Endapo rafiki au jamaa anaomba msaada wa kuacha kutumia dawa za kulevya unaweza kumsaidia kwa kumpatia nasaha. Jitahidi kumpatia taarifa zote muhimu kuhusu dawa za kulevya. Muhimu zaidi mweleze athari za matumizi ya dawa hizo. Hata wazazi unaweza kuwapatia ushauri endapo watatambua umuhimu wako wa kujali.
Wakati mwingine waathirika wa dawa za kulevya hawako tayari kusikiliza ushauri na msaada wako. Inaweza kutokea muathirika akawa na hasira na hata kuvunja urafiki wenu na hata kufa. Usijilaumu!!! Kwa sababu ulijitahidi kumsaidia kadri ya uwezo wako. Wakati mwingine ni vyema kuvunja urafiki kwa usalama wako na kwa faida ya rafiki yako. Rafiki huyo anaweza kugundua kuwa utumiaji wa dawa za kulevya unamletea mwisho mbaya na hatimaye kuchukua uamuzi wa kueleza matatizo yake.
Kama itatokea rafiki au ndugu yako ambaye ni teja ameathirika sana kiafya usijaribu kumsaidia peke yako. Inaweza kuwa muhimu kumtafutia msaada wa kitaalamu kutoka kwa mtaalamu.

Hapana. Hii si kweli kwa sababu maziwa hayawezi kuondoa
uharibifu uliosababishwa na nikotini mdomoni na kwenye
moyo, mapafu au kwenye ubongo. Kunywa maziwa baada ya
kuvuta sigara kunaweza kusaidia kupunguza mchomo tumboni
uliosababishwa na tindikaili.

Wasichana na wanawake wanaweza kulewa kwa ujumla.
Mara nyingi, hulewa pombe haraka kuliko wanaume. Hii
inatokana na uzito mdogo wa miili yao, na kiasi cha mafuta na
maji katika miili yao. Kilevi husambaa kiasi kikubwa katika miili
ya wanawake. Maini yao huharibika kirahisi zaidi kuliko maini
ya wanaume.

Kutokana na kilevi, wanawake au wasichana huwa wepesi
kufanya vitu ambavyo wasingefanya kama wasingelewa.
Wanaume hutumia nafasi hii kuwashawishi kufanya mapenzi
bila kuchukua tahadhari yoyote kama vile kutumia kondomu ili
kupunguza maambukizo ya VVU.

Wanawake wengine wanapata vidonda vya tumbo, lakini haya hayana uhusiano na vidonge vya kuzuia mimba. Vyanzo vya vidonda vya tumbo mara nyingi ni maambukizi yatokanayo na msongo wa mawazo, kula vyakula vyenye mafuta mengi na viungo vingi, au kuwa na historia ya ugonjwa huu katika familia. Baadhi ya dawa huathiri tumbo kama vile asprini na ndiyo maana sio kila mtu anashauriwa kuzitumia. Vidonge vya kuzuia mimba havisababishi vidonda vya tumbo.

Ni kweli kwamba kuna sehemu za mwili ambazo zikiguswa huleta msisimko mwilini.

Kisimi (au kinembe) ni moja ya sehemu hizo kwa mwanamke, kwa sababu pale kuna mkusanyiko mkubwa wa mishipa ya fahamu. Kusugua kisimi ni njia salama ya kumaliza ashiki ya kutaka kujamii ana. Hakuna madhara yoyote ya kiafya wala kiakili kama kisimi kinasuguliwa.

Neno “bikira” ni mtu yeyote ambaye hajawahi kujamii ana maishani mwake, awe mwanamke au mwanaume.
Zamani, watu walimtambua msichana bikira kwa njia ya kuhakikisha kwamba kile kiwambo chembamba ndani ya uke kipo. Lakini kwa sababu ngozi hii huweza kuchanika kwa njia nyingine zaidi ya kujamii ana, siyo kipimo kizuri cha kumtambua msichana ambaye hajajamii ana kabisa (yaani bikira).
Katika jamii nyingi ni kawaida kuwaita `bikira` wanawake ambao hawajawahi kujamii ana. Pia, jamii nyingi wanasisitiza umuhimu wa mwanamke kuwa bikira mpaka siku ya kuolewa. Hata hivyo, neno “bikira” hutumiwa kwa wanawake na wanaume.

