Wakati mwingine kuwa na muonekano tofauti na watu wengine
huvuta udadisi. Na hasa tukikumbuka kwamba uvumi uliopo
unasema kuwa Albino wako tofauti katika kujamiiana jambo
ambalo linaimarisha udadisi huu. Kwa maana hiyo basi, chukua
muda wa kutafakari. Kama vile tunavyofanya katika urafiki
mwingine ni lazima uchukue muda, ujaribu kujenga mazingira
ya kusikilizana na kuelewana. Mnaweza kufanya shughuli nyingi
pamoja na baada ya muda utaweza kugundua kama urafiki wenu
ni wa kweli kwa maana anakupenda wewe kama ulivyo na siyo
kwa kitu kingine. Baada ya hapo ndipo unaweza kuingia katika
uhusiano wa karibu bila kuogopa kuachwa.

Hatuwezi kusema mwanamke husikia raha gani akijamiiana na mwanaume aliyevaa kondomu au na mwanaume asiyevaa kondomu. Kila mtu ana upendeleo wake, lakini jambo la msingi katika kujamiiana ni hisia, hali ya kuelewana katika mapenzi na kiwango cha msisimko.
Wanawake wengine wanapendelea kujamiiana na mwanaume aliyevaa kondomu, kwa sababu hofu ya kupata mimba au kuambukizwa magonjwa ya zinaa haipo. Wanawake wengine wanapendelea kujamiiana bila kondomu. Lakini, pamoja na hatari ya kupata mimba, siku hizi kujamiiana bila kondomu kuna hatari ya kuambukizana magonjwa ya zinaa na hasa Virusi vya UKIMWI na UKIMWI. Kwa hiyo ni vizuri zaidi kutomwamini mtu yeyote mpaka mpimwe kliniki wote wawili kuwa ni wazima wa afya na kuendelea kuwa waaminifu wote wawili.

Wakati wa makuzi au kipindi cha kubalehe, wavulana hupitia mabadiliko mbalimbali ya kimwili, kihisia, na kiakili. Mabadiliko haya yanaletwa na ongezeko la homoni, haswa testosterone. Hapa chini ni mabadiliko muhimu yanayotokea kwenye miili ya wavulana wakati huu wa kubalehe:

1. Ukuaji wa Viungo vya Uzazi: Testicles (korodani) na uume hukua na kuongezeka kwa ukubwa.
2. Uzalishaji wa Manii: Wavulana huanza kuzalisha manii, na hivyo kuweza kutungisha mimba.
3. Ukuaji wa Nywele: Nywele huanza kuota katika sehemu mbalimbali za mwili kama usoni, kwapani, sehemu za siri, na kifuani.
4. Sauti Ya Kunong’ona: Kuna mabadiliko ya sauti ambapo sauti huanza kubadilika na kuwa nzito.
5. Ukuaji wa Misuli na Mifupa: Kunakuwa na ongezeko la ukuaji wa misuli na mifupa, na mara nyingi wavulana hukua urefu na mapana.
6. Mwili Kujaa: Wavulana hupata ongezeko la uzito na uwezo wa mwili kufanya kazi za nguvu unaimarika.
7. Mabadiliko ya Kihisia na Kiakili: Wavulana hupitia mabadiliko ya kihisia, ikiwemo kuanza kuvutiwa kimapenzi na wenzao, pia huweza kupitia mihemko isiyo thabiti.
8. Chunusi: Kwenye uso na sehemu nyingine, chunusi zinaweza kutokea kutokana na mabadiliko ya homoni.

Ukuaji huu ni sehemu ya kawaida ya kukua na kila mvulana hupitia mabadiliko kwa kasi na namna yake mwenyewe.

