Hakuna kiwango cha umri kwa kutumia huduma za afya ya uzazi
na njia za uzazi wa mpango. Unatakiwa kuanza kutumia huduma
za afya ya uzazi pale unapoona unazihitaji. Na hasa iwapo
umeamua kujamiiana, unatakiwa uende kwanza kwenye huduma
za afya ya uzazi, na kupata ushauri juu ya ujinsia na masuala
ya afya ya uzazi pamoja na njia mbalimbali za uzazi wa mpango.
Vijana kisheria wamepewa haki ya kutumia njia za uzazi wa
mpango.
Nchini Tanzania kuna sera ya idadi ya watu ya mwaka 1992.2
ambapo kati ya mambo mengine inalenga katika kuandaa
vijana, kabla ya kuingia katika maisha ya ndoa wawe wazazi
wanaowajibika kwa kuinua kiwango cha elimu ya familia.
Sera hii inazungumzia uanzishwaji wa huduma za afya ya uzazi
ambayo itakidhi mahitaji ya vijana na inawahakikishia vijana
kupata huduma za afya ya uzazi kwa urahisi bila pingamizi
katika umri wowote.
Baadhi ya watu wanafikiri kuwa huduma za uzazi wa mpango ni
kwa watu walio kwenye ndoa. Hii si kweli, mtu yoyote anaruhusiwa
kutumia huduma za uzazi wa mpango na kupata njia mbalimbali
za uzazi wa mpango. Vijana3 wanafaidika na kuwa na haki sawa
kama watu wazima walio kwenye ndoa. Huduma za kinga kama
vile ushauri juu ya mafunzo ya afya ya uzazi na vilevile kondomu
ni njia za kuzuia mimba zinapatikana bure katika vituo vya afya
vya serikali hapa Tanzania.

Kondomu ya kike inafahamika kwa jina la „care“ na “Lady Peteta”. Hapa Tanzania hazipatikani sehemu zote na bei yake ni kubwa kidogo.
Kondomu ya kike huingizwa ukeni kabla ya kujamiiana. Kama unatumia kondomu ya kike, chana kwa uangalifu pembezoni mwa pakiti. Kondomu ina pete mbili za plastiki na uwazi upande wa juu. Pete moja imelegea ni ndogo na iko kwa ndani, upande usio na uwazi. Pete ya pili ni kubwa zaidi, imeshikiliwa na iko upande wa tundu. Shikilia kondomu upande uliozibwa na minya pete ya ndani kwa dole gumba na kidole cha pili na cha kati. Mara nyingine inaweza ikakuponyoka, (kuteleza) lakini endelea kujaribu hadi umeiminya vizuri. Tafuta mkao mzuri na ingiza kondomu ya kike. Huku bado unaminya kwa vidole vyako iongoze kondomu ndani ya uke wako. Ukiiachia pete ya ndani itashikilia kondomu ndani ya uke. Sasa ingiza kidole chako kwenye kondomu, sukuma pete mpaka inapogota kwenye mlango wa uzazi.
Kondomu ya kike inaweza kuvaliwa saa kadhaa kabla ya kufanya ngono na pia inaweza kuvuliwa baada ya muda wa kufanyika ngono kupita. Ili kuhakikisha kuwa uume umeingia sehemu husika, msaidie mwenzi wako kuongoza uume kuingia kwenye uke ili usipenye pembeni.
Baada ya kujamiiana, vua kondomu kwa uangalifu. Tupa kondomu iliyotumika kwenye choo cha shimo au uichome. Usitupe kondomu iliyotumika ovyo.
Kama ilivyo kwa kondomu ya kiume, kondomu ya kike itatumika kwa mafanikio zaidi pale ambapo wahusikia wanakuwa na makubaliano na maelewano juu ya matumizi yake.