Je, Ni Vipi Kuepuka Kufanya Ngono Kwa Sababu ya Kubembelezwa? 😊✨

Karibu rafiki yangu! Leo, nataka kuongea na wewe kuhusu jambo muhimu sana katika maisha yetu ya ujana – kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Tunakutana na changamoto nyingi katika maisha yetu ya kila siku, na ni muhimu sana kujilinda na kuheshimu thamani zetu. Hivyo, hebu tuanze safari hii ya kujifunza na kuchunguza jinsi tunavyoweza kuepuka shinikizo hili kubwa. 🌟

1. Fanya Maamuzi ya Awali: Jambo la kwanza kabisa ni kufanya maamuzi thabiti ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kuwa na uhakika na maamuzi yako na kuwa tayari kusimama imara dhidi ya shinikizo lolote litakalokuja njia yako. Maamuzi yako yanapaswa kuwa ya uhuru wako na kuongozwa na thamani zako binafsi. 💪

2. Jielewe: Jua thamani yako na ujiamini. Kujielewa vyema ni muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiulize maswali kama "Ni kwa nini ninataka kufanya ngono?" na "Je, ninataka kuwa na uhusiano wa kudumu au ni shinikizo tu la wenzangu?" Kwa kujielewa vyema, utaweza kuwa na msimamo imara na kuepuka kubembelezwa. 🤔

3. Elewa Thamani ya Ndoa: Kuelewa thamani ya ndoa ni muhimu sana. Ndoa ni ahadi ya maisha yako yote na inapaswa kuheshimiwa na kuwa takatifu. Kuweka akiba hadi ndoa inaleta baraka na furaha ya kipekee ambayo haipatikani katika uhusiano usio na msingi. Ndoa inatoa uhuru wa kujifunza, kukua pamoja, na kujenga familia imara. 💖

4. Penda Nafsi Yako: Kujipenda ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jitunze, jidumishe katika afya njema, na tengeneza mipaka sahihi kwa ajili yako. Kumbuka, wewe ni wa thamani na unastahili heshima na upendo wa kweli. 😊💕

5. Chagua Marafiki na Jamii Sahihi: Kuwa na marafiki na jamii inayokuheshimu na kukusaidia kufikia malengo yako ni muhimu sana. Chagua marafiki ambao wana thamani sawa na wewe na wanaunga mkono maamuzi yako ya kuepuka ngono kabla ya ndoa. Kwa kuwa na marafiki wanaokuheshimu, utapata ushauri na nguvu ya kusimama imara dhidi ya shinikizo la kubembelezwa. 👫👭👬

6. Jifunze Kutoka Kwa Wengine: Mfano mzuri unaweza kuwa chanzo cha hamasa na nguvu. Sikiliza hadithi za wengine ambao wamefanikiwa kuepuka ngono kabla ya ndoa na jinsi imewaathiri maisha yao kwa njia nzuri. Kwa kujifunza kutoka kwa wengine, unaweza kuongeza imani yako na kujua kwamba wewe pia unaweza kufanya hivyo. 🌟🗣️

7. Kuweka Malengo: Kuweka malengo katika maisha yako ni muhimu ili kusaidia katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Fikiria malengo ya kielimu, kazi, na kujitolea ambayo yanakufanya uwe na kusudi na dira maishani mwako. Malengo yatakusaidia kuweka msisimko na kuwa na lengo kubwa la kufikia badala ya kushiriki katika ngono isiyokuwa na maana. 🎯💼

8. Tumia Muda Wako Vizuri: Kutumia muda wako vizuri ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. Jiunge na klabu za michezo, chama cha wanafunzi, na shughuli zingine ambazo zinakusaidia kukua kiroho, kimwili, na kiakili. Kukaa busy na mambo mazuri kutakusaidia kuepuka mawazo ya kufanya ngono zisizo za lazima. ⚽📚🎨

9. Kuwa na Mwalimu au Mshauri: Kuwa na mwalimu au mshauri ambaye unaweza kuzungumza naye na kumwamini ni baraka kubwa. Wanaweza kukusaidia kwa kutoa ushauri mzuri na kukusaidia kujielewa vyema. Wanaweza pia kukusaidia katika kujenga msimamo imara na kukupa njia bora za kukabiliana na shinikizo la kubembelezwa. 🤝💡

