Updated at: 2024-07-16 11:49:17 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Kanisa Katoliki ni moja ya madhehebu makubwa duniani. Imani yake inaongozwa na biblia na kanuni za kiroho. Katika makala hii, tutazungumzia imani ya Kanisa Katoliki kuhusu amri kumi za Mungu. Amri kumi za Mungu ni sheria zilizotolewa na Mungu kwa Musa ili kuwasaidia wana wa Israeli kuishi maisha yaliyompendeza Mungu. Amri hizi zinapatikana katika kitabu cha Kutoka 20:1-17. Kanisa Katoliki linaitambua amri hizi kama sehemu ya sheria ya Mungu inayopaswa kufuatwa na wote. Kanisa Katoliki linatambua kwamba amri kumi za Mungu ni muhimu sana katika kumtumikia Mungu. Amri hizi zimebeba maagizo muhimu kuhusu uhusiano wetu na Mungu na kuhusu uhusiano wetu na wenzetu. Kanisa Katoliki linatambua kwamba amri ya kwanza inataka tumpatie Mungu nafasi ya kwanza katika maisha yetu. Inatufundisha kwamba hatupaswi kuwa na miungu mingine ila Mungu pekee. Amri hii ni muhimu sana kwa Wakatoliki kwani inatufundisha kwamba haupaswi kuwa na kitu chochote kilicho juu ya Mungu. Amri hii inatufundisha kwamba hatupaswi kutumia jina la Bwana wetu Mungu kwa kudharau. Kanisa Katoliki inatilia mkazo sana umuhimu wa kutumia jina la Mungu kwa heshima na kwa busara. Amri ya pili inatufundisha kwamba hatupaswi kufanya kiapo cha uongo. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuwa waaminifu katika maneno yetu na kuishi kwa ukweli. Amri ya tatu inatufundisha kwamba tunapaswa kutunza siku ya Bwana kwa kuitakasa. Siku hii ni ya kupumzika na kutafakari juu ya Mungu. Kanisa Katoliki inatilia mkazo sana umuhimu wa kutunza siku hii na inatambua kwamba ni muhimu sana kwa maisha ya kiroho. Amri ya nne inatufundisha kwamba tunapaswa kuheshimu wazazi wetu. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuwatii na kuwapenda wazazi wetu. Amri ya Tano inatufundisha kwamba hatupaswi kuua. Inatufundisha kwamba tunapaswa kulinda uhai wa binadamu na kuonyesha heshima kwa kila mtu ambae Mungu alimuumba. Amri ya sita inatufundisha kwamba hatupaswi kuzini. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuwa waaminifu katika ndoa na kujitenga na uasherati. Amri ya Saba inatufundisha kwamba hatupaswi kuiba. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuwa waadilifu katika kazi yetu na kuonyesha heshima kwa mali za wengine. Amri ya nane inatufundisha kwamba hatupaswi kutoa ushahidi wa uongo. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuwa waaminifu katika kutoa ushahidi na kuonyesha haki kwa wengine. Amri ya Tisa inatufundisha kwamba tusitamani mwanamke asiyekua mke wako. Amri ya kumi inatufundisha kwamba hatupaswi kuwa na tamaa ya mali za wenzetu. Inatufundisha kwamba tunapaswa kuonyesha heshima na upendo kwa wenzetu na kutoa msaada pale ambapo inahitajika. Kanisa Katoliki linataka wakristo wake wafuate amri kumi za Mungu. Katika kitabu chake cha Katekisimu, Kanisa linatilia mkazo umuhimu wa kufuata amri hizi na kufanya utakatifu kuwa sehemu ya maisha yetu. Tunapaswa kuishi kwa kufuata maagizo ya Mungu na kujitahidi kuwa waaminifu katika maisha yetu ya kila siku. Kwa hiyo, tunaweza kuhitimisha kwamba Kanisa Katoliki inatambua umuhimu wa amri kumi za Mungu katika maisha ya mkristo. Tunapaswa kuzifuata kwa bidii na kujitahidi kuishi kwa kufuata maagizo ya Mungu. Kuishi kwa kufuata amri kumi za Mungu ni njia ya kuwa karibu na Mungu na kuonyesha upendo kwa wenzetu.

Updated at: 2024-07-16 11:49:53 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Updated at: 2024-07-16 11:49:12 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Je, Kanisa Katoliki linawahimiza waamini kuishi uadilifu wa kijamii na kupinga ubaguzi na ukosefu wa haki katika jamii? Jibu ni ndiyo! Kanisa Katoliki linaamini kuwa uadilifu wa kijamii na kupinga ubaguzi na ukosefu wa haki ni sehemu muhimu ya imani ya Kikristo. Kama Wakatoliki, tunapaswa kuishi kwa mfano wa Yesu Kristo, ambaye alikuwa mshikamano na watu wote, na aliwajali wote bila ubaguzi.

Kwa mujibu wa Catechism ya Kanisa Katoliki, kila mtu ni mwenye heshima kwa sababu yeye ni waumba wa Mungu. Kwa hiyo, tunapaswa kuwatendea wote kwa heshima na upendo. Hii inamaanisha kwamba hatupaswi kuwabagua watu kwa msingi wa jinsia zao, rangi ya ngozi, au hali yao ya kiuchumi. Badala yake, tunapaswa kuwajali wote, na kuwapa haki sawa, upendo, na msaada wanaohitaji.

