Upinzani wa Luba-Katanga dhidi ya utawala wa Kibelgiji ulikuwa mwanzo wa mapambano ya uhuru na haki katika eneo la Luba-Katanga, Kongo. Katika miaka ya 1950, eneo hili lilikuwa chini ya utawala wa Kibelgiji na wananchi wa Luba-Katanga walikuwa wakikandamizwa na serikali ya kikoloni. Lakini upinzani huu ulionyesha ujasiri na dhamira ya wananchi wa eneo hilo kujitetea na kupigania uhuru wao.
Mnamo tarehe 4 Januari 1959, kulifanyika maandamano makubwa katika mji wa Elizabethville (sasa Lubumbashi) ambapo wananchi wa Luba-Katanga walitaka kumaliza utawala wa Kibelgiji na kudai uhuru wao. Maandamano haya yalikuwa ya amani na watu wengi walishiriki, wakiongozwa na kiongozi wao Patrice Lumumba. Wananchi walivumilia ukandamizaji na unyanyasaji wa Kibelgiji kwa muda mrefu na waliamua kusimama kidete.
Wakati wa maandamano hayo, polisi wa Kibelgiji walitumia nguvu kuwazuia wananchi, lakini hawakukata tamaa. Walibeba mabango yaliyokuwa na ujumbe wa uhuru na haki, na kwa pamoja waliahidi kufanya kila wawezalo ili kufikia malengo yao. Wananchi hao walipigania haki yao ya kuishi kwa uhuru na heshima.
Maandamano haya yalikuwa ni mwanzo wa harakati za kujipigania uhuru na uhuru wa Luba-Katanga. Wananchi waliendelea kushiriki katika mikutano ya siri na kuandaa mikakati ya kuweka shinikizo kwa utawala wa Kibelgiji. Walisaidiana na makundi mengine ya upinzani katika Kongo ili kuimarisha nguvu zao na kuongeza uwezekano wa kufanikiwa.
Katika miaka iliyofuata, upinzani wa Luba-Katanga ulizidi kuimarika na kuwa changamoto kubwa kwa utawala wa Kibelgiji. Wananchi walitumia njia mbalimbali ikiwa ni pamoja na maandamano, mgomo wa kazi, na kampeni za uhamasishaji ili kushinikiza serikali ya Kibelgiji kutoa uhuru wao.
Mmoja wa wanaharakati mashuhuri wa upinzani huu alikuwa Patrice Lumumba, ambaye alitambua umuhimu wa umoja na ushirikiano kati ya makabila mbalimbali ya Kongo ili kufikia malengo ya uhuru. Alisema, "Tunapaswa kuunganisha nguvu zetu na kujiunga pamoja ili kuondoa utawala wa Kibelgiji na kujenga taifa letu lenye uhuru na haki."
Mnamo 30 Juni 1960, Kongo ilipata uhuru wake kutoka kwa utawala wa Kibelgiji. Hii ilikuwa ni mafanikio makubwa kwa wananchi wa Luba-Katanga na Kongo kwa ujumla. Walifanikiwa kuondoa utawala wa kikoloni na kuanzisha serikali yao wenyewe, na Patrice Lumumba akawa Waziri Mkuu wa kwanza wa Kongo.
Leo hii, tukumbuke dhamira ya wananchi wa Luba-Katanga na mapambano yao ya kujipigania uhuru na haki. Je, tunahitaji kusimama kidete kwa haki na uhuru wetu? Je, tunaweza kuiga mfano wa ujasiri na umoja wa wananchi wa Luba-Katanga?
I’m so happy you’re here! 🥳
