1. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia bora ya kufufuka na kupata uzima wa milele. Kama Wakristo, tunaamini kwamba Yesu Kristo alikufa na kufufuka ili kutuokoa na adhabu ya dhambi zetu. Ni kwa njia ya kufa kwake msalabani ndipo tunapata uhuru wa kushinda dhambi na kujitolea kwa huruma yake ni njia bora ya kuonesha shukrani zetu kwake.

2. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni kufanya kazi kwa ajili ya wengine bila kutarajia kitu chochote badala yake kwa sababu ya upendo wa Kristo. Tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunamwakilisha Kristo duniani na tunaweza kuwafikia wengi ambao hawajui kuhusu upendo wa Kristo.

3. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni kumwiga Kristo. Tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunamwiga Kristo ambaye alijitolea kwa ajili yetu. Tunafuata mfano wake na tunajifunza kutoka kwake.

4. Yesu alituonyesha upendo wa ajabu kwa kujitolea kwa ajili yetu. Kwa kuwa tunamwamini, tunapaswa kumwiga kwa kujitolea kwa ajili ya wengine. Yesu alisema katika Yohana 15:13 "Hakuna upendo mkuu kuliko huu, kwamba mtu amtoe uhai wake kwa ajili ya rafiki zake."

5. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia bora ya kufikia wengine kwa ajili ya Kristo. Kwa kumhudumia mwingine, tunaweza kumfikia kwa njia ya upendo na kumshuhudia Kristo. Tunatestimonia kwa vitendo vyetu kuhusu upendo wa Kristo na jinsi tunavyotii amri yake kama tunavyosoma katika 1 Yohana 3:18, "Watoto wangu, tusipende kwa maneno wala kwa ulimi, bali kwa tendo na ukweli."

6. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia bora ya kufunguliwa milango ya baraka za Mungu. Tunaombewa na kubarikiwa kwa kufanya kazi ya huruma kwa wengine. Yesu alisema katika Mathayo 25:40, "Na Mfalme atajibu, akawaambia, Amin, nawaambia, kadiri mlivyomtendea mmojawapo wa hawa ndugu zangu walio wadogo, mlinitendea mimi."

7. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia ya kufanya mabadiliko katika maisha yetu. Tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunapata fursa ya kupata nafasi ya kujifunza na kukuza ujuzi wetu, na tunaweza kubadilika kiakili, kijamii, na kiroho.

8. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia ya kufanya kazi kwa pamoja kwa ajili ya kusaidia wengine. Wakati tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunafanya kazi kwa pamoja na tunaweza kufanya mabadiliko makubwa.

9. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia ya kupata furaha. Tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunapata furaha ya kujua kwamba tunafanya kazi kwa ajili ya Kristo, na tunafurahia kujitolea kwa ajili ya wengine.

10. Kujitolea kwa huruma ya Yesu ni njia ya kuwa na maisha yenye maana. Tunapojitolea kwa ajili ya wengine, tunakuwa na maisha yenye maana na tunakuwa na mchango katika jamii yetu.

Je, umejitolea kwa huruma ya Kristo? Je, unafikiria njia bora za kujitolea kwa ajili ya wengine? Tungependa kusikia kutoka kwako.

Huruma ya Yesu Kwa Mwenye Dhambi: Ukombozi Kutoka Kwenye Lango la Dhambi

1. Biblia inatuambia kuhusu huruma ya Yesu Kristo kwa wale wote wanaotafuta ukombozi kutoka kwenye lango la dhambi. "Kwa maana Mwana wa Mtu alikuja kutafuta na kuokoa kilichopotea" (Luka 19:10).

2. Kama binadamu wote, tunapata dhambi na kushindwa katika maisha yetu. Hata hivyo, tunaweza kubadilisha hali yetu kwa kumwamini Yesu Kristo na kupata wokovu. "Kwa maana kila atakayemwita jina la Bwana ataokolewa" (Warumi 10:13).

3. Yesu Kristo alikuja duniani kama mwokozi wetu, ili kutupatia njia ya kufikia Mungu. Kupitia kifo chake msalabani, alilipa deni la dhambi zetu, na kwa njia hiyo tukapata msamaha wa dhambi zetu. "Lakini Mungu aonyesha pendo lake kwetu kwa kuwa Kristo alikufa kwa ajili yetu, wakati tulipokuwa tungali wenye dhambi" (Warumi 5:8).