Bible inakumbusha kwetu kuwa "Basi, kwa sababu ya hili, ni lazima kumtii mtawala, si kwa sababu ya adhabu tu, bali kwa sababu ya dhamiri yako pia. Kwa sababu hii pia mliwalipa kodi; kwa kuwa wao ni wahudumu wa Mungu, wakishughulikia kazi yao kwa bidii. Mlipeni kila mtu kodi yake; yeye ambaye kodi, kodi; yeye ambaye ushuru, ushuru; yeye ambaye hofu, hofu; yeye ambaye heshima, heshima" (Warumi 13:5-7). Kwa kufuata kanuni hizi, tunaweza kuishi kwa amani na kwa kufurahia maisha mema na mazuri.

Kanisa Katoliki pia linatuhimiza kupinga ubaguzi na ukosefu wa haki. Kwa mujibu wa Catechism, "ubaguzi ndio upinzani wa Mungu kwa sababu ni kukiuka heshima ya watu wengine kama waumba wa Mungu" (CCC1935). Tunapaswa kushughulikia ubaguzi katika jamii kwa kuelewa kuwa ubaguzi una madhara makubwa kwa watu binafsi na jamii kwa ujumla.

Kama Wakatoliki tunafundishwa kupigana dhidi ya ubaguzi na ukosefu wa haki. Biblia inatufundisha kuwa "Mungu hana upendeleo" (Matendo ya Mitume 10:34), na tunapaswa kuishi kwa mfano wa Kristo, ambaye alikuwa mshikamano na watu wote, bila ubaguzi. Hii inamaanisha kwamba tunapaswa kupinga ubaguzi wa aina yoyote, iwe ni ubaguzi wa rangi, jinsia, kabila, au hali ya kiuchumi.

Kwa ufupi, Kanisa Katoliki linawaalika waamini wake kuishi kwa uadilifu wa kijamii na kupinga ubaguzi na ukosefu wa haki katika jamii. Tunapaswa kuishi kwa mfano wa Kristo, ambaye alikuwa mshikamano na watu wote, na aliwajali bila ubaguzi. Kwa kufuata kanuni hizi, tunaweza kuishi kwa amani na kwa kufurahia maisha mema na mazuri.

Updated at: 2024-07-16 11:49:48 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

HISTORIA YENYEWE

Updated at: 2024-07-16 11:49:30 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Habari wapendwa wa Mungu! Leo tutazungumzia imani ya Kanisa Katoliki kuhusu sakramenti. Sakramenti ni vitendo vya kiroho vilivyoanzishwa na Yesu Kristo ili kutujalia neema ya Mungu na kutujenga katika imani yetu. Tunaamini kuwa sakramenti ni ishara zinazoonyesha uwepo wa Mungu katika maisha yetu na hutolewa na kanisa kwa ajili ya wokovu wetu.

Mara nyingi, watu wanajiuliza kwa nini Kanisa Katoliki lina sakramenti saba? Sababu ni kwamba sakramenti zote saba zinatokana na maandiko matakatifu. Sakramenti saba ni; Ubatizo, Kipaimara, Ekaristi Takatifu, Kitubio, Upatanisho, Ndoa na Daraja takatifu.

Kuna sababu kuu mbili kwanini sakramenti ni muhimu kwa waumini wa Kanisa Katoliki. Kwanza, sakramenti ni sehemu ya mpango wa Mungu wa kuokoa wanadamu. Pili, sakramenti zinatufanya kuwa sehemu ya jamii ya kanisa na kutujenga katika imani yetu na kujenga umoja na Mungu.

Sakramenti ya Ubatizo ni sakramenti ya kwanza ambayo mtu anapewa. Kwa njia ya ubatizo, tunatwaa jina la Mungu na tunakuwa sehemu ya jamii ya waumini wa Kanisa Katoliki. Kama ilivyoelezwa katika Warumi 6:3-4, "Au hamjui ya kuwa sisi sote tulio batizwa katika Kristo Yesu tulibatizwa katika mauti yake?" Ubatizo ni ishara ya kufa na kufufuka pamoja na Kristo.

Kipaimara ni sakramenti inayofuata baada ya ubatizo. Kwa njia ya kipaimara tunajazwa nguvu ya Roho Mtakatifu na tunaimarishwa katika imani yetu. Kama inavyosema katika Matendo ya Mitume 8:14-17, "Basi, walipokuwa wamekuja Petro na Yohana, waliwaombea ili wapate Roho Mtakatifu, kwa maana hakuwa ameshuka juu yao, hata hawajawahi kupokea hata kwa neno." Kipaimara inatufanya kuwa mashahidi wazuri wa imani yetu.

Ekaristi Takatifu ni sakramenti muhimu sana katika Kanisa Katoliki. Kwa njia ya ekaristi takatifu, tunakumbuka kifo cha Yesu Kristo msalabani na tunakula mwili na kunywa damu yake. Kama ilivyoelezwa katika Yohana 6:53-56, "Basi Yesu akawaambia, Amin, amin, nawaambia, Msipoula mwili wake Mwana wa Adamu na kuinywa damu yake, hamna uzima ndani yenu."

Kitubio ni sakramenti ambayo tunapata msamaha wa dhambi zetu. Kwa njia ya kitubio, tunamwambia kuhani dhambi zetu na kutubu. Kama ilivyoelezwa katika Yakobo 5:16, "tubuni dhambi zenu mmoja kwa mmoja na kusali kwa ajili ya mwingine, ili mpate kuponywa."

