Hapa Tanzania matumizi, umilikaji, usafirishaji na kuhusika katika dawa za kulevya kama vile bangi, hiroini, kokaini na mirungi yamepigwa marufuku. Hii ni pamoja na dawa ambazo zimethibitishwa na daktari kuwa zisitumike kwa matibabu. Kwa Tanzania “gongo”pia ni haramu.
Polisi akimkamata mtu anayekwenda kinyume na sheria, humpeleka mtu huyo mbele ya vyombo vya sheria na atahukumiwa ikithibitika kuwa ana hatia. Sheria i inatoa adhabu kali kwa makosa yanayohusiana na dawa za kulevya. Faini ya shilingi milioni 10 za Kitanzania au kifungo cha maisha au vyote kwa pamoja.

Serikali inatakiwa iamue kuwepo kwa matangazo ya biashara
ya pombe na sigara au la? Serikali ina wakati mgumu katika
kuamua kati ya kulinda afya za watu na shinikizo litokalo
kwa wakulima pamoja na makampuni yanayotengeneza pombe
na sigara. Wenye viwanda na wauzaji wanataka bidhaa hizi
zitangazwe kibiashara kwa sababu wanapata pato kutokana na
kuzalishwa na kuuzwa kwa bidhaa hizi. Serikali yenyewe pia
inapata faida kutokana na kutangazwa kwa tumbaku na pombe
kwa sababu uuzaji wake unaipatia serikali ushuru kupitia kodi.
Nchini Tanzania serikali imeamua kuwa matangazo ya biashara
ya sigara yawe na onyo lisemalo,“Uvutaji wa sigara ni hatari kwa
afya yako”. Hii inawajulisha wavutaji wa sigara kuhusu hatari
za uvutaji wa sigara na kuacha kila mtu ajiamulie mwenyewe.

Katika baadhi za jamii viungo vya uzazi vya nje vya msichana,
yaani kisimi au sehemu ya ndani na nje ya mashavu ya uke
yanakatwa na kuondolewa kabisa. Huu ndiyo ukeketaji au
kutahiriwa kwa mwanamke.
Wakati mwingine uekeketaji hufanyika katika umri wa miezi ya
mwanzo ya maisha ya mtoto wa kike. Mara kwa mara kutahiriwa
kwa wanawake hufanyika wakati msichana anapofikia utu uzima
au kuadhimisha na kuvuka kutoka utoto kuingia utu uzima.
Mara nyingine ukeketaji ni sehemu ya unyago na kuadhimia kwa
msichana kujifunza jinsi ya kuwa mtu mzima.
Kuna aina mbalimbali za ukeketaji:
1 Sehemu ya ngozi inayofunika kisimi huwa inaondolewa.
Mara nyingine kisimi au eneo lake hukatwa pia. Watu
wengi huita aina hii sunna.
2 Kisimi pamoja na sehemu za mashavu ya ndani
hutolewa.
3 Sehemu yote au baadhi ya viungo vya nje hutolewa na
uke hufungwa kwa kushona. Hii huacha sehemu ndogo
ya tundu ambapo mkojo na damu ya mwezi (hedhi)
hupita. Aina hii huitwa mfyato (Infibulation).
4 Aina yeyote ya kuchezea kwa lengo la kuharibu
sehemu yoyote ya viungo vya nje kama vile kutia vitu
vyenye madhara kwenye uke, kurefusha mashavu au
kisimi kwa kuvivuta au kutoboatoboa.

Siku salama ni siku ambazo hakuna yai ambalo lipo tayari kwa kurutubishwa. Iwapo mwanamke atajamii ana katika siku salama tu, yaani wakati ambapo hakuna yai lililo tayari kurutubishwa, anaweza asipate mimba. Hata hivyo, i inatakiwa ajue kwa uhakika lini yai linakuwa tayari kurutubishwa.
Kwa vile wasichana wengi mzunguko wa siku zao hubadilika kila wakati, ni vigumu kujua kama kuna yai ambalo lipo tayari kwa kurutubishwa. Mzunguko na siku za hedhi za msichana unaweza kuathirika na mfadhaiko, huzuni, maradhi, safari au mabadiliko mengine katika maisha ya msichana. Hata kama msichana atakuwa na mzunguko ambao haubadilikibadiliki anaweza kupata mabadiliko ya ghafla katika kipindi fulani.
Kwa hiyo, kuhesabu siku salama siyo njia salama ya kuepuka kupata mimba. Kwa upande wa wasichana hakuna siku salama kutopata mimba, kwa sababu mzunguko wa siku zao za hedhi unabadilika badilika hata zaidi kuliko ule wa wanawake watu wazima!

