Siyo haki kwa mtoa huduma wa afya kukataa kumtibu.
Kama kijana, una haki sawa ya kutibiwa kama vile mtu yoyote.
Iwapo mtoa huduma anakataa kukutibu wewe, jaribu kuzungumza
naye kuhusu jambo hilo na umuulize sababu za kukataa kukutibu.
Iwapo yeye anashikilia uamuzi wa kutokutibu basi amua ama
unatafuta mhudumu mwingine au zungumza na mkubwa wake
kuhusu tatizo lako. Ni jambo la maana kuzungumza na rafiki
yako au mwone mtu unayemwamini akusaidie kutatua tatizo
lako.

Vituo vingi vya Umma na vya binafsi vya huduma za afya
vinajitahidi kutoa huduma rafiki kwa vijana. Tafuta kituo cha
karibu au shirika linalotoa huduma za afya ya uzazi. Kumbuka,
haki ya afya ambayo pia inabeba haki ya huduma ya afya ya
uzazi, Kimataifa inatambuliwa kupitia ICESCR4 na pia imetiwa
saini na kuridhiwa hapa Tanzania. Hivyo usisite kuulizia huduma
kama hii.

Hapana, mbu na wadudu wengine hawawezi i kukuambukiza virusi vya UKIMWI kutokana na mfumo wa mii li yao. Virusi vya UKIMWI haviwezi kuishi kwenye mii li yao, kwa sababu siyo mazingira vinavyoyapenda. Virusi vya UKIMWI vinajilisha na kuzaliana katika chembechembe nyeupe za damu, lakini chembechembe za aina hii hazipo katika mwili wa mbu. Kwa hiyo, virusi vya UKIMWI vinakufa mara baada ya mbu kufyonza damu na aking‘ata mtu mwingine baadaye hakuna hatari ya kuambukizwa.
Thibitisho jingine la ukweli huu ni kwamba sisi sote tungekuwa tumebeba virusi vya UKIMWI kama mbu angelikuwa anaambukiza kwa sababu sisi sote tunaishi katika mazingira yenye mbu na karibu na watu wengine.

Hapana, ukila na mtu mwenyemaambukizi ya Virusi vya UKIMWI huwezi kuambukizwa Virusi vya UKIMWI wala UKIMWI, isipokuwa pale ambapo wote wawili mna vidonda mdomoni na mnachangia kijiko kimoja. Lakini uwezekano huu ni mdogo sana, kiasi tunachoweza kusema kwamba huwezi kuambukizwa Virusi vya UKIMWI na UKIMWI ukila sahani moja na mtu aliyeambukizwa na virusi.
Lakini, kufuatana na kanuni za afya, ni vizuri zaidi kila mtu atumie vifaa vyake na baada ya kuvitumia avioshe kikamilifu.

Ubikira ni nini?: Maana halisi ya neno “bikira” ni mwanamke au mwanaume ambaye hajawahi kabisa kujamii ana. Kujamii ana hapa i ina maana kwamba uume wa mwanaume unaingia katika uke wa mwanamke.

Watu kadhaa wanasema kwamba kuwepo kwa kizinda, ambacho ni ngozi nyembamba laini i i iliyoko kwenye uke i inayokaa kama kiwambo, ndiyo ubikira. Lakini wanawake wengine huzaliwa bila kiwambo au ngozi hii , i inawezekana kwa wengine kuchanika kwa kiwambo hiki i wakati wakifanya mazoezi mazito kama vile kupanda baisikeli, kukwea miti na kadhalika. Pia, i inaweza kutokea wakati wa uchunguzi wa kiafya au tiba i inayohusisha sehemu za ndani sana ukeni. Kiwambo hiki kinatofautiana baina ya msichana na msichana.
Kwa hiyo, kizinda siyo kipimo kizuri kwa ajili ya kumtambua bikira. Njia pekee ya kumtambua bikira ni kufahamu kama mtu hajawahi kujamii ana (yaani bikira) au kama ameshajamii ana (siyo bikira). Wewe si bikira kama umewahi kushiriki ngono na utakuwa umepoteza ubikira na hamna njia ya ubikira kurudi tena, hata ukisubiri muda mrefu. Lakini hii haimaanishi wewe uendelee kufanya ngono ovyo.

