Ugumba wa mwanamke ni hali ya mwanamke kushindwa kupata mimba. Kama kwa wanaume kuna mambo mengi yanayoweza kusababisha ugumba wa wanawake.
Ili mwanamke aweze kupata mimba, vitu vingi lazima vitokee. Lazima yai lipevushwe, lazima yai lii ngie kwenye mrija wa kupitisha yai ambapo mimba hutungwa, tena lazima yai lililorutubishwa lifikie kwenye mfuko wa mimba na mwishoni lazima utando ndani ya mfuko wa uzazi uandaliwe. Endapo yoyote kati ya hali hizi hazitafikiwa kwa sababu fulani, mimba haiwezi kutunga. Sababu za kutopevuka yai mara nyingi ni mfadhaiko wa kiakili na kisaikologia na sababu za kuziba mrija wa kupitisha yai mara nyingi ni magonjwa ya zinaa. Wanawake wengine wamepata ugumba kutokana na kujaribu kutoa mimba, matokeo yake wameziharibu kabisa sehemu za ndani za viungo vya uzazi. Bahati mbaya, hali nyingi katika hizi haziwezi kurekebishwa na wanawake wanabaki wagumba wa kudumu.
Kuna mambo mengine yanayosababisha ugumba wa muda. Mambo hayo ni pamoja na ugonjwa, ulevi, matumizi ya dawa za kulevya, lishe duni, mshituko na majonzi. Vingi vya vyanzo hivi vinaweza kutibwa, kwa mfano, kutumia madawa ya kulevya. Mara vikitibiwa, mwanamke ataweza kupata mimba.

Pombe ina tabia ya kufanya ubongo kushindwa kufikiri, na
kushindwa kujizuia na vishawishi vya kufanya mapenzi. Pombe
huwafanya watu kustarehe, kuwa wazembe na kushindwa kutoa
maamuzi ya busara kutokana na kutojali. Ndiyo maana kuna
uhusiano sana kati ya maambukizo ya VVU na ulevi wa kupindukia.

Ndiyo, hata akitoa uume nje ya uke kabla ya kumwaga mbegu anaweza akaambukizwa Virusi vya UKIMWI na UKIMWI. Ni hatari kwa mwanamke na pia kwa mwanaume, kwa sababu vijidudu vimo ndani ya majimaji ukeni na uumeni. Hasa kama mmoja kati ya wapenzi ana vidonda au michubuko midogo sehemu za siri, Virusi vya UKIMWI. huingia kwa urahisi.

Kutoa uume nje ya uke kabla ya kumwaga shahawa siyo njia salama ya kujikinga na maambukizi ya Virusi vya UKIMWI.

Hii ni kweli kabisa. Watu wanaoishi na ualbino ni watu wa
kawaida kama binadamu wengine wote na wanaweza kuwa
wa aina tofauti kama binadamu wengine. Wanaweza kuwa
wadogo au warefu, wanene au wembamba, warembo au wasio
warembo, wenye vipaji au wa wastani. Wanaweza kuwa na
uthubutu au wenye aibu, wachangamfu au jeuri, wenye tabia ya
ushirikiano au wenye tabia ya uhasama.
Kumbuka kuwa utofauti wao upo tu kwenye muonekano wa ukosefu
wa rangi kwenye ngozi, nywele na macho. Wakati umefika kwa
jamii kujifunza kuwakubali Albino kama binadamu wengine, wenye
hisia, mahitaji, uwezo na wanastahili haki zote za binadamu kama
alivyo mtu mwingine yoyote.

Zipo sababu nyingi zinazowafanya watu kutumia dawa za kulevya, nazo ni kama zifuatazo:
Watu wengi hutumia dawa wakitumaini kusahau matatizo yanayowakabili, wengine hutumia kama viburudisho na wanataka kujionyesha kwamba ni watu wazima na wenye nguvu. Wengine pia huanza kutumia dawa kiutani na hatimaye hushindwa kujizuia kuzitumia. Wengine hutumia kutokana na msukumo wa rika au kutokana na kushawishiwa na watu wengine kwamba dawa za kulevya huwapa raha. Wengine hutumia kutokana na ukali wa maisha, uchovu pamoja na upweke. Kimsingi, dawa za kulevya hazimpatii mtu ufumbuzi wa matatizo, bali humwongezea matatizo mtumiaji.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.

Uwezekano wa kuambukizwa virusi vya UKIMWI kwa kunyonyana ndimi ni mdogo sana. Kwa kubadilishana mate wakati wa kubusiana tu, haiwezekani maambukizi ya virusi vya UKIMWI kutokea. Lakini kama mmoja kati ya wapenzi ana vidonda / michubuko mdomoni, uwezekano wa kuambukizana huongezeka.

