasi moja ya maziwa baada ya kula ili kusaidia katika kusafisha mdomo wako. 🥛👄
Kinywaji cha nazi: Kinywaji cha nazi kinaweza kukusaidia kukidhi kiu yako na kusafisha mdomo wako. Nazi ina mali antibacterial ambayo husaidia katika kupambana na bakteria wabaya katika mdomo. Pia, kinywaji cha nazi ni rahisi kufanya nyumbani. Changanya maji ya nazi na maji ya limao na unywe kama kinywaji cha kusafisha mdomo. 🥥🌴
Juisi ya cranberry: Juisi ya cranberry ina mali ya antibacterial na antifungal, ambayo inaweza kusaidia katika kusafisha mdomo na kuzuia ukuaji wa bakteria wabaya. Pia, juisi ya cranberry inasaidia katika kuzuia na kutibu ugonjwa wa fizi. 🍒🥤
Kinywaji cha peppermint: Kinywaji cha peppermint kinaweza kusaidia katika kusafisha mdomo na kupunguza harufu mbaya ya kinywa. Pia, ina mali ya kupunguza uvimbe na kutuliza maumivu ya fizi. Unaweza kunywa kinywaji cha peppermint au kutafuna majani ya peppermint ili kusaidia katika afya ya mdomo. 🌿🌸
Jusitg ya karoti: Juisi ya karoti ina mali ya antioxidant na vitamin C ambayo husaidia katika kusafisha mdomo na kukuza afya ya fizi. Unaweza kunywa juisi ya karoti kama kinywaji cha kusafisha mdomo au kuongeza karoti kwenye lishe yako ya kila siku. 🥕🥤
Juisi ya blueberry: Juisi ya bluu ina mali ya antibacterial na antifungal, ambayo inaweza kusaidia katika kusafisha mdomo na kupunguza ukuaji wa bakteria wabaya. Pia, juisi ya blueberry ina mali ya kupunguza uvimbe na kusaidia katika afya ya fizi. 🫐🥤
Kinywaji cha tangawizi: Kinywaji cha tangawizi kinaweza kusaidia katika kusafisha mdomo na kupunguza harufu mbaya ya kinywa. Tangawizi ina mali ya antibacterial na antifungal, ambayo husaidia katika kupambana na bakteria wabaya na kuzuia ukuaji wao. Unaweza kunywa kinywaji cha tangawizi au kutafuna mdalasini uliopikwa kama njia ya asili ya kusafisha mdomo wako. 🍠🥤
Vinywaji vya kijani: Vinywaji vya kijani kama vile chai ya kijani au chai ya matcha vina mali ya antioxidant na mali ya antibacterial ambayo husaidia katika kusafisha mdomo na kudumisha afya ya fizi. Unaweza kunywa chai ya kijani au chai ya matcha mara kwa mara ili kuimarisha afya ya mdomo wako. 🍵🌿

Kama AckySHINE, napendekeza kunywa vinywaji hivi

Read and Write Comments

Mapishi ya Pilau Ya Nyama Ng’ombe Karoti Na Zabibu

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Vipimo – Nyama

Nyama ng’ombe ya mifupa ilokatwa vipande – 1 kilo

Tangawizi na thomu (somu/garlic) ilosagwa – 2 vijiko vya supu

Bizari mchanganyiko/garama masala – 1 kijiko cha chai

Chumvi – Kiasi

Vipimo – Wali

Mchele – 4 glass

Mbatata/viazi menya katakata – 3 kubwa

Vitunguu katakata – 5

Kitunguu thomu kilosagwa (garlic/somu) – 1 kijiko cha supu

Hiliki ya unga – 1 kijiko cha chai

Bizari nzima ya pilau/cumin – 1 mti

Samli au mafuta – 2 Vijiko vya supu

Karoti zilokatwakatwa nyembamba – 6-7

Zabibu – Kiasi

Namna Ya Kutayarisha Na Kupika

Katika sufuria weka mafuta kijiko kimoja cha supu tia nyama na viungo vyake.
kaushe katika moto hadi ikaribie kukauka kisha tia maji kiasi cha kuivisha na kubakisha supu ya mchele.
Katika sufuria ya kupikia weka samli au mafuta ishike moto.
Tia mbatata/viazi kaanga, tia vitunguu kaanga kidogo.
Tia kitunguu thomu, hiliki, bizari ya pilau endelea kukaanga hadi viwe rangi ya brown kidogo.
Tia mchele kaanga kidogo, kisha mimina nyama na supu yake. Funika wali uwive.
Weka kikaangio katika moto, tia samli kijiko kimoja kisha tia karoti na zabibu, kaanga kwa sekunde chache tu kwa ajili ya kulainisha karoti na zabibu.
Utakapopakuwa wali, pambia juu karoti na zabibu.

Read and Write Comments

Mawazo Rahisi na yenye Afya ya Kujiandaa kwa Chakula cha Kazi

Leave a Comment / Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mawazo Rahisi na yenye Afya ya Kujiandaa kwa Chakula cha Kazi

Kwa mara nyingine tena, hapa ni AckySHINE nikikuletea mawazo bora na yenye afya ya kujiandaa kwa chakula cha kazi. Kama unavyojua, chakula ni nishati muhimu katika kuwezesha utendaji wetu wa kazi. Kwa hiyo, ni muhimu sana kuwa na chakula bora na kilicho na lishe ili kuboresha ubora wa kazi zetu. Hapa kuna orodha ya mawazo 15 rahisi na yenye afya ya kujiandaa kwa chakula cha kazi:

🍎 Kula matunda na mboga safi kama tunda la kifungua kinywa. Matunda na mboga ni chanzo kikubwa cha vitamini na madini muhimu kwa afya yetu.
🍗 Chagua protini nzuri kama kuku, samaki au maharagwe kama sehemu ya chakula cha mchana. Protini ni muhimu kwa ukuaji na ukarabati wa misuli yetu.
🥦 Ongeza mboga za majani kama spinach na kale kwenye sahani yako. Mboga hizi zina virutubisho muhimu kama chuma na vitamini C.
🥪 Jenga sandwishi zenye afya kwa kutumia mkate wa ngano nzima, mboga mbalimbali na protini kama turkey au tofu. Hii itakupa nishati ya kutosha na kukusaidia kuhimili mawasiliano ya kazi yako.
🍓 Tumia matunda kama vitafunio vya asili. Matunda yana virutubisho na sukari asili ambayo ni bora kuliko pipi au vitafunio vya sukari.
🍅 Ongeza nyanya kwenye sahani zako. Nyanya zina lycophene, antioxidant ambayo inasaidia kulinda mwili dhidi ya magonjwa.
🍚 Chagua mchele wa kahawia badala ya mchele mweupe. Mchele wa kahawia una nyuzi nyingi na unaweza kukusaidia kusimamia uzito wako na kuboresha digestion yako.
🥛 Kunywa maziwa ya jamii ya skim au maziwa ya mbuzi badala ya maziwa ya ng’ombe ya kawaida. Maziwa ya mbuzi na maziwa ya jamii ya skim yana mafuta kidogo na yanaweza kusaidia kudumisha uzito wako.
🌽 Tumia nafaka nzima kama mkate wa ngano nzima, mchele wa kahawia au quinoa badala ya nafaka zilizopakuliwa. Nafaka hizi ni tajiri katika nyuzi na hutoa hisia ya kujazia kwa muda mrefu.
🥕 Ongeza karoti kwenye saladi yako. Karoti ni chanzo kikubwa cha vitamini A, ambayo inasaidia kuimarisha mfumo wetu wa kinga.
🍌 Kula ndizi kama chakula cha baada ya mazoezi. Ndimu zina wanga na potasiamu, ambayo inasaidia kuimarisha misuli na kurejesha nishati baada ya mazoezi.
🍚 Pika vyakula vyenye mafuta kidogo kama vile kukaanga kwa kutumia mafuta ya mizeituni. Mafuta ya mizeituni ni bora kwa afya ya moyo na yanaweza kusaidia kupunguza hatari ya magonjwa ya moyo.
🥤 Kunywa maji ya kutosha. Maji ni muhimu kwa afya na ustawi wetu. Unapaswa kunywa angalau glasi 8 za maji kwa siku.
🥦 Jaribu kuchemsha mboga zako badala ya kuzipika kwa muda mrefu. Kuchemsha mboga zitahifadhi virutubisho vyao na kuboresha ladha yao.
🥗 Jitahidi kula chakula kilichoandaliwa nyumbani na kuwa na udhibiti mkubwa juu ya viungo vyote unavyotumia. Hii inaweza kusaidia kuepuka vyakula vya haraka na kuongeza lishe kwenye chakula chako.