Mapenzi salama ni yale yanayofanyika bila wasiwasi wa kupata mimba zisizotarajiwa, magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI. Mapenzi salama yanaweza kuwa ni pamoja na kumaliza hamu bila ya kujamiiana au kuchukua tahadhari kwa maana ya kutumia kondomu wakati wa kujamiiana.

Kumaliza hamu bila ya kujamiiana ni pamoja na kupiga busu, kukumbatiana, na kupiga punyeto. Vyote hivyo ni vitendo salama kabisa. Kama utajamiiana (kwa maana uume unaingizwa ukeni), ni lazima uhakikishe kuchukua tahadhari muhimu za kinga. Moja ya tahadhari inaweza kuwa wote ni waaminifu kabisa, lakini jambo hili linahitaji nyie wote wawili kuwa waaminifu na kuwa wote muwe mmepima virusi vya UKIMWI na pia msiwe mmefanya ngono hapo kabla (hamkuwa na uhusiano wa kimwili na mtu yeyote kabla. Tahadhari nyingine ni kutumia kondomu. Kondomu inazuia mimba pamoja na magonjwa ya zinaa na uambukizi wa Virusi vya UKIMWI.

Afya ya uzazi inahusiana na mfumo wa uzazi wa mtu, na via
vya uzazi kwa watu. Kwa hali hiyo basi inahusiana na mambo
yote yanayojumuisha uzazi na ujinsia. Ina maana kuwa watu
wana uwezo wa kukidhi mapenzi na usalama katika maisha
yao, kwamba watu wana uwezo wa kuwa na watoto na pia wana
uhuru wa kuamua, kama lini na kwa muda gani wapate watoto.
Yaliyomo humu yanampa haki mwanamume na mwanamke kupewa
habari au kuelekezwa na kufikiwa na njia za uzazi wa mpango
ambazo ni salama, zinazofanya kazi, anazomudu kulipia na njia
zinazokubalika za uzazi wa mpango alizochagua na haki ya kuwa
na huduma za afya zinazofaa ambazo zitawawezesha wanawake
kuwa salama wakati wa ujazito na kujifungua.

Kama umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa, huo ni uamuzi mzuri na ni haki yako. Kutojamiiana kabla ya ndoa ni uamuzi wako binafsi kama ambavyo watu wengine walivyo na haki ya kuamua kuhusu maisha yao.

Hakuna haja ya kujisikia vibaya unaposikia vijana wenzako wanapoelezea jinsi wanavyojamiiana na raha wanayoipata. Unayo haki ya kujisifu kwamba mpaka sasa hivi umeweza kuvumilia kutojamiiana.

Kumbuka kwamba vijana wengi wanaozungumzia kujamiiana wanatia chumvi tu. Iwapo marafiki zako watazidi kukunyanyasa, jaribu kuwaeleza kwa nini umeamua kutojamiiana kabla ya ndoa. Wape ufafanuzi kuhusu madhara ya kujamiiana katika umri mdogo. Kama wataendelea basi hatua sahihi za kuchukua ni kutafuta marafiki wengine mtakaoelewana nao vizuri.

Viungo vya uzazi vya ndani vinaonekana katika michoro inayofuata:

Ukiangalia mchoro huu hapo juu, ambao unaonyesha via vya uzazi vya ndani, utaona uke, mfuko wa uzazi, kokwa za mayai na mirija ya kupitisha mayai. Uke ni mfereji ulio kati ya mfuko wa uzazi na sehemu ya nje ya via vya uzazi. Uke unatumiwa wakati wa kujamii ana, damu ya hedhi na mtoto hupita hapa. Urefu wa uke kwa wastani ni sentimita 7 hadi 8. Mfuko wa uzazi kwa kawaida huwa na ukubwa unaofikia embe ndogo. Yai moja lililorutubishwa hujishikilia kwenye kuta zake nazo huitunza mimba mpaka siku ya kuzaliwa mtoto. Wakati wa ujauzito mfuko wa uzazi hukua taratibu ukistahimili ukuaji wa mtoto. Kila upande wa mfuko wa uzazi i i ipo kokwa ya mayai, ambayo i ina ukubwa kama mbegu ya harage. Kila mwezi yai moja hukomaa kwa upande wa kulia au kwa upande wa kushoto na husafiri kwa kupitia katika mrija wa falopia. Kazi ya mirija ni kupitisha yai lililopevuka kila mwezi kutoka kwenye kokwa za mayai mpaka mfuko wa uzazi. Yai hutungishwa ndani ya mirija hii.