Upatanisho ni sakramenti inayofanana na kitubio, lakini inatolewa kwa wale walioanguka kwa kufanya dhambi kubwa sana, kama vile kuua au kufanya uzinzi. Kwa njia ya upatanisho, tunatafuta msamaha kutoka kwa kanisa kwa kutenda dhambi hizi kubwa. Kama inavyosema katika Mathayo 16:19, "Nami nitakupa wewe funguo za ufalme wa mbinguni. Na chochote utakachofunga duniani kitakuwa kimefungwa mbinguni; na chochote utakachofungua duniani kitakuwa kimefunguliwa mbinguni."

Ndoa ni sakramenti ambayo inaunganisha mume na mke kiroho na kimwili. Kwa njia ya ndoa, wanandoa wanapokea neema ya Mungu na wanapata nguvu ya kudumu katika ndoa yao. Kama inavyosema katika Mathayo 19:6, "Basi hawako tena wawili bali mwili mmoja. Basi aliowajunga Mungu, mwanadamu asiwatenganishe."

Daraja Takatifu ni sakramenti inayotolewa kwa wanaume wanaotaka kuwa mapadri, maaskofu, na mashemasi. Kwa njia ya daraja takatifu, wanaume hawa wanapokea neema ya Mungu na wanatengwa kwa ajili ya huduma ya kanisa. Kama inavyosema katika 1 Timotheo 4:14, "Usipuuze karama iliyo ndani yako, ambayo ilitolewa kwa unabii na kuwekewa mikono ya wazee."

Kanisa Katoliki linatambua sakramenti kama sehemu muhimu ya imani yetu na wokovu wetu. Kama inavyoelezwa katika Catechism of the Catholic Church, "Sakramenti ni ishara na chombo cha neema cha kiroho; neema ambayo Mungu ameweka kwa ajili ya watu wake, na kupitia sakramenti hizi, Mungu anaonyesha upendo wake kwetu." Kwa hiyo, tunashauriwa kuzingatia sakramenti zote saba kwa dhati na kutafuta neema za Mungu kupitia sakramenti hizi.

Kwa hivyo, hilo ndilo wazo kuu la imani ya Kanisa Katoliki kuhusu sakramenti. Tunawaomba wapendwa wa Mungu kuzingatia sakramenti hizi saba kwa dhati na kwa hiyo, tunaweza kujenga imani yetu na kuwa karibu zaidi na Mungu. Mungu awabariki sana!

Updated at: 2024-07-16 11:49:02 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Kupokea Huruma ya Mungu: Kuishi kwa Shukrani na Ukarimu

Karibu kwenye makala hii ambayo inazungumzia kupokea huruma ya Mungu; kuishi kwa shukrani na ukarimu. Kwa kuwa wewe ni mtu wa imani yako, inaweza kuwa rahisi kwako kuelewa kwamba, kama wapokeaji wa neema za Mungu, sisi wote tunapaswa kumshukuru na kuwa wakarimu kwa watu wengine.

1. Kupokea Huruma ya Mungu

Kabla ya kuzungumzia kuhusu jinsi ya kuishi kwa shukrani na ukarimu, ni vizuri kuanza kwa kuelewa umuhimu wa kupokea huruma ya Mungu. Tumepewa neema nyingi za Mungu, kuanzia pumzi ya uhai hadi zawadi za kiroho. Kama Wakatoliki, tunajua kwamba huruma ya Mungu ni zawadi isiyoweza kuelezeka. Kwa hivyo, ni muhimu kushukuru Mungu kwa zawadi hii na kuitumia ili kuwa na maisha ya kudumu ya furaha.

2. Kuishi kwa Shukrani

Kwa kuwa tunajua umuhimu wa kupokea huruma ya Mungu, tunapaswa kuishi kwa shukrani. Neno la Mungu linatuhimiza kumshukuru Mungu kwa kila kitu. "Shukuruni kwa kila jambo; hii ndio mapenzi ya Mungu kwenu katika Kristo Yesu" (1 Wathesalonike 5:18). Tunapaswa kuwa na utaratibu wa kumshukuru Mungu kwa kila kitu tunachopokea kutoka kwake.

3. Ukarimu

Zaidi ya kuishi kwa shukrani, tunapaswa kuwa wakarimu kwa watu wengine. Wakati tunapokea kutoka kwa Mungu, tunapaswa pia kutoa. "Kwa maana kuna furaha zaidi katika kutoa kuliko kupokea" (Matendo 20:35). Tunapaswa kuwa tayari kugawana na wengine kile ambacho tumepokea kutoka kwa Mungu.

4. Kutoa Zaidi ya Tunavyopokea

Wakati mwingine tunaweza kuwa na hofu juu ya kugawana kwa sababu tunadhani kwamba ikiwa tutatoa, tutapoteza kitu. Lakini ukweli ni kwamba tunapata zaidi tunapotoa. "Kila mtu na atoe kama alivyokusudia katika moyo wake, si kwa huzuni au kwa lazima, kwa sababu Mungu anampenda yeye mtoaji aliye na furaha" (2 Wakorintho 9:7). Kwa hiyo, tunapaswa kuwa tayari kutoa zaidi ya tunavyopokea.