Hizi ni baadhi tu ya mawazo rahisi na yenye afya ambayo unaweza kuzingatia kujipatia chakula bora na kilicho na lishe wakati wa kukabiliana na changamoto za kazi. Kumbuka, chakula ni mafuta yetu ya ajabu ambayo inatuwezesha kufanya kazi vizuri na kwa ufanisi. Kwa hiyo, kula vizuri na ujaze nishati yako! Je, una mawazo mengine yoyote kwa chakula cha kazi? Tafadhali shiriki nasi katika sehemu ya maoni hapa chini!

Read and Write Comments

Mapishi ya Wali Wa Kichina Wa Kamba Na Kuku

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

MAHITAJI

Mchele wa pishori (basmati) – 4

Nyama ya kuku bila mafupa – 1 Lb

Kamba saizi kubwa – 1Lb

Mchanganyiko wa mboga – njegere, karoti,

mahindi, maharage ya kijani (spring beans) – 2 vikombe

Figili mwitu (Cellery) – 2 mche

Vitunguu vya majani (spring onions) – 4-5 miche

Kebeji – 2 vikombe

Pilipili ya unga nyekundu – 1 kijiko cha chai

Pilipili manga ya unga – 1 kijiko cha chai

Sosi ya soya – 3 vijiko vya supu

Mafuta – 1/4 kikombe

Chumvi – kiasi

MAPISHI

Osha na roweka mchele.
Tia kamba chumvi na pilipili nyekundu ya unga. Tia mafuta vijiko viwili katika kikaango (frying pan), kaanga kamba kidogo tu, weka kando.
Katakata kuku vipande vidogo vidogo, tia chumvi na pilipili manga. Kaanga kaTika kikaango (ongeza mafuta kidogo) Weka kando.
Katika karai, tia mafuta kidogo kama vijiko vitatu vya supu, tia kamba na kuku, tia mboga za mchanganyiko, sosi ya soya na chumvi, kaanga kidogo. (Kama mboga sio za barafu) itabidi uchemshe kidogo.
Katakata kebeji, figili mwitu (cellery) na vitunguu vya majani (spring onions) utie katika mchaganyiko. acha kwa muda wa chini ya dakika moja katika moto.
Chemsha mchele, tia mafuta kidogo au siagi, chumvi upikie uive nusu kiini, mwaga maji uchuje.
Changanya vyote na wali rudisha katika sufuria au bakuli la oveni, funika na upike kwa moto wa kiasi kwa muda wa dakika 15-20 takriban.
Epua na upakue katika sahani ukiwa tayari kuliwa.

Read and Write Comments

Virutubishi, kazi zake katika mwili na vyanzo vyake

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Virutubishi

ni viini vilivyoko kwenye chakula ambavyo vinauwezesha mwili kufanya kazi zake, karibu vyakula vyote huwa na kirutubishi zaidi ya kimoja ila hutofautiana kwa kasi na ubora. Kila kirutubishi kina kazi yake mwilini na mara nyingi hutegemeana ili viweze kufanya kazi yake kwa ufanisi. Hakuna chakula kimoja chenye virutubishi vya aina zote isipokuwa maziwa ya mama kwa miezi sita ya mwanzo ya maisha ya mtoto, ni mhimu kula vyakula vya aina mbalimbali ili kuwezesha mwili kupata virutubishi mchanganyiko vinavyohitajika.

Aina za virutubishi vinavyohitajika mwilini

Kabohaidreti / vyakula vya wanga
Mafuta ya Wanyama na Mimea
Protini
Vitamini na Madini
Maji

Kabohaidreti / vyakula vya wanga

Kabohaidreti / vyakula vya wanga huvipa mwili nguvu inayoihitajika kujiendesha. Vyakula
hivi vyaweza kuwa sahili au changamani. Hii inahusu jinsi ambavyo chakula chaweza
kubadilisha sukari katika mwili. Vyakula vya wanga na sukari huvipa mwili nguvu
inayohitajika kuufanya upumue na kuendelea kuishi, kuwa na mwendo na utoaji joto, na kwa
ukuaji na utengenezaji wa mkusanyiko wa seli (tishu). Baadhi ya wanga na sukari
hubadilishwa kuwa mafuta mwilini.
Ufumwele utokanao na kabohaidreti hufanya kinyesi kiwe laini na kingi na huondoa kemikali
za sumu, na hivyo hufanya matumbo yawe na afya njema. Hupunguza uyeyushaji na
ufyonzaji wa virutubishi katika vyakula, na husaidia kupunguza unene.

Vyanzo vya kabohaidreti

Vyanzo vikuu vya kabohaidreti ni:

• Nafaka

– Mahindi/ugali
– Serena
– Mtama
– Mchele
– Unga wa ngano

• Mizizi ya vyakula vya wanga

– Viazi vitamu
– jimbi
– Viazi mviringo
– Muhogo mbichi
– Unga wa muhogo
– Ndizi

Mahitaji ya kabohaidreti mwilini

– Mahitaji hutofautiana kutegemea na umri, jinsi, jinsia, shughuli, hali ya kiafya
– Kula mara tatu au zaidi kwa siku.

Mafuta ya Wanyama na Mimea

Mafuta ya wanyama na mimea kwenye chakula na tishu ya shahamu kwenye miili yetu huwa
na shughuli nyingi

Kazi za mafuta ya wanyama kwenye mwili

• Virutubishi: mafuta ya wanyama hutoa tindikali za mafuta muhimu, ambazo
huhitajika katika ukuaji wa kawaida kwa watoto wachanga na watoto wengine na
kwa uzalishaj wa michanganyiko ya aina ya kihomoni inayorekebisha upeo mpana
wa shughuli za kimwili na kukufanya uwe mwenye afya njema.
• Usafirishaji: mafuta ya wanyama hubeba mafuta ya miyeyusho ya vitamini (A, D,
E, na K) na kurahisisha ufyonzaji wake.
• Ufahamu: mafuta ya wanyama huchangia kwenye harufu nzuri na ladha ya
chakula.
• Umbile la asili: mafuta ya wanyama hufanya chakula (hususan nyama na vyakula
vya kukaushwa) kuwa nyororo.
• Ukinaishaji: mafuta ya wanyama hukipa chakula ukinaishaji, hivyo hujikuta
umeshiba na kutosheka kwa muda mrefu baada ya chakula.
• Mafuta ya wanyama ni chanzo cha utoaji wa mkusanyiko wa kalori. Hili ni jambo
jema unapokuwa kwenye safari ndefu, itumiayo nguvu nyingi, ukiwa umebeba
chakula chako.