Msichana ambaye hajawahi kujamiiana anaitwa bikira, je mvulana huitwaje?

Neno “bikira” ni mtu yeyote ambaye hajawahi kujamii ana maishani mwake, awe mwanamke au mwanaume.
Zamani, watu walimtambua msichana bikira kwa njia ya kuhakikisha kwamba kile kiwambo chembamba ndani ya uke kipo. Lakini kwa sababu ngozi hii huweza kuchanika kwa njia nyingine zaidi ya kujamii ana, siyo kipimo kizuri cha kumtambua msichana ambaye hajajamii ana kabisa (yaani bikira).
Katika jamii nyingi ni kawaida kuwaita `bikira` wanawake ambao hawajawahi kujamii ana. Pia, jamii nyingi wanasisitiza umuhimu wa mwanamke kuwa bikira mpaka siku ya kuolewa. Hata hivyo, neno “bikira” hutumiwa kwa wanawake na wanaume.

Je, mvulana atajuaje kama msichana ni bikira? Na pia, msichana anaweza kujitambua vipi kama ni bikira?

Mvulana hawezi kuthibitisha ubikira wa msichana kwa njia ya kumwangalia wala kwa njia ya kumwingilia kimwili. Hii ni kwa sababu ubikira ni kutowahi kujamii ana na hautegemei kuwepo kwa kizinda ndani ya uke. Yaani msichana ambaye hajawahi kujamii ana, lakini ambaye kizinda chake kimepasuliwa kwa sababu nyingine, bado ni bikira. Njia pekee ya kufahamu kama msichana ni bikira ni kufahamu kile alichofanya maishani, na hii , kwa kweli haiwezekani.
Msichana anaweza kujifahamu kuwa bikira kama hajawahi kujamii ana, yaani kuingiliwa kimwili na mwanaume au mvulana.
Jamii nyingi hutilia mkazo kuhusu ubikira wa wasichana wakati wa kuolewa. Lakini suala la kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa au kuoa ni muhimu kwa wote, wasichana na wavulana. Kutofanya mapenzi mpaka siku ya kuolewa kuna maana ya kujiepusha na shida zinazoweza kutokea, kama mimba isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa na hata maambukizi ya VVU na UKIMWI. Iwapo huwezi kustahimili ashiki ya kujamii ana, basi huna budi kuhakikisha kuwa unajikinga wewe na mpenzi wako asipate ujauzito na magonjwa kwa kutumia kondomu.

Kizinda ni nini na kinawezaje kuharibika

Kizinda ni kiwambo laini kinachokuwepo ndani ya uke. Kiwambo hiki kina tundu katikati i i ili kuwezesha damu ya hedhi kupita kiurahisi. Ukubwa na unene wa kiwambo hiki hutofautiana kati ya msichana na msichana. Wakati wa tendo la kwanza la ngono, huchanika na kwa wengi i i inasababisha kutokwa damu. Lakini pia inawezekana kutokuwepo na tendo la kutokwa damu. Hii ni kwa sababu kiwambo hiki kina asili ya kunyumbuka sana na wakati mwingine tundu lake ni kubwa. Inawezekana pia kuwa kiwambo hiki tayari kilikuwa kimeharibiwa na sababu nyingine.

Kama kati ya mwanamke na mwanaume hakuna mwenye magonjwa ya zinaa, hakuna madhara yoyote kwa mwanamke mwenye mimba kujamii ana na mwenzi wake. Mfuko wa mimba hufunga kabisa na kifuko kinamzunguka mtoto vizuri, na hivyo hakuna uwezekano wowote wa mbegu za kiume kupenya na kumfikia mtoto.
Inashauriwa lakini wakati wa kujamii ana na mwanamke mjamzito tumbo lisigandamizwe sana. Wanawake wengine hawana hamu kubwa ya kujamii ana hasa mwishoni mwa ujauzito, na mwanaume anashauriwa kuheshimu hisia hizi za mwanamke.
Kama mwanaume atakuwa ameambukizwa magonjwa ya zinaa wakati wa kujamii ana, hii i ii inaweza kuwa hatari sana kwa mwanamke na pia kwa mtoto tumboni. Wakijamii ana mume na mke wakati wa ujauzito, lazima wawe na uhakika kwamba hamna mwenye magonjwa ya zinaa au watumie kondomu kwa ajili ya kinga. Iwapo watakuwa na wasiwasi wowote, wamwone daktari kwa uchunguzi.