5. Kufanya Kazi ya Mungu

Kwa kuwa tunapokea huruma ya Mungu na kutoa kwa wengine, tunapaswa pia kufanya kazi ya Mungu. Mungu ametupatia uwezo wa kuwaleta watu kwa Kristo na kugawana upendo wake kwa wengine. "Kwa hivyo, ikiwa yeyote yuko ndani ya Kristo, yeye ni kiumbe kipya. Mambo ya zamani yamepita; tazama, mambo mapya yamekuwa" (2 Wakorintho 5:17). Tunapaswa kuhakikisha kwamba tunatumia kila fursa ya kuwaleta watu kwa Kristo.

6. Ukarimu wa Shukrani

Ili kuonyesha shukrani yetu kwa Mungu, tunapaswa kuwa wakarimu kwa watu wengine. Hii inaweza kujumuisha kutoa msaada kwa wale wanaohitaji, kuwatembelea wagonjwa, na hata kutoa ushauri. "Kama kila mmoja amepokea kipawa, tumtumikie kwa njia hiyo kama waamuzi wa neema ya Mungu katika fomu mbalimbali" (1 Wakorintho 4:10). Tunapaswa kutumia kipawa chetu kwa njia inayofaa ili kumtukuza Mungu.

7. Huruma kwa Wengine

Katika kutoa msaada kwa wengine, tunapaswa kuwa na huruma. Huruma ni moyo wa kutoa bila kujali. "Kwa kuwa Mungu ni mwingi wa huruma, tuishi kwa upendo kama watoto wake wapendwa" (Waefeso 5:1). Tunapaswa kuiga upendo wa Mungu na kuwa tayari kusaidia wengine bila kujali gharama yake.

8. Kushukuru kwa Kila Jambo

Kwa kuwa tunaishi kwa shukrani na ukarimu, tunapaswa kushukuru kwa kila jambo. Hata katika nyakati ngumu, tunapaswa kushukuru kwa sababu tunajua kwamba Mungu yuko nasi. "Kila mmoja wetu ana jukumu la kumfanyia ndugu yake mema, ili kumtia moyo. Kwa maana hatujui siku ya kesho itakuwa nini" (Waebrania 3:13). Tunapaswa kuhakikisha kwamba tunamfanyia mema mtu yeyote tunayemwona akihitaji msaada.

9. Kujifunza kutoka kwa Mtakatifu Maria Faustina Kowalska

Mtakatifu Maria Faustina Kowalska ni mfano mzuri wa jinsi ya kuishi kwa shukrani na ukarimu. Katika kitabu chake, "Diary of Saint Maria Faustina Kowalska," aliandika juu ya huruma ya Mungu na kutoa kwa wengine. Alijifunza kwamba kadri tunavyotoa, ndivyo tunavyopokea. Tunaweza kujifunza kutoka kwake na kuwa wakarimu kwa wengine.

10. Kufuata Mafundisho ya Kanisa

Hatimaye, tunapaswa kufuata mafundisho ya Kanisa kuhusu shukrani na ukarimu. Katika Catechism ya Kanisa Katoliki, tunajifunza kwamba ni muhimu kutoa kwa wengine na kushukuru kwa kila kitu tunachopokea kutoka kwa Mungu. "Kila mtu anapaswa kutoa kama alivyokusudia katika moyo wake, si kwa huzuni au kwa lazima, kwa sababu Mungu anampenda yeye mtoaji aliye na furaha" (CCC 2449).

Hitimisho

Kupokea huruma ya Mungu ni zawadi isiyoweza kuelezeka, lakini ni muhimu kuishi kwa shukrani na ukarimu ili kuonyesha shukrani yetu kwa Mungu na kufanya kazi yake. Tunapaswa kuwa tayari kutoa kwa wengine na kuonyesha huruma kwa wengine. Kwa kufanya hivyo, tunakuwa sehemu ya mpango wa Mungu wa kuwaleta watu kwa Kristo. Je, unafuata mafundisho haya ya kanisa? Una maoni gani?

Updated at: 2024-07-16 11:49:42 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Mfano. Mungu anakubali mtu unayetaka kufunga nae ndoa kama unampenda na unaona ni sawa

Updated at: 2024-07-16 11:49:19 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Kanisa Katoliki linathamini sana maombi kama sehemu muhimu ya maisha yetu ya kiroho. Imani yetu inatufundisha kuwa kupitia maombi tunawasiliana na Mungu na kuimarisha uhusiano wetu naye. Hii ni kwa sababu tumeumbwa kwa mfano wa Mungu na tunaishi kwa neema yake.

Maombi ni mawasiliano ya moyo na Mungu, ambayo yanatuwezesha kumwomba msamaha kwa dhambi zetu na kupata nguvu za kushinda majaribu. Kwa hivyo, sala ni sehemu muhimu ya maisha ya Kikatoliki na inahitajika kwa maendeleo yetu ya kiroho.

Tunapata mafundisho haya kutoka kwa Yesu mwenyewe, ambaye aliwaambia wanafunzi wake kuwa wasali daima na kutokata tamaa (Luka 18: 1). Katika Yohana 15: 7, Yesu anatuambia kuwa ikiwa tunakaa ndani yake na neno lake linakaa ndani yetu, tunaweza kuomba chochote tunachotaka, na Mungu atatupa.

Kanisa Katoliki pia linatupa mfano wa sala kwa kufundisha kwamba sala ya Bwana ni muhimu sana. Sala hii inatufundisha kumwomba Mungu kwa njia ya kinafiki na kutambua kwamba yeye ndiye muumba wetu. Tunamuomba Mungu kwa mahitaji yetu ya kila siku, pamoja na kupata nguvu za kushinda dhambi.