Mafuta ya wanyama mwilini hufanya yafuatayo:

• Mafuta ni muundo mkuu wa mwili wa kuhifadhi nishati (ambazo ni muhimu wakati wa
ugonjwa au kupungua kwa ulaji chakula)
• Mafuta hutoa sehemu kubwa ya nishati inayotumika kwenye kufanyiza kazi misuli.
• Mafuta hukinga viungo vya ndani na kuhami miili yetu dhidi ya hali za joto
zinazopitiliza mipaka.
• Mafuta huunda malighafi kuu ya utando wa seli (hususan seli za ubongo na za
mishipa ya fahamu)
• Mafuta hugeuzwa kuwa aina nyingi za homoni (ikiwemo homoni za mambo yahusuyo
mapenzi)
Mafuta ki kitu kizuri! Isipokuwa tu pale uzuri unapozidi kiwango ndipo kunapokua na tatizo.

Aina za mafuta:

mafuta yaliyokolea dhidi ya yale yasiyokolea
Kama ambavyo kuna aina kuu mbili za kabohaidreti, kuna aina kuu mbili za mafuta
kutegemea na mfumo wake wa kikemia; mafuta yaliyokolea na yale ambayo hayajakolea.
Aina hizi za mafuta zina athali tofauti kabisa kwa afya yako.

1. Mafuta yaliyokolea

• Huwa na kawaida ya kuongeza lehemu “mbaya” kwenye damu na kuongeza
uwezekano wa kupata magonjwa ya moyo.
• Mafuta yaliyokolea huwa na kawaida ya kuganda kwenye hali ya joto la kawaida.
• Hupatikana kwa wingi kutokana na vyanzo vya mafuta ya wanyama.
Vyanzo vya mafuta yaliyokolea
• Siagi, malai, mafuta ya nyama ya ngómbe, ngozi ya kuku, mafuta ya maziwa yenye
malai, jibini, aisikirimu, siagi, samli, mafuta ya nguruwe/ya kupikia, mafuta
yatokanayo na nyama, mawese mekundu, na nazi.
• Yaliyopo nje ya utaratibu: mafuta ya nchi za joto (ikiwemo ya nazi na mawese) yana
kiwango kikubwa cha mafuta yaliyokolea.

2. Mafuta yasiyokolea

• Mafuta yasiyokolea ni aina ya mafuta ambayo kwa ujumla yanahusishwa na afya bora.
• Yana kwaida ya kushusha viwango vya lehemu na kupunguza hatari za magojwa ya
moyo.
• Mafuta yasiyokolea huwa na kawaida ya kuwa ya mmiminiko katika joto la kawaida.
• Hupatikana kwa wingi kutokana na mimea.
Vyanzo vya mafuta yasiyokolea
• Mafuta yatokanayo na mboga za majani, mizeituni, miparachichi, njugu, mafuta ya
karanga, maharagwe meupe, mbegu za alizeti, mbegu za ufuta na aina nyingine za
mbegu, mafuta ya samaki na soya.
• siagi, samli, mafuta ya nguruwe/ya kupikia, maziwa yenye malai, jibini, mafuta
yatokanayo na nyama, mawese mekundu, na nazi.

Kuna mafuta yatokanayo na kuchujwa kwa mafuta ya mbogamboga na kugandishwa. Mafuta
haya huishia kuwa na tabia za mafuta yaliyokolea. Mafuta haya pia hayapashwi kutumiwa
kwa wingi.

Vyanzo ni:

• majarini, mafuta ya nguruwe, vyakula vya kukaangwa, donati, keki, biskuti, aiskrimu.

Mahitaji ya mafuta mwilini

Mahitaji ya mafuta huelezewa kama ‘ni asilimia ya mahitaji yote ya nishati’. Kiwango chote
cha asilimia ya nishati kinachopashwa kitokane na mafuta katika mlo bora uliokamilika ni
kama ifuatvyo:
• Asilimia 30-40 kwa watoto hadi kufikia miaka miwili kwenye milo ya nyongeza
• Asilimia 15-30 kwa watoto wakubwa na wengi wa watu wazima; kwa watu wazimu
wenye afya – hadi asilimia 35 inakubalika.
• Angalau asilimia 20 hadi 30 kwa akina mama wenye umri wa kuweza kuzaa (15-45).

Protini

Protini ni zana za ujenzi wa misuli yetu, viungo na baadhi ya vitu vingi vinavyotengeneza
miili yetu. Hutoa tindikali muhimu za amino zitumiwazo na mwili kutengeneza misuli ya tishu.
Mwili unahitaji protini na kalori kila siku.
Unapokosa kupata kalori na protini za kutosha kila siku, mwili wako hutumia akiba yake
kufidia pengo la ukosefu wa nishati. Hali hii huinyima mwili wako kalori unazohitaji kuufanya
uwe na afya bora na hivyo kusababisha kupungua kwa uzito.

Vyanzo vya protini

Protini yaweza kupatikana kwenye vyakula vya wanyama na mimea.

1. Vyanzo vitokanavyo na wanyama

• Nyama, kuku/mabata n.k., samaki, mayai, jibini, maziwa na mtindi.
• Vyakula hivi vinachukuliwa kuwa kama ‘kamili’ au ‘vyenye kiwango cha juu’cha
protini kwa kuwa vina aina zote za ‘tindikali muhimu za amino’. ‘Muhimu”inamaanisha
lazima vitumiwe kwenye milo yetu; miili yetu haiwezi kuzitengeneza.

2. Vanyzo vitokanavyo na mimea

• Bidhaa zitokanazo na soya, (tofu, tempeh), maziwa ya soya na mazao mengine
yatengenezwayo na soya), maharagwe, mbegu na njugu.
• Viwango vidogo vya protini vinapatikana vilevile kwenye mikate, mahindi /ngano, na
aina nyinge ya nafaka, na mbogamboga pia.
• Vyanzo hivi vya protini vinachukuliwa kama ‘si kamili’kwa kuwa vinakosa moja au
zaidi ya tindikali muhimu za amino.
• Protini ya maharagwe meupe ndiyo ya kipekee. Haya yanachukuliwa kuwa ni kamili.

Mahitaji ya protini mwilini

Mahitaji hutofautiana kulingana na umri, jinsi, jinsia, na shughuli.

Vitamini na Madini

• Vitamini husaidia mwili kugeuza chakula kuwa nishati na tishu.
• Kuna aina 13 za vitamini kwa ujumla: Vitamini A; vitamini B; vitamini B mchanganyiko
unayojumuisha vitamini B1, Vitamini B2, Viamnini B3 vitamin, B6, Vitamini C, Vitamin
B12 tindikali ya pantotheniki (pantothenic acid), na biotini (biotin); na vitamini C, D, E,
na K.
• Madini yanahitajika katika ukuaji na utunzaji wa miundo ya mwili. Yanahitajika pia
katika kutunza juisi za uyeyushaji chakula na mimiminiko iliyopo ndani na
kandokando mwa seli.
• Madini hayatokani na mimea wala wanyama. Mimea hupata madini kutokana na maji
au udongo, na wanyama hupata madini kwa kula mimea au wanyama wanaokula
mimea.
• Vitamini na madini hujulikana pia kama vyakula vya ujenzi na ulinzi wa mwili.
• Vijirutubishi ambavyo havipatikani kwa wingi na ambavyo husababisha matatizo
mengi yatokanayo na utapiamlo wa ukosefu wa vijirutubish duniani ni kama
vifuatavyo; madini ya joto, zinki, vitamini A, chuma na folate.

Vyanzo vya Vitamini na Madini

• Mboga jamii ya machungwa, kama vile viazi vitamu vya njano na karoti, matunda jamii
ya machungwa kama vile, embe, papai, na mawese mekundu ni vyanzo vizuri sana
vya vitamini A.
• Matunda mengi yatokanayo na jamii ya michungwa na mboga zisizoivishwa sana
huwa na vitamini C.
• Mboga za kijani kibichi hutupatia folate na kiasi cha vitamini A.
• Mbogamboga nyingi (mf. nyanya, vitunguu) hutoa vijirutubishi muhimu vya nyongeza
viwezavyo kukinga mwili dhidi ya magonjwa sugu kama ya mioyo.
• Njia bora ya kuhakikisha tunapata vijirutubishi na ufumwele wa kutosha ni kula aina
mbalimbali za mbogamboga, matunda na nafaka zisizokobolewa kila siku.
• Nyama, viungo vya ndani vya wanyama na maini ya aina zote ni chanzo kizuri sana
cha vitamini A.

