Albino ni binadamu kama alivyo binadamu mwingine na ana haki
sawa za kuishi na kufaidi kuwepo kwake hapa duniani kama
ilivyo kwa binadamu wengine. Kuua Albino kwa sababu yoyote
ile ni jambo baya sana ambalo linakemewa na serikali, dini zote,
na kila mwanadamu mwenye akili timamu na maadili ya utu na
watetea haki za binadamu.
Kitendo hiki vilevile kinapingana na haki za binadamu kwa hiyo
wavunjaji wa haki hizi wanashtakiwa kisheria.

Ndiyo, i inawezekana kwamba mwanamke anayepata hedhi yake kila mwezi akawa mgumba. Na vilevile i inawezekana kwamba mwanamke asiyepata hedhi kila mwezi siyo mgumba.
Ni kweli kwamba kuna uhusiano fulani kati ya hedhi na uwezo wa kupata mimba. Kupata hedhi kila mwezi i i inamaanisha kuwa mwanamke anao uwezi wa kutengeneza yai kila mwezi. Hata hivyo, siyo rahisi kuwa na uhakika i iwapo mirija ya kupitisha yai inaweza kulipitisha yai hilo kutoka kwenye kokwa hadi kwenye tumbo la uzazi. Kwa hiyo hata mwanamke ambaye anapata hedhi kila mwezi anaweza kuwa mgumba.
Ili mwanamke awe na uhakika kama ni mgumba au la, ni vyema akamwone daktari kwa ajili ya uchunguzi.

Jinsi ya Kukabiliana na Hisia za Uoga Kabla ya Kufanya Ngono 🌟

Karibu kwenye makala hii ambayo itakusaidia kukabiliana na hisia za uoga kabla ya kuanza kujihusisha na ngono. Ni jambo la kawaida kwa vijana kuhisi woga na wasiwasi kabla ya kujaribu kitu kipya, na hapa tunakusaidia kupata mbinu za kukabiliana na hisia hizo. Kumbuka, uamuzi wako wa kushiriki ngono unapaswa kuwa wa maana na thabiti, na kuwa na ujasiri ndani yako kunaweza kukusaidia kufanya uamuzi sahihi.

1️⃣ Tambua na elewa hisia zako: Kwanza kabisa, ni muhimu kuelewa ni kwa nini unahisi uoga. Je, ni kwa sababu ya kutokujiamini au hofu ya kuwa na uzoefu mbaya? Kuelewa chanzo cha hisia hizo kunaweza kukusaidia kukabiliana nazo kwa ufanisi zaidi.

2️⃣ Ongea na mtu unaemwamini: Kuzungumza na mtu unaemwamini kuhusu hisia zako kunaweza kukupa faraja na ushauri muhimu. Unaweza kuwa na mshauri wa kiroho, rafiki wa karibu, au hata mzazi. Waulize maswali na uwafahamishe matarajio yako.

3️⃣ Jifunze kuhusu ngono: Elimu ni ufunguo wa kukabiliana na hofu. Jifunze kuhusu afya ya uzazi, njia za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa, na haki yako ya kusema hapana. Kuelewa mambo haya itakusaidia kujiamini zaidi na kupunguza uoga wako.

4️⃣ Soma hadithi na ushuhuda: Kuwasoma watu wengine ambao wamekwisha kupitia hali kama yako kunaweza kukusaidia kujisikia kuwa sio pekee yako. Kuna vitabu, hadithi za mafanikio, na makala mtandaoni ambazo zinaweza kukupa nguvu na ujasiri.

5️⃣ Jifunze kuhusu thamani yako: Kujiamini kabla ya kujihusisha na ngono ni muhimu. Jifunze kuhusu thamani yako na jinsi unavyostahili kuheshimiwa. Kamwe usikubali mtu yeyote akushinikize kufanya kitu ambacho hukupangiwa kufanya au hukujisikia vizuri nacho.