Mapenzi salama ni yale yanayofanyika bila wasiwasi wa kupata mimba zisizotarajiwa, magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizi ya virusi vya UKIMWI. Mapenzi salama yanaweza kuwa ni vitendo vya kumaliza hamu bila uume kuingizwa ukeni. Ngono ya kuingiza uume ukeni inaweza kuwa ngono salama kama tahadhari husika zinatumika.
Vitendo vya kumaliza hamu bila kujamiiana ni kupiga busu, kukumbatia, kunyonyana ndimi, kushikana mikono na kupiga punyeto. Matendo haya yote ni salama kabisa kuhusiana na mimba zisizotarajiwa na maambukizi ya virusi vya UKIMWI.
Ili kuhakikisha mnafanya mapenzi salama wakati mnahusisha mwingiliano kati ya uume na uke, lazima mchukue tahadhari. Tahadhari mojawapo ni uaminifu katika mapenzi, kwa maana wewe uwe mwaminifu na yeye awe mwaminifu. Lakini pia inabidi muwe na uhakika kwamba wote wawili hamjaambukizwa magonjwa wakati mnapojamiiana kwa mara ya kwanza. Tahadhari nyingine ni kutumia kondomu. Kondomu inazuia mimba pamoja na magonjwa ya zinaa. Kuwa mwaminifu pekee yake haitoshi kama mmoja wenu au wote wawili mliwahi kujihusisha na uhusiano wa kimapenzi ambao haukuwa salama. Kama kweli mnataka kuwa upande wa uhakika wote ni vyema kwenda kupima Virusi vya Ukimwi kwa hiari.

Hapana, hii si kweli! Vijana wanaoamini kwamba wana uwezo wa kufikiri baada ya kuvuta bangi kwa sababu inawapa hisia ya kuzoea mihemko ya kusikia vizuri au kufahamu kwa haraka. Lakini ni kawaida kwamba uvutaji wa bangi unaathiri shule, kazi na shughuli nyingine kinyume na matarajio ya mafanikio. Siku zote vijana wavutaji bangi wanapoteza ari shuleni au mafunzoni. Wanashindwa kuweka malengo ya maisha yao ya baadaye.

Punyeto ni kupapasa au kusugua kiungo cha uzazi ili uweze kupata
starehe. Hakuna kosa kwa tendo hilo, kwa sababu hakuna tatizo
lolote kwa mvulana au msichana. Kwa kawaida watu hufanya hivyo
kwa siri, baadhi ya mila na desturi wanapinga kufanyika kwa
tendo hili hata hivyo hakuna sheria yoyote kuhusu punyeto.

Watu wanokunywa kupitia kiasi huathiri jamii kwa njia
mbalimbali. Madhara mengine hutokea kwa kuwa wanafanya
vitu ambavyo wasingevifanya iwapo wasingekuwa wamelewa.

Watu wakilewa, huweza kuwa na hasira, wagomvi hivyo basi
huwadhuru wengi kiakili na kimwili. Isitoshe, ajali nyingi za
kazini na barabarani hutokea watu wakiwa wamelewa. Mara
nyingi watu wasiokuwa na hatia na vilema hupoteza maisha yao
kutokana na ajali zinazohusiana na ulevi.

Watu wanaokunywa
pombe kupita kiasi hupunguza uangalifu na hivyo basi kuchangia
katika kuenea kwa VVU kwenye jamii. Watu wanaokunywa pombe
wanaweza pia kufanya ujambazi katika jamii. Pia wanaokunywa
kupita kiasi si wafanyakazi wa kutegemewa kwani hutumia
muda mwingi nje ya sehemu zao za kazi.

Watu waliozoea kunywa pombe nyingi hupoteza pesa zao nyingi
kununua pombe na muda wao mwingi kufikiria jinsi ya kupata
pesa za kunywea pombe.

Kutokana na gharama za kununua
pombe familia zao hukosa pesa za vitu muhimu kama kodi ya
nyumba, ada na sare za shule na chakula.

Vijana wanaokunywa pombe huanza kuiba pesa nyumbani kwao
ili kununulia pombe. Matumizi mabaya ya pombe mara nyingi
husababisha matatizo au kuvunjika kwa familia, au urafiki.

Vilevile husababisha matokeo mabaya shuleni au kuacha kabisa
shule, hali ambayo inaweza kusababisha kukosa nafasi za kazi,
kujitegemea wewe mwenyewe na kusaidia famila yako na jamii.