Ukiangalia mchoro huu unaoonyesha via vya uzazi vya nje, utaona midomo ya nje na midomo ya ndani, halafu kisimi, tundu la mkojo, sehemu ya haja kubwa na mlango wa uke. Midomo ya nje na ya ndani ni mii nuko ya ngozi na i iko hapo kuhifadhi sehemu za ndani za uke. Kisimi (au kinembe) ni sehemu ya juu kabisa ndani ya uke na ni sehemu ya uke ambayo humsaidia mwanamke awe na msisimko au asikie utamu wakati wa kujamii ana. Kama tulivyoona hapo juu, mlango wa uke ni tundu ambalo damu hutokea wakati wa hedhi. Pia ni sehemu unapoingia uume wakati wa kujamii ana na mtoto hutokea sehemu hii anapozaliwa. Tundu la mkojo ni juu ya mlango wa uke na ni tundu ambalo mkojo hutokea. Sehemu ya haja kubwa ni sehemu i inapopita haja kubwa (kinyesi).
Kama wewe ni msichana, unaweza kuamua kutumia kioo kujiangalia sehemu zako za via vya uzazi vya nje. Kwa njia hii unaweza kuyaelewa vizuri maumbile yako.

Nifanyeje Kukabiliana na Hisia za Kubaguliwa Kuhusiana na Ngono? 🌟

Habari rafiki! Leo tutajadili jambo muhimu sana kuhusu hisia za kubaguliwa kuhusiana na ngono. Najua huu ni mada nyeti, lakini ni muhimu kuzungumzia ili tuweze kukusaidia kukabiliana na hisia hizi na kuishi maisha yenye furaha na amani. Hivyo, hebu tuanze! 😊

1. Tambua thamani yako ya kipekee. Jua kwamba wewe ni wa thamani na una talanta zako na sifa nzuri. Usikubali hisia za kubaguliwa kukupunguzie thamani yako.

2. Jifunze kuwa na uhakika wa kujiamini. Jiamini na kuthamini nafsi yako. Ukijiamini, itakuwa ngumu sana kwa watu kubagua au kukuumiza kwa maneno yao.

3. Tafuta msaada wa watu wanaokuthamini. Jenga uhusiano na marafiki ambao wanakujali na kukuheshimu. Hawa ndio watu watakaoendelea kukusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

4. Elewa kwamba hisia za kubaguliwa si wewe pekee unazokabiliana nazo. Kila mtu anaweza kukumbana na hisia hizi kwa njia tofauti. Kwa mfano, rafiki yako anaweza kukubaliwa na wengine kwa sura yake tu, lakini wewe unathaminiwa sana kwa uwezo wako wa kusoma na kuandika.

5. Tafakari kuhusu nguvu zako na mafanikio yako. Fikiria mara kwa mara juu ya mafanikio yako na mambo uliyoweza kufanya. Hii itakusaidia kujenga hisia za kujiamini na kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

6. Jiwekee malengo na fanya kazi kwa bidii kuyafikia. Kuwa na malengo na kufanya kazi kuelekea kuyafikia kutakusaidia kuweka nguvu zako kwenye vitu vinavyokufanya ujisikie vizuri.

7. Ongea na watu wazima unaowaamini kuhusu hisia zako. Wazazi, walezi au wakubwa wa familia wanaweza kuwa msaada mkubwa. Wao wanaweza kukuelekeza na kukupa ushauri wa thamani.

8. Jiunge na shughuli au klabu ambayo inakufurahisha. Kwa kufanya hivyo, utaweza kukutana na watu wengine ambao wanashiriki maslahi na vipaji kama vyako. Hii itakusaidia kujenga jamii ya watu wanaokuthamini.