6️⃣ Weka mipaka na uzingatie: Kuweka mipaka sahihi kabla ya kufanya ngono ni muhimu. Jua ni vitu gani unataka na hauruhusu wengine wakuzidishe. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana wakati unahisi amani na uhakika kunaweza kukusaidia kujisikia vizuri.

7️⃣ Tumia njia za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa: Kujikinga kutokana na hatari za ngono ni jambo muhimu sana. Jifunze kuhusu njia zinazopatikana za kuzuia mimba na magonjwa ya zinaa na uhakikishe kuwa unatumia njia inayokufaa na salama.

8️⃣ Jiwekee malengo na ndoto: Kuwa na malengo na ndoto katika maisha yako kunaweza kukusaidia kuacha uoga wa kufanya ngono. Fikiria juu ya ndoto zako na jinsi kufikia malengo hayo kunavyoweza kuathiri maisha yako ya baadaye.

9️⃣ Usikimbizwe na shinikizo la kijamii: Katika jamii yetu, kuna shinikizo kubwa la kufanya ngono mapema. Usikubali shinikizo hilo, bali kumbuka thamani yako na uamuzi wako wa kusubiri hadi wakati unaofaa.

🔟 Jifunze kufurahia maisha yako bila ngono: Kukabiliana na hisia za uoga kabla ya kuanza kujihusisha na ngono inaweza kuwa rahisi zaidi ikiwa unajifunza kufurahia maisha yako bila kuhitaji ngono. Jenga uhusiano mzuri na marafiki, fanya mazoezi, jishughulishe na shughuli za kujenga ujuzi, na ufurahie kupata mafanikio katika maeneo mengine ya maisha yako.

1️⃣1️⃣ Kuwa na malengo ya baadaye: Kufikiria kuhusu malengo yako ya baadaye itakusaidia kufanya uamuzi mzuri. Je, unataka kuanza familia, kufanikiwa katika kazi yako, au kufikia ndoto zako? Kutafakari juu ya malengo haya itakusaidia kuwa na ujasiri wa kusubiri hadi wakati unaofaa.

1️⃣2️⃣ Kuwa na uhusiano wa karibu na Mungu: Kuwa na uhusiano mzuri na Mungu kunaweza kukupa amani na baraka katika maamuzi yako ya kujihusisha na ngono. Jiunge na vikundi vya kidini au tembelea makanisa na misikiti ili kujenga uhusiano wako na Mungu.

1️⃣3️⃣ Kujiweka busy: Kujishughulisha na shughuli nyingine za kujenga ujuzi na kupenda maisha kunaweza kukusaidia kupunguza uoga wako wa kufanya ngono. Jaribu kujifunza muziki, michezo, kusoma vitabu, au kuwa na hobby ambayo inakuvutia.

1️⃣4️⃣ Usikubali shinikizo la wenzako: Marafiki na watu wanaokuzunguka wanaweza kuwa na maoni tofauti kuhusu ngono. Usikubali shinikizo la wengine, bali fanya uamuzi wako mwenyewe kulingana na maadili yako na lengo lako la kusubiri hadi ndoa.

1️⃣5️⃣ Kuwa na mtazamo wa kusubiri hadi ndoa: Mwishowe, ni muhimu kuwa na mtazamo wa kusubiri hadi ndoa. Kujenga uhusiano wa kimapenzi ambao ni safi na wenye thamani ni jambo la kipekee na lenye umuhimu mkubwa. Uamuzi wako wa kusubiri hadi ndoa utakulinda kiroho, kiakili na kimwili.

Je, una maoni gani juu ya kujihusisha na ngono kabla ya ndoa? Je, una mbinu nyingine za kukabiliana na hisia za uoga? Tungependa kusikia kutoka kwako na kushiriki uzoefu wako. Kumbuka, kuwa na ujasiri na kujiamini kwako ni ufunguo wa kufanya uamuzi sahihi na kukaa salama. Jitunze na uwe na maisha yenye furaha na yenye mafanikio! 💪🌟

Dawa za kulevya zenyewe hazisababishi UKIMWI na magonjwa ya zinaa. Lakini utumiaji wa dawa za kulevya hurahisisha kupata na kuenea kwa magonjwa haya. Dawa hizi hudhoofisha mwili na kinga ya mwili. Hivyo basi hurahisisha virusi vya magonjwa kuingia mwilini mwa mtumiaji kiurahisi.