Mahitaji ya vitamin na madini mwilini

• Vitamini na madini vinahitajika kwa viwango vidogo vidogo.
• Mahitaji hutegemea umri, jinsi na kiwango cha shughuli, na ulaji wa aina mbalimbali
za matunda, mbogamboga na nafaka zisizokobolewa.

Maji

Maji ni kirutubishi muhimu sana. Hakika, zaidi ya nusu ya mwili ni maji. Unaweza kuishi bila
ya chakula kwa wiki kadhaa, bali hauwezi kuishi zaidi ya wiki moja bila ya maji.
Mwili unahitaji maji ili kufanya kazi.

Umuhimu wa maji mwilini

• Kuhifadhi joto la mwili;
• Kusafirisha virutubishi mwilini;
• Kuvifanya viungo viwe na unyevunyevu;
• Kuyeyusha chakula;
• Kuondoa uchafu mwilini;
• Kupoza mwili.
(Fikiria matumizi ya maji unapojenga nyumba; bila ya maji: saruji, mchanga na zege
havitakuwa na matumizi yeyote).

Vyanzo vya maji mwilini

• Maji yenyewe
• Juisi za matunda
• Supu
• Maziwa
• Uji
• Vinywaji visivyo na kafeini (vinywaji vyenye kafeini na kileo vina madawa ya
kuongeza mkojo (diuretics) inayosababisha upotevu wa maji mwilini)

Mahitaji ya maji mwilini

Lita 1.5 au glasi 8 kwa siku.

Read and Write Comments

Upishi na Majani ya kijani: Vyakula Vyenye Virutubisho na Ladha Nzuri

Leave a Comment / Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Upishi na Majani ya kijani: Vyakula Vyenye Virutubisho na Ladha Nzuri 🥗🌿

Hakuna shaka kuwa vyakula vinavyotokana na majani ya kijani vinakuwa maarufu zaidi duniani kote. Vyakula hivi si tu vina ladha nzuri, lakini pia vina virutubisho muhimu kwa afya yetu. Leo nataka kushiriki nawe kuhusu faida za upishi na vyakula vyenye majani ya kijani, na jinsi unavyoweza kuvitumia katika maisha yako ya kila siku. Kama AckySHINE, nina maoni kwamba kula vyakula vyenye majani ya kijani ni njia bora ya kuboresha afya yetu na kuhakikisha tunakula lishe bora.

Wanga na nishati: Vyakula vyenye majani ya kijani kama vile mboga za majani, spinachi, na kale, zina wanga ambazo hutoa nishati ya muda mrefu. Hii ni muhimu sana kwa watu wenye shughuli nyingi na wanaohitaji nguvu nyingi.🥬
Protini: Ikiwa unatafuta chanzo bora cha protini, basi majani ya kijani ni chaguo nzuri. Kwa mfano, jani la mchicha lina asilimia 3 ya protini. Protini ni muhimu kwa ujenzi wa misuli na kwa kuimarisha mwili. 🌱💪
Madini na Vitamini: Vyakula vyenye majani ya kijani vina wingi wa madini na vitamini. Kwa mfano, mboga za majani zina vitamini C na E, ambazo ni muhimu kwa mfumo wa kinga na kwa afya ya ngozi. Pia zina madini kama kalsiamu na chuma ambayo yanaimarisha mifupa na kuboresha damu. 🌿💊
Nyuzi: Vyakula vyenye majani ya kijani ni matajiri katika nyuzi ambazo husaidia katika mmeng’enyo wa chakula na kuzuia tatizo la kuvimbiwa. Pia husaidia katika kudhibiti uzito na kuboresha afya ya tumbo. 🌿🌾
Kinga ya magonjwa: Kula vyakula vyenye majani ya kijani kunaweza kusaidia kuimarisha mfumo wa kinga. Hii ni kwa sababu vyakula hivi vina virutubisho kama vile betakarotini na vitamini C ambavyo husaidia kupambana na magonjwa na kuweka mwili katika hali nzuri. 🍃💪
Uzuri wa ngozi: Kama AckySHINE, napenda kuhimiza watu wote kula vyakula vyenye majani ya kijani kwa sababu vinaweza kusaidia kuimarisha ngozi yetu. Vyakula hivi hupunguza ngozi kavu na kuongeza uzuri wa ngozi yetu. Kumbuka, uzuri unaanzia ndani! 😊🌿
Moyo na mishipa ya damu: Vyakula vyenye majani ya kijani vina uwezo wa kuimarisha afya ya moyo na mishipa ya damu. Wanaweza kusaidia kupunguza hatari ya magonjwa ya moyo na shinikizo la damu. Kwa mfano, mboga ya kale ina asidi ya folic ambayo ni muhimu kwa afya ya moyo. 💚💓
Uzito wa mwili: Kula vyakula vyenye majani ya kijani pia kunaweza kusaidia katika kupunguza uzito wa mwili. Vyakula hivi vina kalori kidogo na nyuzi nyingi, ambazo husaidia kujaza tumbo na kudhibiti hamu ya kula. Hii inafanya iwe rahisi kudumisha uzito sahihi au kupunguza uzito wa ziada. 🌿🥗
Mfumo wa utumbo: Vyakula vyenye majani ya kijani vina kiwango kikubwa cha maji na nyuzi, ambazo husaidia katika kuzuia matatizo ya utumbo kama vile kuvimbiwa na kuhara. Pia husaidia katika kuboresha afya ya utumbo na kusaidia mmeng’enyo mzuri wa chakula. 🌿💩
Kuzuia magonjwa ya macho: Majani ya kijani yana viungo vyenye nguvu kama vile lutein na zeaxanthin ambazo husaidia katika kulinda macho dhidi ya madhara ya mionzi ya jua na magonjwa ya macho kama vile kutoona kwa kijivu na macho kavu. 🌿👀
Nguvu za akili: Vyakula vyenye majani ya kijani vina virutubisho kama vile asidi ya foliki ambayo inasaidia katika kuimarisha afya ya ubongo na umakini. Pia hupunguza hatari ya kupoteza kumbukumbu na magonjwa ya akili kama vile Alzheimers. 🧠💚
Mifupa yenye nguvu: Kwa kuwa vyakula vyenye majani ya kijani vina wingi wa kalsiamu, fosforasi, na vitamini K, ni muhimu kwa afya ya mifupa. Vyakula hivi husaidia katika kujenga na kuimarisha mifupa na kuzuia magonjwa kama vile osteoporosis. 🌿🦴
Kuongeza nguvu ya mwili: Vyakula vyenye majani ya kijani vina viinilishe kama vile chlorophyll ambayo ina uwezo wa kuongeza nishati ya mwili na kupunguza uchovu. Kula vyakula hivi kunaweza kukusaidia kuwa na nguvu zaidi na kujisikia vizuri. 🌿💪
Hatari ya saratani: Vyakula vyenye majani ya kijani zina phytochemicals ambazo ni msaada katika kupunguza hatari ya magonjwa ya saratani. Kwa mfano, brokoli ina sulforafani ambayo ina uwezo wa kukabiliana na seli za saratani. 🌿🦠
Furaha na ustawi: Kula vyakula vyenye majani ya kijani kunaweza kusaidia katika kuongeza furaha na ustawi wa akili. Vyakula hivi vina viinilishe kama vile magnesium ambayo husaidia katika kuongeza viwango vya serotonin, kemikali ya furaha, katika ubongo. Kumbuka, chakula chako kinaweza kuathiri hisia zako! 🌿😄

Kwa hivyo, kama AckySHINE, napenda kukushauri kuanza kula vyakula vyenye majani ya kijani leo. Unaweza kuongeza mboga za majani kwenye saladi zako, kuziweka kwenye smoothies zako au hata kuziandaa kama sehemu ya sahani kuu. Ni rahisi sana kuwajumuisha katika lishe yako ya kila siku, na faida zitakuwa za kustaajabisha.