Je, Ni Sahihi Kuanza Kujihusisha na Ngono nikiwa na Mpenzi Wangu? 🤔

Jambo zuri kujiuliza! Ni wazi kwamba, kujihusisha na ngono ni suala nyeti sana. Wakati mwingine, vijana huwa na presha ya kuanza kujihusisha na ngono mapema katika uhusiano wao. Hata hivyo, ni muhimu kuzingatia mambo kadhaa kabla ya kufanya uamuzi huo muhimu. Hapa kuna mambo ya kufikiria:

1️⃣ Umri: Je, wewe na mpenzi wako mna umri unaoruhusiwa kisheria kujihusisha na ngono? Sheria nyingi za nchi yetu zinahitaji mtu awe na umri wa miaka 18 au zaidi kuwa na uwezo wa kujihusisha na ngono. Kuheshimu sheria ni jambo muhimu sana.

2️⃣ Uwazi: Je, mpenzi wako anafahamu wazi nia yako ya kuanza kujihusisha na ngono? Uwazi na mawasiliano ya wazi ni muhimu sana katika uhusiano wowote. Jitahidi kuwasiliana na mpenzi wako kuhusu hisia zako na tamaa zako ili muweze kufikia uamuzi sahihi pamoja.

3️⃣ Hali ya Kihisia: Je, unajisikia tayari kihisia kuanza kujihusisha na ngono? Kujihusisha na ngono ni jambo la kihisia na linahitaji maandalizi ya kutosha. Kama bado hujisikii tayari au una wasiwasi, ni vyema kusubiri hadi uwe na uhakika kabisa.

4️⃣ Ulinzi: Je, mna ufahamu wa umuhimu wa kutumia njia za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa? Kujihusisha na ngono bila kinga kunaweza kusababisha madhara makubwa ya afya na maisha. Hakikisha kuwa mnaelewa umuhimu wa kutumia kinga na mnazingatia kanuni za usalama.

5️⃣ Thamani na Maadili: Je, kujihusisha na ngono kabla ya ndoa ni kinyume na thamani na maadili yako? Kila mtu ana thamani na maadili yake, na ni muhimu kusimama kidete katika kuyaheshimu. Kujihusisha na ngono kabla ya ndoa inaweza kuwa kinyume na maadili yako na kusababisha mizozo ya kihisia.

6️⃣ Ndoto na Malengo: Je, kujihusisha na ngono kwa sasa kutaharibu ndoto na malengo yako ya baadaye? Ni vyema kuwa na mwelekeo na malengo katika maisha yako. Kujihusisha na ngono kabla ya wakati inaweza kuathiri uwezo wako wa kufikia malengo yako ya baadaye, kama vile kumaliza masomo au kupata ajira bora.

7️⃣ Uhusiano Imara: Je, uhusiano wako na mpenzi wako ni imara na thabiti? Kujihusisha na ngono kunahitaji msingi imara wa uhusiano. Kama uhusiano wenu bado una changamoto na migogoro, inaweza kuwa vyema kusubiri hadi muwe imara zaidi kabla ya kuanza kujihusisha na ngono.

8️⃣ Kujali hisia za mwenzi wako: Je, una uhakika kuwa mwenzi wako yupo tayari kujihusisha na ngono? Ni muhimu kuheshimu hisia na maoni ya mwenzi wako. Kama mpenzi wako bado hajisikii tayari, ni vyema kusubiri hadi atakapokuwa tayari.

9️⃣ Kufanya maamuzi binafsi: Kumbuka, maamuzi kuhusu kujihusisha na ngono ni ya kibinafsi na hakuna jibu sahihi au la. Ni wewe pekee ndiye unayejua kile kinachokufaa zaidi. Fikiria kwa kina na jipe muda wa kutosha kabla ya kufanya uamuzi.

🔟 Kusaidiana: Je, unajisikia kuwa tayari kujihusisha na ngono ili tu kumridhisha mpenzi wako? Uhusiano mzuri ni kuhusu kusaidiana na kuheshimiana. Hakikisha kwamba maamuzi yako yanaendana na thamani na maadili yako binafsi, badala ya kufanya kila kitu ili tu kumfurahisha mwenzi wako.

1️⃣1️⃣ Kujitambua: Je, unajisikia kuwa tayari kujihusisha na ngono kwa sababu ya shinikizo la rika au tamaduni? Ni muhimu kujitambua na kuheshimu maamuzi yako binafsi. Usifanye kitu ambacho hujisikii kuwa sahihi kwako tu kwa sababu ya shinikizo kutoka nje.

1️⃣2️⃣ Kuelimisha: Je, umepata elimu sahihi kuhusu ngono na afya ya uzazi? Elimu ni ufunguo wa kufanya maamuzi sahihi. Hakikisha kuwa umepata elimu sahihi kuhusu ngono, kinga dhidi ya magonjwa ya zinaa, na uzazi wa mpango ili uweze kufanya maamuzi yenye hekima.

1️⃣3️⃣ Kujali mustakabali wako: Je, unafikiria juu ya mustakabali wako na uwezekano wa kuwa na familia ya kudumu? Kujihusisha na ngono kunaweza kuwa na athari kubwa kwa mustakabali wako, ikiwa ni pamoja na kuzaa mapema au kusababisha mimba isiyotarajiwa. Hakikisha unafikiria juu ya mustakabali wako na uwezekano wa kuwa na familia ya kudumu kabla ya kufanya uamuzi.