Matumizi ya dawa za kulevya huwafanya watumiaji kusahau hatari za kuwa na wapenzi wengi pamoja na kufanya ngono na watu usiofahamu hali za afya zao. Hujisahau kufanya ngono salama kwa kutumia kondomu. Vilevile husahau majukumu yao kama vile mke, watoto na familia nzima kwa ujumla.
Dawa za kulevya zinazoingia mwilini kwa njia ya sindano husababisha uwezekano mkubwa wa kuenea kwa virusi vya UKIMWI (VVU) kwa watumiaji pindi wanapochangia sindano kujidungia dawa hizo mwilini. Pia dawa za kulevya huchangia kuenea kwa virusi vya UKIMWI kwa kuwa watumiaji hujii ngiza katika biashara ya ngono i ili kuweza kujipatia fedha za kununulia dawa hizo.

Afya ya uzazi inahusiana na mfumo wa uzazi wa mtu, na via
vya uzazi kwa watu. Kwa hali hiyo basi inahusiana na mambo
yote yanayojumuisha uzazi na ujinsia. Ina maana kuwa watu
wana uwezo wa kukidhi mapenzi na usalama katika maisha
yao, kwamba watu wana uwezo wa kuwa na watoto na pia wana
uhuru wa kuamua, kama lini na kwa muda gani wapate watoto.
Yaliyomo humu yanampa haki mwanamume na mwanamke kupewa
habari au kuelekezwa na kufikiwa na njia za uzazi wa mpango
ambazo ni salama, zinazofanya kazi, anazomudu kulipia na njia
zinazokubalika za uzazi wa mpango alizochagua na haki ya kuwa
na huduma za afya zinazofaa ambazo zitawawezesha wanawake
kuwa salama wakati wa ujazito na kujifungua.

Jinsi ya Kujilinda na Mimba Bila Kusababisha Madhara ya Kiafya? 😊🌼

Karibu kijana! Leo tutazungumzia jinsi ya kujilinda na mimba bila kusababisha madhara ya kiafya. Ni muhimu sana kwamba tunajali afya yetu wakati tunafanya maamuzi ya kujamiiana. Kwa kuwa tunazingatia maadili na tamaduni zetu za Kiafrika, tutaangazia njia za asili ambazo hazileti madhara ya kiafya. Hebu tuanze! 💪🏾

1. Kuzungumza na mwenzi wako 🗣️: Ni muhimu sana kujadiliana na mwenzi wako kuhusu mipango ya uzazi. Pamoja, mnapaswa kuamua njia gani ya kujilinda mnayopendelea. Hii itawasaidia kuwa na uelewa na kuweka mipango madhubuti.

2. Kujifunza kuhusu kalenda ya hedhi 🗓️: Kuelewa na kufuatilia kalenda ya hedhi itakusaidia kutambua wakati unaowezekana kuwa na uwezekano wa kupata mimba. Ni njia ya asili na salama ya kuepuka kujamiiana siku hizo.

3. Kutumia kondomu kwa usahihi 🌬️: Kondomu ni njia nzuri ya kujikinga na mimba na magonjwa ya zinaa. Hakikisha unajifunza jinsi ya kuvaa kondomu kwa usahihi na kutumia kondomu mpya kila wakati unapojamiiana.

4. Kujifunza kuhusu uzazi wa mpango 🌸: Kuna njia nyingi salama za uzazi wa mpango ambazo hazileti madhara ya kiafya. Tembelea kituo cha afya na uombe ushauri kuhusu chaguo bora kwako.

5. Kutumia kidonge cha uzazi wa mpango 🌞: Kidonge cha uzazi wa mpango ni chaguo maarufu na salama kwa wengi. Unaweza kuongea na daktari wako kuhusu jinsi ya kutumia kidonge hicho kwa usahihi na bila madhara yoyote ya kiafya.