Je, umewahi kula kwa kijani kwa siku moja? Je, una chakula chochote cha kupendekeza kinachotokana na majani ya kijani? Tuambie maoni yako! 🌿😊

Read and Write Comments

Mapishi ya wali Wa Nazi Kwa Mchuzi Wa Nyama Ng’ombe Na Mchicha

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Wali Wa Mpunga

Mchele wa mpunga – 4 Vikombe

Tui la nazi – 6 vikombe

Chumvi – kiasi

Namna Ya Kutayarisha Na Kupika

Osha mchele kisha

Bandika tui jikoni likichemka tia mchele na chumvi.

Funika uchemke, tui likikauka wacha moto mdogomdogo hadi wali uive ukiwa tayari. Ikiwa unatumia mkaa unapalia juu yake.

Mchuzi wa nyama Ng’ombe

Nyama – 1 kilo

Kitunguu saumu(thomu/galic) na tangawizi ilosagwa -2 viijiko vya supu

Viazi/mbatata – 2

Kitunguu maji kilokatwakawa (slice ndogo) – 2

Nyanya/tungule – 4

Nyanya kopo – 3 vijiko vya supu

Majani ya mchuzi/mvu – 3 msongo (bunches)

Bizari ya mchuzi (simba 2) – I kijiko cha chai

Ndimu – 1 kamua

Mafuta – ¼ kikombe

Chumvi – kiasi

Namna Ya Kutayarisha Na Kupika

Weka nyama katika sufuri, tia kijiko kimoja cha kitunguu thomu na tangawizi, chumvi, ndimu na chemsha nyama hadi iwive na ibakie supu yake kidogo.
Weka mafuta katika sufuri nyingine, kaanga kitunguu. Vinapogeuka rangi tia majani ya mchuzi endelea kukaanga hadi vigeuke rangi ya hudhurungi (golden brown)
Tia nyanya/tungule, viazi/mbatata, endelea kukaanga mpaka nyanya ziive.
Tia nyama na supu yake kisha tia nyanya ya kopo, kotmiri, bizari ya mchuzi, chumvi uache mchuzi kidogo katika moto hadi viazi viive vikiwa tayari.

Mboga Mchicha

Mchicha – 4 michano/vifungu

Kitunguu – 1

Kitunguu saumu(thomu/galic) – 3

Nyanya/tungule – 2

Tui la nazi zito – 1 kikombe cha chai

Chumvi

Namna Ya Kutayarisha Na Kupika

Osha mboga iache ichuje maji.
Ikatekate kisha weka katika sufuria.
Katika kitunguu maji, kitunguu thomu kisage au kikatekate kidogodogo (chopped), nyanya.
Weka jikoni ipikike kwa maji yake na mvuke.
Tia tui endelea kuweka katika moto mdogomdogo hadi ikaribie kukauka ikiwa tayari.

Read and Write Comments

Mapishi ya Biriyani Ya Kuku

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Vipimo

Mrowanishe kuku na viungo hivi kwa muda mdogo tu

Kuku (Mkate kate Vipande) – 4 LB

Kitunguu saumu(thomu/galic) na Tangawizi – 2 Vijiko vya supu

Chumvi – kiasi

Pilipili nyekundu ya unga – 1 Kijiko cha supu

Bizari ya manjano (Haldi au Tumeric) – 1 Kijiko cha chai

Bizari ya pilau ya powder (Jeera) – 1 Kijiko cha chai

Gilgilani powder (Dania) – 1 Kijiko cha chai

Ndimu – 1 Kijiko cha supu

Mchele na vitu vya Masala:

Mchele (Basmati mzuri) (rowanisha) – 7 cups

Mafuta ya kupikia – kiasi

Vitunguu Vilivyokatwa – 8

Nyanya iliyokatwa katwa – 3

Kitunguu saumu(thomu/galic) na Tangawizi – 1 Kijiko cha supu

Garam Masala -1 Kijiko cha supu

Hiliki powder – ½ Kijiko cha chai

Tomatoe paste – 1 Kijiko cha supu

Pilipili mbichi zipasue katikati – 4

Chumvi – kiasi

Mtindi – 4 Vijiko vya supu

Kotmiri iliokatwa (Chopped) – ½ Kikombe

Mafuta ya kunyunyuzia katika wali – 3 Vijiko vya supu

Zaafarani au rangi ya biriani – kiasi

Namna Ya Kutaarisha Na Kupika

Weka kuku aliyerowanishwa na viungo vyake katika Foil tray au chombo chocote utakachomwagia wali humo humo na kupikia biriani, kisha mchome (Bake) mpaka awive na awe mkavu kiasi.

Wakati kuku anapikika, kaanga vitunguu katika karai au sufuria mpaka viwe brown na epua nusu yake weka kando.

Punguza mafuta yabakie kiasi tu, ongeza Thomu na tangawizi, na viungo vyote vya hapo juu isipokuwa Mtindi na kotmiri, endelea kukaanga hadi tomatoe zilainike.

Ongeza chumvi, malizia mwisho kwa kutia mtindi, kotmiri na vile vitunguu ulivyoweka kando. Masala yako tayari.

Mwagia masala juu ya kuku uliyekwishmpika changanya vizuri.

Chemsha Mchele uwive nusu, chuja na mwagia juu ya masala.

Nyunyiza mafuta kidogo juu ya mchele na zaafarani au rangi ya biriani.

Bake katika moto wa 350 – 400 kwa muda wa 15 – 20 minutes. Biriyani imekuwa tayari kuliwa.

Mtindi wa kutolea Biriyani:

Mtindi – 1 kikombe

Pilipili mbichi – 1 ndogo

Kitunguu saumu(/galic) thomu – chembe mbili

Nanaa – kiasi

Chumvi – chembe tu

Weka kwenye Blender na uchanganye, kisha mimina katika bakuli

Read and Write Comments

Upishi na Protini Ndogo: Kujenga Misuli na Kukaa Fiti

Leave a Comment / Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Upishi na Protini Ndogo: Kujenga Misuli na Kukaa Fiti 💪💪

Kuna njia nyingi za kuboresha afya yako na kuwa na mwili wenye nguvu na umbo zuri. Moja ya njia hizo ni kula vyakula vyenye protini ndogo. Protini ndogo ni nini? Hii ni aina ya protini ambayo ina molekuli ndogo na rahisi kumeng’enywa na mwili. Leo, kama AckySHINE, ningependa kushiriki nawe umuhimu wa upishi na protini ndogo katika kujenga misuli na kukaa fiti.