4. Tunapomwamini Yesu Kristo, dhambi zetu zinafutwa na tunakuwa wapya katika Kristo. "Kwa hivyo, kama mtu yeyote yu ndani ya Kristo, yeye ni kiumbe kipya. Mambo ya kale yamepita; tazama, mambo mapya yamekuja" (2 Wakorintho 5:17).

5. Kwa sababu ya upendo wa Mungu wetu, hatuhitaji kukata tamaa kwa sababu ya dhambi zetu. Badala yake, tunahitaji kutafuta msamaha wa dhambi zetu na kuinua macho yetu kwa Yesu Kristo. "Kwa maana Mungu aliupenda ulimwengu hivi, hata akamtoa Mwanawe wa pekee, ili kila mtu amwaminiye asipotee, bali awe na uzima wa milele" (Yohana 3:16).

6. Kupitia huruma ya Yesu Kristo, tunaweza kuwa na uhakika wa wokovu wetu. "Nami nina uhakika kwamba wala mauti wala uzima, wala malaika wala wenye mamlaka, wala mambo ya sasa wala mambo ya mbeleni, wala nguvu, wala kina, wala kiumbe kinginecho chote hakitaweza kututenga na pendo la Mungu lililoko katika Kristo Yesu Bwana wetu" (Warumi 8:38-39).

7. Tunaweza kutambua huruma ya Mungu kwa njia ya imani yetu katika Yesu Kristo na kwa kuishi maisha ya utakatifu. "Basi, iweni watakatifu, kama Baba yenu wa mbinguni alivyo mtakatifu" (Mathayo 5:48).

8. Kupitia huruma ya Yesu Kristo, tunaweza kuwa na amani katika mioyo yetu, hata katika nyakati za majaribu na dhiki. "Nimewaambieni mambo haya ili mpate kuwa na amani ndani yangu. Katika ulimwengu mtaona dhiki; lakini jipeni moyo, mimi nimeushinda ulimwengu" (Yohana 16:33).

9. Kwa sababu ya huruma ya Mungu, tunaweza kukubaliwa na Yeye, hata kama hatustahili. "Lakini Mungu akiwa tayari kutuonyesha huruma, alitufufua pamoja na Kristo, hata tukiwa tumekufa kwa sababu ya makosa yetu. Kwa neema mmeokolewa!" (Waefeso 2:5).

10. Kwa hiyo, tunahitaji kuweka imani yetu kwa Yesu Kristo na kuendelea kuishi maisha ya utakatifu. Kupitia huruma yake, tunaweza kuwa na uhakika wa wokovu wetu na kuishi kwa furaha katika maisha haya. "Ili mpate kuwa na furaha kamili" (Yohana 15:11).

Je, unatamani kufurahia huruma ya Yesu Kristo katika maisha yako? Je, unataka kuwa na uhakika wa wokovu wako na kuishi maisha ya utakatifu? Jibu ni kumwamini Yesu Kristo na kumfuata kwa moyo wako wote. Yeye ni njia, ukweli na uzima, na kupitia yeye tunaweza kupata wokovu na kuishi kwa furaha katika maisha haya.

Kuishi Kwa Imani katika Huruma ya Yesu

Kama Mkristo, njia bora ya kuishi kwa imani ni kuwa na uhusiano wa karibu na Yesu Kristo, ambaye ni chanzo cha huruma ya Mungu. Kuishi kwa imani kunamaanisha kuwa na uhakika katika uwezo wa Mungu na kukubali kwamba tunahitaji rehema na msamaha kutoka kwake. Kwa hiyo, kuishi kwa imani inamaanisha kuwa na matumaini katika Mungu na kufuata njia ya Yesu Kristo.

Hapa kuna baadhi ya mambo muhimu ya kuishi kwa imani katika huruma ya Yesu:

1. Kuomba kwa imani – Ni muhimu kumwomba Mungu kwa imani na kumwamini kwamba atakujibu. Kumbuka maneno ya Yesu katika Marko 11:24: "Kwa hiyo nawaambia, yote mwayaombayo na kusali, aminini ya kwamba yametimizwa, nanyi mtayapokea."