6. Kuepuka kuchelewesha matumizi ya uzazi wa mpango 🕗: Ikiwa unaamua kutumia njia ya uzazi wa mpango, ni muhimu kutumia njia hiyo kwa wakati unaofaa. Kuchelewesha matumizi kunaweza kuongeza hatari ya kupata mimba.

7. Kujifunza kuhusu njia ya kizazi ya kike 🌸: Njia ya kizazi ya kike ni chaguo salama na ya muda mrefu. Ni njia ya asili ambayo haihitaji matumizi ya dawa na inaweza kukusaidia kujilinda kwa muda mrefu dhidi ya mimba.

8. Kuzingatia njia ya kizazi ya kiume 🌞: Njia ya kizazi ya kiume inawezekana kwa wanaume. Ni njia ya asili ambayo inahusisha kujifunza jinsi ya kudhibiti wakati wa kufika kileleni ili kuepuka mimba.

9. Kuepuka kubadilishana vitu vya ndani 🚫🔞: Kubadilishana vitu vya ndani, kama vile taulo za hedhi, ni hatari na inaweza kueneza magonjwa ya zinaa. Hakikisha una vitu vyako binafsi na usivibadilishe na wengine.

10. Kujua kuhusu njia ya kupanga uzazi wa kijadi 🌼: Kuna njia nyingi za kupanga uzazi wa kijadi zilizo salama na zilizopitishwa na tamaduni zetu za Kiafrika. Unaweza kujifunza kuhusu njia hizi kutoka kwa wazee na wakubwa waliokuzunguka.

11. Kujifunza kuhusu njia za asili 🌿: Kuna mimea na mimea ambayo inasemekana kuwa na uwezo wa kuzuia mimba. Ni muhimu kuzungumza na wataalamu wa afya kabla ya kutumia njia hizi ili kuhakikisha kuwa hazileti madhara ya kiafya.

12. Kuwa na elimu ya afya ya uzazi 📚: Kuelewa mchakato wa uzazi na jinsi mwili wako unavyofanya kazi ni muhimu. Elimu ya afya ya uzazi itakusaidia kufanya maamuzi sahihi na kuwa na udhibiti wa mwili wako.

13. Kuwa na msukumo wa kujiweka safi 💦: Kujiweka safi ni muhimu katika kujilinda na madhara ya kiafya. Kuhakikisha unafuata kanuni za usafi, kama kuoga mara kwa mara na kuvaa nguo safi, itakusaidia kuepuka maambukizi yasiyohitajika.

14. Kuchunguza njia za kujilinda wakati wa kujamiiana 🌟: Kuna njia nyingi za kujilinda wakati wa kujamiiana, kama vile kutumia kinga ya meno au kinga nyingine za kujilinda na magonjwa ya zinaa. Kumbuka kuzungumza na mwenzi wako na kuamua njia ambayo inafaa kwenu.

15. Kuongea na wataalamu wa afya 👩‍⚕️: Ikiwa una maswali au wasiwasi wowote kuhusu jinsi ya kujilinda na mimba bila kusababisha madhara ya kiafya, usisite kuongea na wataalamu wa afya. Wao watakuwa na jibu sahihi na ushauri mzuri kulingana na hali yako maalum.

Kwa kuhitimisha, ni muhimu kuwa na uelewa na kujali afya yetu wakati tunafanya maamuzi ya kujamiiana. Kumbuka, wakati bora wa kufurahia ngono ni baada ya ndoa, na kuwa na uhusiano wa kudumu na mwenzi wako. Kwa kufanya hivyo, unajilinda si tu na mimba zisizotarajiwa bali pia unajilinda na hatari za kiafya. Je, ungependa kushiriki mawazo yako au maswali yoyote kuhusu mada hii? Tuko hapa kukusaidia! 💖🤗