Katika Catechism ya Kanisa Katoliki, tunaambiwa kuwa sala ya Kanisa ni muhimu sana. Sala hii inaundwa na sala za Wakristo wote na inaunganisha Kanisa kama mwili wa Kristo. Sala hii inatupa nguvu za kuishi maisha ya Kikristo kwa kupata nguvu zetu kutoka kwa Roho Mtakatifu.

Kwa hivyo, kama Wakatoliki, tunahimizwa kuomba kwa nguvu zetu zote na kwa moyo wote. Tunatafuta kumjua Mungu vizuri zaidi na kukuza uhusiano wetu naye kupitia sala. Kwa njia hii, tunaweza kuwa na maisha yenye furaha, amani, na raha ya ndani.

Kwa hiyo, tunakuhimiza, mpendwa msomaji, kuanza maisha ya sala na kujitolea kwa Bwana wetu. Kwa kufanya hivyo, utapata furaha ya kweli na utaishi maisha yenye maana. "Ombeni, nanyi mtapewa; tafuteni, nanyi mtaona; pigeni hodi, nanyi mtafunguliwa" (Mathayo 7: 7).

Updated at: 2024-07-16 11:49:43 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

KALENDA za mwanzo ziliutumia mwezi wa angani kama kipimo cha muda. Ziliitwa “Lunar calender” au Kalenda-Mwezi. Tarehe 1 ya Mwezi ilikuwa ni siku ulipoandama yaani Mwezi-Mdogo (Crescent Moon). Mwezi unapofika siku ya 15 unakuwa umefikia ukubwa wa juu na huitwa Mwezi- Mkubwa (Full Moon). Hivyo kwa kalenda ile tarehe 15 ilikuwa ni siku ya Mwezi-Mkubwa. Mwaka 45KK, Julius Caesar alitangaza kalenda mpya ikaitwa “Julian Calender” iwe na siku 365. Wakati huo ikijulikana kwamba jua huzunguka kwa siku 365.25. Hivyo pengo la kalenda na mzunguko likabaki robo siku. Robo hiyo ifidiwe kila baada ya miaka minne mwishoni mwa mwezi Februari ambayo sasa ulifanywa kuwa wa pili baada ya January. Inapofanyika hivyo, huo ukaitwa mwaka- mrefu (Leap year). Mwaka mrefu ukachaguliwa kuwa ni ule tu unaogawanywa kwa nne mfano miaka ifuatayo 1700, 1800, 1900, 2100, 2200, 2300. Baadaye iligundulika kuwa jua huzunguka kwa siku 365.24218967 ziitwazo “Tropical year”. Hizi ni chache kuliko siku 365.25 zilizokadiriwa mwanzoni. Uchache huu husababisha kuwe na pengo la dakika 11 na sekunde 14.812512 kwa mwaka. Pengo hili ni dogo, lakini hupanuka hadi kuwa siku nzima kila baada ya miaka 128.0355. Mwaka 1545 lilivuka siku 9.25. Kuondoa tatizo hili, Papa Gregory XIII aliamuru iundwe kalenda mpya na akachagua Oktoba 04, 1582 iwe siku ya mwisho kutumika “Julian Calender”. Kesho yake, kalenda mpya ikaanza kutumika. Ungetegemea hiyo kesho iwe ni Oktoba 05, 1582. Lakini ili uzibe pengo lile lililofikia siku kumi, ilibidi kalenda mpya kuziruka siku hizo siku kumi. Hivyo hii mpya iliyoitwa “Gregorean Calender” ikaanza kama Oktoba 15 badala ya Oktoba 05. Ndiyo sababu katika historia ya nchi nyingi Ulaya, hakuna tarehe za Oktoba 05, 1582 hadi Oktoba 14, 1582. Watu walilala Oktoba 04, 1582 kesho yake wakaamka ikiwa ni Oktoba 15, 1582. Teresa Alonso huandikwa kwamba alifariki Oktoba 1582, kwenye usiku wa tarehe NNE kuamkia tarehe KUMI NA TANO! Alipotangazwa kuwa Mtakatifu, Kanisa Katoliki likaifanya Oktoba 15 kuwa siku ya kumkumbuka, yaani siku ya Mtakatifu Teresa wa Avila. Usipofahamu kwamba Mtakatifu Teresa alifariki siku kalenda zinabadilishwa, utadhani aliyeandika vile tarehe za kifo chake amekosea! Waandishi, William Shakespeare wa Uingereza na Miguel de Cervantes wa Spain huandikwa kwamba wote walifariki Aprili 23, 1616. Lakini ukweli ni kwamba hawakufa siku moja bali walipishana siku kumi kwani England ilichelewa kwa karibu miaka 200 kuikubali “Gregorean Calender”! “Gregorean Calender” haikuundwa ili kuishia kuliziba lile pengo. Bali pia, kuhakikisha halitokei tena. Tumeshaona kuwa lile pengo ni dakika 11 na sekunde 14.812512. Hivyo, linapanuka na kuwa siku tatu ndani ya miaka 400. Hivyo kuliziba inatakiwa kupunguza siku tatu kila baada ya miaka 400.

Je, zipunguzweje?