2. Kuamini kwamba Mungu anatupenda – Mungu anatupenda sana na hana nia mbaya kwetu. Tunapaswa kuamini hili na kutafuta kumjua zaidi kupitia Neno lake na sala.

3. Kusamehe – Kusamehe ni jambo muhimu sana katika kuishi kwa imani. Hatuwezi kuishi kwa imani kama tunashikilia chuki au uchungu kwa wengine. Yesu alifundisha kwamba tunapaswa kusamehe wengine ili tupate kusamehewa pia (Mathayo 6:15).

4. Kusoma Neno la Mungu – Neno la Mungu ni chanzo cha imani yetu. Ni muhimu kusoma, kusikiliza na kufuata Neno lake ili tuweze kuimarisha imani yetu na kujua zaidi kuhusu Mungu wetu.

5. Kuwa na ushirika – Kuwa na ushirika na wengine ndio njia moja ya kuimarisha imani yetu. Wakristo wenzetu wanaweza kutusaidia kumjua Mungu zaidi na kutusaidia katika safari yetu ya kumfuata Yesu.

6. Kuweka Mungu kwanza – Kuweka Mungu kwanza maana yake ni kutafuta kufanya mapenzi yake na kumtumikia. Yesu alisema kwamba tunapaswa kumtafuta Mungu kwanza kabla ya mambo mengine yote (Mathayo 6:33).

7. Kuwa na shukrani – Tunapaswa kuwa na shukrani kwa Mungu kwa kila jambo tunalopata. Kwa kuwa Mungu anatupenda, kila jambo ni kwa faida yetu (Warumi 8:28).

8. Kuishi kwa upendo – Upendo ni muhimu sana katika maisha yetu ya imani. Yesu alifundisha kwamba upendo ndio amri kuu katika Maandiko (Mathayo 22:37-40). Tunapaswa kupenda Mungu na kupenda wenzetu kama tunavyojipenda sisi wenyewe.

9. Kujitoa kwa Mungu – Tunapaswa kujitoa wenyewe kwa Mungu na kuwa tayari kufanya mapenzi yake hata kama si rahisi kwetu. Kama vile Yesu alivyofanya, tunapaswa kujitoa kwa ajili ya wengine (Wafilipi 2:3-4).

10. Kuwa na matumaini – Tunapaswa kuwa na matumaini katika Mungu na ahadi zake. Kama vile Ibrahimu alivyomwamini Mungu hata kama mambo yalikuwa magumu, tunapaswa kuamini kwamba Mungu wetu yupo pamoja nasi na atatimiza ahadi zake (Warumi 4:18-21).

Kuishi kwa imani katika huruma ya Yesu ni jambo muhimu sana katika maisha yetu ya Kikristo. Ni kwa njia hii tu ndio tunaweza kumfuata Yesu kwa karibu na kuwa na uhusiano wa karibu na Mungu wetu. Je, wewe unawezaje kuishi kwa imani katika huruma ya Yesu? Napenda kusikia maoni yako.

Mwanzoni mwa Agano Jipya, Yesu alitangaza Ufalme wa Mungu na ujumbe wa huruma na upendo kwa wanadamu wote. Kupitia maisha Yake, Yesu alionyesha upendo usio na kikomo kwa wote waliokuwa wakimtafuta. Ufunuo wa huruma ya Yesu ni wa muhimu sana katika maisha yetu, kwani unatufundisha jinsi ya kuwa na upendo na huruma kwa wengine.

1. Yesu alifundisha juu ya upendo usio na kipimo. Katika Yohana 15:12, Yesu alisema, "Hii ndiyo amri yangu, kwamba mpendane ninyi kwa ninyi kama mimi nilivyowapenda." Tunapaswa kuiga upendo wa Yesu kwa wengine na kuwa tayari kusamehe na kuwasaidia wengine bila kujali hali ya kifedha, kiakili, au kijamii.

