UJASIRIAMALI

Ujasiriamali ni mojawapo ya nguzo muhimu zinazochochea maendeleo ya kiuchumi na kijamii katika jamii. Ni mchakato wa kuthubutu au kujaribu kufanya shughuli zozote halali, zenye lengo la kuzalisha bidhaa au kutoa huduma zinazoweza kutatua matatizo au kutosheleza mahitaji ya watu katika soko. Ujasiriamali unahusisha ubunifu na uvumbuzi, na mara nyingi unakuwa ni matokeo ya mtu binafsi au kikundi cha watu kuchukua hatua kusonga mbele na wazo au suluhisho la kipekee ambalo linaweza kutekelezwa kibiashara.

Vyema, ujasiriamali si tu juu ya ukuaji binafsi na faida; unajumuisha pia uwezo na nia ya kuchangia kijamii na kuinua maisha ya wengine. Kwa kufanya hivyo, wajasiriamali huweza kuchangia kwenye soko la ajira kwa kutoa nafasi mpya za kazi, hivyo kusaidia kupunguza tatizo la ukosefu wa ajira. Kupitia shughuli za kijasiriamali, mtu au watu wanaweza kujenga mustakabali mzuri zaidi si tu kwao binafsi lakini pia kwa jamii zao na uchumi wa nchi kwa ujumla.

Ni muhimu pia kutambua kwamba ujasiriamali unaweza kuwa wa aina mbalimbali, kuanzia biashara ndogo na za kati (SMEs), hadi biashara kubwa na za kimataifa. Haijalishi ukubwa, kila biashara ilianza na hatua ya ujasiriamali; kuona fursa katika soko, kutathmini na kuwa tayari kuchukua hatari ili kugeuza fursa hiyo kuwa uhalisia. Katika hili, wajasiriamali hawahitaji kuwa na raslimali nyingi awali, bali wanahitaji kuwa na mtazamo chanya, uwezo wa kufanya kazi kwa bidii, na, zaidi ya yote, subira na ujasiri wa kukabiliana na changamoto zitakazoibuka katika safari yao ya kijasiriamali.

MJASIRIAMALI

Mjasiriamali mara nyingi huchukuliwa kama nguzo muhimu katika ukuaji wa uchumi katika jamii yoyote ile. Watu hawa, ambao wanachukua hatari na kufanya uvumbuzi, wanaweza kuleta mageuzi na kuhamasisha maendeleo katika viwango mbalimbali. Kwa mfano, mjasiriamali anaweza kuanza biashara inayojikita katika uzalishaji wa bidhaa ambazo zinakidhi mahitaji ya eneo lake, hii basi si tu inaongeza fursa za ajira bali pia inachangia kwenye uchumi kwa kuongeza uzalishaji.

Shughuli za kijasiriamali zinaweza kuwa tofauti tofauti - zingine zinaanza na mtaji mdogo na zingine zinahitaji uwekezaji mkubwa. Lakini, katika hali zote, kipengele kinachokita umuhimu ni ubunifu na uwezo wa mjasiriamali kuona fursa katika changamoto. Kwa kujitosa katika biashara ya uzalishaji mali au bidhaa, mjasiriamali anaweza kujenga thamani sio tu kwa wateja bali pia kwa jamii yake.

Ni muhimu kutambua kwamba ujasiriamali sio tu kuhusu kuanzisha biashara; ni mtazamo, ni uwezo wa kuchukua hatari kinagaubaga na kujituma kutafuta na kutumia fursa zilizopo au hata kutengeneza fursa mpya. Mjasiriamali mwenye mafanikio huwa na uwezo wa kubadilika, kujifunza kutokana na makosa na kujikita katika maono yake hata wakati wa changamoto.

Mwishowe, ujasiriamali unaweza kuchukua sura nyingi – kuwa mwanzilishi wa teknolojia mpya, mmiliki wa duka la rejareja, au mkulima anayetumia njia za kisasa. Kila mmoja kwa nafasi yake, anaweza kutoa mchango katika kujenga jamii inayojitegemea na yenye uchumi imara.