Neno Albino linamaanisha
mtu mweupe, linatokana na
neno la lugha ya Kilatini –
albus-linamaanisha “eupe”.
Kuanzia karne ya 17 neno
Albino limekuwa likitumika
katika kueleza hali ya kundi
la viumbe hai (watu, wanyama
na hata mimea) ambao wana
upungufu au ukosefu wa rangi
katika ngozi, macho na nywele.
Kwa binadamu ni bora kutumia
maneno “Watu wanaoishi na
ualbino
kwani itamaanisha kuwa ni watu kama wengine ila wanaishi na
hali tofauti ya “ualbino”. Katika kitabu hiki maneno haya mawili
yatatumika.
Lugha inajenga dhana na kuunda hali ya ukweli / uhalisi. Kwa
sababu hiyo ni lazima tuache kutumia maneno kama “zeruzeru”.
Neno hili linamaanisha sifuri mara mbili au mtu asiye na
thamani. Utumiaji wa neno hili ni dharau ya utu na kulaumu
watu wanaoishi na ualbino kama kosa lao.

Jinsi ya Kuzungumza na Mwenzi Wako kuhusu Matumizi ya Vidonge vya Kuzuia Mimba 😊

Karibu! Leo tunazungumzia jambo muhimu sana ambalo linaweza kubadilisha maisha yako na ya mwenzi wako. Tunajadili jinsi ya kuzungumza na mwenzi wako kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Hili ni suala nyeti sana ambalo linahitaji maelewano, mawasiliano mazuri, na kuheshimiana. Tuko hapa kukupa ushauri unaofaa ili uweze kufanya mazungumzo haya kwa njia nzuri na yenye mafanikio.

1️⃣ Anza kwa kuandaa mazingira mazuri ya mazungumzo. Weka wakati ambao nyote mna uhuru wa kuzungumza bila vikwazo vya muda au msongo wa mawazo. Chagua mahali tulivu na pazuri ambapo mtakuwa na faragha.

2️⃣ Anza mazungumzo kwa kuelezea umuhimu wa afya na ustawi wa kila mmoja. Eleza jinsi matumizi sahihi ya vidonge vya kuzuia mimba yanaweza kuwasaidia kuwa na uzazi wa mpango na kufurahia maisha bila wasiwasi wa mimba isiyotarajiwa.

3️⃣ Tumia lugha ya heshima na upole wakati wa kuzungumza na mwenzi wako. Epuka kuwalaumu au kuwapa lawama. Tumia maneno kama "tunaweza" na "tunapaswa" badala ya "lazima" au "unapaswa".

4️⃣ Toa maelezo ya kina kuhusu jinsi vidonge vya kuzuia mimba vinavyofanya kazi na faida zake. Eleza kuwa vidonge hufanya kazi kwa kuzuia yai kutolewa na kubadilisha mazingira ya mfuko wa uzazi, hivyo kuzuia mimba kutokea.

5️⃣ Hakikisha unajibu maswali yoyote ambayo mwenzi wako anaweza kuwa nayo. Kuwa tayari kutoa maelezo na ufafanuzi zaidi juu ya vidonge vya kuzuia mimba. Kwa mfano, unaweza kuelezea kuhusu aina tofauti za vidonge na athari zake za upande.

6️⃣ Eleza pia kuwa vidonge vya kuzuia mimba havilindi dhidi ya magonjwa ya zinaa. Hivyo, ni muhimu kutumia kinga ya ziada kama kondomu ili kujilinda na magonjwa haya hatari.

7️⃣ Uliza mwenzi wako maoni yake na jinsi anavyohisi kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Wacha atoe mawazo yake na wasiwasi wake. Kusikiliza ni jambo muhimu sana katika mazungumzo haya.

8️⃣ Hakikisha unaweka wazi kwamba maamuzi kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba yanapaswa kufanywa kwa pamoja. Mwambie mwenzi wako kuwa unaamini katika umoja na maelewano katika uhusiano wenu.

9️⃣ Kama mwenzi wako ana wasiwasi au hana uhakika kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba, waweza kuwashauri kuongea na daktari au mshauri wa afya. Wataalamu hawa wataweza kutoa maelezo na ushauri zaidi kulingana na hali ya kiafya ya kila mtu.