Zipo aina mbili za mapacha, wale wanaofanana na wale wasiofanana. Karibu robo ya mapacha wote hufanana. Hii ina maana kwamba wametokana na yai moja lililotungwa mimba ambalo hujigawa katika makundi mawili tofauti ya chembechembe, kila mojawapo hubadilika kuwa kiumbe pekee. Hadi sasa, wataalamu hawaelewi vizuri sababu za yai kujigawa. Mapacha wa aina hii , kwa vile wametokana na yai moja, mara zote huwa na jinsia moja na hufanana sana kimaumbile.
Mapacha wasiofanana hutokea wakati wa yai kupevuka, kokwa za mwanamke hutokea zikawa mayai mawili badala ya moja tu. Mayai yote mawili hurutubishwa na hutungishwa mimba kwa mbegu mbili tofauti za mwanaume. Viumbe viwili hukua wakati mmoja katika mfuko wa uzazi. Mbali ya kukua katika mfuko mmoja wa uzazi na kuwa na umri uleule, mapacha hawa ni sawa sawa na watoto wengine wawili wa wazazi haohao. Wanaweza kuwa wa jinsia na maumbile tofauti kabisa.

Sheria ya msingi ya ndoa nchini Tanzania ni Sheria ya ndoa ya
Bunge, iliyopitishwa mwaka 1971. Sheria hii inakataza ndoa za
kulazimisha. Inatambua ndoa kama ni muungano kati ya mume
na mke ambao kwa hiari yao wameamua kuishi kama mume na
mke. Sheria hiyo inasema kwamba iwapo ndoa haikuwa ya hiari,
basi hiyo siyo ndoa. Sheria pia imefafanua utoaji wa adhabu
kwa watu wote wanaoshawishi au wanaolazimisha pande hizo
mbili kuingia katika ndoa bila hiari yao. Kwa hiyo mwathiriwa wa
ndoa ya kulazimishwa anatakiwa kutoa taarifa juu ya wale wote
waliomlazimisha katika ndoa kwa polisi ambaye atawashitaki
kwa kuwa hili ni kosa la jinai.

Lengo kuu la kujamiiana ni kutafuta watoto. Lakini si sababu pekee. Sababu hizo ni pamoja na;

1. kupata starehe,
2. kujiburudisha,
3. kupoteza mawazo,
4. kujenga na kudumisha uhusiano na hisia za kupendana,
5. kuhitajiana,

Hata hivyo ni muhimu sana kuzingatia uzazi wa mpango. Ili kuleta raha katika tendo la kujamiiana na kuzuia mimba isiyotakiwa na kuzaa mtoto ambaye mtashindwa kumlea ni lazima kutumia uzazi wa mpango.

Tumia njia za kupanga uzazi kama hamtaki kupata mimba! Au kwa usalama zaidi tumia kondomu ambayo ni kinga ya mimba na maambukizi mengine yanayosababishwa na ngono.

Rafiki yako wa kike ana haki ya kukataa kujamiiana na wewe.
Labda hayuko tayari kujamiiana au anapenda kusubiri mpaka
afunge ndoa. Maamuzi yake yatakuwa yametokana na kuogopa
matokeo ya kujamiiana katika umri mdogo au labda anafuata
maadili yaliyo kwenye dini yake. Na hata kuwa na wasiwasi kuwa
uhusiano wenu siyo wa kuaminika. Kama kweli unampenda na
unajali uhusiano weu mpe muda wa kufikiria, taratibu. Endelea
kusikilizana kwa makini na kuchunguza kwa uwazi na muweze
kufanya maamuzi sahihi. Kwa lolote lile mtakaloamua hakikisha
kuzuia matokeo yanayotokana na mimba.

