Updated at: 2024-05-25 16:22:32 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Wakati mwingine ni vigumu kusema hapana ukiwa na
maana ya hapana. Jaribu kuwa mpole na usiwe mgomvi.
Jaribu kueleza sababu zako kwa upole na uwaeleze rafiki zako kile unachokijua na nini unachofanya. Hivyo utapata heshima kutoka kwa wanarika wenzako na rafiki zako. Kama vijana wenzako watakushawishi utumie dawa za kulevya wakati wewe hutaki, wanaweza kuwa marafiki wabaya. Kumbuka kwamba rafiki ni mtu ambaye anajali, analinda na kuthamini maisha ya rafiki yake. Kwa maana hiyo, kwa nini mtu anayekushawishi kwa makusudi kufanya kitu chenye madhara kwa afya yako awe rafiki wa kweli?!

Updated at: 2024-05-25 16:22:32 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Endapo rafiki au jamaa anaomba msaada wa kuacha kutumia dawa za kulevya unaweza kumsaidia kwa kumpatia nasaha. Jitahidi kumpatia taarifa zote muhimu kuhusu dawa za kulevya. Muhimu zaidi mweleze athari za matumizi ya dawa hizo. Hata wazazi unaweza kuwapatia ushauri endapo watatambua umuhimu wako wa kujali.
Wakati mwingine waathirika wa dawa za kulevya hawako tayari kusikiliza ushauri na msaada wako. Inaweza kutokea muathirika akawa na hasira na hata kuvunja urafiki wenu na hata kufa. Usijilaumu!!! Kwa sababu ulijitahidi kumsaidia kadri ya uwezo wako. Wakati mwingine ni vyema kuvunja urafiki kwa usalama wako na kwa faida ya rafiki yako. Rafiki huyo anaweza kugundua kuwa utumiaji wa dawa za kulevya unamletea mwisho mbaya na hatimaye kuchukua uamuzi wa kueleza matatizo yake.
Kama itatokea rafiki au ndugu yako ambaye ni teja ameathirika sana kiafya usijaribu kumsaidia peke yako. Inaweza kuwa muhimu kumtafutia msaada wa kitaalamu kutoka kwa mtaalamu.

Updated at: 2024-05-25 16:24:20 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Neno Albino linamaanisha mtu mweupe, linatokana na neno la lugha ya Kilatini - albus-linamaanisha “eupe”. Kuanzia karne ya 17 neno Albino limekuwa likitumika katika kueleza hali ya kundi la viumbe hai (watu, wanyama na hata mimea) ambao wana upungufu au ukosefu wa rangi katika ngozi, macho na nywele. Kwa binadamu ni bora kutumia maneno “Watu wanaoishi na ualbino kwani itamaanisha kuwa ni watu kama wengine ila wanaishi na hali tofauti ya “ualbino”. Katika kitabu hiki maneno haya mawili yatatumika. Lugha inajenga dhana na kuunda hali ya ukweli / uhalisi. Kwa sababu hiyo ni lazima tuache kutumia maneno kama “zeruzeru”. Neno hili linamaanisha sifuri mara mbili au mtu asiye na thamani. Utumiaji wa neno hili ni dharau ya utu na kulaumu watu wanaoishi na ualbino kama kosa lao.

Updated at: 2024-05-25 16:17:57 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

1. Kujenga uhusiano wa kimapenzi wenye afya na mwenza wako ni muhimu sana. Hii ni kwa sababu uhusiano huu unahusisha mambo mengi kama kujifunza na kushirikiana katika mambo mbalimbali. Kwa hiyo, ni muhimu kuheshimu hisia za mwenza wako wakati wa ngono/kufanya mapenzi.

2. Kuelewa hisia za mwenza wako ni muhimu sana wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Kwa sababu, hisia zinavyozungumzwa na kueleweka ndivyo uhusiano wa kimapenzi unavyokuwa bora zaidi. Kuna mwenzi anaweza kujisikia vizuri zaidi wakati wa mapenzi kwa kufanya vitu fulani, hivyo kuelewa na kuheshimu hisia zake kutasaidia kujenga uhusiano wa kudumu.