10. Kujenga Uhusiano wa Karibu na Mungu: Kujenga uhusiano wa karibu na Mungu ni msingi muhimu katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Kupitia sala, ibada, na kusoma Neno la Mungu, utapata nguvu na amani ambayo itakusaidia kuwa thabiti katika kuepuka kubembelezwa. Uhusiano wa karibu na Mungu utakupa mwongozo na hekima katika kufanya maamuzi sahihi. 🙏✨

11. Jiwekee Mipaka: Kuweka mipaka sahihi katika uhusiano wako ni muhimu sana katika kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Eleza waziwazi thamani zako na kusimama imara katika kuzisimamia. Mipaka itakulinda na itakuwezesha kudumisha usafi wako hadi ndoa. 🚫❌

12. Jitahidi Kufanya Kazi ya Kujitambua: Jitahidi kufanya kazi ya kujitambua ili kuwa na uelewa kamili wa nani wewe ni, thamani yako, na malengo yako maishani. Maisha ya ujana ni fursa nzuri ya kujifunza na kukua katika kujibadilisha na kuwa mtu unayotaka kuwa. Kujua wewe ni nani na kile unachotaka kutoka maisha itakusaidia kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 🌱💪

13. Jitayarishe Kwa Mahusiano ya Kudumu: Kujiandaa kwa mahusiano ya kudumu ni muhimu ili kuepuka kufanya ngono kabla ya ndoa. Jiwekee viwango vya juu na uhakikishe kuwa unatafuta mahusiano ya kweli na ya kudumu. Kwa kujiandaa kwa ndoa, utaweza kuheshimu na kuenzi thamani yako na kuepuka kufanya ngono kwa sababu ya kubembelezwa. 💑💍

14. Fikiria Madhara ya Ngono Kabla ya Ndoa: Kufikiria madhara ya ngono kabla ya ndoa ni muhimu sana katika kuepuka kubembelezwa. Fikiria hatari za mimba zisizotarajiwa, maambukizi ya magonjwa ya zinaa, na athari za kihisia ambazo zinaweza kutokea. Kwa kufikiria madhara haya, utapata msukumo wa kudumisha usafi

Watu ambao wanaonekana tofauti na wengine (ama kwa misingi
ya kabila, rangi, dini, kimo au hata ualbino) wanapata shida
ya kujichanganya katika jamii. Jambo hili linazidi kufanya hali
kuwa ngumu katika kupata nafasi ya kuanza uhusiano. Kwa hiyo,
siyo sahihi kulinganisha hali hii kwa watu wanaoishi na ualbino
kwani hali hii huwatokea watu tofauti.
Albino labda hawajiamini katika kuanzisha uhusiano wa
kimapenzi kutokana na uzoefu wa kunyanyapaliwa na kubaguliwa.
Wao mara nyingi wanakuwa na woga wa kukataliwa na labda
aliye na nia ya kutaka kuwa mwenzi. Awali ya yote ni kwamba
ili upendwe ni lazima wewe ujiamini na kujipenda mwenyewe.
Changamoto walizonazo familia zenye watoto wanaoishi
na ualbino ni hasa katika kuwajengea hali ya kujiamini na
kuwaelimisha kuwa ulemavu walionao ni katika muonekano
(wa ngozi, nywele na macho). Pamoja na kuwa na muonekano
huo, watoto Albino wana uwezo sawa kama watu wengine.

Kadri utakavyojiendeleza kielimu na katika mafunzo ndivyo
itavyokuwa rahisi kwako katika kujitegemea na kumpata
mwenzi wa kuishi naye.

Katika mazingira fulani, baba anapomuona mtoto ana ngozi
nyeupe anakataa ya kwamba mtoto si wake akimlaumu mama wa
mtoto kuwa amekuwa na mahusiano ya ngono na mzungu. Huu
ni upuuzi kwa sababu kila mtu anajua kuwa watoto waliozaliwa
kutoka familia za watu weusi na wazungu siyo Albino kwa mfano
Rais wa Marekani Obama ni mtoto wa mama mzungu na baba
mweusi.

Dhana hii potofu ni matokeo ya uelewa mdogo na kutoaminiana.
Watu watakapokuwa na ufahamu na uelewa kuhusu ualbino
watapunguza kuwa na hisia kama alivyofanya huyu mzazi
aliyetajwa hapa juu.