Mabadiliko ya kimwili

• Utaongezeka urefu na uzito, mikono na mabega yatakuwa na nguvu zaidi, uume na korodani zitaongezeka ukubwa;
• Ngozi yako i takuwa na mafuta zaidi na unaweza kuota chunusi usoni;
• Kuota nywele sehemu za siri, makwapani na hatimaye usoni na kwenye kifua
• Kubadilika sauti na kuwa nzito; na
• Uume kusimama / kudinda mara kwa mara na utaanza kuota ndoto nyevu

mabadiliko ya kihisia

• Utaanza kuwa na hisia za kutaka kujamii ana, moyo kwenda mbio, na kuwa na msisimko ukimwona msichana unayekuvutia
• Mvutio kwa wasichana utaongezeka na utaanza kujali namna unavyotaka kuonekana; na
• Kuanza kujiamini, kutotaka kulazimishwa kufanya mbaadhi ya vitu na wewe kutaka kuonekana kama mtu mzima anayeweza kufanya maamuzi pekee yake

Mabadiliko haya ni jambo la kawaida kwa mvulana balehe. Kumbuka, kila mvulana anapitia mabadiliko haya katika nyakati tofauti na ukali / nguvu tofauti.

Sheria ya Tanzania inaeleza dawa zilizo halali na zisizo halali.
Tumbaku imekubalika na jamii kwa muda mrefu, na ni katika
miaka kama hamsini iliyopita ndipo madhara yatakanayo na
nikotini iliyomo kwenye tumbaku yalipoanza kukubalika. Hata
hivyo, hadi sasa tumbaku ni halali, lakini ni bangi kwa upande
mwingine si halali kisheria Tanzania.
Kwa hivyo, kutokana na kwamba nikotini kwenye sigara
ina madhara, basi serikali ilichukua hatua ya kuanza
kuwatahadhadharisha wavutaji na kuwazuia vijana kuvuta sigara.
Kuna sheria mpya Tanzania ambayo inawalazimisha
watengenezaji wa bidhaa za tumbaku kuandika tahadhari
ya afya kwenye bidhaa wanazotengeneza na kuuza. Kuanzia
mwaka 2000 bidhaa za tumbaku zote zililazimika kuwa na onyo
kwamba “Uvutuaji wa sigara ni hatari kwa afya yako.”

Kujamiiana ni uamuzi wa mtu binafsi. Ni uamuzi wako na hakuna
mtu yeyote mwenye haki ya kukuamulia. Lakini unapoamua
kujamiiana hakikisha kwamba ni maamuzi uliojulishwa na kwamba
unaelewa matokeo ya kujamiiana. Usisahau kuchukua hadhari
muhimu. kumbuka kutumia kondomu kujikinga wewe na mwenzi
wako kutokana na mimba usizotarajia na magonjwa kama vile
Virusi vya UKIMWI. Madhari mwili wako unaendelea kukua,
kujamiiana bila ya kondomu ni hatari zaidi kuliko mtu mzima,
kwa sababu maambukizo mengine haswa kwa vijana yanaweza
kukuletea matatizo kama vile ugumba baadaye katika maisha.
Pia jiulize mwenyewe kwa uangalifu kama kweli unataka
kujamiiana. Ni muhimu pia kujadiliana na mwenzi wako na kuwa
na hakika kama wote wawili mnataka kujamiiana. Usijamiiane
kwa sababu tu unafikiria kwamba watu wengine wanajamiiana
au unajitosa kwa kuwa unashawishiwa na marafiki au watu
wazima.

Hakuna mwenye kosa, kwa sababu jinsia ya mtoto i inategemea na bahati na hamna uwezekano wa kupanga kuzaa aina fulani ya mtoto. Tulivyoona juu ni mwanaume ndiye aliye na aina mbili za mbegu. Aina moja husababisha kutokea mtoto wa kike na aina nyingine mtoto wa kiume. Mwanaume hana uwezo wa kuhakikisha achangie aina ya mbegu gani. Kwa hiyo, hata kama ni mwanaume anayeyakinisha jinsia ya mtoto, hana kosa, kwa sababu hana uwezo wa kuamua achangie mbegu ya aina gani.