2. Yesu alijitoa kwa ajili yetu. Katika Warumi 5:8, tunasoma, "Lakini Mungu aonyesha upendo wake yeye mwenyewe kwetu, kwa kuwa Kristo alikufa kwa ajili yetu, tulipokuwa watenda dhambi." Yesu alijitoa kwa ajili yetu kwa njia ya kifo chake msalabani. Tunapaswa kujifunza kutoka kwake na kujiweka wenyewe kwa ajili ya wengine.

3. Yesu alisamehe dhambi. Kupitia maisha na huduma ya Yesu, tunapata ufunuo wa jinsi ya kusamehe na kusahau makosa ya wengine. Katika Mathayo 6:14-15, Yesu alisema, "Kwa kuwa mkiwasamehe watu makosa yao, Baba yenu wa mbinguni atawasamehe ninyi pia. Lakini mkiwanyima watu msamaha, Baba yenu hatawasamehe makosa yenu." Tunaalikwa kuwa tayari kusamehe wengine ili Mungu aweze kutusamehe makosa yetu.

4. Yesu aliwasaidia watu walio na mahitaji. Upendo wa Yesu ulionekana kwa jinsi alivyowasaidia watu walio na mahitaji. Kwa mfano, katika Luka 10:30-37, Yesu alimwambia mfano wa Mtu Mwema, ambaye alisaidia mtu aliyepigwa na wezi. Tunapaswa kujifunza kutoka kwa Yesu na kuwahudumia wengine kwa upendo na huruma.

5. Yesu alifundisha juu ya umoja. Tunaalikwa kuwa na umoja na upendo kwa wenzetu wote. Katika Yohana 17:20-23, Yesu alisali kwa ajili ya umoja wa wote waliomwamini. Tunapaswa kuwa na umoja katika Kristo na kuepuka migogoro na ubinafsi.

6. Yesu alifundisha juu ya msamaha. Upendo wa Yesu ulionekana kwa jinsi alivyowasamehe wengine. Katika Mathayo 18:21-22, Yesu alifundisha juu ya kusamehe mara saba sabini, hata kama ni ngumu kufanya hivyo. Tunapaswa kujifunza kutoka kwa Yesu na kuwasamehe wengine mara nyingi kadri tunavyoweza.

7. Yesu alifundisha juu ya kuwajibika. Katika Mathayo 25:31-46, Yesu alifundisha umuhimu wa kuwajibika na kuwasaidia wengine. Tunapaswa kujitolea kwa ajili ya huduma kwa wengine na kuwa tayari kusaidia katika mahitaji yao.

8. Yesu alifundisha juu ya kuwaonyesha wengine upendo. Katika Yohana 13:34-35, Yesu alifundisha juu ya umuhimu wa kuonyesha upendo kwa wengine. Tunapaswa kuwa tayari kuwafundisha wengine jinsi ya kupenda na kuheshimu wengine.

9. Yesu alifundisha juu ya kumfuata. Tunapaswa kumfuata Yesu katika maisha yetu yote. Katika Mathayo 16:24, Yesu alisema, "Mtu ye yote akitaka kunifuata, na ajikane mwenyewe, ajitwike msalaba wake, anifuate." Tunaalikwa kumfuata Yesu na kuiga mfano wake kwa kujitoa na kujisaidia kwa ajili ya wengine.

10. Huduma ya Yesu ni mfano wetu. Tunaalikwa kufuata mfano wa huduma ya Yesu. Katika Yohana 13:14-15, Yesu alitufundisha kwamba tunapaswa kuwa tayari kutumikia wengine kama alivyotumikia. Tunapaswa kujifunza kutoka kwa Yesu na kujitolea kwa ajili ya wengine.

Kwa hiyo, ufunuo wa huruma ya Yesu ni wa muhimu sana katika maisha yetu. Tunapaswa kujifunza kutoka kwake na kuiga mfano wake wa upendo na huduma kwa wengine. Je, umejifunza nini kutoka kwa Yesu kuhusu upendo na huruma? Je, una nia ya kujitolea kwa ajili ya wengine na kuwa tayari kuwasaidia? Hebu tujifunze kutoka kwa Yesu na kuwa wafuasi wake waliojitoa kwa ajili ya wengine.