Ukweli ni kwamba hakuna madhara yoyote ya kiafya ukikaa muda mrefu bila kujamii ana. Hakuna madhara yatakayokutokea kwenye sehemu zako za siri au katika sehemu nyingine ya mwili wako. Mwanaume au mwanamke akianza kujamii ana baada ya kukaa muda mrefu, atapata raha na starehe.

Watu wengine wanasema kwamba kutofanya mapenzi kunasababisha kuwa na chunusi usoni au sehemu za siri, au hata kuchanganyikiwa kiakili. Siyo kweli kwamba hali hizi zinasababishwa kwa kutojamii ana, vyanzo vya hali hizi ni tofauti.
Uwe na uhakika kwamba kutojamii ana ni salama kabisa kwako na huwezi kupata madhara yoyote. Lakini kama tulivyosema awali, kujamii ana kunaweza kukaleta matatizo mengi kama mimba i isiyotarajiwa, magonjwa ya zinaa pamoja na maambukizo ya VVU na UKIMWI.

Kama unavyohusisha rafiki zako katika mihemuko mingine, inaeleweka kama utataka kuwashirikisha katika uhusiano wako wa kimapenzi.

Hii i ii inaeleweka kabisa, ali mradi i uheshimu usiri na msimamo wa mpenzi wako.Hii i ii ina maana kuwa utawahusisha marafiki zako wa karibu na siyo hadharani na pia ni vema kama utafanya hivyo basi usitumie maneno ya kujigamba juu ya uzoefu au hata kukuza vitimbwi ambavyo kweli havikuwepo. Tumia maneno ambayo mpenzi wako naye angependa kuyasikia, yaani maneno ambayo hutaogopa kuyarudia kama angekuwepo na wewe hungejali kama yeye angetumia. Hii i ii itakusaidia kutunza siri na kuwa msiri.

Kwanza kabisa, watu ni kweli wawe wamedhamiria kuacha.
Hii inataka uamuzi wa wazi na nia imara kwa sababu si rahisi
kuacha.
Pili, mtu anatakiwa kufikiria ni katika mazingira gani huwa
anajisikia kuvuta sigara au kunywa pombe. Hii kwa kawaida ni
pamoja na kundi maalumu la marafiki, katika sherehe, baada ya
kazi ngumu, baada au wakati wa kula. Kwa hiyo, kama wanataka
kuacha kuvuta sigara au kunywa pombe, wanatakiwa kubadili
mtindo wa maisha na kuepuka vishawishi.
Hatua ya kwanza katika kuacha kuvuta sigara au kunywa
pombe, inaweza ikawa ni kujiwekea malengo; kwa mfano, kuacha
kuvuta sigara kwa wiki nzima. Jipongeze kuwa umetimiza lengo
lako. Kama umeshindwa anza tena. Ni watu wachache ambao
wameweza kuacha kabisa katika jaribio la kwanza. Watu
wengine wanapata ugumu kuacha kabisa pombe na sigara.

Nchini Tanzania ni 7% ya watu wenye umri kati ya miaka 15-49 wana maambukizi ya Virusi vya UKIMWI. Hii i ii inamaanisha kuwa kati ya watu 100 wa umri huu 7 wao wameambukizwa na Virusi vya UKIMWI.
Kila mkoa una watu walioambukizwa kwa kiwango tofauti, mikoa mingine i ikiwa na kiwango cha juu . Jedwali lilioambatanishwa hapa linaonyesha Mkoa wa Mbeya, Iringa na Dar es Salaam kuathirika zaidi na i idadi kubwa ya watu waliopima na kuonekana kuwa na virusi vya UKIMWI.

Mapaja na nyonga ni sehemu ya mwili i i iliyo karibu na viungo vya uzazi vya mwanamke. Kwa sababu ya mvuto wa kijinsia kati ya mwanaume na mwanamke, ambao ni wa asili, mwanaume anapoona kilicho na uhusiano wa karibu na viungo vya uzazi au viungo vyenyewe hupata msisimko.

Mara nyingine hata i inatosha mwanaume kufikiria kuhusu mwanamke au viungo vyake vya uzazi, uume wake ukasimama. Kusimama uume ni kielelezo kimojawapo cha msisimko wa mwili na mchango mkubwa katika msisimko huo ni mawazo.