Ndiyo, mtu anayeonekana na afya nzuri anaweza kuwa na virusi vya UKIMWI. Katika hatua ya mwanzo baada ya kuambukizwa mtu anakuwa na virusi vya UKIMWI kwenye damu lakini haonyeshi dalili zozote za kuumwa. Hatua hii i ii inaweza kuchukua zaidi ya miaka kumi! Hii ni hatari sana, kwa sababu kama unajamii ana na mtu mwenye kuonekana na afya nzuri, lakini ndani ya mwili tayari anavyo virusi vya UKIMWI, anaweza kukuambukiza.
Njia pekee ya kuwa na uhakika kama mtu ameambukizwa na VVU au la ni kwa njia ya kupima damu katika Vituo maalamu vya kupima au hosipitalini. Kwa hiyo, kujamii ana bila kujikinga kwa kutumia kondomu i inawezekana kuhatarisha maisha yako, hata kama mpenzi wako ni mtu mwenye kuonekana na afya nzuri.

Ukweli ni kwamba hakuna madhara yoyote ya kiafya iwapo utakaa muda mrefu bila ya kujamiiana. Viungo vya uzazi havidhuriki wala sehemu nyingine yoyote katika mwili wako. Mwanamke na mwanaume wakianza kujamiiana baada ya kukaa muda mrefu watapata raha na starehe kama kawaida.

Kuna uvumi potofu kwamba kutofanya mapenzi kunasababisha kuwa na chunusi usoni au sehemu za siri, au hata kuchanganyikiwa kiakili. Siyo kweli kwamba hali hiyo inasababishwa na kutojamiiana bali husababishwa na mambo mengine kabisa.

Elewa kwamba kutojamiiana kabisa hakuna madhara yoyote. Lakini kama tulivyosema awali kujamiiana kunaweza kuleta matatizo mengi kama mimba isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa ikiwa pamoja maambukizi ya virusi vya UKIMWI na UKIMWI wenyewe.

Je, ni sahihi kutumia mbinu za asili za kuzuia mimba? Hii ni swali ambalo vijana wengi hujikuta wakijiuliza wanapogundua kuwa wako tayari kuanza maisha ya mapenzi. Leo, tutajadili mbinu za asili za kuzuia mimba na kuangalia iwapo zinaweza kuwa chaguo sahihi kwako. Tufurahie safari hii pamoja! 🌼

1. Njia ya mzunguko wa hedhi: Mwanamke anaweza kufuatilia mzunguko wake wa hedhi na kujua siku zake hatari za kuwa na mimba. Hii inategemea kuwa mzunguko wa hedhi ni wa kawaida na wa kawaida. Ni muhimu kumbuka kuwa njia hii inahitaji nidhamu na uzingatiaji wa karibu. 📅

2. Mbinu ya kalenda: Mbinu hii inahusisha kuchunguza mzunguko wako wa hedhi kwa miezi kadhaa ili kubaini mwelekeo wa kawaida. Baadaye, unatumia kalenda kufuatilia siku zako hatari za kuwa na mimba. Ingawa njia hii inaweza kuwa ya bei nafuu, ni muhimu kukumbuka kuwa haijakamilika sana na inaweza kuwa na uwezekano wa makosa. 🗓️

3. Njia ya mabadiliko ya joto la mwili: Joto la mwili la mwanamke hubadilika wakati wa mzunguko wake wa hedhi. Kwa kutumia kipima joto cha mwili, unaweza kujua wakati wa kuwa na siku zako hatari za kuwa na mimba. Njia hii inahitaji nidhamu na uzingatiaji wa karibu pia. 🔥

4. Tumia kondomu: Kondomu ni njia salama na ya kuaminika ya kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unaposhiriki ngono. Kwa kuwa kondomu ni rahisi kupata na inapatikana kwa bei nafuu, ni chaguo nzuri kwa vijana. 🍆🌮

5. Matumizi ya mimea asili: Kuna mimea asili ambayo inasemekana inaweza kuzuia mimba. Kwa mfano, mimea kama mwarobaini, tumbaku ya kike, na asali imetumiwa na jamii nyingi katika miaka mingi. Hata hivyo, ni muhimu kukumbuka kuwa ufanisi wa mimea hii haijathibitishwa kisayansi, na inaweza kuwa na athari mbaya. 🌿