Huruma ya Yesu kwa mwenye dhambi ni jambo ambalo haliwezi kupimwa kwa maana ni upendo wa kweli na usamehevu wa Mungu kwa binadamu. Yesu alikufa msalabani ili aweze kuondoa dhambi zetu na kutuwezesha kupata uzima wa milele. Ni wazi kwamba, Mungu anatupenda sana na hajawahi kutaka sisi tuweze kuangamia kwa sababu ya dhambi zetu. Kwa hiyo, huruma ya Yesu kwa mwenye dhambi ni fundisho muhimu katika imani ya Kikristo.

1. Huruma ya Yesu inaonyesha upendo wa kweli. Yesu alijitoa kwa ajili yetu kwa kutupenda kwa dhati hata tukiwa wenye dhambi. "Kwa maana jinsi hii Mungu aliupenda ulimwengu, hata akamtoa Mwanawe pekee, ili kila mtu amwaminiye asipotee, bali awe na uzima wa milele" (Yohana 3:16).

2. Yesu anatupenda hata tukiwa wenye dhambi. "Lakini Mungu aonyesha pendo lake yeye mwenyewe kwetu sisi, kwa kuwa Kristo alikufa kwa ajili yetu, tulipokuwa tungali wenye dhambi" (Warumi 5:8).

3. Huruma ya Yesu inatukumbusha kwamba hakuna dhambi kubwa sana ambayo Mungu hawezi kusamehe. "Kama tukiziungama dhambi zetu, Yeye ni mwaminifu na wa haki hata atuondolee dhambi zetu na kutusafisha na udhalimu wote" (1 Yohana 1:9).

4. Yesu aliweza kusamehe dhambi za watu wasiostahili kusamehewa. "Yesu akawaambia, ‘Sikuja kuwaita wenye haki, bali wenye dhambi, kwa kutubu’" (Mathayo 9:13).

5. Mungu hataki mtu yeyote aangamie kwa sababu ya dhambi zake. "Mimi siwapendi wenye kufa, asema Bwana Mwenyezi, bali watubu, mpate kuishi" (Amosi 5:15).

6. Huruma ya Yesu inatukumbusha kwamba tukisamehe wengine, pia tutasamehewa. "Kwa maana kama mnavyowasamehe watu makosa yao, hivyo naye Baba yenu wa mbinguni atawasamehe ninyi" (Mathayo 6:14).

7. Kusamehe ni jambo muhimu sana katika maisha yetu ya Kikristo. "Basi pasipo kukoma kusameheana, kama vile Kristo alivyowasamehe ninyi, nanyi mkifanya hivyo" (Wakolosai 3:13).

8. Huruma ya Yesu inatukumbusha kwamba hata sisi tukiwa wenye dhambi tunapaswa kusamehe wengine. "Kwa hiyo, iweni wafadhili kama Baba yenu wa mbinguni alivyo mwenye kufadhili" (Mathayo 5:16).

9. Yesu aliwaonyesha wengine huruma hata kama walikuwa wenye dhambi. "Akasema, ‘Mimi sikukujia kuwaita wenye haki, bali wenye dhambi, kwa kutubu’" (Mathayo 9:13).

10. Huruma ya Yesu inatukumbusha kwamba tukimpenda Mungu, tunapaswa pia kuwapenda wenzetu bila ubaguzi wowote. "Mtu akisema, ‘Ninampenda Mungu,’ naye akamchukia ndugu yake, huyo ni mwongo" (1 Yohana 4:20).

Je, unafikiri huruma ya Yesu ina umuhimu gani kwa maisha yako ya Kikristo? Unafikiri jinsi gani unaweza kuonyesha huruma kwa wengine kama vile Yesu alivyofanya? Tukizingatia kwamba Mungu anatupenda hata kama sisi ni wenye dhambi, ni muhimu sana kwa sisi kupenda wengine bila ubaguzi wowote na kuwasamehe kama Kristo alivyotusamehe sisi. Yote haya yataleta amani na furaha kwa maisha yetu ya Kikristo.

Kuungana na Huruma ya Yesu Kwa Mwenye Dhambi: Upendo Ubadilishao

Kama Wakristo, tunajua kwamba kuna tumaini kwa wale ambao wamepotea na kujitenga na Mungu wao. Moyo wa Yesu unajaa huruma ya dhati kwa mwenye dhambi, na yeye anataka kila mtu kuungana naye. Kwa hiyo, tunapaswa kuwa na moyo wa upendo kwa wale ambao wamepotea na kujitenga. Ili kufikia hili, tunapaswa kufuata mfano wa Yesu kwa kuwa na upendo wa dhati na kuonyesha huruma.