3. Kuwa tayari kusikiliza na kuelewa mwenza wako ni jambo la kila wakati. Kuelewa hisia za mwenza wako kunaweza kujumuisha kuzungumza kwa uwazi, kuuliza maswali na kuwa tayari kusikiliza kwa makini. Kwa mfano, unaweza kuuliza mwenza wako kuhusu mambo anayopenda na mambo anayochukia wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Hii inaweza kusaidia kuelewa hisia zake vizuri zaidi.

4. Kuheshimu hisia za mwenza wako inahusisha kufanya mambo yote yanayowezekana ili kumfanya ajisikie vizuri wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Kwa mfano, unaweza kumwuliza nini anapenda kufanyiwa wakati wa kufanya mapenzi au nini anachukia. Kwa kufanya hivyo, utakuwa unamsaidia kuwa na hisia za kujiamini na kujisikia vizuri wakati wa ngono/kufanya mapenzi.

5. Kuheshimu hisia za mwenza wako pia kunahusisha kutoa na kupokea maoni wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Kujifunza kutoka kwa mwenza wako ni muhimu sana katika kuboresha uhusiano wa kimapenzi. Kwa hiyo, kufanya mazungumzo wazi na kujifunza kutoka kwa mwenza wako ni muhimu.

6. Kujifunza kuelewa hisia za mwenza wako kunaweza kusaidia kuboresha ngono/kufanya mapenzi. Kwa mfano, unaweza kujifunza kuhusu aina ya vitendo vya ngono ambavyo mwenza wako anapenda zaidi. Pia, unaweza kujifunza jinsi ya kumfanya mwenza wako ajisikie vizuri zaidi wakati wa ngono/kufanya mapenzi.

7. Kuheshimu hisia za mwenza wako ni muhimu sana katika kujenga uhusiano wa kimapenzi unaodumu. Kwa hiyo, ni muhimu kujifunza na kuheshimu hisia za mwenza wako wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Kwa kuwa na uhusiano wa kimapenzi wenye afya na mwenza wako, utaweza kujenga uhusiano imara zaidi wa kudumu.

8. Mawasiliano ni muhimu sana katika kuelewa hisia za mwenza wako wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Unaweza kujifunza mengi kwa kuzungumza na mwenza wako waziwazi. Kwa mfano, unaweza kumuuliza kuhusu hisia zake kabla, wakati na baada ya kufanya mapenzi. Kwa kufanya hivyo, utaweza kuelewa hisia zake vizuri zaidi.

9. Kuheshimu hisia za mwenza wako kunaweza kusaidia kuboresha uhusiano wa kimapenzi. Kwa kufanya hivyo, utakuwa unamsaidia mwenza wako kujisikia vizuri na kuzijua hisia zake. Kwa mfano, unaweza kumpa mwenza wako nafasi ya kuzungumza juu ya hisia zake kabla ya kufanya mapenzi. Hii inaweza kusaidia kujenga uhusiano wa kimapenzi unaodumu.

10. Kuheshimu hisia za mwenza wako wakati wa ngono/kufanya mapenzi ni muhimu sana kwa sababu inasaidia kuboresha ngono/kufanya mapenzi. Kwa mfano, unaweza kujifunza kuhusu aina ya vitendo vya ngono ambavyo mwenza wako anapenda zaidi. Pia, unaweza kujifunza jinsi ya kumfanya mwenza wako ajisikie vizuri zaidi wakati wa ngono/kufanya mapenzi. Kwa kuwa na uhusiano wa kimapenzi wenye afya na mwenza wako, utaweza kujenga uhusiano imara zaidi wa kudumu.

Je, wewe ni mtu wa kuheshimu hisia za mwenza wako wakati wa ngono/kufanya mapenzi? Ni nini unachofanya kuhakikisha kuwa mwenza wako anajisikia vizuri wakati wa ngono/kufanya mapenzi? Tungependa kusikia kutoka kwako.

Updated at: 2024-05-25 16:24:07 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Ulemavu wa watu wanaoishi na ualbino hauingiliani na uwezo
wa kuweza kuzaa. Tuelewe kwamba ulemavu huu uko tu kwenye
ngozi na siyo kwenye via / mfumo wa uzazi. Kwa maana hiyo
basi; Albino anaweza kuzaa watoto wenye afya nzuri. Pia
wanaweza kuzaa watoto wenye ngozi ya kawaida (blackii) kama
mzazi mwenzie hatakuwa amebeba vinasaba vya ualbino.