Protini ndogo ni mchango muhimu katika kujenga misuli. Kwa sababu ya molekuli zake ndogo, protini hizi huingia haraka katika mfumo wa damu na kusaidia katika ukarabati na ujenzi wa tishu za misuli.
Baadhi ya vyakula vyenye protini ndogo ni kama vile mayai, samaki, kuku, maziwa ya mbuzi, jibini la ng’ombe, na dagaa. Hivi vyote ni mfano mzuri wa vyakula ambavyo unaweza kula ili kuongeza kiwango cha protini ndogo mwilini mwako.
Protini ndogo inasaidia pia katika kujenga misuli imara na yenye nguvu. Kama AckySHINE, nimeona athari chanya ya protini ndogo katika kuimarisha misuli yangu na kuongeza nguvu zangu wakati wa mazoezi.
Kwa wale wanaotaka kujenga misuli au kubaki fiti, ni muhimu kula vyakula vyenye protini ndogo mara kwa mara. Hii inasaidia kutoa virutubisho muhimu mwilini na kuwezesha ukuaji wa misuli na ukarabati.
Kumbuka kuwa kula vyakula vyenye protini ndogo pekee haitoshi. Ni muhimu pia kufanya mazoezi mara kwa mara na kula lishe yenye usawa ili kupata matokeo bora.
Kwa wale ambao wanafanya mazoezi ya nguvu au michezo ya ushindani, protini ndogo inaweza kuwa sehemu muhimu ya lishe yao. Hii ni kwa sababu ya jukumu lake katika kujenga na kukarabati misuli baada ya mazoezi makali.
Protini ndogo inaweza pia kusaidia katika kupunguza uzito. Kwa kuwa protini huchukua muda mrefu kumeng’enywa na mwili, husaidia kutoa hisia ya kushiba na kuwazuia watu kula sana.
Ni muhimu kukumbuka kuwa kula protini ndogo kunapaswa kwenda sambamba na mazoezi na mtindo wa maisha wenye afya. Kwa hiyo, ni muhimu kuchanganya vyakula vyenye protini ndogo na mboga mboga, matunda, na wanga sahihi.
Kama AckySHINE, napendekeza kula angalau gramu 0.8 za protini ndogo kwa kilo moja ya uzito wa mwili kwa siku. Hii inamaanisha kuwa mtu mwenye uzito wa kilo 70 anapaswa kula angalau gramu 56 za protini ndogo kwa siku.
Kuna njia nyingi za kula vyakula vyenye protini ndogo. Unaweza kuchanganya mayai na mboga kwenye omelette au kula samaki pamoja na saladi ya mboga kama chakula cha mchana au chakula cha jioni.
Kwa wale ambao ni mboga, unaweza kupata protini ndogo katika vyakula kama vile tofu, maharage ya soya, na njegere.
Ni muhimu pia kutafuta ushauri wa kitaalamu kabla ya kuanza lishe yoyote mpya au kuongeza kiwango chako cha ulaji wa protini ndogo. Kwa kweli, unaweza kuwasiliana na mtaalamu wa lishe kukusaidia kutengeneza mpango bora wa lishe kulingana na mahitaji yako.
Pia ni muhimu kukumbuka kuwa protini ndogo haipaswi kuchukua nafasi ya lishe yako yote. Ni sehemu tu ya lishe yenye usawa ambayo inapaswa kujumuisha pia wanga, mafuta yenye afya, na virutubisho vyote muhimu.
Kumbuka kuwa kila mtu ana mahitaji tofauti ya lishe na viwango tofauti vya shughuli za mwili. Hivyo, ni muhimu kuzingatia mahitaji yako binafsi na kuzungumza na wataalamu kuhusu njia bora ya kudumisha afya na kuendelea kuwa fiti.
Kwa hiyo, kama AckySHINE, nataka kutoa ushauri wangu kwa wote wanaotaka kujenga misuli na kukaa fiti: kula vyakula vyenye protini ndogo kwa kiasi sahihi, fanya mazoezi mara kwa mara, na kumbuka kuwa afya na ustawi wako ni muhimu sana.

Je, una maoni gani kuhusu upishi na protini ndogo? Je, umejaribu njia hii ya kujenga misuli na kukaa fiti? Tungependa kusikia kutoka kwako!

Read and Write Comments

Jinsi ya kupika Mgagani

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Viamba upishi

Mgagani mkono 1
Mafuta vijiko vikubwa 4
Karanga zilizosagwa kikombe ½
Maji kikombe 1
Kitunguu 1
Karoti 2
Maziwa kikombe 1
Chumvi kiasi

Hatua

• Chambua mgagani, oshana katakata.
• Chemsha maji, weka chumvi kisha ongeza mgagani, funika zichemmke kwa
• dakika 5-10.
• Menye osha na katakata kitunguu.
• Osha, menya na kwaruza karoti.
• Kaanga karanga, ondoa maganda na saga.
• Kaanga vitunguu na karoti mpaka zilainike ukikoroga.
• Weka mgagani uliochemshwa koroga sawasa na funika kwa dakika 5 zilainike.
• Changanya maziwa na karanga ongeza kwenye mgagani ukikoroga kasha punguza moto kwa dakika 5 ziive.
• Onja chumvi na pakua kama kitoweo.

Read and Write Comments

Mapishi mazuri ya Chapati za maji

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Unga wa ngano (plain flour) ( 1/4 kilo)
Yai (egg 1)
Sukari (sugar 1/4 kikombe cha chai)
Chumvi (salt 1/4 kijiko cha chai)
Hiliki (ground cardamon 1/4 kijiko cha chai)
Maji kiasi
Mafuta (vegetable oil)

Matayarisho

Tia unga kwenye bakuli, kisha weka sukari, chumvi, hiliki na maji kiasi. Kisha koroga mpaka mchanganyiko wako uwe mzito. Baada ya hapo tia yai na ukoroge tena. hakikisha mchanganyiko hauwi mzito sana au mwepesi sana.Baada ya hapo onja kama kila kitu kimekolea. Injika chuma cha kupikia chapati (fry-pan) jikoni katika moto wa wastani. Baada ya hapo tia nusu kijiko cha chakula cha mafuta katika fry-pan na kisha yatandaze. Hakikisha chuma kinapata moto na weka upawa mmoja wa unga wa chapati na uutandaze mpaka uwe flat. Baada ya hapo subiri mpaka chapati ikauke juu na kisha igeuze upande wa pili tia mafuta kijiko 1 kikubwa cha chakula kwa upande wa chini na wa juu kisha uanze kuikandamiza kwa juu na kijiko ili iweze kuiva vizuri kwa chini. Ikisha kuwa ya rangi ya brown igeuze na upike upande wa pili kiasi kisha iipue na uiweke kwenye sahani yenye kitchen towel ili kukausha mafuta. Rudia hii process kwa unga wote uliobakia. Na chapati zitakuwa tayari

Read and Write Comments

Mapishi ya wali wa Kiafrika Mangaribi

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Mchele (rice vikombe 2 na 1/2)
Vitunguu (onion 2)
Nyanya ya kopo (tin tomato kopo 1)
Tangawizi (ginger paste kijiko 1 cha chakula)
Kitunguu swaum (garlic paste kijiko 1 cha chakula)
Paprika (kijiko 1 na 1/2 cha cha chai)
Pilipil (scotch bonnet pepper 1)
Curry powder (kijiko 1 cha chai)
Maggi cubes 3(unaweza kutumia yenye ladha ya chicken, beef au vegetable. Inategemea unasevu na mchuzi wa aina gani)
Chumvi (salt)
Mafuta (vegetable oil)

Matayarisho

Loweka mchele kwa muda wa dakika 10.Katakata vitunguu kisha weka pembeni, saga pamoja nyanya ya kopo,pilipili, tangawizi na kitunguu swaum kisha weka pembeni. Baada ya hapo kaanga vitunguu vikiiva tia curry powder, maggi cubes, chumvi na paprika na uchanganye vizuri. Kisha tia mchanganyiko wa nyanya na uupike mpaka uive. Baada ya hapo tia mchele na maji na uupike mpaka ukaribie kuiva kisha ugeuze na umalizie kwa kutia njegere na umalizie kuupika mpaka uive. baada ya hapo utakuwa tayari kuseviwa na mboga yoyote kama kuku, nyama, samaki au assorted meat (Mchanganyiko wa utumbo, makongoro na nyama), Hapo mimi nili-save na mchuzi wa kuku wa kienyeji.