1. Tunapaswa kuwa tayari kuwafikia watu wanaohitaji msaada wetu. Kama Wakristo, tunapaswa kufanya kazi ya huruma kwa wale ambao wamepotea na kujitenga. Tunapaswa kuwaona kama ndugu na dada zetu na kuwa tayari kuwasaidia.

2. Tunapaswa kuwa na upendo wa dhati na kuelewa kwamba kila mtu huenda kwa njia tofauti. Kila mtu ana hadithi yake, na tunapaswa kuelewa hii na kuzingatia kwamba kila mtu huenda kwa njia tofauti. Tunapaswa kuwa na moyo wa upendo na kuelewa kwamba kila mtu ni tofauti na anayo maumivu yake.

3. Tunapaswa kuwa wazi na kusikiliza. Tunapaswa kuwa wazi na kusikiliza kwa makini wengine. Tunapaswa kuwa na moyo wa huruma na kuwa na msikivu wa hali ya wengine. Kwa mfano, tunaweza kusikiliza hadithi ya mtu mwenye dhambi na kuelewa changamoto zake, na kisha kumfariji na kumsaidia.

4. Tunapaswa kuwa na moyo wa uvumilivu. Tunapaswa kuwa na moyo wa uvumilivu na kuelewa kwamba mabadiliko hayatokei mara moja. Tunapaswa kuwa na moyo wa upendo na uvumilivu na kuwasaidia wengine kufikia hatua ya kubadilika.

5. Tunapaswa kusoma Neno la Mungu kwa bidii. Kusoma Neno la Mungu kwa bidii ni muhimu sana kwa sababu inatuwezesha kuelewa nini Mungu anataka kwa maisha yetu. Tunapaswa kusoma Neno la Mungu na kuomba Roho Mtakatifu atuelekeze katika kufuata maadili ya Yesu.

6. Tunapaswa kuwa na ujasiri na kujitolea kwa wengine. Tunapaswa kuwa na ujasiri na kujitolea kwa wale ambao wanahitaji msaada wetu. Tunapaswa kuwa na moyo wa upendo na kuonesha wengine kwamba tunajali kuhusu wao.

7. Tunapaswa kusikiliza na kufuata mafundisho ya wakubwa wetu wa imani. Kusikiliza na kufuata mafundisho ya viongozi wetu wa dini ni muhimu kwa sababu inatusaidia kuelewa vizuri zaidi Neno la Mungu. Tunapaswa kuwa tayari kufuata njia ya Yesu kwa sababu hii ndiyo njia ya kweli.

8. Tunapaswa kusali kwa ajili ya wengine. Kusali kwa ajili ya wengine ni muhimu sana kwa sababu inaonesha kwamba tunajali kuhusu wengine. Tunapaswa kuomba kwa dhati kwa ajili ya wengine ili waweze kupata msaada wa Mungu.

9. Tunapaswa kuwa na matumaini. Tunapaswa kuwa na matumaini na kujua kwamba Mungu yuko nasi daima. Tunapaswa kuwa na matumaini kwamba wale ambao wamepotea watapata njia yao ya kweli.

10. Tunapaswa kuwa wachangamfu. Tunapaswa kuwa wachangamfu na kuonyesha furaha kwa wale ambao wanahitaji msaada wetu. Tunapaswa kuwa na moyo wa upendo na kujitahidi kuleta tabasamu kwa wale ambao wanahitaji kuwa na furaha.

Kuwa na upendo wa dhati na huruma ni sehemu muhimu ya imani yetu. Tunapaswa kufuata mfano wa Yesu na kuwa tayari kuwasaidia wale ambao wanahitaji msaada wetu. Kwa kufanya hivyo, tunaweza kuleta upendo na neema ya Mungu kwa wengine. Je, unawaona ndugu na dada zako kwa macho ya upendo? Je, unajitolea kuwasaidia wengine kama Yesu alivyofanya?