🔟 Mwisho lakini sio kwa umuhimu, ni muhimu kuwakumbusha vijana kujiweka katika maadili ya Kiafrika yenye kukubalika. Tunawashauri kujizuia na ngono kabla ya ndoa na kudumisha utakatifu. Kujiepusha na hatari za mimba zisizotarajiwa na magonjwa ya zinaa kunawezekana kwa kufuata maadili haya ya Kiafrika.

Je, una maoni gani kuhusu kuzungumza na mwenzi wako kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba? Je, umeshawahi kuzungumza na mwenzi wako kuhusu suala hili? Hebu tujulishe katika sehemu ya maoni!

Kumbuka, mazungumzo ni msingi wa uhusiano mzuri. Kwa kuzungumza wazi na kwa upendo, utaweza kufikia muafaka na mwenzi wako kuhusu matumizi ya vidonge vya kuzuia mimba. Jihadhari na kumbuka kuwa maamuzi ya mwisho yanapaswa kufanywa kwa pamoja. Abstain to sex before marriage and remain pure. Asanteni kwa kusoma, na tukutane tena katika makala zijazo! 😊🌸

Mafuta yanayowekwa kwenye pakiti ya kondomu ni mafuta maalum na yana kazi ya kuhifadhi kondomu mpaka siku yake ya kutumiwa. Bila mafuta haya kondomu isingekuwa imara, ingekauka na isingekuwa nyumbufu vya kutosha. Vilevile mafuta hayo yanalainisha mpira ili kurahisisha uvaaji na matumizi yake. Kwa watu wengi, mafuta haya hayawaletei matatizo yoyote. Watu wachache sana ambao ngozi yao ni nyepesi kuathirika wanapata matatizo ya kuwasha baada ya kutumia kondomu.

Muwasho huwa sio wa kudumu. Watu wa namna hii wanashauriwa kunawa na sabuni ya kawaida baada ya kujamiiana.
Kuna uvumi kwamba mafuta haya yaliyomo ndani ya pakiti ya kondomu yana virusi vya UKIMWI. Hii siyo kweli, mafuta hayo yanawekwa kwa ajili ya kuhakikisha uimara wa kondomu tu.

Ulemavu wa watu wanaoishi na ualbino hauingiliani na uwezo
wa kuweza kuzaa. Tuelewe kwamba ulemavu huu uko tu kwenye
ngozi na siyo kwenye via / mfumo wa uzazi. Kwa maana hiyo
basi; Albino anaweza kuzaa watoto wenye afya nzuri. Pia
wanaweza kuzaa watoto wenye ngozi ya kawaida (blackii) kama
mzazi mwenzie hatakuwa amebeba vinasaba vya ualbino.

Kufanya mapenzi wakati msichana yuko katika hedhi hakuna madhara yoyote kiafya kwa mwanaume wala mwanamke kama kati yao hakuna mwenye ugonjwa wa zinaa.

Ila kama mmoja wapo ana ugonjwa wa zinaa, huo ni wakati wa hatari sana kwa maambukizi, kwa sababu utando ndani ya mfuko wa uzazi unabomoka na mlango wa mfuko wa uzazi unakuwa wazi. Hivyo ni rahisi sana vijidudu vya magonjwa mbalimbali kuingia mwilini mwa msichana. Vilevile kama msichana tayari ameambukizwa na magonjwa ya zinaa, katika damu yake viko vijidudu vingi vinavyoweza kumwambukiza mvulana.

Kwa sababu mara nyingi ni vigumu kufahamu kama kati ya wapenzi hakuna mwenye ugonjwa wa zinaa, haishauriwi kujamii ana wakati wa hedhi na kama ndivyo basi kondomu i tumike.

Katika jamii nyingi kujamii ana wakati mwanamke yuko wenye hedhi haikubaliki kwa sababu ya mila au dini.