9. Jifunze kujieleza kwa njia nzuri. Kuelezea hisia zako kwa njia ya heshima na upendo inaweza kusaidia kuondoa hisia za kubaguliwa. Kumbuka, sisi sote tunastahili kuheshimiwa na kupendwa.

10. Zingatia afya yako. Kula vizuri, lala vya kutosha na fanya mazoezi. Kuwa na afya njema kutakupa nguvu na uwezo wa kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

11. Jitambulishe na dini yako, imani na maadili ya Kiafrika. Dini na maadili ya Kiafrika yanaweza kukupa mwongozo na nguvu ya kujiamini na kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

12. Tenga muda wa kujifunza na kufanya vitu unavyopenda. Kujenga ujuzi na kufanya vitu unavyopenda kutakupa furaha na kujiamini. Kwa mfano, unaweza kujifunza kupika, kucheza muziki, au kujiunga na klabu ya vitabu.

13. Jifunze kuwa na mtazamo chanya na kutafuta furaha katika mambo ya kila siku. Kukumbuka kufurahia vitu vidogo katika maisha kunaweza kukusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa.

14. Jiunge na vikundi au mashirika yanayoshughulikia masuala ya kijamii. Kujitolea kwenye jamii yako kutakupa fursa ya kujenga uhusiano na watu wengine na kujisikia kuwa na mchango.

15. Muhimu zaidi, kumbuka kwamba ngono ni jambo takatifu ambalo linafaa tu katika ndoa. Kujiweka safi na kuwa na uhusiano wa kimapenzi baada ya ndoa ni njia bora ya kuishi maisha yenye furaha na amani.

Natumai vidokezo hivi vitakusaidia kukabiliana na hisia za kubaguliwa kuhusiana na ngono. Je, una maoni au maswali yoyote? Tungependa kusikia kutoka kwako! Tuandikie katika sehemu ya maoni hapa chini. Kumbuka, unastahili upendo na kuthaminiwa! 🌸🌈

Je, Ni Vipi Kuepuka Kufanya Ngono Kwa Sababu ya Kubembelezwa? 😊✨

Karibu rafiki yangu! Leo, nataka kuongea na wewe kuhusu jambo muhimu sana katika maisha yetu ya ujana – kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Tunakutana na changamoto nyingi katika maisha yetu ya kila siku, na ni muhimu sana kujilinda na kuheshimu thamani zetu. Hivyo, hebu tuanze safari hii ya kujifunza na kuchunguza jinsi tunavyoweza kuepuka shinikizo hili kubwa. 🌟

1. Fanya Maamuzi ya Awali: Jambo la kwanza kabisa ni kufanya maamuzi thabiti ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kuwa na uhakika na maamuzi yako na kuwa tayari kusimama imara dhidi ya shinikizo lolote litakalokuja njia yako. Maamuzi yako yanapaswa kuwa ya uhuru wako na kuongozwa na thamani zako binafsi. 💪

2. Jielewe: Jua thamani yako na ujiamini. Kujielewa vyema ni muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiulize maswali kama "Ni kwa nini ninataka kufanya ngono?" na "Je, ninataka kuwa na uhusiano wa kudumu au ni shinikizo tu la wenzangu?" Kwa kujielewa vyema, utaweza kuwa na msimamo imara na kuepuka kubembelezwa. 🤔

3. Elewa Thamani ya Ndoa: Kuelewa thamani ya ndoa ni muhimu sana. Ndoa ni ahadi ya maisha yako yote na inapaswa kuheshimiwa na kuwa takatifu. Kuweka akiba hadi ndoa inaleta baraka na furaha ya kipekee ambayo haipatikani katika uhusiano usio na msingi. Ndoa inatoa uhuru wa kujifunza, kukua pamoja, na kujenga familia imara. 💖

4. Penda Nafsi Yako: Kujipenda ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jitunze, jidumishe katika afya njema, na tengeneza mipaka sahihi kwa ajili yako. Kumbuka, wewe ni wa thamani na unastahili heshima na upendo wa kweli. 😊💕

5. Chagua Marafiki na Jamii Sahihi: Kuwa na marafiki na jamii inayokuheshimu na kukusaidia kufikia malengo yako ni muhimu sana. Chagua marafiki ambao wana thamani sawa na wewe na wanaunga mkono maamuzi yako ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kwa kuwa na marafiki wanaokuheshimu, utapata ushauri na nguvu ya kusimama imara dhidi ya shinikizo la kubembelezwa. 👫👭👬