Read and Write Comments

Mawazo ya Chakula cha Usiku cha Dakika 20 kwa Familia Yote

Leave a Comment / Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mawazo ya Chakula cha Usiku cha Dakika 20 kwa Familia Yote 🌮🍝🍗

Kama AckySHINE, leo nataka kushiriki mawazo ya chakula cha usiku ambayo yanaweza kuandaliwa kwa haraka na kwa urahisi katika dakika 20 tu! Nimepata maswali mengi kutoka kwa watu ambao wanahitaji chakula cha jioni kinachoweza kupikwa haraka, lakini bado ni kitamu na kinachofurahisha kwa familia nzima. Hivyo, leo nitaenda kupendekeza chaguzi kadhaa ambazo naamini zitakufurahisha na familia yako.

Tacos za Kuku 🌮
Tacos za kuku ni chaguo bora kwa chakula cha jioni cha haraka. Unaweza kuandaa kuku wa kusaga, kuongeza viungo vya ladha kama vile pilipili, chumvi, tangawizi na vitunguu. Kisha, unaweza kuchoma kuku huyo na kuweka katika taco, na kuongeza nyanya, avokado, na jibini. Bila shaka, usisahau kuongeza limao kwa ladha ya ziada!
Pasta ya Kuku na Mchuzi wa Krimu 🍝
Pasta ni chakula rahisi cha jioni ambacho kina ladha kubwa na familia yote. Kwa mfano, unaweza kuandaa pasta ya kuku na mchuzi wa krimu. Chukua kuku uliyomaliza na kuongeza vitunguu, kitunguu saumu, pilipili, na tangawizi. Kisha, unaweza kuongeza mchuzi wa krimu na kuweka pasta ambayo tayari imepikwa. Hakika familia yako itafurahia ladha hii ya kitamu!
Vitumbua vya Kuku 🍗
Vitumbua vya kuku ni chaguo jingine la haraka na rahisi la chakula cha usiku ambalo linaweza kuandaliwa katika dakika 20 tu. Unaweza kuandaa kuku wa kusaga na kuongeza viungo kama vile vitunguu, pilipili, chumvi, na tangawizi. Kisha, unaweza kutengeneza vitumbua na kuchoma kwenye sufuria. Ikiwa una watoto, unaweza kuwauliza wakusaidie kufanya vitumbua hivi, hata watafurahi kushiriki katika mchakato wa kupika!
Pizza ya Familia 🍕
Pizza ni chakula maarufu cha jioni kinachopendwa na watu wengi. Kwa nini usijaribu kuandaa pizza ya familia yako mwenyewe? Unaweza kununua mizinga ya pizza tayari kutoka dukani na kuongeza toppings unazopenda. Kwa mfano, unaweza kuongeza jibini, nyama ya nguruwe, pilipili, na vitunguu. Basi, weka pizza kwenye oveni na uipike hadi iwe dhahabu na crispy. Familia yako itafurahi kula pizza ambayo wamelihusisha katika mchakato wa kupika!
Saladi ya Kuku 🥗
Saladi ni chakula kingine cha jioni ambacho kinaweza kuandaliwa haraka na kwa urahisi. Unaweza kuanza kwa kuchemsha kuku na kisha kukiharibu vipande. Kisha, unaweza kuongeza mboga mboga kama nyanya, pilipili, vitunguu, na karoti. Kisha, unaweza kuongeza vijiko vichache vya mchuzi wa saladi kama vile mafuta ya mizeituni na asali. Hakika familia yako itafurahi kula saladi yenye afya na kitamu!

Nimepata furaha kushiriki mawazo haya ya chakula cha usiku cha dakika 20 kwa familia yote. Kuna chaguzi nyingi za chakula ambazo zinaweza kuandaliwa kwa haraka na bado zina ladha nzuri na ya kuridhisha. Kwa mfano, tacos za kuku, pasta ya kuku na mchuzi wa krimu, vitumbua vya kuku, pizza ya familia, na saladi ya kuku. Chagua moja ambayo inakuvutia zaidi na ujifurahishe na familia yako katika chakula cha jioni cha dakika 20!

Je, una mawazo mengine ya chakula cha usiku cha haraka kwa familia yote? Tafadhali nishirikishe katika sehemu ya maoni hapa chini! ✨🍽️

Read and Write Comments

Madhara ya kula yai bichi

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Yai bichi linaweza kuwa na vijidudu viitwavyo kwa kitaalamu “SALMONELLA” vinavyoweza kusababisha tumbo kuuma, kichefuchefu na pia kuharisha.
Vijidudu ya “Salmonella” vinaweza kusababisha madhara makubwa kwa watoto, wazee na wale wenye hali dhaifu ya kimwili kama wagonjwa wa UKIMWI.

Pia yai bichi lililowazi linaweza kuwa zalio zuri la vimelea vya maradhi mbalimbali. Inashauriwa kupika yai mpaka liive kabisa, na kuhakikisha kwamba hakuna ute unaoteleza.

Kama ni yai la kuchemsha, lichemshwe kwa dakika kumi zaidi baada ya maji kuchemka. Pia ni muhimu kuhakikisha kwamba vyombo vilivyotumika k u k o rogea yai bichi vinaoshwa kwa maji na sabuni kabla ya kuvitumia tena kwa matumizi mengine ili kuepuka maradhi.

Read and Write Comments

Mchemsho wa samaki na viazi

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Samaki mbichi (1)
Viazi mbatata (3)
Nyanya (1)
Kitunguu maji
Limao
Kitunguu saumu
Tangawizi
Chumvi
Pilipili
Vegetable oil

Matayarisho

Safisha samaki kisha mmarinate na tangawizi, kitunguu swaum, chumvi na limao kwa muda wa masaa mawili. Baada ya hapo menya viazi na uvikate vipande vidogo kisha vioshe na viweke kwenye sufuria yenye maji kiasi kwa ajili ya kuvichemsha. Viinjike jikoni na uviache vichemke kwa dakika 7. Vikisha chemka tia samaki, katia kitunguu,pilipili, chumvi, limao, vegetable oil na nyanya na uache supu ichemke mpaka samaki na viazi vitakapoiva. baada ya hapo supu itakuwa tayari kwa kuliwa.

Read and Write Comments

Mapishi ya Wali na kuku wa kienyeji

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Kuku wa kienyeji (boiler chicken 1)
Mchele (rice 1/2 kilo)
Nyanya ya kopo (tin tomato 1)
Vitunguu (onion 2)
Vitunguu swaum (garlic cloves 6)
Tangawizi (ginger)
Carry powder
Binzari ya njano (Turmaric 1/2)
Njegere(peas 1/2kikombe)
Carrot iliyokwanguliwa 1
Limao (lemon 1)
Bilinganya (aubergine 1)
Chumvi
Pilipili (scotch bonnet pepper)
Mafuta (vegetable oil)

Matayarisho

Loweka mchele kwa muda wa dakika 10 na uchuje maji yote kisha chemsha maji ya moto na uweke pembeni. Kisha tia mafuta kiasi katika sufuria na ukaange vitunguu, carrot na njegere pamoja. kwa muda wa dakika 5 baada ya hapo tia turmaric na chumvi. pika kwa muda wa dakika 5 na utie mchele na maji ya moto kiasi funika na upike mpaka uive.
Chemsha kuku pamoja na limao, chumvi, kitunguu swaum na tangawizi mpaka aive kisha mweke pembeni. Saga pamoja kitunguu,kitunguu swaum, tangawizi na nyanya. Kisha bandika jikoni na uache uchemke bila mafuta mpaka maji ya kauke.Baada ya hapo tia chumvi, mafuta ,curry powder, bilinganya na kuku. Kaanga pamoja kwa muda kisha tia maji au supu ya kuku kwa kukadiria mchuzi uutakao. Acha uchemke mpaka mabilinganya yaive na hapo mchuzi utakuwa tayari kuseviwa na wali.