Mboni katika macho ya Albino haina pigimenti ya rangi. Kwa
hiyo, ni rahisi macho yao kuathiriwa na mwanga. Kwani mboni
ndiyo inayolinda jicho la ndani lisipatwe na mwanga mkali.
Vilevile kama mboni inavyolinda jicho dhidi ya mionzi ya jua,
inakuwa vigumu kuona kwa usahihi utofauti katika picha. Kwa
hiyo uwezo wa kuona unatiwa mawingu mawingu. Hivyo basi, ni
muhimu sana kukwepa inavyowezekana mionzi ya jua na kulinda
macho kwa kuvaa miwani ya jua.

Albino mara
nyingi hawaoni
vizuri, na hii
i n a t o f a u t i a n a
k w a m m o j a
hadi mwingine.
Inawezekana ni
kutoona mbali,
kutoona karibu au kuona mawingumawingu (ukungu).
Matatizo haya hutofautiana katika Albino. Ukweli ni kuwa
Albino anaweza kushiriki katika michezo mbalimbali, baadhi
wanaweza kuendesha magari na wengi wanaweza kusoma
maandishi ya kawaida.

Katika miezi sita ya mwanzo baada ya kujifungua, mwanamke anayenyonyesha mtoto anapata kinga ya mimba kwa asilimia kubwa. Lakini i i inabidi mama anyonyeshe mtoto kwa kipindi kirefu (muda wote mtoto awe ananyonya maziwa ya mama tu na anyonye kila anapohitaji) na vilevile mama awe hajaanza kupata hedhi yake. Kama mama ameanza kupata hedhi yake au kama anampa mtoto chakula kingine, anaweza kupata mimba tena. Kwa hivyo, anashauriwa kutumia njia za kupanga uzazi i i ili kuzuia mimba za mfululizo.

Hapana, hii si kweli! Vijana wanaoamini kwamba wana uwezo wa kufikiri baada ya kuvuta bangi kwa sababu inawapa hisia ya kuzoea mihemko ya kusikia vizuri au kufahamu kwa haraka. Lakini ni kawaida kwamba uvutaji wa bangi unaathiri shule, kazi na shughuli nyingine kinyume na matarajio ya mafanikio. Siku zote vijana wavutaji bangi wanapoteza ari shuleni au mafunzoni. Wanashindwa kuweka malengo ya maisha yao ya baadaye.

🌟Nifanyeje Kupata Msaada wa Kisaikolojia Kuhusu Masuala ya Ngono? 🌟

Habari kijana! Leo tutaangazia umuhimu wa kupata msaada wa kisaikolojia kuhusu masuala ya ngono. Ni jambo muhimu sana kuwa na uelewa sahihi na ufahamu mzuri kuhusu ngono ili tuweze kukabiliana na changamoto za maisha ya ujana kwa njia yenye afya na ya maadili. Hapa chini nimekusanya vidokezo 15 vya jinsi unavyoweza kupata msaada wa kisaikolojia kuhusu masuala ya ngono. Karibu sana!

1️⃣ Zungumza na Wazazi au Walezi: Kwanza kabisa, ni muhimu kuwa na mazungumzo ya wazi na wazazi au walezi wako kuhusu masuala ya ngono. Wazazi wako ni walezi wako wa kwanza na wana uzoefu mkubwa wa maisha. Wakati mwingine wanaweza kukusaidia kuelewa vizuri na kukupa miongozo ya maadili kuhusu ngono.

2️⃣ Tafuta Msaada kutoka kwa Wataalam wa Kisaikolojia: Wataalamu wa kisaikolojia wana mafunzo na ujuzi wa kutoa msaada kuhusu masuala ya ngono. Wanaweza kukusaidia kuelewa hisia zako, kujenga ujasiri na kukuongoza katika maamuzi sahihi.

3️⃣ Wasiliana na Vituo vya Afya: Vituo vya afya vinaweza kuwa na vifaa na rasilimali kwa ajili ya msaada wa kisaikolojia kuhusu masuala ya ngono. Wauguzi na wataalamu wa afya wanaweza kukusikiliza kwa uaminifu na kukupa ushauri unaofaa.