Jinsi ya Kujikinga na Maambukizi ya VVU na UKIMWI

Karibu vijana wapendwa! Leo, nataka kuzungumza nanyi kuhusu jambo muhimu sana – jinsi ya kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Hii ni suala ambalo linahitaji tahadhari yetu sote, na ni wajibu wetu kuhakikisha tunakuwa salama na afya.

1. Kwanza kabisa, elimu ni ufunguo. Jifunze kuhusu VVU na UKIMWI na jinsi ya kujikinga. Unaweza kupata habari kutoka kwa wataalamu wa afya, vitabu vya afya au hata kupitia mtandao. Kujua ni sehemu muhimu ya kupambana na matatizo haya.

2. Tumia kondomu. Kondomu ni kinga bora dhidi ya maambukizi ya VVU na magonjwa mengine ya zinaa. Hakikisha unatumia kondomu kila wakati unapojihusisha na ngono.

3. Kuepuka ngono zembe. Kujihusisha na ngono zembe kunaweza kuwa hatari sana. Ni muhimu kuwa na uhusiano wa kujiamini na mpenzi wako na kuhakikisha kuwa unaelewa historia yake ya kiafya kabla ya kufanya ngono.

4. Epuka kugawana vitu vyenye ncha kali na vingine vyenye hatari. VVU inaweza kuambukizwa pia kupitia damu. Kuhakikisha kuwa hatugawani vitu kama sindano au misumari itasaidia kuepuka maambukizi haya.

5. Hakikisha una huduma ya afya bora. Kufanya uchunguzi wa kawaida na kupima afya yako ni njia moja ya kuwa na uhakika kwamba unaishi bila VVU. Ni vizuri kushauriana na mtoa huduma ya afya kuhusu hatua za ziada za kujikinga.

6. Fanya maamuzi sahihi. Kumbuka, kuwa na ngono bado ni chaguo, na kuchagua kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujikinga kabisa na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kujenga uhusiano thabiti na kujali afya yetu ni muhimu sana.

7. Je, unaamini kwamba ni muhimu kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Amini/Naa)

8. Kwa wale ambao tayari wamefanya ngono, bado kuna njia za kujikinga. Kupima mara kwa mara ni muhimu ili kuhakikisha kuwa haujaambukizwa. Kama tayari una VVU, kuchukua dawa za kupunguza makali ni muhimu sana ili kudhibiti ugonjwa.

9. Kumbuka, uamuzi wetu juu ya ngono ni msingi wa maadili yetu na thamani. Kuwa na ujasiri wa kusema hapana ikiwa hatuko tayari au hatujaridhika. Hakuna mtu anayepaswa kutulazimisha kufanya kitu ambacho hatutaki kufanya.

10. Je, unafikiri ni muhimu kuchagua kusubiri mpaka ndoa kabla ya kujihusisha na ngono? (Fikiria/Usifikirie)

11. Kuwa na mawazo chanya na fikiria juu ya mustakabali wako. Kujilinda na VVU na UKIMWI ni kuwekeza katika afya yako na maisha yako ya baadaye. Ni njia ya kuhakikisha kuwa una furaha na uhuru kutokana na magonjwa haya hatari.

12. Je, unafikiri kujilinda na VVU na UKIMWI ni njia bora ya kujenga mustakabali mzuri? (Ndiyo/Hapana)

13. Kumbuka, uamuzi wetu una nguvu ya kuathiri maisha yetu na watu wengine karibu nasi. Kwa kuwa na maadili na kuchukua hatua sahihi, tunaweza kuwa mfano mzuri kwa wengine na kuleta mabadiliko chanya katika jamii yetu.

14. Je, unahisi kwamba uamuzi wako juu ya ngono una nguvu ya kuathiri maisha yako na watu wengine? (Ndiyo/Sio)

15. Kwa kuhitimisha, ninahimiza kila mmoja wetu kuchukua jukumu la kibinafsi katika kujikinga na maambukizi ya VVU na UKIMWI. Kwa kuelewa njia za kujikinga, kufanya uchaguzi sahihi na kudumisha maadili yetu, tunaweza kuwa salama na kufurahia maisha bila hofu. Kumbuka, kusubiri mpaka ndoa ni njia bora ya kujilinda kabisa. Je, unaamini hivyo? (Ndiyo/Hapana)