6. Jifunze Kutoka Kwa Wengine: Mfano mzuri unaweza kuwa chanzo cha hamasa na nguvu. Sikiliza hadithi za wengine ambao wamefanikiwa kuepuka ngono kabla ya ndoa na jinsi imewaathiri maisha yao kwa njia nzuri. Kwa kujifunza kutoka kwa wengine, unaweza kuongeza imani yako na kujua kwamba wewe pia unaweza kufanya hivyo. 🌟🗣️

7. Kuweka Malengo: Kuweka malengo katika maisha yako ni muhimu ili kusaidia katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Fikiria malengo ya kielimu, kazi, na kujitolea ambayo yanakufanya uwe na kusudi na dira maishani mwako. Malengo yatakusaidia kuweka msisimko na kuwa na lengo kubwa la kufikia badala ya kushiriki katika ngono isiyokuwa na maana. 🎯💼

8. Tumia Muda Wako Vizuri: Kutumia muda wako vizuri ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiunge na klabu za michezo, chama cha wanafunzi, na shughuli zingine ambazo zinakusaidia kukua kiroho, kimwili, na kiakili. Kukaa busy na mambo mazuri kutakusaidia kuepuka mawazo ya kufanya ngono zisizo za lazima. ⚽📚🎨

9. Kuwa na Mwalimu au Mshauri: Kuwa na mwalimu au mshauri ambaye unaweza kuzungumza naye na kumwamini ni baraka kubwa. Wanaweza kukusaidia kwa kutoa ushauri mzuri na kukusaidia kujielewa vyema. Wanaweza pia kukusaidia katika kujenga msimamo imara na kukupa njia bora za kukabiliana na shinikizo la kubembelezwa. 🤝💡

10. Kujenga Uhusiano wa Karibu na Mungu: Kujenga uhusiano wa karibu na Mungu ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Kupitia sala, ibada, na kusoma Neno la Mungu, utapata nguvu na amani ambayo itakusaidia kuwa thabiti katika kuepuka kubembelezwa. Uhusiano wa karibu na Mungu utakupa mwongozo na hekima katika kufanya maamuzi sahihi. 🙏✨

11. Jiwekee Mipaka: Kuweka mipaka sahihi katika uhusiano wako ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Eleza waziwazi thamani zako na kusimama imara katika kuzisimamia. Mipaka itakulinda na itakuwezesha kudumisha usafi wako hadi ndoa. 🚫❌

12. Jitahidi Kufanya Kazi ya Kujitambua: Jitahidi kufanya kazi ya kujitambua ili kuwa na uelewa kamili wa nani wewe ni, thamani yako, na malengo yako maishani. Maisha ya ujana ni fursa nzuri ya kujifunza na kukua katika kujibadilisha na kuwa mtu unayotaka kuwa. Kujua wewe ni nani na kile unachotaka kutoka maisha itakusaidia kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 🌱💪

13. Jitayarishe Kwa Mahusiano ya Kudumu: Kujiandaa kwa mahusiano ya kudumu ni muhimu ili kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Jiwekee viwango vya juu na uhakikishe kuwa unatafuta mahusiano ya kweli na ya kudumu. Kwa kujiandaa kwa ndoa, utaweza kuheshimu na kuenzi thamani yako na kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 💑💍

14. Fikiria Madhara ya Ngono Kabla ya Ndoa: Kufikiria madhara ya ngono kabla ya ndoa ni muhimu sana katika kuepuka kubembelezwa. Fikiria hatari za mimba zisizotarajiwa, maambukizi ya magonjwa ya zinaa, na athari za kihisia ambazo zinaweza kutokea. Kwa kufikiria madhara haya, utapata msukumo wa kudumisha usafi

Upasuaji unafanyika kwa wanawake wote ambao wamegundulika
kuwa na tatizo la kujifungua kwa njia ya kawaida. Hii inafanyika
bila kujali hali yao kwa maana kwa watu wenye ulemavu na
wasio na ulemavu. Kila mwanamke atapata huduma hiyo kama
itakuwepo sehemu anapoishi.
Tatizo lililopo hapa Tanzania kwa sasa hivi hasa sehemu
zilizojitenga ni umbali wa kufikia huduma hii. Umbali huu
unamfanya mama aliyeanza uchungu wa kujifungua kushindwa
kuweza kufika kwa muda unaotakiwa.