Neno Albino linamaanisha
mtu mweupe, linatokana na
neno la lugha ya Kilatini –
albus-linamaanisha “eupe”.
Kuanzia karne ya 17 neno
Albino limekuwa likitumika
katika kueleza hali ya kundi
la viumbe hai (watu, wanyama
na hata mimea) ambao wana
upungufu au ukosefu wa rangi
katika ngozi, macho na nywele.
Kwa binadamu ni bora kutumia
maneno “Watu wanaoishi na
ualbino
kwani itamaanisha kuwa ni watu kama wengine ila wanaishi na
hali tofauti ya “ualbino”. Katika kitabu hiki maneno haya mawili
yatatumika.
Lugha inajenga dhana na kuunda hali ya ukweli / uhalisi. Kwa
sababu hiyo ni lazima tuache kutumia maneno kama “zeruzeru”.
Neno hili linamaanisha sifuri mara mbili au mtu asiye na
thamani. Utumiaji wa neno hili ni dharau ya utu na kulaumu
watu wanaoishi na ualbino kama kosa lao.

Pombe huingia kwenye damu na kuzunguka mwili mzima pamoja
na kwenye ubongo wako. Ina madhara kwa viungo vya mwili
wako na ubongo wako na hivyo huathiri tabia na hisia zako.

Unywaji wa pombe kupita kiasi unaweza kuathiri viungo vingi
kwa mfano, ini ambalo ndilo huathirika zaidi. Ini hilo linafanya
kazi ya kufyonza kilevi katika mwili wako. Kama ukinywa zaidi
utaathiri ini kiasi kwamba halitaweza kufanya kazi kikamilifu au
litashindwa kabisa hatimaye utakufa. Kilevi kingi husababisha
kansa ya ini na tumbo.

Hatari kubwa siku hizi ni kupata na kusambaza virusi vya
UKIMWI. Mlevi mara nyingi huwa mzembe na husahau kinga
muhimu kama vile kutumia kondomu wakati wa kufanya mapenzi.
Anaweza pia kufanya mapenzi na watu ambao hafahamu afya
zao, kama ni wagonjwa au la. Zaidi ya hayo mlevi mara nyingi
huwa dhaifu, hivyo ni rahisi kushambuliwa na magonjwa
mbalimbali pamoja na VVU.

Pombe inaathiri pia uwezo wa kufanya tendo la ndoa. Huwa ni
vigumu kwa uume kusimama. Pia huathiri ubongo hasa sehemu
zile zinazomiliki ufahamu na mihemko.

Kwanza unaweza kujisikia mchangamfu na huru, lakini mara
tu unaanza kujisikia taabu na kushindwa kutembea vizuri.
Utakuwa na matatizo ya kutoona vizuri na matatizo ya kutoa
uamuzi sahihi. Watu huanza kuwa na vijitabia vya ajabu na
vipya baada ya kulewa. Kugombana na watu wengine na kufanya
mambo yasiyokubalika kama vile kujikojolea mbele za watu.
Kama utaendelea kunywa kuna uwezekano mkubwa wa kupata
madhara. Kila dhara huharibu mamilioni ya seli za ubongo wa
binadamu.

Kwanza hutakuwa na kumbukumbu ya nini kimetokea, lakini
unaweza pia kupoteza kabisa kumbukumbu zako. Kama ukinywa
pombe kupita kiasi kwa muda mrefu unaweza kupungukiwa
akili na mwisho kuharibu kabisa akili. Pombe pia ni dawa ya
kulevya kwani huweza kukutawala. Watu waliotawaliwa na
pombe, hutumia pesa nyingi na muda mwingi kwenye pombe,
hali ambayo inaweza kuwa ni mzigo mzito kwa familia na jamii,
na pindi mtu anapotawaliwa, ni vigumu kunywa kidogo au kuacha
kabisa. Kama mtu atajaribu kuacha, hupata matatizo kama
kutetemeka, mapigo ya moyo kuongezeka, kutokwa na jasho
jingi, na kukosa usingizi wakati wa usiku. Hali hiyo husababisha
maumivu na ni hatari kwa watu ambao wametawaliwa na pombe.

Katika suala hili la UKIMWI hakuna tofauti yoyote kati ya
Albino na watu wengine katika jamii. Albino wanaweza kupata
maambukizo kama watu
wengine, na mahitaji yao ni yaleyale, kijamii, kisakolojia na kiafya.
Albino watapewa ARVs kama watu wengine kwa kufuata
utaratibu uleule wa matibabu ya UKIMWI kama wanavyofanyiwa
watu wasio Albino. Kwa hiyo kama Albino anakataliwa kupewa
huduma za dawa za kufubaza VVU (ARVs) basi atoe taarifa
kwa vyombo husika ukiwemo uongozi katika jamii au kwenye
Chama cha Albino ili waweze kuwasaidia kufuatilia haki zao.