4️⃣ Tumia Rasilmali za Intaneti: Internet inaweza kuwa chanzo kizuri cha habari na msaada kuhusu masuala ya ngono. Kuna tovuti na makundi ya mtandaoni yanayoweza kutoa mwongozo na maelezo muhimu. Hakikisha tu unatumia tovuti za kuaminika na rasilimali zilizoandikwa na wataalamu.

5️⃣ Ongea na Marafiki wa Karibu: Marafiki wa karibu wanaweza kuwa nguzo nzuri kwako wakati unapohitaji msaada wa kisaikolojia kuhusu masuala ya ngono. Wanaweza kushiriki uzoefu wao, kukupa maoni na kukusaidia kuelewa vizuri zaidi.

6️⃣ Shiriki katika Vikundi vya Vijana: Vikundi vya vijana vinaweza kuwa maeneo salama ya kujadili masuala ya ngono. Unaweza kujifunza kutoka kwa wenzako na kushiriki uzoefu wako. Hakikisha kujiunga na vikundi vinavyofuata maadili na kanuni za kitamaduni.

7️⃣ Wasiliana na Mashirika ya Viongozi wa Dini: Viongozi wa kidini wanaweza kuwa na msaada mkubwa linapokuja suala la ngono. Wanaweza kukupa mwongozo wa kimaadili na kujibu maswali yako kwa msingi wa imani na tamaduni zetu za Kiafrika.

8️⃣ Soma Vitabu na Makala: Kuna vitabu na makala mengi yanayohusu masuala ya ngono na kisaikolojia ambayo yanaweza kukusaidia kupata ufahamu sahihi na msaada unaohitaji. Jiunge na maktaba yako ya karibu na hakikisha unachagua vitabu vilivyothibitishwa na wataalamu.

9️⃣ Heshimu na Tumia Ujuzi wa Kiafrika: Tuna tamaduni nzuri na maadili ya Kiafrika ambayo yanahimiza uhusiano wa kimapenzi uwe katika ndoa. Tumia ujuzi na maadili haya kujilinda na kuheshimu mwili wako.

🔟 Epuka Matumizi ya Dawa za Kulevya: Matumizi ya dawa za kulevya yanaweza kuathiri sana maamuzi yako na uamuzi wako wa kufanya ngono. Kumbuka kuwa ni muhimu kuwa na akili timamu na kufanya maamuzi sahihi.

1️⃣1️⃣ Jihadhari na Mawasiliano ya Mtandaoni: Kuwa mwangalifu wakati unatumia mitandao ya kijamii na kuwasiliana na watu ambao hujui vizuri. Epuka kutoa taarifa binafsi au kushiriki picha zako za ngono. Usiache watu wengine wakutumie vibaya au kukurubuni na vitendo visivyo vya maadili.

1️⃣2️⃣ Jiandae kwa Mabadiliko ya Kijinsia: Kukua na kukua kijinsia ni sehemu ya maisha ya kila mtu. Jiandae kwa mabadiliko haya na ufahamu kuwa kila mtu ana wakati wake wa kukua na kukomaa kijinsia.

1️⃣3️⃣ Jifunze kuhusu Uzazi na Afya ya Uzazi: Elimu sahihi kuhusu uzazi na afya ya uzazi ni muhimu sana. Kujifunza kuhusu jinsi miili yetu inavyofanya kazi na jinsi ya kuhifadhi afya ni muhimu katika kuchukua maamuzi ya busara kuhusu ngono.

1️⃣4️⃣ Tumia Teknolojia kwa Ustadi: Teknolojia inaweza kuwa na faida nyingi katika kufikia msaada wa kisaikolojia. Angalia programu za simu na programu ambazo zinaweza kukusaidia katika kujifunza na kuwa na msaada. Hakikisha tu unatumia programu zinazokubalika na zilizothibitishwa.

1️⃣5️⃣ Fanya Maamuzi Yenye Hekima: Hatimaye, kumbuka kuwa wewe ndiye mtawala wa maamuzi yako mwenyewe. Chukua muda wa kufikiria na kuelewa madhara na matokeo ya maamuzi yako kabla ya kuchukua hatua. Kaa na uzingatie maadili ya Kiafrika na uamuzi wa kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha kimapenzi. Hili litakuhakikishia maisha ya furaha na yenye afya.