Kipande cha miaka 400 kina miaka mitatu ya karne inayogawanyika kwa 4 lakini haigawanyiki kwa 400. Ikakubalika kwamba unaogawanyika kwa 4, lakini haugawanyaiki kwa 400, usiendelee kuwa mrefu. Humo siku moja ichomolewe na uwe mfupi. Ndipo miaka 1700, 1800, 1900 haikuwa tena mirefu. Ndivyo pia miaka 2100, 2200, 2300 nayo haitakuwa mirefu. Kwa sababu ni miaka ambayo “Gregorean Calender” inachomoa siku moja ili kutosababisha pengo tena. Kipande hiki cha miaka 400 kikaleta wastani mpya wa siku 365.2425 kwa mwaka. Sasa lile pengo lile la siku moja si rahisi kufikiwa. Kwenye “Julian Calender” tumeona lilikuwa miaka 128.0355 lakini sasa limekuwa miaka 3,222. Sasa tuijadili tarehe ya siku ya Pasaka tukiwa na ufahamu wa kalenda zile. +++ Je, tarehe ya Pasaka imetajwa ndani ya Biblia? Kuna kifungu kinasema hivi: “..Mwezi wa kwanza, siku ya kumi na nne ya mwezi, wakati wa jioni, ni Pasaka ya BWANA. Na siku ya kumi na tano ya mwezi huohuo ni sikukuu ya BWANA, ndiyo siku ya mikate isiyotiwa chachu. (Walawi 23:5)..”. Hivyo Pasaka ni tarehe 15 ya mwezi wa Kwanza. Lakini Biblia pia inautaja mwezi wa kwanza kwa jina la Nisan (Esta 3:7, Nehemia 2:1). Yesu alisulubiwa mwaka ambao Ijumaa iliitangulia sikukuu ya Pasaka kwa siku moja (Yohana 18: 28, Marko 15:42-43). Hivyo tarehe ya Yesu kusulubiwa ni Ijumaa, Nisan 14. Siku moja kabla ya Nisan 15. Siku moja kabla ya Mwezi-Mkubwa. Baada ya Yesu, Wakristo wengi Pasaka waliiadhimisha Jumapili, lakini utata ulijitokeza kuhusu tarehe ya kuiweka hiyo Jumapili ya Pasaka. Ilifika wakati jimbo moja la Wakristo linaadhimisha siku tofauti na jingine na kwa njia wanayoijua wao. Utata huu uliondolewa kule Nicaea mwaka 325 ambapo Kanisa Katoliki lilipoamua kuwa, tarehe ya Pasaka iwe moja tu duniani kote, yaani iwe ni Jumapili inayokuja baada ya Mwezi-Mkubwa (Full Moon) unaotokea baada ya siku ya Ikweta, yaani baada ya Machi 21 (Equinox). Baada ya uamuzi huu, wataalamu walipania kuunda chati maalum zenye tarehe za Mwezi- Mkubwa zitazokasaidia kuitambua tarehe ya Pasaka kwa mwaka wowote. Mwezi huizunguka dunia kwa siku 29.5305891203704 (Synodic Month), wakati dunia hulizunguka jua kwa siku 365.24218967 (Tropical year). Mizunguko hii miwili ikianza safari siku moja, itapishana kila mwaka, lakini itakutana tena mwezi unapokamilisha mizunguko 235. Dunia nayo inakuwa imekamilisha mizunguko 19, yaani miaka 19. Wataalamu wakaitumia hii miaka 19 kutengeneza chati yenye tarehe za Mwezi- Mkubwa unaotokea March 22 hadi April 18. Tarehe zile zikaitwa tarehe za Mwezi- Mkubwa Wa Pasaka au Ecclesiastical Full Moon (EFM). Ndani ya ile miaka 19, kila mwaka ukapewa tarakimu iitwayo Golden Number inayosimama badala ya mwaka ikiwa na tarehe zile ziliorekodiwa za Mwezi Mkubwa wa Pasaka. Chati yenyewe ya Golden Number na tarehe zake (siku/Mwezi) ni hii ifuatayo: {1=5/4, 2=25/3, 3=13/4, 4=2/4, 5=22/3, 6=10/4, 7=30/3, 8=18/4, 9=7/4, 10=27/3, 11=15/4, 12=4/4, 13=24/3, 14=12/4, 15=1/4, 16=21/3, 17=9/4, 18=29/3, 19=17/4} Golden Number ya mwaka inapatikana kuanza kuugawa mwaka kwa 19. Tulifundishwa mashuleni kuwa namba inayosalia baada ya kugawa huitwa “Baki” . Hii “Baki” ukiijumlisha na 1 unapata Golden Number (GN). Mfano unatafuta GN ya 27. Hatua ya kwanza ni kutafuta “Baki” baada ya kugawa 27 kwa 19. Hizi ni hesabu za “modulo” , yaani zinahitaji tu namba inayobaki baada ya kugawa. Ikiandikwa hivi: (27 mod 19) inatakiwa namba inayobaki baada ya kuigawa 27 kwa 19. Jibu ni 8. Hivyo tulipaswa tuandike hivi: (27 mod 19=8). “Baki” 8 tuliyoipata, ndiyo tunaihitaji ili tuijumlishe na 1 ili tupate GN ambayo hapa ni 9 kwani (8+1=9). Tungeweza pia kuandika hivi : 27 mod 19 + 1=9. Hivyo kanuni ya kupata GN kwa mwaka wowote ni hii: (MWAKA mod 19 + 1). Yaani, ugawe huo mwaka kwa 19, kisha namba itakayobaki ijumlishe na moja. Ukishaipata GN, itafute kwenye ile chati ambapo utaiona ikiwa na mwezi na tarehe. Jumapili inayofuata baada ya tarehe hii ndiyo tarehe ya Pasaka ya mwaka huo. Tutumie chati ile na kanuni hii kujua tarehe ya Pasaka ya mwaka 1474. GN ni (1474 mod 19 + 1=12). Hivyo GN ni 12. Kwenye chati, 12 inaonyesha ni tarehe 4/4. Hivyo, mwaka 1474 Mwezi-Mkubwa wa Pasaka ulikuwa tarehe 4/4/1474. Hiyo ilikuwa ni Jumatatu. Hivyo Pasaka ilikuwa ni Jumapili iliyofuata yaani tarehe 10/4/1474. Lakini, Kanisa Katoliki liliikubali kanuni hii karne ya sita. Hii ndiyo sababu, tarehe za Pasaka zinazojulikana ni zile tu zinazoanza mwaka 533. Ndivyo Pasaka ilivyotafutwa miaka ile. Sasa tuone Pasaka ya kizazi chetu. Kizazi cha “Gregorean Calender” iliyoanza mwaka 1582. Tumelijadili lile pengo la siku lililofikia ambalo mwaka 1582 lilishafika siku 10. Ukweli ni kwamba kabla