Updated at: 2024-05-25 16:24:18 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Ulemavu maana yake ni hitilafu katika mwili au akili inayomwekea
mipaka mtu asiweze kufanikisha shughuli fulani katika maisha
yake. Albino wanatambuliwa kama watu wenye ulemavu Tanzania
hasa kwa ajili ya uwezo wao wa kutokuweza kuona vizuri. Dalili
za kutokuwa na uwezo wa kuona hutofautiana kuanzia wale
ambao hawaoni karibu, wasioweza kuona mbali na wale ambao
wanashindwa kuona vizuri au kuona mawingumawingu.

Updated at: 2024-05-25 16:24:11 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Ukweli ni kwamba hakuna athari zinazojulikana kwakusubiri au
kuacha kujamiiana hadi mtu afikie umri unaokubalika / utu uzima
au hata muda mrefu zaidi. Pia via vya uzazi havitaathirika kwa
njia moja au nyingine (havisinyai wala kutoweka.) Kuna uvumi
potofu unaodai kuwa watu wanaoacha kujamiiana kwa muda
mrefu wanaota chunusi na upele usoni au pia kwenye sehemu
zao za siri na wengine kuchanganyikiwa. Hakuna ukweli wowote
kuhusu uvumi huu. Kuwa na chunusi usoni ni mojawapo ya hali
inayowakabili vijana wenye umri kati ya miaka 13 hadi 19. Hali ya
kuota chunusi inasababishwa na kuwepo mafuta mengi kwenye
ngozi. Hali hii hubadilika kadri umri unavyosogea mbele. Mara
nyingi inashauriwa kufanya mazoezi ya mwili ili kuwezesha
vitundu vilivyopo kwenye ngozi kufunguka na kuwezesha ngozi
kupumua.
Hakuna madhara ya kiafya ambayo yanatokana na kuacha
kujamiiana, bali kinyume ni kuwa, kuna madhara mengi ya
kiafya, hisia na ya kimwili yanayotokana na kujamiiana katika
umri mdogo kama vile mimba zisizotarajiwa, uambukizo wa
magonjwa yatokanayo na kujamiiana pamoja na Virusi vya
UKIMWI.

Updated at: 2024-05-25 16:17:07 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Je, kuna mambo ya haramu katika ngono/kufanya mapenzi? Hili ni swali ambalo linaweza kuwa na majibu mengi tofauti kulingana na mtazamo wa kila mmoja. Hata hivyo, katika makala hii, tutajadili mambo muhimu ya kuzingatia ili kuhakikisha kwamba ngono/kufanya mapenzi inakuwa salama na halali.

1. Kuheshimu mipaka ya mwenzako. Hii ni moja ya mambo muhimu sana katika ngono/kufanya mapenzi. Ni vyema kuhakikisha kwamba unaheshimu mipaka ya mwenzako na kufanya mambo ambayo yote mawili mnakubaliana.

2. Kuepukana na ngono zisizo salama. Ngono zisizo salama ni hatari kwa afya yako na ya mwenzako. Hivyo ni vyema kuhakikisha kwamba unatumia kinga kama kondomu ili kuepuka magonjwa ya zinaa na mimba zisizotarajiwa.

3. Kuepukana na ngono ya kulazimisha. Ngono ya kulazimisha ndiyo moja ya mambo yanayoweza kusababisha madhara makubwa kwa mwenzako na kwa wewe mwenyewe. Kwa hiyo, ni vyema kuhakikisha kwamba unaweka mipaka sahihi na kuheshimu maoni ya mwenzako.

4. Kuepukana na matumizi ya dawa za kulevya. Matumizi ya dawa za kulevya ni hatari kwa afya yako na ya mwenzako. Ni vyema kuepukana nazo, na badala yake kufurahia ngono/kufanya mapenzi kwa asili yake.

5. Kuzingatia sheria za nchi. Kuna sheria za nchi ambazo zinahusu ngono/kufanya mapenzi. Ni muhimu kuzingatia sheria hizo ili kuepuka matatizo ya kisheria.

6. Kuepuka ngono/kufanya mapenzi na watoto. Ngono/kufanya mapenzi na watoto ni hatari sana na ni kosa la jinai. Ni vyema kuepuka kabisa matendo haya ili kuepuka madhara makubwa.

7. Kuhakikisha kwamba unatumia njia salama za kupanga uzazi. Ni vyema kuhakikisha kwamba unatumia njia salama za kupanga uzazi ili kuepuka mimba zisizotarajiwa.