UMUHIMU WA KUJIFUNZA UJASIRIAMALI

1»Kujenga mtazamo wa kijiasiriamali
pamoja na kuona na kutumia fursa
mbalimbali za kibiashara zilizopo
.Mjasiriamali lazima ajenge uwezo wa
kutumia nyenzo mbalimbali zilizopo katika
kutekeleza majukumu yake kwa kutumia
fursa mbalimbali za kibiashara.
2»>Kuandaa na kusimamia utekelezaji wa
mipango na mikakati ya kibiashara.
Mjasiriamali anahitaji kuwa mbunifu,kuweka
mipango na mikakati ya biashara zake
3»>Kuweka kumbukumbu muhimu na
kuandaa mahesabu ya biashara
4»>Kutumia mbinu rahisi kupata wateja wa
bidhaa au biashara inayofanywa.
5»>Kupata mitaji na kutumia vizuri fedha
na bidhaa za biashara.kuwajengea uwezo wa
nidhamu ya matumizi ya mapato hasa fedha
au bidhaa za biashara
6»>Kutafuta ,kuongoza na kusimamia
wafanyakazi.kuimarisha muundo wa uongozi
katika biashara na usimamizi bora wa
shughuli yenyewe
7»>kutumia wataalamu na washauri kwa
manufaa ya biashara

SABABU ZA KUWA MJASIRIAMALI NA KUANZISHA MRADI/MIRADI

1-Mradi wako utapunguza gharama za
maisha
2-Mradi wako utakufanya uwe kiongozi
[watu watakuiga na kufanikiwa].
3-Mradi wako utakufanya upate heshima
katika jamii.Mfano utaweza kujitosheleza
katika mahitaji yako yote -nyumba yako
,usafiri,n.k.
4-Mradi wako utakuletea afya na uhakika
wa maisha .Mfano:ukipatwa na tatizo
utaweza kujitegemeya kwa sehemu kubwa
badala ya kuitegemea jamii.
5—-Mradi wako utaimarisha upendo kati
yako na wazazi wako kwani hutakuwa
tegemezi na pia utakuwezesha kuwasaidia.
NAMNA AU JINSI YA KUPATA MTAJI
i»Kujiwekea akiba wewe mwenyewe kwa
kujinyima,kula kuvaa na kutoa michango kwa
kujionyesha.
ii»Kucheza mchezo wa kukopeshana na
ndugu?rafiki hasa wale mnaoaminiana
(waaminifu).
iii»Kuomba mkopo kwa ndugu/rafiki
iv»Kuomba mkopo Benki-Unapokopa benki
uwe makini na mradi wako kwani ukishindwa
kurudisha utafilisiwa mali zako.
AINA ZA MIRADI
a»>KILIMO

Kinaweza kuwa kilimo cha Masika

kwa kulima mazao kama
vile:Maharage,Alizeti,Ufuta,Mahindi,Mbaazi
n.k

unashauriwa kulima mazao kama
vile:Uyoga,matunda,Mboga(kabichi,pilipili
hoho,Bilinganya,bamia na Nyanya n.k
b»>UFUGAJI

asili,Nguruwe,Bata mzinga,kuku wa kisasa
(mayai na nyama),Samaki,nyuki n.k
c»>BIASHARA

zinazoweza kufanywa mafano;Kununua
mazao wakati wa mavuno na kuuza
yanapopanda bei,Biashara ya kitaalam
mfano Kliniki,Shule,Biashara ya kuagiza na
kupeleka bidhaa nje.

NAMNA YA KUANZISHA MRADI

i»Ukishapata mtaji tulia na omba ushauri
kwa wazoefu juu ya mradi wako-uwe makini
na watu utakaowaomba ushauri.
ii»Fanya utafiti wa kutosha kuhusu mradi
wako,mfano utafiti wa masoko,usifanye
mradi kwa kuiga (kufuata mkumbo)
iii»Fanya mradi ambao unaupenda
iv»Fanya mradi ambao una ujuzi nao kama
hauna ujuzi nao unaweza kuanza kwa kiasi
kidogo
v»Hudhuria semina za kimaendeleo au
soma vitabu vya kukufanya uelewe namna ya
kuendeleza mradi huo.
vi»Fanya biashara halali na kama kubwa
kidogo inahitaji leseni basi itafute leseni
husika.

MAMBO YA KUZINGATIA ILI KUBORESHA MRADI WAKO

1»Tafuta ushauri wa kitaalamu kabla ya
kuanza mradi wako
2»Usikate tamaa kwa changamoto/
misukosuko unayoweza kukutana nayo
njiani.
3»Ufanye mradi wako na mambo yote kwa
bidii kubwa
4»Jiwekee malengo ya wiki,mwezi na
mwaka
5»Uwe mbunifu na unayekubali kujifunza
mambo mapya na kukubali kubadilika
KUMBUKA-Soko ni kitu cha muhimu katika
mradi wako kwa sababu mwishoni
ukishapata mavuno yako kwa shughuli za
itahitaji uziuze hivyo kuwa makini na mradi
unaochagua kwa sasa miradi ambayo soko
lake ni rahisi kulipata ni Kuku wa kienyeji,
kuku wa mayai/nyama
matunda,mbaazi,ufuta n,k