halijazibwa, Pasaka ilikuwa inawadia lakini uhalisi ni kwamba inakuwa tayari imepitwa siku 10. Kinyume kabisa na maamuzi ya Kanisa kule Nicaea! Ili kulizuia lisitokee tena, tumeona uchomoaji wa siku moja toka kwenye miaka inayofunga karne, isiyogawanyika kwa 400. Uchomoaji huu umewekwa kwenye kanuni (formula) iitwayo “Solar Equation”. Kama mwendo wa kuzunguka jua umezingatiwa na “Gregorean Calender”, vipi kuhusu mwendo wa mwezi? Tumeuona kwamba mizunguko ya mwezi na dunia hukutana kila baada ya miaka 19. Kadirio la dunia kuzunguka kwa siku 365.25 linafanya ikizunguka kwa miaka 19 zinakuwa siku 6,939.75. Mwezi utakuwa nao umezunguka mara 235, huku kila mzunguko ukitumia siku 29.5305891203704. Hivyo, kukutana kule ndani ya kila miaka 19, huleta pengo dogo la saa 1, dakika 28, sekunde 38.5. Mapengo madogo haya tunayoyapuuza mwanzoni, yameshatugharimu vya kutosha. Pengo hili kwa mwaka ni dogo lakini kwa miaka 2500 linakuwa hadi kufika siku nane. Kwenye hesabu za kutafuta Pasaka urekebishaji wa hili pengo hutokea kwenye kanuni iitwayo “Lunar Equation”. Lakini kwa sababu ya tofauti ya uelekeo wa mzunguko wa mwezi na dunia, “Lunar Equation” hujumlisha mara nane kila baada ya miaka 2500. Hivyo, mahesabu yoyote ya kuitafuta tarehe ya Pasaka hayakosi kanuni hizi mbili “Solar Equation” na “Lunar Equation” . Tumeona kwamba kalenda ilianza mwaka 1582. “Solar Equation” inaondoa siku moja toka kwenye miaka 1700, 1800, 1900. Hivyo, ni kujidanganya kusema kwamba miaka yote inayogawanyika kwa nne ni mirefu, jambo ambalo hata mimi nilifundishwa shuleni. Hapa tumeona kwamba “Solar Equation” imeondoa siku moja kwenye mwaka 1900 na hivyo haukuwa mwaka mrefu ingawa unagawanyika kwa nne. “Lunar Equation” huongeza siku moja kwenye miaka 1800, 2100, 2400. Mwaka 1800 unaguswa na vyote “Solar Equation” na “Lunar Equation”. Hivyo hauathiriki. Kanuni zote za kuitafuta Pasaka huzingatia zaidi ya niliyoyaeleza, lakini cha muhimu zaidi ni hizi mbili yaani “Solar Equation” na “Lunar Equation” ambazo sijawahi kuzisikia kwa kiswahili. Ni vigumu kuepuka hesabu za “modulo” au “mod” unapotafuta tarehe ya Pasaka. Lakini ukiwauliza wanafunzi wa darasa la nne kwamba machungwa 2011 yakipangwa kwenye mafungu 19, ni mangapi yatakosa fungu? Wapo watakaopata jibu sahihi kwamba ni machungwa 16. Kimahesabu swali hilo linaandikwa hivi: (2011 mod 19) na jibu lake ni 16, yaani (2011 mod 19=16). Ifuatayo ni moja ya kanuni zinazotumika kuipata tarehe za Pasaka ya mwaka wowote kuanzia 1700 hadi 2099: (1) : a=MWAKA mod 19; (2) : b=MWAKA \ 100; (3) : c=MWAKA mod 100; (4) : d=b \ 4; (5) : e=b mod 4; (6) : f=c \ 4; (7) : g=c mod 4; (8) : h=(b + 8)\25; (9) : i=(b – h + 1)\3; (10) : j=(19xa + b – d – i + 15) mod 30; (11) : k=(32 + 2xe + 2xf – j – g) mod 7; (12) : m=(a + 11xj + 22xk) \ 451; (13) : n=j + k – 7xm + 114; (14) : Tarehe=(n mod 31) + 1 (15) : Mwezi =n\31; Penye neno MWAKA, andika mwaka unaotafuta kujua tarehe yake ya Pasaka. Panapotokea alama (\) ni kugawanya ambako hata kama jibu litaleta desimali, basi hiyo desimali unatakiwa kuachana nayo ili jibu libaki namba nzima. Penye alama (x) hiyo ni ya kuzidisha. Yafuatayo ni majibu niliyopata kwa hatua zote baada ya kuuingiza mwaka 2015 ili kujua siku ya Pasaka ya mwaka huu: (1): 1, (2): 20, (3): 15, (4): 5, (5): 0, (6): 3, (7): 3, (8): 1, (9): 6, (10): 13, (11): 1, (12): 0, (13): 128, (14): 5, (15): 4. Tarehe imepatikana kwenye hatua ya 14 ambako jibu ni “5”. Mwezi umepatikana kwenye hatua ya 15 ambako jibu ni “4”. Hivyo Pasaka ya mwaka (2015) huu ni Tarehe 5, mwezi wa 4. Hivyo, kwa njia hii, unaweza kujua tarehe za Pasaka kwa miaka ijayo kama unavyoijua tarehe ya Krismas. Kama kuna tukio lilifanyika siku ya Pasaka miaka iliyopita na hukumbuki tarehe, basi tumia kanuni hii. Zifuatazo ni siku zinazoitangulia Pasaka kwa idadi ya siku zilizoandikwa kwenye mabano: Jumatano Ya Majivu (46), Jumapili ya Matawi (7), Ijumaa Kuu (2). Zinazotanguliwa na Pasaka ni hizi zifuatazo: Kupaa (42), Pentekoste (49), Utatu Mtakatifu (56), Ekaristi (63). Mwanzo tuliona kwamba Mwezi-Mkubwa wa Pasaka au “Ecclesiastical full Moon” ni ule wa March 22 hadi April 18. Ukitokea March 22 basi kuna uwezekano siku hiyohiyo ikawa Pasaka na ikawa imevunja rekodi ya kuwahi mapema. Ukitokea April 18, kuna uwezekano wa Pasaka kuwa siku saba zaidi ya hapa yaani April 25, na hiyo ikawa ni tarehe ya juu mno ya Pasaka. Hivyo, Pasaka yoyote haiwezi kuwa chini ya Machi 22, wala haiwezi kuwazaidi ya April 25. Pasaka tuliyoiona mwaka 2008 ndiyo ya mwisho kwa kizazi chetu kuiona ikiwahi mapema kiasi kile, kwani ilitokea Machi 23 na itairudia tena tarehe hiyo mwaka 2160! by JOSEPH MAGATA