8. Kuepuka ngono/kufanya mapenzi na mtu aliyekwishaolewa/ameolewa. Ngono/kufanya mapenzi na mtu aliyekwishaolewa/ameolewa ni hatari sana na inaweza kusababisha matatizo mengi ya kifamilia.

9. Kuepuka ubakaji wa kimapenzi. Ubaguzi wa kimapenzi ni kosa la jinai na ni hatari kwa afya ya mwenzako na yako mwenyewe. Ni vyema kuepuka kabisa matendo haya.

10. Kuzingatia afya ya mwenzako. Ni muhimu kuhakikisha kwamba unazingatia afya ya mwenzako kwa kuepuka kufanya ngono/kufanya mapenzi wakati wa kupata hedhi, wakati wa ujauzito, na wakati wa kujifungua.

Kwa ujumla, ngono/kufanya mapenzi inapaswa kufanyika kwa kuzingatia sheria na kwa kuheshimu mipaka ya mwenzako. Ni vyema kuepukana na mambo yote ya haramu na kuzingatia usalama na afya ya mwenzako na yako mwenyewe. Kwa hiyo, kama unataka kufurahia ngono/kufanya mapenzi, hakikisha kwamba unafanya kwa njia salama na halali. Je, wewe unaonaje kuhusu mambo haya? Tafadhali share mawazo yako kwa kuandika comment yako hapo chini.

Updated at: 2024-05-25 16:24:31 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Balehe ni kipindi cha mpito kati ya utoto na utu uzima, ambapo watoto wa kike na wa kiume wanapitia mabadiliko mbalimbali ya kimwili, kiakili, na kihisia. Kwa wasichana, mabadiliko haya yanaweza kujumuisha yafuatayo:

1. Ukuaji wa Viungo vya Uzazi: Ovari zinaanza kutengeneza mayai na homoni za kike kama estrogen na progesterone, ambazo husababisha mabadiliko mengine.
2. Hedhi (Menstruation): Wasichana wanaanza kupata hedhi, ambayo ni kumwagika kwa utando wa kizazi kila mwezi, isipokuwa kipindi cha ujauzito.
3. Ukuaji wa Matiti: Huanza kama vimbe vidogo chini ya chuchu na baadaye kukua zaidi.
4. Ongezeko la Urefu na Uzito: Kuna spurt ya ukuaji ambapo wasichana hukua haraka kwa urefu na kuongezeka uzito.
5. Mabadiliko ya Mwili: Mafuta ya mwili huongezeka hasa kwenye hips, makalio, na matiti, kusababisha umbo la mwili kubadilika na kuwa la kike zaidi.
6. Nywele za Mwili: Uotaji wa nywele katika sehemu za siri, kwapani, na nyakati nyingine kwenye mikono, miguu na uso.
7. Mabadiliko ya Ngozi: Ngozi inaweza kuwa yenye mafuta zaidi na kusababisha chunusi.
8. Mabadiliko ya Hisia na Tabia: Hisia zinaweza kubadilika haraka kutokana na mabadiliko ya homoni na mihadhara mingine ya kisaikolojia ya kipindi hiki.

Hizi ni baadhi tu ya mabadiliko yanayotokea wakati wa balehe kwa wasichana. Ni muhimu kuzungumza na watoto kuhusu mabadiliko haya na kuhakikisha wanapata usaidizi na taarifa sahihi kadri wanavyokua.

Kuna mabadiliko mengi ya kimwili ambayo yanatokea kwa msichana wakati anaingia utu uzima. Baadhi ya mabadiliko hayo ni kama yafuatayo:

Mabadiliko ya mwili

1. Kuongezeka urefu na kupanuka mwili haswa nyonga na matiti kuanza kukua;
2. Ngozi yako i taanza kuwa na mafuta mengi, unaweza pia kuota chunusi usoni;
3. Kuota nywele sehemu za siri (mavuzi) na makwapani; na
4. Kupata damu ya hedhi (kuvunja ungo).

Mabadiliko ya hisia

1. Kuanza kuwa na muhemko wa kutaka kujamii ana na wakati mwingine mwili wako unaweza kusisimka ukimwona mvulana anayekuvutia;
2. Mihemuko ya kupenda wanaume huongezeka na wewe kupenda kujipamba i li kuwa na mwonekano wa kupendeza; na
3. Kuanza kujiamini, kutotaka kulazimishwa kufanya baadhi ya vitu na wewe kutaka kuonekana kama mtu mzima anayeweza kufanya maamuzi pekee yake.