Hakuna mtu wa kulaumiwa, lakini i i inabidi kila mtu awajibike. Kila mtu i inambidi afanye lolote lile lililo katika uwezo wake i ili kupunguza dawa za kulevya.
Serikali i i inabidi i i ihakikishe kwamba sheria zilizowekwa zinatekelezwa. Pia i inatakiwa kuwasaidia walio na matatizo ya kimwili na kisaikolojia ya matumizi ya dawa za kulevya kwa kutoa vifaa na huduma za kiafya kwao.
Ni kweli kwamba watu wanaojihusisha na biashara ya dawa za kulevya wanawasababishia watu wengine matatizo. Lakini kusingekuwa na usambazaji wake kama kusingekuwa na wahitaji. Hivyo basi mtumiaji anatakiwa awe na uamuzi wa kujali maisha na afya yake binafsi. Hii ndiyo sababu, watu hasa vijana wanatakiwa kuelimishwa kuhusu athari za dawa za kulevya.

Jaribu kutafuta sababu zinazowafanya rafiki, ndugu na jamaa
zako kuwa na tabia ya kuvuta sigara na kunywa sana pombe.
Jaribu kuwa naye karibu na mshughulishe asipate muda wa
kuvuta na kunywa pombe. Kuwa naye kwa muda mrefu, fanya
naye kazi na mtambulishe kwa rafiki zako ambao hawatumii
sigara wala pombe. Mweleze umuhimu wa yeye kukaa mbali na
vishawishi. Mweleze kwa nini ni vigumu sana kushinda vishawishi
ukiwa katika hali ya ulevi, na unapotoa ushauri huo yakupasa
usiwe mlevi na mvutaji.
Inaweza ikatokea, jamaa unayemshauri kuhusu madhara ya
kunywa pombe na kuvuta sigara, akachukia au ukawa ndio mwisho
wa urafiki wenu. Usijilaumu, ujitahidi kumsaidia kadiri uwezavyo.
Wakati mwingine ni vyema ukavunja urafiki huo kwa usalama
wako na wa rafiki yako. Endapo kama itatokea akaanza kutambua
madhara na matokeo ya uvutaji sigara na unywaji pombe na
hatimaye kuchukua uamuzi wa kuelezea matatizo yake, itampasa
amtafute mtaalamu ili aweze kupata ushauri nasaha.

Zipo aina mbili za mapacha, wale wanaofanana na wale wasiofanana. Karibu robo ya mapacha wote hufanana. Hii ina maana kwamba wametokana na yai moja lililotungwa mimba ambalo hujigawa katika makundi mawili tofauti ya chembechembe, kila mojawapo hubadilika kuwa kiumbe pekee. Hadi sasa, wataalamu hawaelewi vizuri sababu za yai kujigawa. Mapacha wa aina hii , kwa vile wametokana na yai moja, mara zote huwa na jinsia moja na hufanana sana kimaumbile.
Mapacha wasiofanana hutokea wakati wa yai kupevuka, kokwa za mwanamke hutokea zikawa mayai mawili badala ya moja tu. Mayai yote mawili hurutubishwa na hutungishwa mimba kwa mbegu mbili tofauti za mwanaume. Viumbe viwili hukua wakati mmoja katika mfuko wa uzazi. Mbali ya kukua katika mfuko mmoja wa uzazi na kuwa na umri uleule, mapacha hawa ni sawa sawa na watoto wengine wawili wa wazazi haohao. Wanaweza kuwa wa jinsia na maumbile tofauti kabisa.

Katika miezi sita ya mwanzo baada ya kujifungua, mwanamke anayenyonyesha mtoto anapata kinga ya mimba kwa asilimia kubwa. Lakini i i inabidi mama anyonyeshe mtoto kwa kipindi kirefu (muda wote mtoto awe ananyonya maziwa ya mama tu na anyonye kila anapohitaji) na vilevile mama awe hajaanza kupata hedhi yake. Kama mama ameanza kupata hedhi yake au kama anampa mtoto chakula kingine, anaweza kupata mimba tena. Kwa hivyo, anashauriwa kutumia njia za kupanga uzazi i i ili kuzuia mimba za mfululizo.