Updated at: 2024-07-16 11:49:27 (1 year ago by DIN - Melkisedeck Leon Shine)

Katika Kanisa Katoliki, Roho Mtakatifu ni Mungu mmoja katika Utatu Mtakatifu (Baba, Mwana, na Roho Mtakatifu). Ni kwa njia ya Roho Mtakatifu tu ndipo tunapata uwezo wa kuelewa na kukubali mambo ya Mungu. Katika Biblia, Roho Mtakatifu anaelezwa kama "Mlinzi", "Msaidizi", "Mwalimu", na "Mwongozi".

Kanisa Katoliki linamwamini Roho Mtakatifu kama mtakatifu na mmoja wa wanaume wa Mungu watatu. Roho Mtakatifu anahusika katika kazi ya Mungu ya wokovu wa mwanadamu. Katika Luka 11:13, Yesu anasema, "Baba yenu wa mbinguni atawapa Roho Mtakatifu wale wanaomwomba." Hii inaonyesha wazi kuwa Roho Mtakatifu ni zawadi ya Mungu kwa watu wake.

Katika Kanisa Katoliki, Roho Mtakatifu anachukua jukumu muhimu katika sakramenti nyingi za Kanisa. Kwa mfano, wakati wa Ubatizo, Roho Mtakatifu anamdhihirisha mwanadamu kama mwana wa Mungu. Wakati wa Kipaimara, Roho Mtakatifu anaimarisha neema ya ubatizo na kuwawezesha Wakristo kushiriki kikamilifu katika maisha ya Kanisa.

Katika Waraka kwa Wagalatia 5:22-23, Paulo anaelezea matunda ya Roho Mtakatifu: "Upendo, furaha, amani, uvumilivu, urafiki mwema, fadhili, uaminifu, upole na kiasi." Kanisa Katoliki linakubali kuwa Roho Mtakatifu ndiye anayewezesha watu kuzalisha matunda haya maishani mwao.

Kwa hivyo, imani ya Kanisa Katoliki kuhusu Roho Mtakatifu ni kwamba ni mmoja wa wanaume wa Mungu watatu, na anachukua jukumu muhimu katika maisha ya Wakristo na katika sakramenti za Kanisa. Roho Mtakatifu anatupa uwezo wa kuelewa na kukubali mambo ya Mungu, na anatupa matunda ya upendo, furaha, amani, na zaidi. Kwa hivyo, ni muhimu kwetu kumwomba Roho Mtakatifu katika maisha yetu ya kila siku, ili aweze kutuongoza na kutusaidia kuishi maisha ya Kikristo.