Natumai vidokezo hivi vitakusaidia kupata msaada wa kisaikolojia kuhusu masuala ya ngono. Kumbuka, daima ni vyema kuwa na mazungumzo wazi na wazazi au walezi wako na kutafuta msaada kutoka kwa wataalam ili uweze kufanya maamuzi sahihi kuhusu ngono. Pia, kukaa na kujiweka safi hadi ndoa ni uamuzi mzuri ambao unaweza kukulinda na madhara ya kimwili na kihisia. Je, una maoni gani kuhusu suala hili? Je, ungependa kushiriki uzoefu wako au kuuliza swali lingine? Tuambie! Kwaheri na tuko pamoja katika safari yako ya ujana.

Kama unavyohusisha rafiki zako katika mihemuko mingine, inaeleweka kama utataka kuwashirikisha katika uhusiano wako wa kimapenzi.

Hii i ii inaeleweka kabisa, ali mradi i uheshimu usiri na msimamo wa mpenzi wako.Hii i ii ina maana kuwa utawahusisha marafiki zako wa karibu na siyo hadharani na pia ni vema kama utafanya hivyo basi usitumie maneno ya kujigamba juu ya uzoefu au hata kukuza vitimbwi ambavyo kweli havikuwepo. Tumia maneno ambayo mpenzi wako naye angependa kuyasikia, yaani maneno ambayo hutaogopa kuyarudia kama angekuwepo na wewe hungejali kama yeye angetumia. Hii i ii itakusaidia kutunza siri na kuwa msiri.

Nani na lini unaoa ni maamuzi yako binafsi wewe mwenyewe,
hata kama rafiki na wazazi wanakushauri juu ya jambo hilo.
Kumlazimisha mtoto kuoa au kuolewa ni kumchukulia mtu uhuru
wa anavyopenda kuishi. Haki ya kuchagua kuoa, ama kuolewa
au kuanzisha familia yako huwa imegeukwa. Haki hii ni sehemu
ya makubaliano ya kimataifa na sehemu ya programu na hatua
ya Umoja wa Mataifa tangu mkutano wa Cairo 1994. Sheria
ya ndoa, Tanzania13 inasisitiza kwamba hakuna ndoa halali,
isipokuwa ipate ridhaa na iwe ya uhuru na hiari kutoka pande
zote za wanaokusudia kuoana. Ndoa yoyote ambapo pande
zimehusika hazikubaliani ndoa hiyo si halali.

Wakati mtoto amelazimishwa kuingia katika maisha ya ndoa bado
hayupo tayari na ndoa hiyo itakuwa inavunja haki za msichana
kama haki ya elimu.14 Msichana ana haki kupata elimu, msichana
ana haki kupata elimu. Haki ya kuoa inakamilika kwa msichana
kuwa na umri sahihi, naye kuwafanya maamuzi/uchaguzi wake
mwenyewe, kuanzisha familia. Kwa hiyo inaingilia kuvunja haki
ya msingi ya mtoto ya kumtoa shule kabla ya kumaliza elimu ya
msingi, ambayo ni shuruti kwa watoto wote, hapa Tanzania.

Kila njia ya kuzuia mimba ina faida na hasara zake. Kwa mfano faida ya vidonge ni kwamba kama mwanamke atavimeza kila siku, hakuna haja ya kufanya chochote wakati wa kujamiiana. Matatizo ya vidonge ni kwamba mwanamke anahitaji kufikiria kuvinywa kila siku. Kondomu, kwa mfano ina faida kwamba pamoja na mimba inazuia magonjwa ya zinaa, lakini kasoro yake ni kwamba unahitaji kuivaa wakati wa kujamiiana.
Hakika, ushauri wa sasa ni kuwa kondomu ndiyo njia bora zaidi kwani ni njia pekee inayozuia kwa pamoja mimba zisizotarajiwa na maambukizi ya magonjwa yatokananyo na kujamiiana.