Maana halisi ya neno “bikira” ni mwanamke au mwanaume ambaye hajawahi kabisa kujamii ana. Kujamii ana hapa i ina maana kwamba uume wa mwanaume unaingia katika uke wa mwanamke.

Watu kadhaa wanasema kwamba kuwepo kwa kizinda, ambacho ni ngozi nyembamba laini i i iliyoko kwenye uke i inayokaa kama kiwambo, ndiyo ubikira. Lakini wanawake wengine huzaliwa bila kiwambo au ngozi hii , i inawezekana kwa wengine kuchanika kwa kiwambo hiki i wakati wakifanya mazoezi mazito kama vile kupanda baisikeli, kukwea miti na kadhalika. Pia, i inaweza kutokea wakati wa uchunguzi wa kiafya au tiba i inayohusisha sehemu za ndani sana ukeni. Kiwambo hiki kinatofautiana baina ya msichana na msichana.
Kwa hiyo, kizinda siyo kipimo kizuri kwa ajili ya kumtambua bikira. Njia pekee ya kumtambua bikira ni kufahamu kama mtu hajawahi kujamii ana (yaani bikira) au kama ameshajamii ana (siyo bikira). Wewe si bikira kama umewahi kushiriki ngono na utakuwa umepoteza ubikira na hamna njia ya ubikira kurudi tena, hata ukisubiri muda mrefu. Lakini hii haimaanishi wewe uendelee kufanya ngono ovyo.

Watoto hawatakiwi kunywa pombe wala kuvuta sigara!

Watoto hasa ndio wapo katika hatari zaidi ya kupata madhara
yatokanayo na uvutaji sigara na unywaji pombe, kwa sababu
bado wanaendelea kukua. Wanaweza wakaathiri miili yao na ubongo
kwa maisha yao yote. Wana hatari zaidi ya kuathirika katika
maendeleo yao ya kijamii na kisaikolojia. Matumizi mabaya ya pombe
na sigara yanaweza yakaleta madhara katika makuzi ya mtoto.

Ngozi ya Albino ina ukosefu wa rangi. Inaonekana kama ya watu
weupe ambao wana kiasi cha pigimenti ndogo. Tofauti na watu
weupe ngozi ya Albino haigeuki rangi katika jua kuwa kahawia.
Sawa na watu weupe Albino lazima ajikinge na mionzi ya jua kwa
kuvaa nguo ndefu za kufunika ngozi au kutumia losheni maalumu
ya kupaka ngozi. Mfano mzuri ni wa mama wa Malkia wa Uingereza
ambaye anayo ngozi nyororo kama ya mtoto mchanga huku akiwa
na miaka 100 sasa kwa sababu hakuwahi kujiweka juani.

Si kweli. Mpaka sasa wanasayansi hawajathibitisha kwamba
mtu anayekunywa pombe kidogo ndiye anayeishi kwa muda
mrefu. Kwa ujumla, watu wanaoishi katika hali ya usafi, afya
njema na maisha yenye furaha ndio wanaoishi kwa muda
mrefu kuliko wale ambao hawajijali kimwili na kiakili. Kimsingi,
kunywa pombe ni kutojijali. Unywaji wa pombe kwa kiasi hauna
madhara, lakini inakupasa kuwa macho katika unywaji huo ili
usizidishe kupita kiasi.

Kwa nini ni Lazima Kufanya Ngono na Mtu Mmoja Tu? 🌸

Asante kwa kujiunga nami katika makala hii ya kusisimua kuhusu umuhimu wa kufanya ngono na mtu mmoja tu. Leo, tutajadili suala hili kwa kutumia maadili ya Kiafrika ambayo tumejifunza na kuendeleza kwa vizazi vingi. Kupitia maelezo yangu, natumahi kuwa utapata mwanga na kuelewa ni kwa nini inafaa kufanya ngono na mpenzi wako wa kudumu. 🌟