1️⃣4️⃣ Kuwa na malengo ya muda mrefu: Je, unapenda kujihusisha na ngono kwa sababu tu ni jambo linalofurahisha kwa sasa? Ni muhimu kuwa na malengo ya muda mrefu katika maisha. Kujihusisha na ngono kunaweza kuwa jambo la muda mfupi na lenye hatari kubwa. Kuwa na malengo ya muda mrefu kunaweza kukusaidia kusimama kidete na kufanya maamuzi sahihi.

1️⃣5️⃣ Kungojea hadi ndoa: Kwa kweli, njia bora kabisa ya kuepuka shida zote zinazoweza kutokea ni kungojea hadi ndoa kabla ya kujihusisha na ngono. Kwa kufanya hivyo, unawapa nafasi wewe na mpenzi wako kujenga msingi imara wa uhusiano wenu, kutambua thamani ya ahadi ya ndoa, na kuweka malengo ya muda mrefu ya maisha yenu.

Kwa uhakika kabisa, ni muhimu kufanya uamuzi sahihi ambao utakuongoza katika maisha yako ya baadaye. Kila mtu ana maoni na maadili tofauti, kwa hivyo ni muhimu kuzingatia mambo yote kabla ya kufanya uamuzi. Kumbuka, njia bora ya kuepuka hatari na shida za kujihusisha na ngono ni kungojea hadi ndoa. Jiwekee malengo na angalia mustakabali wako na uwezekano wa kuwa na familia ya kudumu. Uchaguzi ni wako! Je, una maoni gani juu

Wakati wa makuzi au kipindi cha kubalehe, wavulana hupitia mabadiliko mbalimbali ya kimwili, kihisia, na kiakili. Mabadiliko haya yanaletwa na ongezeko la homoni, haswa testosterone. Hapa chini ni mabadiliko muhimu yanayotokea kwenye miili ya wavulana wakati huu wa kubalehe:

1. Ukuaji wa Viungo vya Uzazi: Testicles (korodani) na uume hukua na kuongezeka kwa ukubwa.
2. Uzalishaji wa Manii: Wavulana huanza kuzalisha manii, na hivyo kuweza kutungisha mimba.
3. Ukuaji wa Nywele: Nywele huanza kuota katika sehemu mbalimbali za mwili kama usoni, kwapani, sehemu za siri, na kifuani.
4. Sauti Ya Kunong’ona: Kuna mabadiliko ya sauti ambapo sauti huanza kubadilika na kuwa nzito.
5. Ukuaji wa Misuli na Mifupa: Kunakuwa na ongezeko la ukuaji wa misuli na mifupa, na mara nyingi wavulana hukua urefu na mapana.
6. Mwili Kujaa: Wavulana hupata ongezeko la uzito na uwezo wa mwili kufanya kazi za nguvu unaimarika.
7. Mabadiliko ya Kihisia na Kiakili: Wavulana hupitia mabadiliko ya kihisia, ikiwemo kuanza kuvutiwa kimapenzi na wenzao, pia huweza kupitia mihemko isiyo thabiti.
8. Chunusi: Kwenye uso na sehemu nyingine, chunusi zinaweza kutokea kutokana na mabadiliko ya homoni.

Ukuaji huu ni sehemu ya kawaida ya kukua na kila mvulana hupitia mabadiliko kwa kasi na namna yake mwenyewe.

Mabadiliko ya kimwili

• Utaongezeka urefu na uzito, mikono na mabega yatakuwa na nguvu zaidi, uume na korodani zitaongezeka ukubwa;
• Ngozi yako i takuwa na mafuta zaidi na unaweza kuota chunusi usoni;
• Kuota nywele sehemu za siri, makwapani na hatimaye usoni na kwenye kifua
• Kubadilika sauti na kuwa nzito; na
• Uume kusimama / kudinda mara kwa mara na utaanza kuota ndoto nyevu

mabadiliko ya kihisia

• Utaanza kuwa na hisia za kutaka kujamii ana, moyo kwenda mbio, na kuwa na msisimko ukimwona msichana unayekuvutia
• Mvutio kwa wasichana utaongezeka na utaanza kujali namna unavyotaka kuonekana; na
• Kuanza kujiamini, kutotaka kulazimishwa kufanya mbaadhi ya vitu na wewe kutaka kuonekana kama mtu mzima anayeweza kufanya maamuzi pekee yake

Mabadiliko haya ni jambo la kawaida kwa mvulana balehe. Kumbuka, kila mvulana anapitia mabadiliko haya katika nyakati tofauti na ukali / nguvu tofauti.