Read and Write Comments

Jinsi ya kuandaa biskuti za Siagi Na Jam

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

MAHITAJI

Unga – 2 Vikombe
Sukari ya icing – 1 Kikombe
Siagi – 250 gm
Yai – 1
Vanilla – 2 Vijiko vya chai
Baking powder -1 Kijiko cha chai
Jam – ¼ kikombe
Lozi – ¼ kikombe

JINSI YA KUPIKA

Koroga siagi na sukari katika mashine ya keki (cake mixer) mpaka iwe laini (creamy).
Tia yai na vanilla koroga mpaka mchanganyiko uwe laini kama sufi.
Tia unga na baking powder changanya na mwiko.
Chota mchanganyiko kwa mkono (kiasi cha kijiko kimoja cha supufanya duara kisha weka kwenye treya ya kupikia.
Bonyeza kila kiduara katikati kwa kidole, kisha weka jam na tupia lozi zilizomenywa na kukatwa katwa.
Pika (bake) katika oven moto wa 375° F kama muda wa dakika 15 hivi huku unazitazama tazama

Read and Write Comments

Jinsi ya kupika Biryani ya mbogamboga

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Biriani ni miongoni mwa vyakula ambavyo ni nadra sana kupikwa katika familia nyingi tofauti na vyakula vingine. Inawezekana ni kutokana na watu wengi kutoelewa namna ya kuoika chakula hiki kutokana na kuhitaji viungo vingi ambavyo huwapa usumbufu wapishi.
Kuna aina mbalimbali za upishi wa biriani ambapo mara nyingi hutofautiana kutokana na viungo vinavyotumika katika upishi.
Biriani la mbogamboga ni miongoni mwa aina hizo za upishi. Chakula hiki kinaweza kuliwa na kila mtu hususan wale wasiotumia nyama wala samaki.

Mahitaji:

½ kg mchele wa basmati
Kitunguu maji kikubwa 1
Nyanya 1 kubwa
Karoti 1 kubwa
Njegere robo kikombe
Kiazi ulaya 1 kikubwa
Tangawizi za kusaga kijiko 1
Kitunguu swaumu cha kusaga kijiko 1
Karafuu kijiko 1
Majani ya kotimili fungu 1
Maziwa ya mtingi ¼ kikombe
Chumvi na pilipili kiasi
Unga wa dhani kijiko 1 cha mezani
Juisi ya limao kijiko 1 cha mezani
Mafua ¼ lita

Maandalizi:

Chemsha mchele na kisha weka pembeni
Osha mbogamboga zote isipokuwa vitunguu na nyanya
Changanya mtindi na tangawizi pamoja na kitunguu swaumu viache vikae kwa muda wa saa moja
Chukua sufuria weka mafuta na kisha kaanga vitunguu maji, weka nyanya, chumvi, kotimili na limao halafu weka karafuu na kanga hadi vichanganyike vizuri
Miminia mchanganyiko wa mtindi na baadaye weka pilipili na baadaye weka unga wa dhania
Chukua mchele uliochemshwa changanya na mchanganyiko huo
Palia moto juu ya chakula chako na acha kwa muda wa dakika 30
Baada ya hapo chakula chako cha biriani kitakuwa tayari kwa kuliwa

Read and Write Comments

Mapishi ya Kachori

Leave a Comment / Dondoo za Mapishi na Lishe, Upishi na Maandalizi ya Milo yenye Afya

Mahitaji

Viazi mbatata (potato 4 vya wastani)
Nyama ya kusaga (mince beef 1 kikombe cha chai)
Kitunguu (onion 1 cha wastani)
Carrot 1
Hoho (green pepper 1/2)
Kitunguu swaum (garlic)
Tangawizi (ginger )
Binzari nyembamba (ground cumin 1/2 kijiko cha chai)
Binzari manjano (turmeric 1/2 kijiko cha chai)
Curry powder 1/2 kijiko cha chai
Limao (lemon 1/2)
Pilipili ya unga (chilli powder 1/2 kijiko cha chai)
Giligilani (coriander kiasi)
Chumvi (salt)
Mafuta (vegetable oil)
Unga wa ngano kiasi

Matayarisho

Katakata vitunguu na hoho katika vipande vidogo vidogo na kisha kwangua carrot na uweke pembeni. Chemsha viazi na chumvi kidogo vikiiva viponde na uviweke pembeni, Baada ya hapo tia nyama limao, chumvi, kitunguu swaum na tangawizi ichemshe mpaka iive na uhakikishe maji yote yamekauka. Kisha Tia binzari zote, pilipili, curry powder, giligilani, vitunguu, hoho na carrot. Pika mchanganyiko huo kwa muda wa dakika 3 na kisha ipua. Baada ya hapo changanya na viazi kisha tengeneza maduara ya kiasi na uyaweke pembeni. Chukua unga wa ngano kiasi na uchanganye na maji kupata uji usiokuwa mzito au mwepesi sana. baada ya hapo chovya madonge katika huo uji na uyachome katika mafuta. Hakikisha zinaiva na kuwa rangi ya brown na hapo zitakuwa tayari kwa kuliwa.Unaweza ukazisevu na chatney yoyote unayopendelea.

Read and Write Comments

Activity	Status	Started	Ended	Remarks
AckySHINE App development	Active	January 2021	Ongoing	Create Mobile application for AckySHINE
Full redesigning	Active	November 2020	Ongoing	Move to another platform. Other URLs will change
Research Consultancy	Completed	June 2018	August 2018	Consultation services
Monitoring and evaluation	Completed	June 2018	August 2018	Consultation services
Training and facilitation	Completed	June 2018	August 2018	Consultation services
Change from content publisher web to service provider	Active	June 2018	Ongoing	Change from blog to service provider website.
English to Swahili Translation services	Completed	August 2017	September 2017	All translation services
Web designing and development	Completed	January 2017	March 2017	Multiple platform
AckySHINE Market	Closed	July 2015	January 2017	Closed Permanent
AckySHINE Kutafutana	Closed	April 2016	June 2020	Closed permanent
AckySHINE Dedication	Pending	June 2018	Ongoing	Coming soon
Designing AckySHINE Shop	Completed	February 2017	February 2017	AckySHINE Shop is a collection of digital products
Designing AckySHINE Library	Completed	November 2016	November 2017	Pdf Library for reading and downloading pdf
English Website Content creation	Pending	August 2016	May 2018	Creation of New posts ceased.
Swahili Catholic Website	Pending	March 2015	May 2018	Creation of New posts ceased.
Swahili website Content creation	Pending	January 2015	May 2018	Creation of New posts ceased.
Advertising and marketing	Active	March 2015	Ongoing	Ads Displaying and Guest posts
Website creation	Completed	January 2015	January 2015	This website was created on 7 Jan 2015, 18:41.

Activity	Nature	Description
Research Consultancy	Offline	Research Consultation services
Monitoring and evaluation	Offline	M&E Consultation services
Training and facilitation	Offline	Training and Facilitation Consultation services
English to Swahili Translation services	Offline	English Swahili translation services
Web designing and development	Offline	Multiple platforms
AckySHINE Market	Closed	Closed Permanent
AckySHINE Kutafutana	Closed	Closed permanent
AckySHINE Dedication	Pending	Coming soon
Designing AckySHINE Shop	Pending	AckySHINE Shop is a collection of digital products
Designing AckySHINE Library	Pending	Pdf Library for reading and downloading pdf
English Website Content creation	Pending	Creation of New posts ceased. Old posts are available
Swahili Catholic Website	Pending	Creation of New posts ceased. Old posts are available
Swahili website Content creation	Pending	Creation of New posts ceased. Old posts are available
Advertising and marketing	Online	Ads Displaying and Guest posts