1. Uaminifu: Ndoa au uhusiano wa kudumu unajengwa juu ya msingi wa uaminifu. Kufanya ngono na mtu mmoja tu ni ishara ya uaminifu kwa mpenzi wako na ni njia ya kudumisha imani katika mahusiano yenu. Ni muhimu kuweka moyo wako na mwili wako kwa mtu mmoja tu ili kudumisha ahadi yako ya kuwa mwaminifu. 🤝

2. Afya: Kupitia kufanya ngono na mtu mmoja tu, unaweza kulinda afya yako na ya mpenzi wako. Kuepuka kushiriki ngono nje ya uhusiano wako kunapunguza hatari ya kuambukizwa magonjwa ya zinaa. Kwa kufanya hivyo, unaweza kujilinda na kumlinda mpenzi wako, na hivyo kuwa na maisha ya furaha na afya. 💪

3. Uhusiano wa kina: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunawezesha uhusiano wenu kuwa wa kipekee na wa kina. Kupitia uzoefu wenu wa ngono, mnajenga uhusiano wa karibu na wa kipekee ambao unaweza kuwa nguzo ya mahusiano yenu. Kwa kuwekeza wakati na juhudi katika kujifunza kuhusu mahitaji, tamaa, na mapenzi ya mpenzi wako, mnaweza kuunda uhusiano thabiti na wa kudumu. ❤️

4. Heshima na staha: Katika tamaduni za Kiafrika, heshima na staha ni muhimu sana. Kufanya ngono na mtu mmoja tu ni njia ya kuonyesha heshima na staha kwa mpenzi wako. Ni kuthibitisha kwamba unathamini na kuheshimu uhusiano wenu, na kwamba wewe ndiye mtu anayestahili kushiriki furaha ya mwili wako. 💕

5. Kuepuka maumivu ya kihisia: Kukutana kwa ngono na watu wengi kunaweza kusababisha maumivu ya kihisia na kuleta changamoto katika uhusiano wako. Kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu, unaweza kuepuka kujitumbukiza katika uhusiano usio na msingi thabiti na hivyo kuimarisha uhusiano wenu. Kumbuka, ni bora kufurahia ngono na mtu ambaye unajua anakupenda na anajali kuhusu hisia zako. 😊

6. Furaha ya kihisia: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunaweza kuleta furaha ya kihisia na kuridhika katika uhusiano wako. Kuwa na mtu ambaye unashiriki kila kitu nacho, ikiwa ni pamoja na msisimko wa ngono, kunaweza kuimarisha uhusiano wenu na kuhakikisha kuwa kuna furaha ya kudumu katika maisha yenu ya mapenzi. Hakuna kitu kinachopita kuwa na mtu ambaye unajua anakuunga mkono katika kila hatua yako. 😄

7. Kujijua na kujitambua: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunaweza kukusaidia kujifunza kuhusu mwili wako na kugundua mambo ambayo unapenda na usiyopenda. Kwa kuwa na mpenzi wa kudumu, mnaweza kuwa wawazi na kuelewa mahitaji ya kila mmoja. Hii inasaidia kujenga uhusiano wa karibu na kukuza uelewa wenu wenyewe. 👫

8. Kujenga familia yenye upendo: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunaweza kusaidia katika kujenga familia yenye upendo na kudumisha mahusiano ya kifamilia. Sote tunatamani kuwa na familia yenye utulivu na yenye furaha, na kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu tunaweza kujenga msingi imara wa familia yetu. Kwa kuwa na mtu anayekupenda na anayejali, unaweza kufurahia uzazi na kulea watoto pamoja kwa furaha. 🏡

9. Kufurahia safari ya mapenzi: Kufanya ngono na mtu mmoja tu kunaweza kuleta furaha na kufurahia safari ya mapenzi yenu. Kwa kujifunza kuhusu mahitaji na tamaa za mpenzi wako, mnaweza kugundua njia mpya za kufurahia ngono na kuleta furaha ya kipekee katika uhusiano wenu. Kumbuka, kila uhusiano ni kipekee na unaweza kuwa na uzoefu wa kupendeza kupitia kujitolea kwa mtu mmoja tu. 🌈