Mabadiliko haya ni jambo la kawaida kwa msichana balehe. Kumbuka, kila msichana anapitia mabadiliko haya katika nyakati tofauti na ukali / nguvu tofauti.

Updated at: 2024-05-25 16:17:06 (11 months ago by SW - Melkisedeck Shine)

Jinsi ya Kujikinga na Maambukizi ya VVU na UKIMWI

Karibu vijana wapendwa! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jambo muhimu sana - jinsi ya kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Hii ni suala ambalo linahitaji tahadhari yetu sote, na ni wajibu wetu kuhakikisha tunakuwa salama na afya.

1. Kwanza kabisa, elimu ni ufunguo. Jifunze kuhusu VVU na UKIMWI na jinsi ya kujikinga. Unaweza kupata habari kutoka kwa wataalamu wa afya, vitabu vya afya au hata kupitia mtandao. Kujua ni sehemu muhimu ya kupambana na matatizo haya.

2. Tumia kondomu. Kondomu ni kinga bora dhidi ya maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unapojihusisha na ngono.

3. Kuepuka ngono zembe. Kujihusisha na ngono zembe kunaweza kuwa hatari sana. Ni muhimu kuwa na uhusiano wa kujiamini na mpenzi wako na kuhakikisha kuwa unaelewa historia yake ya kiafya kabla ya kufanya ngono.

4. Epuka kugawana vitu vyenye ncha kali na vingine vyenye hatari. VVU inaweza kuambukizwa pia kupitia damu. Kuhakikisha kuwa hatugawani vitu kama sindano au misumari itasaidia kuepuka maambukizi haya.

5. Hakikisha una huduma ya afya bora. Kufanya uchunguzi wa kawaida na kupima afya yako ni njia moja ya kuwa na uhakika kwamba unaishi bila VVU. Ni vizuri kushauriana na mtoa huduma ya afya kuhusu hatua za ziada za kujikinga.

6. Fanya maamuzi sahihi. Kumbuka, kuwa na ngono bado ni chaguo, na kuchagua kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujikinga kabisa na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kujenga uhusiano thabiti na kujali afya yetu ni muhimu sana.

7. Je, unaamini kwamba ni muhimu kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Amini/Naa)

8. Kwa wale ambao tayari wamefanya ngono, bado kuna njia za kujikinga. Kupima mara kwa mara ni muhimu ili kuhakikisha kuwa haujaambukizwa. Kama tayari una VVU, kuchukua dawa za kupunguza makali ni muhimu sana ili kudhibiti ugonjwa.

9. Kumbuka, uamuzi wetu juu ya ngono ni msingi wa maadili yetu na thamani. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa hatuko tayari au hatujaridhika. Hakuna mtu anayepaswa kutulazimisha kufanya kitu ambacho hatutaki kufanya.

10. Je, unafikiri ni muhimu kuchagua kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Fikiria/Usifikirie)

11. Kuwa na mawazo chanya na fikiria juu ya mustakabali wako. Kujilinda na VVU na UKIMWI ni kuwekeza katika afya yako na maisha yako ya baadaye. Ni njia ya kuhakikisha kuwa una furaha na uhuru kutokana na magonjwa haya hatari.

12. Je, unafikiri kujilinda na VVU na UKIMWI ni njia bora ya kujenga mustakabali mzuri? (Ndiyo/Hapana)

13. Kumbuka, uamuzi wetu una nguvu ya kuathiri maisha yetu na watu wengine karibu nasi. Kwa kuwa na maadili na kuchukua hatua sahihi, tunaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuleta mabadiliko chanya katika jamii yetu.

14. Je, unahisi kwamba uamuzi wako juu ya ngono una nguvu ya kuathiri maisha yako na watu wengine? (Ndiyo/Sio)

15. Kwa kuhitimisha, ninahimiza kila mmoja wetu kuchukua jukumu la kibinafsi katika kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kwa kuelewa njia za kujikinga, kufanya uchaguzi sahihi na kudumisha maadili yetu, tunaweza kuwa salama na kufurahia maisha bila hofu. Kumbuka, kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujilinda kabisa. Je, unaamini hivyo? (Ndiyo/Hapana)