Kufuatia vitendo vibaya vya mauaji ya Albino, vilivyozuka
Tanzania tangu mwaka 2007 hadi sasa, Serikali imechukua
hatua kadhaa kurekebisha hali hiyo. Hatua hizo ni pamoja
na:
• Kuliagiza jeshi la polisi kuwatafyta na kuwakamata wauaji
wa aalbino.
• Kumteua Albino kuwa Mbunge wa Viti Maalumu Wanawake.
• Kutangaza hadharani kuwa mauaji haya siyo utamaduni
• bali ni uhalifu mbaya ambao lazima uchukuliwe hatua za
kisheria.
• Kutaka mikoa yote watangaze majina ya watu wote wanahusika
na mauaji haya.
• Kuliagiza jeshi la polisi kuwatafuta na kuwakamata
wauaji wa Albino.
• Kuanzishwa kamati maalumu ya mahakimu ili kuharakisha
hukumu za wauaji.
• Viongozi wa juu wote wanalaani vitendo hivi katika mikutano
ya hadhara na matukio maalumu kama wakati wa mbio
za Mwenge wa Uhuru mwaka 2009.

Watoto wengi wanaozaliwa na ualbino, wazazi wao wana rangi
ya ngozi, nywele na macho inayafanana na watu wa kabila /asili
yao. Mwili wa kila mwanadamu una seti mbili za vinasaba (moja
hutoka kwa mama na moja hutoka kwa baba). Mtu anaweza
kuwa na rangi ya asili ya kawaida, lakini akawa na kinasaba cha
ualbino. Kama mtu ana kinasaba kimoja cha rangi ya asili na
kimoja cha ualbino atakuwa na taarifa za vinasaba vya kutosha
kutengeneza rangi ya asili. Kinasaba cha ualbino ni seli dhoofu
haiwezi peke yake kuonyesha ualbino mpaka mtu awe nazo
mbili kwa pamoja.
Kama wazazi wote wawili wana vinasaba vya ualbino na wote
hawaonyeshi ualbino, kuna uwezekano wa kupata mtoto Albino
kati ya mmoja katika wanne kwa kila mimba.

Wasichana na wanawake wanaweza kulewa kwa ujumla.
Mara nyingi, hulewa pombe haraka kuliko wanaume. Hii
inatokana na uzito mdogo wa miili yao, na kiasi cha mafuta na
maji katika miili yao. Kilevi husambaa kiasi kikubwa katika miili
ya wanawake. Maini yao huharibika kirahisi zaidi kuliko maini
ya wanaume.

Kutokana na kilevi, wanawake au wasichana huwa wepesi
kufanya vitu ambavyo wasingefanya kama wasingelewa.
Wanaume hutumia nafasi hii kuwashawishi kufanya mapenzi
bila kuchukua tahadhari yoyote kama vile kutumia kondomu ili
kupunguza maambukizo ya VVU.

Kuna sababu kuu mbili i kwa wana ndoa kupata maambukizi i ya Virusi vya UKIMWI na UKIMWI.
Kwanza, i inawezekana kuwa mmoja kati yao alikuwa tayari na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI kabla ya siku ya kuoana. Kwani hata mtu aliyeambukizwa na Virusi vya UKIMWI anaweza kuonekana mwenye afya nzuri i na kuwa navyo mwilini siku ya harusi. Hii ni pale ambapo awali alifanya ngono na mtu aliyeambukizwa Virusi i ama alivipata kwa kupitia njia nyingine kwa mfano, njia ya damu i siyo salama..
Kama mtu aliwahi kufanya ngono kabla, njia pekee ya kuhakikisha kuwa hana virusi kabla ya kufunga ndoa ni kwenda kupima damu.
Pili, wanandoa hao wanaweza kuambukizwa baada ya kufunga ndoa, pale ambapo mwenzi mmoja atafanya mapenzi na mtu mwingine. Kama mmoja wao au wote wawili watafanya ngono na mpenzi mwingine (mahusiano nje ya ndoa) wanaweza kupata maambukizi ya Virusi vya UKIMWI.

Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.