10. Kuepuka majuto ya baadaye: Kufanya ngono na watu wengi kunaweza kusababisha majuto ya baadaye na kuleta hisia za hatia au aibu. Kwa kufanya ngono na mtu mmoja tu, unaweza kuepuka kujuta katika siku zijazo na kuhisi kuwa umeridhika na maamuzi yako. Unajua kwamba umekuwa mwaminifu kwa mpenzi wako na umeweka moyo wako katika uhusiano wenu kwa dhati. 👍

Kwa hiyo, marafiki zangu, nawaomba mtoe nafasi kwa fikra hizi na kuzingatia umuhimu wa kufanya ngono na mtu mmoja tu. Kwa kuwekeza katika uhusiano wako na kuwa mwaminifu, unaweza kufurahia furaha ya kipekee na kupata uhusiano thabiti na wa kudumu. Je, unaonaje? Je, ungependa kushiriki maoni yako na mimi? 😊

Kumbuka, uamuzi wa kufanya ngono ni uamuzi mzito na una athari kubwa katika maisha yako ya baadaye. Nawaasa vijana wetu wapendwa kusubiri hadi ndoa na kudumisha utakatifu wao. Kwa kufanya hivyo, mnaweza kujenga msingi thabiti kwa familia zenu na kufurahia maisha ya ndoa yenye upendo na furaha tele. Asanteni kwa kunisikiliza na endeleeni kuwa na maamuzi sahihi katika maisha yenu ya mapenzi. 💖

Jinsi ya Kukabiliana na Hisia za Aibu Kuhusu Ngono 🌟

Karibu vijana wenzangu! Leo, tutajadili jinsi ya kukabiliana na hisia za aibu kuhusu ngono. Ni muhimu kuelewa kwamba tunapitia hatua hii ya maisha yetu ambapo tunavutiwa kimapenzi na wengine. Katika jamii yetu, kuna tabia nzuri na za heshima ambazo tunapaswa kuzingatia. Hapa kuna vidokezo 15 vinavyotusaidia kukabiliana na hisia hizi za aibu ili tuweze kuishi maisha ya furaha na kujiamini. 🙌

1. Kuelewa na kuheshimu maadili yetu: Tunapaswa kuzingatia maadili yetu ya Kiafrika yanayotutaka tuishi maisha ya kiheshima na kujiepusha na ngono kabla ya ndoa. Maadili yetu yanatupa mwongozo mzuri na yanatupatia nguvu ya kukataa hisia za aibu.

2. Kujielewa: Jifunze kuhusu mwili wako na jinsi unavyofanya kazi. Kwa kuelewa ukuaji wa miili yetu na jinsi hisia za mapenzi zinavyoibuka, tutakuwa na uwezo wa kujielewa na kujikubali. Hakuna kitu cha kuona aibu kuhusu mabadiliko ya mwili wako. Kumbuka, ni sehemu ya ukuaji wako. 🌺

3. Mazungumzo na wazazi au walezi: Wazazi wetu ni rasilimali muhimu katika kuelewa na kukabiliana na hisia hizi za aibu. Mazungumzo na wazazi wetu yanaweza kutusaidia kupata mwongozo na kuelewa jinsi ya kushughulikia hisia hizi kwa njia nzuri.

4. Kuwa na marafiki wa kuaminika: Marafiki wanaweza kuwa msaada mkubwa katika kukabiliana na hisia za aibu. Kuwa na marafiki ambao wana maadili sawa na wewe na wanaelewa umuhimu wa kungojea ndoa kabla ya kujihusisha kimapenzi, watakuwa nguzo yako katika kipindi hiki.

5. Kujifunza kutathmini na kufanya maamuzi sahihi: Kujifunza kufanya maamuzi sahihi ni muhimu katika kukabiliana na hisia za aibu. Tathmini hatari na faida za kushiriki ngono kabla ya ndoa. Kumbuka, kungojea ndoa kunakuweka salama kimwili na kisaikolojia. 💪

6. Kupata maarifa sahihi kuhusu ngono: Elimu ni ufunguo wa mafanikio katika maisha yetu yote, na hii ni pamoja na elimu ya ngono. Kupata maarifa sahihi kuhusu ngono kutoka kwa vyanzo vya kuaminika na watu wazima wenye ujuzi, kutatusaidia kuelewa hisia na mabadiliko ambayo yanatokea mwilini mwetu.