6. Kuzuia ngono: Kujizuia kushiriki ngono kabla ya ndoa ni njia bora ya kuepuka mimba zisizotarajiwa na magonjwa ya zinaa. Ni chaguo ambalo linafaa kwa vijana ambao wanataka kuhakikisha wanabaki safi hadi siku ya ndoa yao. Njia hii inahitaji nguvu ya akili, lakini inakuweka katika nafasi salama na yenye amani. 💑

7. Kuzungumza na mshauri wa afya: Ikiwa una wasiwasi kuhusu njia yoyote ya kuzuia mimba, ni vyema kuzungumza na mshauri wa afya. Wataweza kukupa habari sahihi na kukushauri kwa njia bora zaidi kulingana na hali yako. Ni muhimu kuwa na maarifa sahihi na kuwa na mtu wa kukuongoza kwenye safari hii. 🩺

8. Kuwa na mazungumzo ya wazi na mwenzi wako: Ni muhimu kuwa na mazungumzo ya wazi na mwenzi wako kuhusu mipango ya uzazi na matarajio ya maisha ya baadaye. Kwa kufanya hivyo, mtaweza kufanya uamuzi sahihi na kuambatana na njia ya kuzuia mimba ambayo ni bora kwenu wawili. 🗣️

9. Tumia njia zaidi ya moja: Ili kuongeza ufanisi wa kuzuia mimba, unaweza kuchagua kutumia njia zaidi ya moja kwa wakati mmoja. Kwa mfano, unaweza kutumia kondomu pamoja na mbinu ya mzunguko wa hedhi. Hii inaweza kuongeza kiwango cha uhakika na kusaidia kuwa na amani ya akili. ✌️

10. Kusoma na kujifunza: Kuwa na maarifa sahihi ni muhimu sana katika kufanya uamuzi sahihi kuhusu njia ya kuzuia mimba. Jifunze kuhusu njia mbalimbali za kuzuia mimba, faida na hasara zake, na jinsi ya kuzitumia kwa usahihi. Kusoma ni ufunguo wa mafanikio! 📚

11. Kuheshimu maadili ya kitamaduni: Ni muhimu kuwa na heshima na kuheshimu maadili ya kitamaduni ambayo yamekubalika katika jamii yako. Weka maadili yako na tamaduni yako mbele wakati wa kufanya uamuzi kuhusu njia ya kuzuia mimba. Kuheshimu maadili yako kunakuweka katika njia sahihi. 🌍

12. Kuwa na msaada wa kijamii: Katika safari ya kuzuia mimba, ni muhimu kuwa na msaada wa kijamii. Kuwa na marafiki au familia ambao wanaweza kukupa ushauri na msukumo kunaweza kuwa na athari kubwa katika kufanya uamuzi sahihi. Usiwe peke yako katika safari hii! 🤝

13. Kufanya maamuzi kwa busara: Kumbuka, uamuzi wa kuzuia mimba ni uamuzi wa kibinafsi na una athari kubwa katika maisha yako ya baadaye. Chukua wakati wako kufikiria na kufanya maamuzi kwa busara na uelewa kamili wa athari zake. Uamuzi wako unategemea wewe na maisha yako. 🙌

14. Kujiuliza maswali: Kabla ya kufanya uamuzi wowote, jiulize maswali mengi. Je, njia hii inafaa kwako na hali yako? Je, unaelewa vizuri jinsi ya kuitumia? Je, una habari sahihi kuhusu njia hii? Kwa kujiuliza maswali haya, utaweza kufanya uamuzi sahihi na kwa ujasiri. ❓❓❓

15. Ni nini maoni yako? Je, una maoni yoyote juu ya mbinu za asili za kuzuia mimba? Je, umewahi kutumia njia yoyote kati ya hizi? Je, unapendekeza njia nyingine yoyote? Tungependa kusikia kutoka kwako na kujua maoni yako! Tushiriki mawazo yako kwenye sehemu ya maoni hapa chini. 🗨️

Kwa kuhitimisha, ni muhimu kukumbuka kuwa njia ya kujizuia kabisa kutoka kwa ngono kabla ya ndoa inabaki kuwa njia bora zaidi ya kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa. Kwa kufanya hivyo, unalinda afya yako ya uzazi na kuweka maisha yako ya baadaye salama. Jiweke kwanza na uwe na amani ya akili! 💖