7. Kuepuka vitu vinavyozua hisia za ngono: Kuepuka vitu kama vile kuangalia picha au video za ngono, kutazama sinema zenye maudhui ya ngono, au kusoma vitabu visivyoendana na maadili yetu, kunaweza kusaidia kudhibiti hisia zetu na kuzuia aibu ambayo inaweza kujitokeza.

8. Kuweka malengo na kujenga ndoto za baadaye: Kuweka malengo na kujenga ndoto za baadaye kunaweza kutusaidia kusonga mbele na kusahau hisia za aibu kwa muda. Kuwa na malengo na ndoto kama vile kufanikiwa kielimu, kupata kazi bora au kuchangia katika jamii, kutatufanya tuwe na lengo maishani na kuzingatia malengo hayo kuliko hisia za aibu.

9. Kujipenda na kujithamini: Kujipenda na kujithamini ni muhimu katika maisha yetu yote. Kujiona kama mtu wa thamani na kuwa na heshima kwa mwili wako itakusaidia kujikubali na kuzingatia maadili yako. Unastahili heshima na upendo, na kujithamini kutakusaidia kujisikia vizuri kuhusu uamuzi wako wa kungojea ndoa. 💖

10. Kudumisha afya ya akili na mwili: Kuwa na afya nzuri ya akili na mwili ni muhimu katika kukabiliana na hisia za aibu. Kujihusisha na shughuli za kimwili, kama vile michezo au mazoezi, na kudumisha afya ya akili kwa kufanya mambo unayopenda na kuzingatia furaha yako, kunaweza kukusaidia kusahau hisia za aibu.

11. Kuzungumza na wataalamu wa afya ya akili: Wakati mwingine, hisia za aibu zinaweza kuwa ngumu kushughulika nazo peke yako. Kuzungumza na mtaalamu wa afya ya akili, kama vile mshauri au mtaalamu wa saikolojia, kunaweza kukusaidia kupata mwongozo na msaada wa kushughulikia hisia hizi kwa njia sahihi.

12. Kujihusisha na shughuli za kujenga na kukufanya ujisikie vizuri: Kujihusisha na shughuli za kujenga na kukufanya ujisikie vizuri, kama vile kujitolea kwenye shirika la kujitolea au kufanya hobby unayopenda, kunaweza kukusaidia kusahau hisia za aibu kwa muda na kujikita katika mambo mazuri.

13. Kuwa na muda wa kujitafakari: Kuwa na wakati wa kujitafakari kunaweza kukusaidia kuzingatia thamani na maadili yako. Fikiria kuhusu maisha yako ya baadaye na jinsi kungojea ndoa kunaweza kukusaidia kufikia malengo yako. Kujitafakari kunaweza pia kukusaidia kuimarisha uhusiano wako na Mungu na kusali kwa ajili ya nguvu na mwongozo.

14. Kujiwekea mipaka na kuwa na malengo: Kujiwekea mipaka na kuwa na malengo ni muhimu katika kushughulikia hisia za aibu. Kuwa na malengo ya ngono ya kusubiri ndoa na kujitengea mipaka binafsi, kama vile kuepuka mazingira yanayoweza kukuletea majaribu, kunaweza kukusaidia kudumisha maadili yako na kujiamini zaidi.

15. Kuwa na ujasiri wa kusema "hapana": Hatimaye, kuwa na ujasiri wa kusema "hapana" ni jambo muhimu katika kukabiliana na hisia za aibu. Jifunze kusema hapana kwa shinikizo la kufanya ngono kabla ya ndoa na kujisikia vizuri kuhusu uamuzi wako. Kumbuka, ujasiri wako una thamani kubwa sana. 🙅‍♀️

Kwa njia hii, tunaweza kuishi kwa furaha na kujiamini bila kuhisi aibu kuhusu ngono. Kumbuka, kungojea ndoa ni uamuzi bora ambao unalinda afya yetu na mustakabali wetu. Je, unafikiriaje juu ya vidokezo hivi? Je, una maoni au vidokezo vingine? Nichekee sehemu ya maoni hapa chini. Tuweze kusaidiana, tukue pamoja na kujenga maisha yaliyojaa furaha na utulivu. Amani na baraka! 🌟✨